Инқилоби Ҳофиз дар жанри ғазал
Инқилоби Ҳофиз дар жанри ғазал Нақша: Оғоз. 1. Навовар инқилоби Ҳофиз дар жанри ғазал. ӣ 2. Баҳои Абдураҳмони ом ба Ҳофиз. Ҷ ӣ 3. Ҳофиз устоди ғазал. 4. Муносибати мардум ба Ҳофиз. 5. Ҳофиз намояндаи тасаввуф. 6. Таҳлили баъзе ғазалҳои Ҳофиз. 7. Ҳофиз шахси озодфикр ва д стдори ҳаёт. ӯ 8. Ш ҳрати оламшумули Ҳофиз ӯ 9. Таҳлили якчанд ғазалҳои Ҳофиз аз китоби "Шарҳи бист ғазали Ҳофизи Шероз " - и Ш.Р.Исрофилиён. ӣ Хулоса Адабиётхои итифодашуда
Дебоча Шоири соҳирқалам - Шамсуддин Муҳаммад Ҳофизи Шерозӣ зодаи шаҳри Шерози Эрон мебошад. Замони шоир ба давраҳои пурошубтарини таърих - харобиҳои пасас ангии ҳу уми Чингиз низоъ ва ҷ ҷ муборизаҳои пайдарҳами ҳокимони маҳалли, ҳу уми Темур рост меояд. ҷ Аз подшоҳони Аб исҳоқи Ин у ва шоҳ Шу оъу шоҳ Яҳё ба Ҳофиз ӯ ҷ ҷ муносибати хуб доштанд ва ро ба дарбор даъват мекарданд . Инро аз ӯ мақтаъи яке аз ғазалҳои фаҳмидан мумкин аст: ӯ Г бирафт Ҳофиз аз ёди шоҳ Яҳё, ӯӣ Ё раб, ба ёдаш овар дарвеш парваридан. Зиндагии шоир ба замони пурихтилофи шоҳ Муборизиддин рост меояд. Амир Муборизиддин дигар шоиронро фатҳ намуда, нисбати мардум абру зулми бепоёнро раво дида буд. Шоир дар яке аз ғазалҳои ҷ машҳури худ замонаи худро ба зери тозиёнаи танқид гирифта буд. Ин ғазал, ки маънои дух ра дорад чунин аст: ӯ Ин чи ш рест, ки дар даври қамар мебинам, ӯ Ҳама офоқ пур аз фитнаву шар мебинам. Ҳар к- р зи беҳ металабад аз айём, ӯ ӯ ӣ Иллат он аст, ки ҳар р з бадтар мебинам. ӯ Аблаҳонро ҳама шарбат зи гулобу қанд аст, Қутти доно ҳама аз хуни игар мебинам. ҷ Аспитоз шуда ма р ҳ ба зери полон, ӣ ҷ ӯ Тавқи заррин ҳама дар гардани хар мебинам. Ҳе раҳме на бародар ба бародар дорад, ҷ Ҳе шафқат на падарро ба писар мебинам. ҷ Духтаронро ҳама анг асту адал бо модар, ҷ ҷ Писаронро ҳама бадхоҳи падар мебинам. Панди Ҳофиз бишунав Хо а бирав нек кун, ҷ ӣ Ки ман ин панд беҳ аз дурру гуҳар мебинам.
