logo
  1. Главная страница
  2. Дипломные работы
  3. Общий
  4. Kompyuter grafikasi tarixi Kompyuter grafikasidagi ranglarning sxemalari.

Kompyuter grafikasi tarixi Kompyuter grafikasidagi ranglarning sxemalari.

Загружено в:

12.08.2023

Скачано:

0

Размер:

406.228515625 KB
Скачать
MAVZU;Kompyuter   grafikasi  tarixi    Kompyuter  grafikasidagi  ranglarning sxemalari.               KIRISH  QISMI 1)   Kompyuter   grafikasi   tarixi; 2)     Kompyuter  grafikasidagi  rang  tizimlari; 3)   Gamma; 4)   Qo'shimcha  ranglar  tizimi; 5)   Rang  berish; KIRISH QISMI KOMPYUTER  GRAFIKASI 50-yillarning o'rtalarida ilmiy va harbiy tadqiqotlarda qo'llaniladigan yirik kompyuterlar uchun yaratilgan kompyuter grafikasi - dasturiy va apparatli hisoblash tizimlaridan foydalangan holda tasvirlarni yaratish va qayta ishlash usullari va vositalarini o'rganadigan informatikaning maxsus yo'nalishi mavjud. O'shandan beri ma'lumotlarni ko'rsatishning grafik usuli kompyuter tizimlarining, ayniqsa shaxsiy kompyuter tizimlarining ajralmas qismiga aylandi. Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) bugungi kunda operatsion tizimlardan boshlab turli sinflar uchun standart hisoblanadi. Grafik  muharriri - kompyuter yordamida 2D va 3D tasvirlarni yaratish va tahrirlash imkonini beruvchi dastur (yoki dasturiy paket). Zamonaviy grafik tasvir muharrirlari noldan chizish uchun dasturlar va fotosuratlarni tahrirlash dasturlari sifatida ishlatiladi. Tasvirni shakllantirish usuliga ko'ra, kompyuter grafikasi odatda bo'linadi rastr, vektor  va  fraktal  bo'yicha. Guruch.  1. Har xil turdagi grafikalar. Alohida mavzu ko'rib chiqiladi uch  o'lchovli  (3 D   )  grafika virtual makonda ob'ektlarning hajmli modellarini qurish texnikasi va usullarini o'rganish. Qoida tariqasida, u vektor va rastr tasvirlash usullarini birlashtiradi. Rangli gamutning xususiyatlari kabi tushunchalarni tavsiflaydi qora  va  oq  va rangli  grafikalar. Muayyan sohalardagi ixtisoslik ba'zi bo'limlarning nomlari bilan ko'rsatilgan: muhandislik grafikasi, ilmiy grafika, Veb -grafika, kompyuterda chop etish va boshqalar. Kompyuter, televideniye va kinotexnologiyalar chorrahasida kompyuter grafikasi va animatsiyaning yangi sohasi vujudga keldi va jadal rivojlanmoqda. Kompyuter grafikasi informatikaning eng jadal rivojlanayotgan tarmoqlaridan biri bo‘lib, ko‘p hollarda butun kompyuter sanoatini o‘zi bilan tortib oluvchi “lokomotiv” vazifasini bajaradi. 1)Kompyuter grafikasi – kompyuter yordamida yaratilgan, asosan, maxsus grafik apparat va dasturiy taminotlar vositasida yaratilgan tasviriy ifoda, ya’ni suratlar va filmlardir. Bu kompyuter ilmiy olamidagi ulkan va eng so’nggi sohalardan biridir. Kompyuter grafikasi iborasi 1960- yilda birinchi bo’lib Boeing kompaniyasi kompyuter grafikasi tadqiqotchilari Verne Hudson va William Fetter tomonidan kashf etilgan. Iboraning qishqartma shakli CG (Computer Graphics) bo’lsada, ba’zan uni CGI («Computer Generated Imaginary», ya’ni kompyuterda hosil bo’lgan tasavvur) deb talqin qilinadi. Kompyuter grafukasining o’z ichiga oladigan asosiy yo’nalishlari: interface design (interfeys dizayn), sprite graphics (sprayt grafiks), vector graphics (vector grafika), 3D modeling (3D modellash), shaders (sheyders), GPU design (GPU dizayn), computer vision (kompyuter vision) va boshqalar hisoblanadi. Uning asosiy metodikasi asosan , geometriya, optika va fizika fanlariga mutloq bog’liqdir. Kompyuter grafikasining vazifasi san’at va tasviriy ifodani foydalanuvchiga samarali va mazmunli aks ettirish va harakatllanuvchi dunyodan olingan obyektga ishlov berishdan iborat. Kompyuter grafikasi yordamida kompyuterni tushunib, u bilan o’zaro hamkorlikda hayoliy tasvirimizni yaratish oson kechadi. Kompyuter grafikasi rivojlanishi ko’pgina axborot vositalariga sezilarli darajada ulkan ta’sir ko’rsatdi va animatsiya , film, reklama, video o’yinlar umumiy olganda, grafik dizayn olamidagi inqilobga sabab bo’ldi. Umumiy ma’lumot. Kompyuter grafikasi atamasi juda keng ma’noni – “kompyuterdagi yozuv va tovushdan tashqari deyarli barcha narsalarni” ifodalay oladi. Odatda, kompyuter grafikasi atamasi bir qancha ma’nolarni ifodalaydi: tasviriy ifodaning kompyuter tomonidan namoyish etish va harakatlantirish (boshqarish); suratni yaratish va harakatlantirishda qo’llaniladigan turli xil texnologiyalar; kompyuter ilmi sohasiga kiruvchi (uni ichidagi , mansub) soha bo’lib, qaysiki raqamli sintezlash va ko’rilayotgan tarkibiy qismni boshqarishning usullarini o’rganadi. Kompyuter grafikasi hozirgi kunda juda keng tarqalgan. Kompyuter tasviri hozirda televideniyeda, gazetalarda, masalan, ob- havo yangiliklari yoki tibbiy tekshiruv va jarrohlik muolajalarining barcha turlaridako’ng ko’lamda foydalanib kelinmoqda. Yaxshi ishlangan grafika murakkab statistikalarni tushunish va talqin qilishga qulay bo’lgan tarzda ifodalay oladi. Axborot vositalarida bunday grafikalar gazetalar , yangiliklar, hisobotlar va boshqa ko’rgazmali materiallarda foydalaniladi. Hayoliy narsani ko’rsatib berish uchun ko’plab muchli manbaalar rivojlantirildi. Kompyuter tasavvurni hosil qilishni bir necha turlarga ajratadi: 2 o’lchamli (2D), 3 o’lchamli (3D) va jonlangan grafika (animated graphics). Texnologiya rivojlanib borishi bilan 3D kompyuter grafikasi ham keng ommalasha boshladi, biroq 2D kompyuter grafikasi haligacha keng miqyosda foydalanilib kelinmoqda. Raqamli sintezlash va ko’rilayotgan tarkibiy qismni boshqarish(harakatlantirish) usullarini o’rganadigan kompyuter ilmi sohasi kompyuter grafikasimi yuzada keltirdi. O’tgan o’n yil obaynida axborot vizualizatsiya va 3 o’lchamli hodisalar (arxetukura, metrologiya , meditsina, biologiya va hokazo) asosi hisoblangan maxsus vizualizatsiyalar kabi ixtisoslashgan sohalar keng miqyosda rivojlandi. К ompyuter grafikasi. 2 va 3 o’lchovli grafika К ompyuter grafikasi va animasiyasi tushunchasi. К ompyuter grafikasi o’zoq yillar davomida vujudga kelib, 1960 yillarda ham to’laqonli grafik tizimlar mavjud bo’lgan. Hozirgi kunda kompyuter grafikasi ( К G) va kompyuter animasiyasi ( К A) atamalaridan foydalaniladi. К opyuter grafikasi tushunchasi statik tasvirlar bilan ishlashning barcha ko’rinishlari o’z ichiga olsa kompyuter animasiyasi dinamik o’zgaruvchi tasvirlar bilan ishlaydi. К ompyuter grafikasi – EHM boshqaruvida grafik ob’ektlarni kiritish , chiqarish, tasvirlash, o’zgartirish va tahrirlashdir. К ompyuter animasiyasi – ekranda tasvirlarni “jonlantirish”, kompyuterda dinamik tasvirlar sintezidir. К ompyuter grafikasi – informatikaning mahsus qismi bo’lib, dasturiy-apparat hisoblash komplekslari yordamida tasvirlarni yaratish va qayta ishlash usullari va vositalarini o’rganadi. Virtual fazoda xajmli ob’ektlarni yaratish usullarini o’rganuvchi soha uch o’lchovli (3D) grafika deb nomlanadi. Odatda unda tasvir yaratishning vektorli va rastrli usullaridan foydalaniladi. 2)Kompyuter grafikasidagi  rang  tizimlari.  Kompyuter  grafikasida  rang tushunchasi.  Subtractiv  rang  tizimi Rang   kompyuter  grafikasi . Rang bilan ishlashda quyidagi tushunchalar qo'llaniladi: rang chuqurligi (rangning aniqligi deb ham ataladi) va rang modeli. Tasvirdagi piksel rangini kodlash uchun boshqa sonli bitlar ajratilishi mumkin. Bu bir vaqtning o'zida ekranda qancha rang ko'rsatilishi mumkinligini aniqlaydi. Ikkilik rang kodining uzunligi qancha uzun bo'lsa, chizmada shunchalik ko'p ranglardan foydalanish mumkin. Rang chuqurligi - bitta piksel rangini kodlash uchun ishlatiladigan bitlar soni. Ikki rangli (qora-oq) tasvirni kodlash uchun har bir piksel rangini ifodalash uchun bitta bit ajratish kifoya. Bitta baytni ajratish 256 xil rang soyalarini kodlash imkonini beradi. Ikki bayt (16 bit) 65536 xil rangni aniqlash imkonini beradi. Ushbu rejim High Color deb ataladi. Rangni kodlash uchun uchta bayt (24 bit) ishlatilsa, bir vaqtning o'zida 16,5 million rang ko'rsatilishi mumkin. Ushbu rejim True Color deb ataladi. Rasm saqlanadigan faylning o'lchami rang chuqurligiga bog'liq. Tabiatdagi ranglar kamdan-kam oddiy. Ko'pgina rang soyalari asosiy ranglarni aralashtirish orqali hosil bo'ladi. Rang soyasini uning tarkibiy qismlariga bo'lish usuli deyiladi rang modeli ... Juda ko'p .. lar bor turli xil turlari rangli modellar, lekin kompyuter grafikasida, qoida tariqasida, uchtadan ko'p foydalanilmaydi. Ushbu modellar RGB, CMYK, NSB nomlari bilan tanilgan. 1.   RGB   rang   modeli. Eng oddiy va eng aniq model RGB. Ushbu modelda monitorlar va maishiy televizorlar ishlaydi. Har qanday rang uchta asosiy komponentdan iborat deb hisoblanadi: qizil (qizil), yashil (yashil) va ko'k (ko'k) ... Bu ranglar asosiy ranglar deb ataladi. Bundan tashqari, bir komponent boshqasiga o'rnatilganda, umumiy rangning yorqinligi oshadi, deb ishoniladi. Uch komponentning kombinatsiyasi neytral rangni (kulrang) beradi, u yuqori yorqinlikda oq rangga intiladi. Bu biz monitor ekranida kuzatayotgan narsaga mos keladi, shuning uchun bu model har doim ekranda ko'rsatish uchun mo'ljallangan tasvirni tayyorlashda ishlatiladi. Agar tasvir kompyuter tomonidan qayta ishlansa grafik muharriri , keyin u ham ushbu modelda ifodalanishi kerak. Tarkibiy komponentlarning yorqinligini yig'ish orqali yangi soyani olish usuli deyiladi qo'shimcha usuli ... Hamma joyda amal qiladi rangli tasvir uzatiladigan yorug'likda ("orqali") ko'rilgan: monitorlarda, slayd proyektorlarda va hokazo. Yorqinligi qanchalik past bo'lsa, soya quyuqroq bo'lishini taxmin qilish oson. Shuning uchun, qo'shimcha modelda nol komponent qiymatlari (0,0,0) bo'lgan markaziy nuqta qora rangga ega (monitor ekranida lyuminestsensiya yo'q). Komponentlarning maksimal qiymatlari oq rangga to'g'ri keladi (255, 255, 255). RGB modeli qo'shimcha hisoblanadi va uning komponentlari qizil (255.0.0), yashil (0.255.0) va ko'k (0.0.255) deb ataladi. asosiy ranglar . 2. Rangli  model  CMYK. Ushbu model ekranni emas, balki bosilgan tasvirlarni tayyorlash uchun ishlatiladi. Ular o'tadigan yorug'likda emas, balki aks ettirilgan nurda ko'rinishi bilan farqlanadi. Qog'ozga qancha ko'p siyoh qo'yilsa, u shunchalik ko'p yorug'likni yutadi va kamroq aks etadi. Uch asosiy rangning kombinatsiyasi deyarli barcha tushayotgan yorug'likni o'zlashtiradi va yon tomondan tasvir deyarli qora ko'rinadi. RGB modelidan farqli o'laroq, bo'yoq miqdorining oshishi vizual yorqinlikning oshishiga olib kelmaydi, aksincha, uning pasayishiga olib keladi. Shuning uchun, bosma tasvirlarni tayyorlash uchun qo'shimcha (jamlovchi) model emas, balki ishlatiladi ayirish (ayirish) modeli ... Ushbu modelning rang komponentlari asosiy ranglar emas, balki asosiy ranglarni oqdan ayirish natijasida olingan ranglardir: ko'k (ko'k) = Oq - Qizil = Yashil + Moviy (0,255,255) magenta (lilac) (magenta) = Oq - Yashil = Qizil + Moviy (255,0,255) sariq (sariq) = Oq - Moviy = Qizil + Yashil (255,255,0) Bu uchta rang deyiladi qo'shimcha chunki ular asosiy ranglarni oq rangga to'ldiradi. Qora rang chop etishda sezilarli qiyinchilik. Nazariy jihatdan, uni uchta asosiy yoki qo'shimcha bo'yoqlarni birlashtirish orqali olish mumkin, ammo amalda natija yaroqsiz bo'lib chiqadi. Shuning uchun CMYK rang modeliga to'rtinchi komponent qo'shildi - qora ... Bu tizim unga nomidagi K harfini (qoraK) qarzdor. Bosmaxonalarda rangli tasvirlar bir necha bosqichda chop etiladi. Qog'ozga birma- bir moviy, to'q qizil, sariq va qora ranglarni bosib chiqarish orqali siz to'liq rangli rasmga ega bo'lasiz. Shuning uchun, kompyuterda olingan tayyor tasvir, chop etishdan oldin, bir rangli tasvirning to'rtta komponentiga bo'linadi. Bu jarayon rang ajratish deb ataladi. Zamonaviy grafik muharrirlar bu amalni bajarish vositalariga ega. RGB dan farqli o'laroq, markaziy nuqta oq rangda (oq qog'ozda bo'yoq yo'q). Uchta rang koordinatasiga to'rtinchisi qo'shildi - qora bo'yoqning intensivligi. Qora o'q izolyatsiya qilingan ko'rinadi, lekin bu mantiqiy: qora rangga rangli komponentlarni qo'shish hali ham qora rangga olib keladi. Har bir inson CMYK modelidagi ranglarning qo'shilganligini ko'k, romashka va sariq qalamlar yoki flomasterlarni olish orqali tekshirishi mumkin. Qog'ozda ko'k va sariq aralashmasi yashil, kulrang va sariq - qizil va boshqalarni beradi. Barcha uchta rangni aralashtirish aniqlanmagan quyuq rangga olib keladi. Shuning uchun, ushbu modelda qora rang qo'shimcha ravishda kerak edi. 3. Rangli  model  NSB. Ba'zi grafik muharrirlar HSB rang modeli bilan ishlash imkonini beradi. Agar RGB modeli kompyuter uchun eng qulay bo'lsa va CMYK modeli bosmaxonalar uchun bo'lsa, HSB modeli inson uchun eng qulaydir. Bu oddiy va intuitiv. HSB modeli ham uchta komponentdan iborat: rang rangi (rang) , rangning to'yinganligi va rang yorqinligi ... Ushbu uchta komponentni sozlash orqali siz boshqa modellarda bo'lgani kabi ko'plab o'zboshimchalik ranglarini olishingiz mumkin. Rangning rangi spektral palitradagi rangning sonini ko'rsatadi. Rangning to'yinganligi uning intensivligini tavsiflaydi - u qanchalik baland bo'lsa, rang "tozaroq" bo'ladi. Rangning yorqinligi berilgan qora rangga qo'shilishi bilan bog'liq - u qanchalik ko'p bo'lsa, rangning