1.Навовар ва инқилоби Ҳофиз дар жанри ғазал.ӣ Мавз ъе, ки мо мавриди таҳрир ва андеша қарор додем, дар хусуси ӯ инқилобест, ки Ҳофиз дар жанри ғазал ба ву уд овардааст . Дар бораи ҷ фарқу ашъори Ҳофиз он с зу гудозе, ки вай дар ғазал ба ву уд овардааст, ӯ ҷ он салосату фасоҳати сухан, ки Ҳофиз дар ғазалиёти худ чун дур суфтаасту пеш аз шоир касе ба ин поя нарасидааст, минбаъд ҳам шоире ба ин дара а нахоҳад расид, бояд хотирнишон кунем. ҷ 2.Баҳои Абдураҳмони ом ба Ҳофиз. Ҷ ӣ Абдураҳмони ом дар боби ҳафтуми "Баҳористон" бад- ин ишорае Ҷ ӣ намудааст ва фикри дар боло овардашударо тақвият медиҳад: " Аксар ашъори вай латифу матб ъ аст ва баъзе қариб ба сарҳади эъ оз . Ғазалиёти ӯ ҷ вай нисбат ба ғазалиёти дигарон дар салосату равон қасоиди заҳир дорад ӣ нисбат ба қасоиди дигарон. Ва салиқаи шеъри вай наздик аст ба салиқаи Низории к ҳистон . Аммо дар шеъри Низор ғассу самин ¹ бисёр аст ба ӯ ӣ ӣ хилофи шеъри вай... Ва чун дар ашъори вай асари такаллуф зоҳир нест, вайро " Лисонулғайб" лақаб кардаанд. " ( "Баҳористон" равзаи ҳафтум, саҳ.121) Баҳои Абдураҳмони ом , ки худ дар ғазалҳояш доди суханро Ҷ ӣ додааст, баҳои ҳаққонист. Худди Ҳофиз мег яд, ки табъи Худодод аст. ӯ ӯ Аммо Ҳофиз овардааст, ки дар салиқа пайрави Ҳо и Кирмон аст: ӯ ҷӯ ӣ Устоди ғазал Саъдист пеши ҳама кас, аммо Дорад сухани Ҳофиз тарзи сухани Ҳо у. ҷ Абдураҳмони ом Хофизро яке аз писандидатарини г яндаи Ҷ ӣ ӯ ғазал меҳисобад, ки ин бесабаб нест. Вай дар асарҳои худ " Баҳористон " ," Нафаҳот- ул- унс " , " Сабҳат-ул - аброр " ва ашъори мухталифи дигараш ба тарзи сухани Ҳофиз ва афкори , фикрҳои олии инсонпарварона ва ӯ адолатхоҳонаи Ҳофиз баҳои ҳаққон додааст. Дар " Нафаҳот- ул- унс" дар ӣ ҳаққи шоир чунин гуфтааст:" Вай Лисонулғайб ва тар имон ул асрор аст. ҷ
Басо асрори ғайбия ва маънии ҳақиқия, ки дар нисбати сурат ва либоси ма оз боз намуда, ҳарчанд маълум нест, ки вай дасти иродати пиреҷ гирифта ва дар тасаввуф ба яке аз он тоифа нисбат дуруст карда бошад . Аммо суханони вай чунон ба машраби ин тоифа воқеъ шудааст, ки ҳе ҷ касро ба он иттифоқ науфтода. Яке аз азизони силсилаи хо агон қуддусалоҳу таъоло асрораҳум ҷ фармудааст, ки ҳе девон беҳ аз девони Ҳофиз нест, агар мард с ф ҷ ӯ ӣ бошад." ( Аълохон Афсаҳзод. Ҳофиз ва ом . Ма м аи " ашннома"-и Ҷ ӣ ҷ ӯ Ҷ Ҳофиз, нашриёти "Дониш " . 1971 . Саҳ. 137- 149 . Ё ин ки дар ои дигар" ҷ Давлатшоҳи Самарқанд Ҳофизро " нодираи замону уъ убаи аҳон " ном ӣ ҷ ҷ мебарад ва ро " Лисонулғайб " мехонад. Ќуръон зи бар бихонї дар чордањ ӯ ривоят 3.