yorqinligi kamroq bo'ladi. HSB rang modeli tayyor tasvirlarni qayta ishlashga emas, balki ularni o'z qo'llaringiz bilan yaratishga qaratilgan grafik muharrirlarda foydalanish uchun qulaydir. Turli xil rassom asboblarini (cho'tkalar, ruchkalar, flomasterlar, qalamlar), bo'yoq materiallarini (akvarel, guash, moy, siyoh, ko'mir, pastel) va kanvas materiallarini (kanvas, karton, guruch qog'ozi, va boshqalar.). O'z san'at asaringizni yaratishda HSB modelida ishlash qulay va ish oxirida u ekran yoki bosma illyustratsiya sifatida ishlatilishiga qarab RGB yoki CMYK ga aylantirilishi mumkin. Rang qiymati aylana markazidan chiqadigan vektor sifatida tanlanadi. Markaziy nuqta oq (neytral) va perimetr atrofidagi nuqtalar qattiq ranglardir. Vektorning yo'nalishi rangni aniqlaydi va HSB modelida burchak darajalarida ko'rsatilgan. Vektorning uzunligi rangning to'yinganligini aniqlaydi. Rangning yorqinligi alohida o'qda o'rnatiladi, uning nol nuqtasi qora. Kompyuter grafikasida rang Rang ham fizika, ham fiziologiya uchun juda qiyin muammodir, chunki u ham psixofiziologik, ham jismoniy xususiyatga ega. Rangni idrok etish yorug'likning fizik xususiyatlariga, ya'ni elektromagnit energiyaga, uning jismoniy moddalar bilan o'zaro ta'siriga, shuningdek, insonning ko'rish tizimi tomonidan talqin qilinishiga bog'liq. Boshqacha qilib aytganda, ob'ektning rangi nafaqat ob'ektning o'ziga, balki ob'ektni yorituvchi yorug'lik manbasiga va insonning ko'rish tizimiga ham bog'liq. Bundan tashqari, ba'zi narsalar yorug'likni aks ettiradi (taxta, qog'oz), boshqalari esa uni uzatadi (shisha, suv). Agar faqat ko'k nurni aks ettiradigan sirt qizil yorug'lik bilan yoritilgan bo'lsa, u qora ko'rinadi. Xuddi shunday, agar yashil yorug'lik manbai faqat qizil yorug'likni o'tkazadigan shisha orqali ko'rilsa, u ham qora ko'rinadi. Eng oddiy akromatik rang, ya'ni biz qora va oq televizor ekranida ko'rgan narsamiz. Shu bilan birga, ob'ektlar oq rangga ega bo'lib, oq manba yorug'ligining 80% dan ko'prog'ini akromatik tarzda aks ettiradi va qora - 3% dan kam. Oraliq qiymatlar turli xil kul ranglarini hosil qiladi. Bunday rangning yagona atributi intensivlik yoki miqdordir. Skayar qiymatni intensivlik bilan bog'lash mumkin, qora rangni 0, oqni 1 deb belgilaydi. Keyin o'rtacha kul rang 0,5 qiymatiga to'g'ri keladi. Agar idrok etilgan yorug'lik ixtiyoriy teng bo'lmagan kattalikdagi to'lqin uzunliklarini o'z ichiga olsa, u xromatik deyiladi. Bunday rangni sub'ektiv ravishda tavsiflashda odatda uchta qiymatdan foydalaniladi: rang, to'yinganlik va yorug'lik. Hue qizil, yashil, sariq va boshqalar kabi ranglarni farqlash imkonini beradi. To'yinganlik sofligini, ya'ni berilgan rangning oq yorug'lik bilan zaiflashuv (suyultirish) darajasini tavsiflaydi va sizga ajratish imkonini beradi. pushti rang qizildan, zumraddan yorqin yashildan va hokazo. Boshqacha qilib aytganda, rangning qanchalik yumshoq yoki qattiq ko'rinishini baholash uchun to'yinganlik ishlatiladi. Yengillik rang va to'yinganlikdan mustaqil omil sifatida intensivlik tushunchasini aks ettiradi. Odatda sof monoxromatik ranglar emas, balki ularning aralashmalari topiladi. Yorug'likning uch komponentli nazariyasi ko'zning to'r pardasining markaziy qismida rangga sezgir bo'lgan uch turdagi konusning mavjudligi haqidagi taxminga asoslanadi. Birinchisi yashil, ikkinchisi qizil va uchinchisi ko'kni idrok etadi. Ko'zning nisbiy sezgirligi yashil rang uchun maksimal va ko'k uchun minimaldir. Agar konusning uch turi ham bir xil energiya yorqinligi darajasiga ta'sir qilsa, yorug'lik oq rangda ko'rinadi. Oq tuyg'usini har qanday uchta rangni aralashtirish orqali olish mumkin, agar ikkalasining ham chiziqli kombinatsiyasi bo'lmasa. Ushbu ranglar asosiy deb ataladi. Inson ko'zi 350 000 ga yaqin turli xil ranglarni ajrata oladi. Bu raqam ko'plab tajribalar natijasida olingan. Taxminan 128 rang ohanglari aniq ko'rinadi. Agar faqat to'yinganlik o'zgarsa, vizual tizim unchalik ko'p bo'lmagan ranglarni ajrata oladi: biz 16 dan (sariq uchun) 23 dan (qizil va binafsha rang uchun) bunday ranglarni ajrata olamiz. Eksperimental natijalar Grassman qonunlarida umumlashtiriladi:  Ko'z uch xil stimulga javob beradi, bu rang tabiatining uch o'lchovliligini tasdiqlaydi. Rag'batlantiruvchi sifatida, masalan, dominant to'lqin uzunligi (rangli fon), tozalik (to'yinganlik) va yorqinlik (engillik) yoki qizil, yashil va ko'k ranglarni hisobga olish mumkin.  To'rt rang har doim chiziqli bog'liqdir, ya'ni cC = rR + gG + bB, bu erda c, r, g, b 0 ga teng emas. Shuning uchun, ikki rang aralashmasi uchun tenglik (cC) 1 + (cC) 2 ga teng. = ( rR) 1 + (rR) 2 + (gG) 1 + (gG) 2 + (bB) 1 + (bB) 2. Agar C1 rangi C rangiga va C2 rangi C rangiga teng bo'lsa, u holda C1 rangi c, C1, C2 energiya spektrlarining tuzilishidan qat'i nazar, C2 rangiga teng bo'ladi.  Agar uchta rang aralashmasida biri doimiy ravishda o'zgarib tursa, boshqalari doimiy bo'lib qolsa, aralashmaning rangi doimiy ravishda o'zgaradi, ya'ni uch o'lchovli rang maydoni uzluksizdir. Kompyuter grafikasida asosiy ranglarni aralashtirish uchun ikkita tizim qo'llaniladi: qo'shimcha - qizil, yashil, ko'k (RGB) va olib tashlash - ko'k, qizil, sariq (CMY). Bir tizimning ranglari ikkinchisining ranglarini to'ldiradi: ko'kdan qizilga, magentadan yashilga va sariqdan ko'kgacha. Qo'shimcha rang - bu oq va berilgan rang o'rtasidagi farq. Subtractive CMY rang tizimi bosma siyohlar, plyonkalar va yorug'liksiz ekranlar kabi aks ettiruvchi yuzalar uchun ishlatiladi. Qo'shimchali RGB rang tizimi CRT ekranlari yoki rangli lampalar kabi yoritilgan yuzalar uchun foydalidir. Y.Tixomirovning “Uch  o lchamli  grafikani  dasturlash”  kitobi  materiallari ʻ asosida. Vizual taassurotni kuchaytirish va tasvirning axborot bilan to'yinganligini oshirish. Rang tuyg'usi inson miyasi tomonidan ob'ektlarni chiqarish yoki aks ettirishdan ko'zning to'r pardasiga etib boradigan yorug'lik oqimini tahlil qilish natijasida shakllanadi. Rangni idrok etish yorug'likning fizik xususiyatlariga, ya'ni elektromagnit energiyaga, uning jismoniy moddalar bilan o'zaro ta'siriga, shuningdek, insonning ko'rish tizimi tomonidan talqin qilinishiga bog'liq. Insonning ko'rish tizimi to'lqin uzunligi 400 dan 700 nm gacha bo'lgan elektromagnit energiyani ko'rinadigan yorug'lik (1 nm = 10 -9 m) sifatida qabul qiladi. Yorug'lik, masalan, to'g'ridan-to'g'ri manbadan olinadi lampochka , yoki bilvosita ob'ekt yuzasidan aks ettirilganda yoki undagi sinishi. Agar kuzatilgan yorug'lik barcha ko'rinadigan to'lqin uzunliklarini taxminan teng miqdorda o'z ichiga olsa, manba yoki ob'ekt akromatik hisoblanadi. Akromatik yorug'lik oq, aks ettirilgan yoki singan akromatik yorug'lik oq, qora yoki kulrang ko'rinadi. ... Ob'ektlar oq manbadan keladigan yorug'likning 80% dan ko'prog'ini va 3% dan kamrog'ini qora rangda aks ettirsa, oq ko'rinadi. Oraliq qiymatlar turli xil kul ranglarini hosil qiladi. Buni aniqlash qiyin bo'lsa-da yorug'lik va yorqinlik o'rtasidagi farq, yorug'lik odatda yorug'lik bermaydigan yoki aks ettiruvchi ob'ektlarning xususiyati hisoblanadi va qoradan oqgacha o'zgaradi, yorqinlik esa o'z-o'zidan yorug'lik chiqaradigan yoki chiqaradigan ob'ektlarning xususiyati bo'lib, pastdan balandgacha bo'ladi. . Agar idrok etilgan yorug'lik ixtiyoriy teng bo'lmagan kattalikdagi to'lqin uzunliklarini o'z ichiga olsa, u xromatik deyiladi. Agar to'lqin uzunliklari to'plangan bo'lsa yuqori cheti ko'rinadigan spektr, keyin yorug'lik ko'rinadi qizil yoki qizg'ish, ya'ni dominant to'lqin uzunligi ko'rinadigan spektrning qizil hududida yotadi. Agar to'lqin uzunliklari to'plangan bo'lsa pastki qismi ko'rinadigan spektr, keyin yorug'lik ko'k ko'rinadi yoki mavimsi, ya'ni dominant to'lqin uzunligi spektrning ko'k qismida yotadi. Biroq, o'z-o'zidan, ma'lum bir to'lqin uzunligining elektromagnit energiyasi hech qanday rangga ega emas. Rang tuyg'usi inson ko'zi va miyasida jismoniy hodisalarning o'zgarishi natijasida paydo bo'ladi. Ob'ektning rangi yorug'lik manbasining to'lqin uzunligi taqsimotiga va ob'ektning fizik xususiyatlariga bog'liq. Agar ob'ekt yorug'likni faqat tor to'lqin uzunliklari diapazonida aks ettirsa yoki o'tkazsa va qolganlarini yutsa, rangli ko'rinadi. . Kompyuter grafikasida asosiy ranglarni aralashtirishning ikkita tizimi qo'llaniladi: qo'shimcha - qizil, yashil, ko'k (RGB) va olib tashlash - ko'k, qizil, sariq (CMY). Bitta tizimning ranglari ikkinchisini to'ldiradi: ko'kdan qizilga, magentadan yashilga, sariqdan ko'kgacha. To'ldiruvchi rang - oq va berilgan rang o'rtasidagi farq: moviy - oq minus qizil, magenta - oq minus yashil, sariq - oq minus ko'k. Qizil rang ko'k rangni to'ldiruvchi deb hisoblanishi mumkin bo'lsa-da, an'anaviy ravishda qizil, yashil va ko'k asosiy ranglar, ko'k, to'q qizil, sariq ranglar esa ularni to'ldiradi. Qizig'i shundaki, kamalak yoki prizma spektrida binafsha rang yo'q, ya'ni u insonning ko'rish tizimi tomonidan yaratilgan. Uchun aks ettiruvchi yuzalar bosma siyohlar, plyonkalar va yorug'liksiz ekranlar kabi ishlatiladi ayirish tizimi CMY. Substraktiv tizimlarda oq spektrdan qo'shimcha rangning to'lqin uzunliklari chiqariladi. Misol uchun, yorug'lik qizil rangli ob'ekt orqali aks ettirilganda yoki uzatilganda, spektrning yashil qismi so'riladi. Olingan yorug'lik sariq ob'ektda aks etsa yoki singan bo'lsa, u holda spektrning ko'k qismi so'riladi va faqat qizil rang qoladi. Moviy ob'ektda aks ettirilgan yoki singandan so'ng, rang qora rangga aylanadi, chunki bu butun ko'rinadigan spektrni istisno qiladi. Fotosurat filtrlari shunday ishlaydi. Qo'shimcha RGB rang tizimi uchun qulay porlayotgan CRT ekranlari yoki rangli lampalar kabi yuzalar. Rangni tasvirlash  usullari Kompyuter grafikasida kontseptsiya qo'llaniladi rang  o'lchamlari   (boshqa ism - rang  chuqurligi   ). U kodlash usulini belgilaydi rang haqida ma'lumot uni monitor ekranida ko'rsatish uchun. Bir bit (oq va qora) qora va oq tasvirni ko'rsatish uchun etarli. Sakkiz bitli kodlash rang ohangining 256 gradatsiyasiga imkon beradi. Ikki bayt (16 bit) 65 536 rangni aniqlaydi. 24-bitli kodlash bilan 16,5 milliondan ortiq rangni aniqlash mumkin Amaliy nuqtai nazardan rang o'lchamlari yaqin tushuncha gamut, chiqish qurilmalarida ko'paytirilishi mumkin bo'lgan ranglar oralig'ini bildiradi. Rangli modellar rang maydonini tashkil etuvchi uch o'lchovli koordinatalar tizimida joylashgan. Shu bilan birga, ular rangni uch o'lchamli fazodagi nuqta bilan ifodalash mumkin bo'lgan Grassman qonunlaridan kelib chiqadi. CIE  laboratoriyasining  rang  modeli 1920 yilda rangli fazoviy model ishlab chiqildi. CIE  laboratoriyasi L, a, b - ushbu tizimdagi koordinata o'qlarining belgilari). Tizim shunday apparatdan mustaqil va shuning uchun ko'pincha qurilmalar o'rtasida ma'lumotlarni uzatish uchun ishlatiladi. CIE Lab modelida har qanday rang yorug'lik (I) va xromatik komponentlar bilan aniqlanadi: a parametri yashildan qizilgacha va b parametri ko'kdan sariqgacha. ... CIE Lab modelining rangli gamuti monitorlar va bosib chiqarish qurilmalarining imkoniyatlaridan sezilarli darajada oshadi, shuning uchun ushbu modelda taqdim etilgan tasvirni ko'rsatishdan oldin uni o'zgartirish kerak. Bu model rangli fotokimyoviy jarayonlarni bosib chiqarish bilan moslashtirish uchun ishlab chiqilgan. Bugungi kunda bu Adobe Photoshop uchun standart standartdir. RGB  rang  modeli Rasm .. RGB  qo'shimcha  rang  modeli RGB rang modeli qo'shimcha hisoblanadi, ya'ni har qanday rang uchta asosiy rangning turli nisbatlarida kombinatsiyadir - qizil, yashil, ko'k. U elektron ko'paytirish uchun mo'ljallangan (monitorda, televizorda) kompyuter grafikasini yaratish va qayta ishlash uchun asos bo'lib xizmat qiladi. Birlamchi rangning bir komponenti boshqasiga qo'yilsa, umumiy nurlanishning yorqinligi ortadi. Uch komponentning kombinatsiyasi akromatik kul rangni beradi, u yorqinligi oshishi bilan oq rangga yaqinlashadi. 256 tonna darajasida qora nol RGB qiymatlariga mos keladi va oq koordinatalar (255,255,255) bilan maksimalga mos keladi. Alfa  kanali  bilan  RGB Alfa kanali tasvirni uning foni bilan birlashtirish imkonini beradi. Har bir piksel qiymati tasvirning rang chuqurligiga teng bitlarda o'lchanadigan qo'shimcha Alfa qiymatini o'z ichiga oladi. Alpha kanali bilan RGB rang modeli faqat 8 va 16 bit rang chuqurligi bilan ishlatilishi mumkin. Nol alfa qiymati pikselning to'liq shaffofligini bildiradi, bu holda fon rasm orqali to'liq ko'rinadi. Alfa kanal qiymati teng 2   tasvir  rangi  chuqurligi -1 butunlay shaffof bo'lmagan pikselga mos keladi; bu fon butunlay tasvir bilan qoplanganligini anglatadi. Alfa qiymati oraliq qiymatga teng bo'lsa, piksel rangi qandaydir algoritm orqali fon bilan aralashtiriladi. HSB  rang   modeli Guruch.   