Ҳофиз - устоди ғазал. Ҳамаи ин гувоҳ ба он аст, ки Ҳофиз устоди ғазал буда, сурудаҳои ӯ нотакрор аст. Ҳофиз дар намудҳои гуногуни шеър қувва озмуда бошад ҳам, бахшиасосии э одиёти ро ғазал ташкил карда, бешубҳа ғазалҳои ҷ ӯ Ҳофиз қуллаи баландтарини ғазалсароии адабиёти форсу то ик мебошад. ҷ Мо медонем, ки Ҳофиз дар намудҳои гуногуни шеър э од карда бошад ҷ ҳам, асоси э одиёти ро маҳз ғазал ташкил медиҳад: ғазалҳои равон, ҷ ӯ пурош б, пурлатофату пур аз маъниҳои бикр. Албатта пеш аз Ҳофиз ӯ шоирони зиёд ғазалсаро карда, ба пояҳои баланд расидаанд. Аз умла, ӣ ҷ алолуддини Рум ( Балх ) , Саъдии Шероз , ки ро пеш аз Ҳофиз устоди Ҷ ӣ ӣ ӣ ӯ ғазал шинохтаанд, Амир Хусрави Деҳлав , Ҳасани Деҳлав ва ғайраҳо. ӣ ӣ Лекин Ҳофиз дар мазмун ва салосату фасоҳати ғазал инқилоби ҳақиқи ба амал овардааст. " Сабке, ки Ҳофиз ба он амал мекунад омехтагии ғазалҳои орифонаву ошиқона буда, ва касе дар ин сабк на дар гузашта собиқа дошт ва на баъд аз касе аз суханварон тавонист сабки ро бекамукост риоя ӯ ӯ кунад ва ғазали ҳофизона биг яд. "(Ш. Р. Исрофилиён. " Шарҳи бист ӯ ғазали Ҳофиз " , Душанбе. 2016). Ғазалҳои Ҳофизро Холиқ Мирзозода
дар як куллиёт амъоварда, соли 1961 аз чоп баровардааст, дарҷ сарсуханаш Ҳофизро яке аз умдатарин ва г яндатарини ғазал дониста, ро ӯ ӯ устоди ғазал медонад. чандин ғазалҳои Ҳофизро таҳлил намуда, Ӯ хусусиятҳои риндонаи ғазалиёти ро нишон медиҳад. Ҳофизро ринди ӯ оламс з меҳисобад. Маънои ринд- дар асоси ақлу заковат рад кардани ӯ дин аст мег яд Холиқ Мирзозода. Аммо ин хилофи фикрҳои тасаввуфии ӯ Ҳофиз буда, ғазалиёти Ҳофиз бештар тасаввуфист. Ҳофиз Қуръонро ҳан з ӯ дар хурдсолиаш аз бар кардааст . Ишқи олии ишқи илоҳист. Ҳофиз дар ӯ осораш шайхони сиёҳкорро, ки худро "покдомон " ҳисобида, дар ғайб гуноҳҳои гушношунид мекунанду мардумро фиреб медиҳанд, ба зери тозиёнаи танқид мегирад ва хилофи андешаҳои онҳо фикр меронад. Ҳофиз шахси озодфикр аст. 4.Муносибати мардум ба Ҳофиз. Ғазалиёти пурош би Ҳофиз дили одамони зиёдеро тасхир намуда, ӯ боиси эҳтирому эътиқоди мардум гаштааст. Хонаводае набуд, ки девон ё дасхатҳои баёзи девонҳои Ҳофизро надошта бошад. Ҳатто девони Ҳофизро сари болини к дакон мегузоштанд. Бо ву уди он ки Ҳофиз аз ӯ ҷ аҳли тасаввуф буд, лекин шахси озодфикр ва д стдори ҳаёт буд. Шоири ӯ ғйбдон аҳволи р ҳонии мардумро хуб мефаҳмид ва дар лаҳзаҳои ӯ бадбахтию ноком худро ба даст гирифта, ба оянда бо умед нигоҳ ӣ карданро медонист. Вай чун р ҳшинос чун муҳандиси р ҳи инсонҳо аз ӯ ӯ фоли нек огоҳ мекард. Мисол: ӣ Юсуфи гумгашта боз ояд ба Канъон ғам махур, Кулбаи эҳсон шавад р зе гулистон ғам махур. ӯ Ё: Сабру зафар ҳар ду д стони қадиманд, ӯ Бар асари сабр навбати зафар ояд. Дар ҳама кишварҳои Шарқ- Хуросону Туркистону Эрон ҳатто дар Ғарб шеърҳои Ҳофизро мехонанду баҳра мебаранд. Дар ма лис ва ҷ ашнномаҳо ҳофизхонҳо пайваста шеърҳои ро мехонанду месароянд. Ва ҷ ӯ