HSB   rang   modeli HSB rang modeli inson ranglarini idrok etish xususiyatlarini maksimal darajada hisobga olgan holda ishlab chiqilgan. U Munselning rang g'ildiragiga asoslangan. Rang uchta komponent bilan tavsiflanadi: ohang ( Hue   ), to'yinganlik ( To'yinganlik   ) va yorqinlik ( Yorqinlik   ). Rang qiymati aylana markazidan chiqadigan vektor sifatida tanlanadi. Markazdagi nuqta oq rangga, aylana perimetri bo'ylab nuqtalar esa sof spektral ranglarga mos keladi. Vektorning yo'nalishi darajalarda ko'rsatilgan va rangni aniqlaydi. Vektorning uzunligi rangning to'yinganligini aniqlaydi. Alohida o'qda chaqiriladi akromatik , yorqinlik o'rnatiladi, nol nuqtasi qora rangga to'g'ri keladi. HSB modelining rang gamuti barcha ma'lum bo'lgan haqiqiy rang qiymatlarini qamrab oladi. ModelHSBRassomlarning ish usullari va vositalariga taqlid qilgan holda kompyuterda tasvirlarni yaratishda undan foydalanish odatiy holdir. Cho'tkalar, qalamlar, qalamlarni taqlid qiluvchi maxsus dasturlar mavjud. Bo'yoqlar va turli xil tuvallar bilan ishlashga taqlid qilish ta'minlanadi. Tasvirni yaratgandan so'ng, mo'ljallangan nashr qilish usuliga qarab, uni boshqa rang modeliga aylantirish tavsiya etiladi. Hozirgi vaqtda ushbu rang modeli faqat tasvirni qayta ishlashning ba'zi dasturlarida qo'llaniladi. YCbCr rang  modeli Tasvirlar JPEG formati deyarli har doim YCbCr uch rangli maydoni yordamida saqlanadi. Y komponenti yoki yorqinligi tasvirning yorqinligini ifodalaydi. Cb va Cr komponentlari xromatiklikni aniqlaydi. Cb qiymati tasvirning ko'kligini, Cr qiymati esa qizilligini bildiradi. YCbCr va RGB rang modellari o'rtasidagi munosabat tegishli formulalar yordamida topiladi. Yuqorida muhokama qilingan barcha modellar qo'shimcha hisoblanadi. Bu komponentlar tasvirga rang qo'shishini anglatadi. Komponent qiymati qanchalik baland bo'lsa, rang oq rangga yaqinroq bo'ladi. CMYK  rang  modeli,  ranglarni  ajratish Guruch.   CMYK   rang   modeli Rangli model ayirish xususiyatiga ega va nashrlarni chop etish uchun tayyorlashda ishlatiladi. CMY rang komponentlari oqdan asosiylarini ayirish natijasida olingan ranglardir: moviy = oq - qizil = yashil + ko'k; magenta = oq - yashil = qizil + ko'k; sariq = oq - ko'k = qizil + yashil. Bu usul bosma asl nusxalardan aks ettirilgan nurlarni idrok etishning jismoniy mohiyatiga mos keladi. Moviy, magenta va sariq ranglar deyiladi qo'shimcha chunki ular asosiy ranglarni oq rangga to'ldiradi. Demak, CMY rang modelining asosiy muammosi quyidagilardan iborat - qo'shimcha ranglarning bir-biriga superpozitsiyasi amalda sof qora rangni bermaydi. CMYK da yuqori komponent qiymatlari qora rangga yaqinroq ranglarni ifodalaydi. Moviy, magenta va sariq bo'yoqlarning kombinatsiyasi barcha rangni o'zlashtiradi, bu nazariy jihatdan qora bo'lishi kerak, ammo amalda sof qora rang hosil bo'lmaydi. Shuning uchun rangli modelga sof qora komponent kiritilgan. CMYK rang modelining qisqartmasida to'rtinchi harf shunday paydo bo'ldi ( Moviy, Magenta,  Sariq,  Qora ). Model va RGB o'rtasida birma-bir yozishmalar mavjud emas. Bir nechta CMYK qiymatlari bir xil RGB qiymatiga moslashtirilgan. Bosib chiqarish uskunasida chop etish uchun rangli kompyuter tasviri CMYK rangli modelining tarkibiy qismlariga mos keladigan qismlarga bo'linishi kerak. Bu jarayon deyiladi rang ajratish ... Bu asl nusxadagi har bir komponentning monoxrom mazmunini o'z ichiga olgan to'rtta alohida rasmga olib keladi. Keyin bosmaxonada ranglarni ajratuvchi plyonkalar asosida yaratilgan shakllardan CMYK ranglarini qoplash natijasida olingan ko'p rangli tasvir chop etiladi. 3)Gamma Tasvirlarni ifodalash uchun ishlatiladigan rang modellari taxminga asoslanadi rang komponentining qiymati va ekranda ko'rinadigan rang o'rtasida chiziqli bog'liqlik mavjudligi. Aslida, ishlatiladigan displey qurilmalari kiruvchi kirish signaliga chiziqli javob bermaydi.Gamma   taxminan ushbu qurilmalarning chiziqli bo'lmagan xususiyatlarini tavsiflaydi. Matematik jihatdan Gamma quvvat funktsiyasidir: Tasvirning Gamma-ni sozlash XYZ rang maydoniga aylantirish bilan birga yoki alohida amalga oshirilishi mumkin. Gamma-ni sozlash XYZ rang maydoniga va undan ko'ra kompyuter monitoridagi tasvirning ko'rinishiga ko'proq ta'sir qiladi. Gamma ning tasvirga ta'siri qachonkomponentga quyuqroq yoki engilroq soya berish. Koordinata tizimlari Murakkab real kompyuter tasvirini yaratish uchun tasvirlangan ob'ekt yoki jarayonning matematik modeli makon va vaqt ichida ekranda ishonchli tarzda takrorlanishi kerak. Bunday holda, turli koordinata tizimlarida nuqtalar, chiziqlar va sirtlarning o'rnini belgilash kerak. Nuqtaning Evklid fazosidagi o rni n ta ʻ koordinataga ega bo lgan va n ta chiziqli mustaqil bazis vektoriga kengaytirilgan ʻ radius vektori bilan aniqlanadi. Bazis vektorlari va bu vektorlar bo'yicha masofa birliklari to'plami koordinata tizimini tashkil qiladi ... Grafik ob'ektlarning shaklini tasvirlash, ob'ektlarning fazoda joylashishini va ularning displey ekranidagi proyeksiyalarini ko'rsatish uchun har bir aniq holatda eng qulay bo'lgan turli xil SClar qo'llaniladi. Nuqtalarning fazodagi joylashuvi dekart koordinatalar tizimi yordamida qulay tasvirlangan. Dekart koordinata tizimi bir tekislikda yotmaydigan uchta yo'naltirilgan to'g'ri chiziqqa ega - koordinata o'qlari, o'qlar bir nuqtada kesishadi - koordinata boshida. ... O'lchov birligi o'qlarda tanlanadi. Har qanday nuqtaning fazodagi o'rni ushbu nuqtaning koordinatalari bo'yicha tavsiflanadi, bu koordinatalar boshidan nuqtaning tegishli koordinata o'qlaridagi proyeksiyalarigacha bo'lgan masofalardir. Amaliy hisob-kitoblar uchun qulayroq , koordinata o'qlari o'zaro perpendikulyar bo'lishi uchun. Bunday koordinatalar tizimi ortogonal deyiladi. ... Ortogonal koordinatalar sistemasidagi o`qlarning o`zaro joylashishi ikki xil bo`lishi mumkin. Eksa 0   z kuzatuvchidan varaq tekisligiga yo'nalishda o'tishi mumkin - bu chap tomonli koordinatalar tizimi. Agar eksa 0   z varaq tekisligidan kuzatuvchiga o'tadi - bu o'ng qo'lli koordinatalar tizimi. Kompyuter  grafikasida  eng  ko'p  qo'llaniladigan  koordinata  tizimlari Jahon koordinata  tizimi asosiy koordinatalar tizimi bo'lib, unda sahnadagi barcha ob'ektlar ko'rsatilgan. Kompyuter grafikasining eng keng tarqalgan vazifalaridan biri ma'lum bir koordinata tizimida ikki o'lchovli grafiklarni ko'rsatishdir. Ushbu chizmalar funksiyalar yordamida belgilangan o'zgaruvchilar orasidagi bog'liqlikni ko'rsatish uchun mo'ljallangan. Masalan, inson ko'zi tomonidan yorug'likni idrok etishni tavsiflovchi grafiklar. Bunday grafikni olish uchun amaliy dastur turli chiqish ibtidoiylarini (nuqtalar, chiziqlar, belgilar qatorlari) ularning joylashuvi va o‘lchamlarini to‘g‘ri to‘rtburchak koordinatalar tizimida ko‘rsatgan holda tasvirlashi kerak. Ushbu ob'ektlar ko'rsatilgan birliklar ularning tabiatiga bog'liq: haroratning o'zgarishi, masalan, soatiga darajalarda, tananing kosmosdagi harakati - soniyada kilometrlarda va hokazolarda ko'rsatilishi mumkin. Ushbu amaliy (yoki foydalanuvchiga yo'naltirilgan) koordinatalar sizga imkon beradi. foydalanuvchining ikki o'lchovli yoki uch o'lchovli dunyosidagi ob'ektlarni aniqlash uchun va ular odatda chaqiriladi dunyo  koordinatalari . Ruxsat etilgan dunyo koordinata tizimi (MCS) x, y, z, mos yozuvlar nuqtasini (koordinatalarning kelib chiqishi) va chiziqli mustaqil asosni (baza vektorlari to'plami - koordinata o'qlari) o'z ichiga oladi, buning natijasida geometrik xususiyatlarning raqamli tavsifi mavjud. har qanday grafik ob'ektning mutlaq ma'noda bo'lishi mumkin. Jahon koordinata tizimi bilan belgilanadi x m y m z m . Model  koordinata  tizimi - ob'ektlarning ichki tuzilishi ko'rsatilgan koordinatalar tizimi. Ekran  koordinatalari  tizimi   - u displey ekranidagi geometrik jismlarning proyeksiyalarining o'rnini o'rnatadi. ESCdagi nuqtaning proyeksiyasi z e = 0 koordinatasiga ega. Biroq, bu koordinatadan voz kechmaslik kerak, chunki MSC va ESC ko'pincha tasodifiy tanlanadi, shuningdek proyeksiya vektori. [   x NS y NS 0]   ikkita emas, balki uchta koordinatani talab qiladigan transformatsiyalarda ishtirok etishi mumkin. Nuqta va qarash yo'nalishini tanlashni Kartezianni kiritish orqali matematik tarzda tasvirlash mumkin kuzatuvchining  koordinata  tizimi , kelib chiqishi nuqtai nazarida va o'qlaridan biri ko'rish yo'nalishiga to'g'ri keladi Sahna koordinatalari  tizimi (SCS) x bilan y bilan z bilan , bu sahnadagi barcha ob'ektlarning holatini tavsiflaydi - MSC dan qat'i nazar, ob'ektlarning o'rnini tavsiflash uchun ishlatiladigan o'z kelib chiqishi va asosiga ega bo'lgan dunyo fazosining bir qismi. Obyekt  koordinatalari  tizimi   (USC) x O y O z O ma'lum bir ob'ekt bilan bog'langan va u bilan SCS yoki MSCda barcha harakatlarni amalga oshiradi. Rasm 3D ob'ektlar bir qator vazifalar bilan bog'liq. Avvalo, tasvirning tekis ekanligini unutmaslik kerak, shuning uchun ob'ektlarning vizual xususiyatlarini etarli darajada o'tkazishga erishish, chuqurlik haqida etarlicha vizual tasavvurni berish kerak. Keyinchalik tasvir uchun mo'ljallangan uch o'lchamli ob'ektlar guruhlari chaqiriladi fazoviy  sahna , va uning ikki o'lchovli tasviri yo'l . Guruch.  4.3. Obyekt koordinata tizimi va kuzatuvchi koordinata tizimi Ko'rinadigan tasvir ma'lum bir tekislikda hosil bo'ladi, u keyinchalik nima deb ataladi rasmli  samolyot ... Uch o'lchovli ob'ektni ikki o'lchovli tasvirga aylantirish usullari ( prognozlar ) har xil bo'lishi mumkin. Bu yoki boshqa yo'l bilan, lekin natijada olingan tasvirni ham qandaydir ikki o'lchovli koordinatalar tizimida tasvirlash kerak. Uni olish usuliga qarab, tasvirning haqiqiy o'lchamlari ham boshqacha bo'lishi mumkin. Turli xil turlari prognozlar keyinroq batafsil muhokama qilinadi. Guruch. 4.4. Rasm tekisligi va ekran Bizning asosiy maqsadimiz ekranda tasvirni olish bo'lganligi sababli, tasvirni uzatish ekran o'lchamiga mos ravishda masshtabning o'zgarishi bilan birga keladi. Odatda tasvir koordinatalari tizimidagi koordinatalarning kelib chiqishi tasvirli varaqning pastki chap burchagidir. Displey ekranida kelib chiqishi an'anaviy ravishda yuqori chap burchakda joylashgan. Rasmni tasvir tekisligidan ekranga ko'rsatish proportsiyalarning minimal buzilishi bilan amalga oshirilishi kerak, bu o'z-o'zidan rasm egallagan ekran maydoniga cheklov qo'yadi. O'lchovni o'zgartirish maydonning nisbatlarini saqlab qolgan holda amalga oshirilishi kerak (4.4-rasm). Osmon tekisligining koordinata tizimidagi ob'ektlar har qanday o'lchov birliklarida ko'rsatilgan va koordinatalarning ikkala o'qida masshtab bir xil bo'ladi. Ekranda o'lchov birligi piksel bo'lib, uni to'rtburchaklar deb hisoblash kerak, shuning uchun shkalalar gorizontal va vertikal o'qlar har xil bo'lishi mumkin, bu esa masshtablash omillarini belgilashda hisobga olinishi kerak Koordinatalar  tizimidagi  o'zgarishlarga  misol Ekrandagi tasvirni boshqarish, uning holati, orientatsiyasi va hajmiga o'zgartirishlar kiritish uchun geometrik o'zgarishlar amalga oshiriladi. Ular kosmosdagi ob'ektlarning xususiyatlarini o'zgartirishga imkon beradi. Aytaylik, siz kompyuterda quyoshning osmonda va erdagi avtomobil harakati tasvirini yaratishingiz kerak. Kuzatuvchi bu rasmni fazoning ma'lum bir nuqtasidan ma'lum bir yo'nalishda ko'radi. Ushbu murakkab o'zgarishlarni matematik tarzda tasvirlash uchun siz birinchi navbatda koordinata tizimlarini tanlashingiz kerak. Birinchi koordinatalar sistemasi dunyo koordinatalari, keling, uni o'qlar bilan aniqlaymiz x m y m z m , u bir nuqtada joylashgan va har doim harakatsiz qoladi. Ikkinchi koordinata tizimi kuzatuvchining kosmosdagi holatini aniqlaydi va ko'rish yo'nalishini belgilaydi - kuzatuvchining koordinata tizimi x n y n z n . Uchinchi tizim ob'ektning koordinata tizimi bo'lib, ulardan ikkitasi bo'ladi: quyosh koordinata tizimi va avtomobilning koordinata tizimi. Bu tizimlar dunyo koordinata tizimiga nisbatan fazoda o z o rnini harakatga keltirishi va o zgartirishiʻ ʻ ʻ mumkin. Ob'ektlar nuqtalarining koordinatalari ob'ektlarning koordinata tizimlarida ko'rsatilgan, ularning har biri jahon koordinatalari tizimiga bog'langan. Kuzatuvchining koordinata tizimi ham dunyo koordinata tizimiga nisbatan harakat qiladi. Displeyda uch o'lchamli ob'ektni ko'rish uchun siz quyidagilarni qilishingiz kerak:  O'zining koordinata tizimida ko'rsatilgan ob'ekt koordinatalarini dunyo koordinatalariga aylantirish;  Ob'ekt koordinatalarini dunyo tizimidan kuzatuvchining koordinata tizimiga aylantirish; Olingan koordinatalarni kuzatuvchining koordinata tizimidagi tekislikka proyeksiyalang, shu bilan birga biz sahna koordinatalaridagi barcha ob'ektlarning joylashuviga ega bo'lamiz. Tasvirlash   bosqichlari Yuqorida aytib o'tilganidek, kompyuter grafikasi turli xil geometrik ob'ektlar va sahnalarning tasvirlarini qurish usullarini o'rganadi. Tasvirning asosiy bosqichlari:  Ikki va uch o'lchovli fazoda juda boshqacha tabiatdagi ob'ektlar va sahnalarni matematik tasvirlash usullaridan foydalanadigan modellashtirish.  Vizualizatsiya - ob'ektlar va sahnalarning modellari statik tasvir yoki plyonkaga (statik ramkalar ketma-ketligiga) aylantirilganda, kompyuter displeyining tekis ekranida hajmli dunyoning real tasvirlarini yaratish usullari. Barcha grafik obyektlar algoritmik shaklga aylantiriladi, bu esa kompyuter grafikasini oddiylaridan ajratib turadi. Geometrik o'zgarishlar Geometrik o'zgarishlarni o'rganishdan maqsad jismlarning harakatini tasvirlashni va ob'ektlarni matematik tarzda tasavvur qilishni o'rganishdir. Geometrik o'zgartirish - n o'lchovli Evklid fazosiga mansub nuqta tasvirini n o'lchovli oldingi tasvirdagi nuqtaga joylashtirish. Geometrik o'zgarishlarga proyektiv o'zgarishlar va afin o'zgarishlar kiradi. Proyektiv  transformatsiyalar. Proyeksiya Kompyuter ekranida tasvirni sintez qilish uchun uch o'lchamli fazoda yoki tekislikdagi ob'ektlarni matematik tavsiflash usulini taklif qilish kerak. Proyektiv o'zgarishlar sahnani kerakli nuqtai nazardan tasvirlaydi. Proyeksiya - uch o'lchamli jismlarni tekislikdagi tasviriga o'tkazish usuli. Proyeksiya - bu uch o'lchamli fazoni ikki o'lchovli rasm tekisligiga (PC) xaritalash. Proyeksiyani olish nurlarni kuzatish usuliga asoslangan. Proyeksiya markazidan (proyektor) nurlar ob'ektning har bir nuqtasi orqali u boshqaruv paneli bilan kesishguncha o'tkaziladi. Nurlarning osmon tekisligi bilan kesishish nuqtalaridan hosil bo'lgan tekislikdagi figura ob'ektning proyeksiyasidir. Har qanday proyeksiya usulining muhim xususiyati ob'ektni uning proyeksiyasidan idrok etishning aniqligidir. Har qanday vazifaga teng darajada mos keladigan proektsiya yo'q. Planar geometrik proyeksiya - bu to'g'ri chiziqlar bilan tekis yuzaga proyeksiya qilishning bir turi. Yassi geometrik proyeksiyalar markaziy va parallel. Agar proyeksiya markazi proyeksiya tekisligidan chekli masofada joylashgan bo'lsa, bu markaz proyeksiyasidir. Agar proyeksiya markazi cheksizlikda bo'lsa, unda bunday proyeksiya parallel bo'ladi. Markaziy proektsiyalarda birdan uchgacha yo'qolib ketish nuqtasi mavjud. Yo'qolib ketish nuqtasi proyeksiya tekisligiga parallel bo'lmagan barcha parallel chiziqlarning markaziy proyeksiyalarining kesishish nuqtasidir. 2012 -> Sterlitamak filiali 2012 -> odamlar va hvilyuê odamlarning tashxisi haqida Pitannya keksa. U XIX asr 2012 -> Ta'limning interaktiv shakllaridan foydalangan holda darslarni o'tkazish bo'yicha uslubiy tavsiyalar 2012 -> Tajriba mavzusi 2012 -> Imtihon uchun savollar Xodimlar bo'limi ishini rejalashtirish va tashkil etish Xodimlarni boshqarishning zamonaviy tushunchalari Ushbu bo'limda: kompyuter grafikasida chiqariladigan va aks ettirilgan yorug'lik; monitor ekranida rang soyalarini shakllantirish; tasvirlarni chop etishda rang soyalarini shakllantirish. Kompyuter ekranida va printerda ko'paytirilishi mumkin bo'lgan rang soyalarini tasvirlash uchun maxsus asboblar - rangli modellar (yoki rangli tizimlar) ishlab chiqilgan. Ularni kompyuter grafikasida muvaffaqiyatli qo'llash uchun sizga quyidagilar kerak: Har bir rang modelining o'ziga xos xususiyatlarini tushuning Turli xil rang modellari yordamida ma'lum bir rangni aniqlay olish Turli xil grafik dasturlarning rang kodlash bilan qanday ishlashini tushuning Nima uchun monitorda ko'rsatilgan ranglarni chop etishda aniq takrorlash qiyinligini tushunish. Biz narsalarni ko'ramiz, chunki ular yorug'lik chiqaradi yoki aks ettiradi. Yorug'lik elektromagnit nurlanishdir. Rang nurlanishning inson ko'ziga ta'sirini tavsiflaydi. Shunday qilib, ko'zning to'r pardasiga tushgan yorug'lik nurlari rang hissi hosil qiladi. Chiqarilgan yorug'lik quyosh, lampochka yoki monitor ekrani kabi manbalardan chiqadigan yorug'likdir. Yoritilgan  yorug'lik ob'ekt yuzasidan sakrab tushuvchi yorug'likdir. Bu biz bo'lmagan har qanday ob'ektga qaraganimizda ko'ramiz. Chiqarilgan yorug'lik, to'g'ridan-to'g'ri manbadan ko'zga kelib, u yaratilgan barcha ranglarni saqlab qoladi. Lekin bu yorug'lik ob'ektdan aks etganda o'zgarishi mumkin (1-rasm). DIV_ADBLOCK586 "> Quyosh va boshqa yorug'lik manbalari singari, monitor ham yorug'lik chiqaradi. Rasm chop etilgan qog'oz yorug'likni aks ettiradi. Rangni nurlanish jarayonida va aks ettirish jarayonida olish mumkinligi sababli, uni tasvirlashning ikkita qarama- qarshi usuli mavjud: qo'shimcha  va  ayirish  ranglar  tizimlari. 4)Qo'shimcha  ranglar  tizimi Agar siz ishlaydigan monitor yoki televizor ekraniga yaqin masofadan qarasangiz (yoki undan ham yaxshisi kattalashtiruvchi oyna bilan), unda ko'plab mayda qizil nuqtalarni ko'rish qiyin emas. (qizil), yashil (yashil) va ko'k (Moviy) gullar. Gap shundaki, ekran yuzasida minglab fosforli rangli nuqtalar mavjud bo'lib, ular yuqori tezlikda elektronlar tomonidan bombardimon qilinadi. Rangli nuqtalar elektron nur ta'sirida yorug'lik chiqaradi. Ushbu nuqtalarning o'lchamlari juda kichik (diametri taxminan 0,3 mm) bo'lgani uchun, qo'shni ko'p rangli nuqtalar birlashib, boshqa barcha ranglar va soyalarni hosil qiladi, masalan: qizil + yashil = sariq, qizil + ko'k = magenta, yashil + ko'k = ochiq ko'k, qizil + yashil + ko'k = oq. Kompyuter ekrandagi har bir nuqta orqali chiqadigan yorug'lik miqdorini aniq nazorat qila oladi. Shuning uchun, rangli nuqtalarning porlash intensivligini o'zgartirib, siz turli xil soyalarni yaratishingiz mumkin. Shunday qilib, qo'shimcha (qo'shish) rangi uchta asosiy rang - qizil, yashil va ko'kning nurlarini birlashtirish (yig'ish) orqali olinadi. Agar ularning har birining intensivligi 100% ga yetsa, unda rang oq bo'ladi. Barcha uchta rangning yo'qligi qora rangga olib keladi. Kompyuter monitorlarida ishlatiladigan qo'shimcha ranglar tizimi odatda qisqartma bilan belgilanadi RGB. https://pandia.ru/text/78/172/images/image003_201.jpg "kenglik =" 567 "balandlik =" 445 src = "> Guruch. 3. Dasturda rang tanlash uchun dialog oynasi Adobe  fotoshop Tasvirlarni yaratish va tahrirlash uchun dasturlarning ko'pchiligida foydalanuvchi qizil, yashil va ko'k komponentlardan foydalangan holda o'z rangini (tavsiya etilgan palitralardan tashqari) shakllantirish imkoniyatiga ega. Odatda, grafik dasturlar sizga 256 ta qizil rang, 256 ta yashil va 256 ta ko'k rangdan kerakli rangni birlashtirish imkonini beradi. Osonlik bilan hisoblashingiz mumkin, 256 x 256 x 256 = 16,7 million rang. Ixtiyoriy rang soyasini belgilash uchun dialog oynasi ko'rinishi turli dasturlar har xil bo'lishi mumkin (2,3,4-rasm). Shunday qilib, foydalanuvchi o'rnatilgan palitradan tayyor rangni tanlashi yoki kirish maydonlarida qizil, yashil va ko'k rang komponentlari uchun R, G va B intensivligi qiymatlarini ko'rsatib, o'z soyasini yaratishi mumkin. 0 dan 255 gacha bo'lgan diapazon (2,3,4-rasm). DIV_ADBLOCK587 "> Qog'oz yorug'lik chiqarmaganligi sababli, rang modeli RGB bosma sahifada tasvir yaratish uchun foydalanilmaydi. Subtractiv  rang  tizimi Chop etish jarayonida yorug'lik qog'oz varag'idan aks etadi. Shuning uchun, grafik tasvirlarni chop etish uchun aks ettirilgan yorug'lik bilan ishlaydigan rang tizimi - ayirish ranglar tizimi (ayirish - ayirish) ishlatiladi. Oq rang kamalakning barcha ranglaridan iborat. Agar siz yorug'lik nurini oddiy prizmadan o'tkazsangiz, u rang spektriga parchalanadi. Qizil, to'q sariq, sariq, yashil, moviy, ko'k va binafsha ranglar yorug'likning ko'rinadigan spektrini hosil qiladi. Oq qog'oz yoritilganda barcha ranglarni aks ettiradi, rangli qog'oz esa ranglarning bir qismini o'zlashtiradi va qolganlarini aks ettiradi. Misol uchun, oq yorug'lik bilan yoritilgan qizil qog'oz parchasi aniq qizil ko'rinadi, chunki qog'oz qizildan tashqari barcha ranglarni o'zlashtiradi. Ko'k rangda yoritilgan bir xil qizil qog'oz ko'kni o'zlashtirganda qora ko'rinadi. Chiqaruvchi ranglar tizimida zangori asosiy hisoblanadi (Moviy) , siyohrang (Magenta) va sariq (sariq). Ularning har biri bosilgan varaqda tushgan oq nurdan ma'lum ranglarni o'zlashtiradi (olib tashlaydi). Qora, qizil, yashil va ko'k ranglarni yaratish uchun uchta asosiy rangdan qanday foydalanish mumkin: zangori + magenta + sariq = qora, moviy + to'q qizil = ko'k, sariq + magenta = qizil, sariq + ko'k = yashil. Oq qog'ozda asosiy ranglarni turli nisbatlarda aralashtirib, siz turli xil soyalarni yaratishingiz mumkin. Oq rang uchta asosiy rang yo'q bo'lganda olinadi. Moviy, qizil va sariq ranglarning yuqori foizi qora rang hosil qiladi. Aniqrog'i, qora rang nazariy jihatdan paydo bo'lishi kerak, aslida, bosma siyohlarning ba'zi o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, barcha uchta asosiy rangning aralashmasi iflos jigarrang ohangni beradi, shuning uchun tasvirni chop etishda qora siyoh qo'shiladi. (Qora). Subtractive rang tizimi qisqartma bilan belgilanadi CMYK (chalkashmaslik uchun ko'k bilan, belgilash Qora K belgisi ishlatiladi). To'rt rangli bosib chiqarish jarayonini ikki bosqichga bo'lish mumkin. 1. Dastlabki chizma asosida zangori, to`q qizil, sariq va qora ranglarning to`rt komponentli tasvirlarini yaratish. 2. Ushbu tasvirlarning har birini bitta varaqda birma-bir chop eting. Rang naqshini to'rtta komponentga bo'lish amalga oshiradi maxsus dastur rang ajratish. Agar printerlar tizimdan foydalansa CMY (qora bo'yoq qo'shmasdan), tasvirni tizimdan o'zgartirish RGB tizimga CMY bu juda oddiy bo'lar edi: tizimdagi ranglarning qiymatlari CMY faqat teskari tizim qiymatlari RGB. "Rang g'ildiragi" diagrammasi (5-rasm) modellarning asosiy ranglari o'rtasidagi munosabatni ko'rsatadi RGB va CMY ... Qizil va yashil aralashmasi sariq, sariq va moviy - yashil, qizil va ko'k - magenta va boshqalarni beradi. 100% "uslub =" kengligi: 100,0% "> Muhimi shundaki, ranglarni ajratish dasturida bitta rangli maydonlar o‘rniga alohida nuqtalardan rastrlar yaratiladi (6-rasm) va bu nuqta rastrlari bir-biriga nisbatan bir oz aylantirilib, turli rangdagi nuqtalar bir-birining ustiga tushmasligi uchun. boshqa, lekin yonma-yon joylashgan. Bir-biriga yaqin bo'lgan turli xil rangdagi kichik nuqtalar bir-biriga birlashgandek tuyuladi. Natijada paydo bo'lgan rangni ko'zlarimiz shunday idrok qiladi. Shunday qilib, tizim RGB chiqarilgan yorug'lik bilan ishlaydi va CMYK - aks ettirilgan. Agar siz monitorda olingan tasvirni printerda chop etishingiz kerak bo'lsa, maxsus dastur bir rang tizimini boshqasiga o'zgartiradi. Ammo tizimlarda RGB va CMYK gullarni olish tabiati boshqacha. Shuning uchun, biz monitorda ko'rayotgan rangni chop etishda aniq takrorlash juda qiyin. Odatda rang bir xil bosilgan rangga qaraganda ekranda biroz yorqinroq ko'rinadi. https://pandia.ru/text/78/172/images/image007_146.jpg "kenglik =" 464 "balandlik =" 429 src = "> Guruch. 7. Dastur dialog oynasi CorelDraw tizimdagi rangni shakllantirish uchun HSB Bundan tashqari, foydalanuvchi rang maydonining mos keladigan nuqtasini bosish orqali rang ohangini tanlashi mumkin (3, 4, 7-rasm). Kichkina kvadrat shaklidagi belgini (7-rasm) rangli to'rtburchakning ichki qismi bo'ylab harakatlantirish natijasida tanlangan ohangning to'yinganligi va yorqinligi o'zgaradi. To'rtburchakning yuqori chap burchagida rang iloji boricha loyqa bo'ladi (deyarli oq). Pastki o'ng burchakda uning rangi yorqinligi minimaldir. V Adobe PhotoShop   (3-rasm) to'yinganlik va yorqinlikning o'zgarishi belgini aylana shaklida rang maydoni ichida harakatlantirish natijasida amalga oshiriladi. Grafik muharrirda Bo'yamoq rang maydoni sizga rang va to'yinganlikni (kontrast) tanlash imkonini beradi va yorqinlik maxsus boshqaruv yordamida o'rnatiladi (4-rasm). Nazorat savollari 1. Chiqaruvchi va aks ettirilgan yorug'lik o'rtasidagi farq nima? 2. Rangni tasvirlashning qanday usullarini bilasiz? 3. RGB rang tizimida rang qanday shakllanadi? 4. Har qanday grafik paketda ishlashda o'z rangingizni qanday shakllantirish mumkin? 5. Nima uchun RGB rang tizimidan chop etilgan varaqda tasvirlar yaratish uchun foydalanilmaydi? 6. CMYK rang tizimida rang hosil qilish uchun qanday asosiy ranglardan foydalaniladi? 7. To'rt rangli chop etish jarayoni qanday? 8. Nima uchun ekranda yaratilgan ranglar chop etilganda doimo takrorlanmaydi? 9. HSB rang tizimida rang qanday tasvirlangan? Ma'lumotni grafik shaklda ko'rsatish amaliyoti ko'plab sinonimlarga ega, ammo yaqinda ikkitasi eng ko'p qo'llaniladi - ma'lumotlarni vizualizatsiya qilish va infografika. Ma'lumotlarni   vizualizatsiya   qilish raqamli va semantik ma'lumotlarning katta massivlarini grafik ob'ektlar shaklida ko'rsatishdir. Ma'lumotlarni vizualizatsiya qilish mahsulotlari axborot tizimlari va qarorlarni qo'llab-quvvatlash tizimlariga keyingi integratsiya uchun mo'ljallangan. Ma'lumotlarni vizualizatsiya qilish inson faoliyatining turli sohalarida qo'llaniladi. Masalan, tibbiyot (kompyuter tomografiyasi), ilmiy tadqiqotlar (moddaning tuzilishini vizuallashtirish, vektor maydonlari va boshqa ma'lumotlar), mato va kiyimlarni modellashtirish, eksperimental dizayn, statistika va hisobotlar va boshqalarni aytaylik. KOMPYUTER  GRAFIKASI 50-yillarning o'rtalarida ilmiy va harbiy tadqiqotlarda qo'llaniladigan yirik kompyuterlar uchun yaratilgan kompyuter grafikasi - dasturiy va apparatli hisoblash tizimlaridan foydalangan holda tasvirlarni yaratish va qayta ishlash usullari va vositalarini o'rganadigan informatikaning maxsus yo'nalishi mavjud. O'shandan beri ma'lumotlarni ko'rsatishning grafik usuli kompyuter tizimlarining, ayniqsa shaxsiy kompyuter tizimlarining ajralmas qismiga aylandi. Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) bugungi kunda operatsion tizimlardan boshlab turli sinflar uchun standart hisoblanadi. Grafik muharriri - kompyuter yordamida 2D va 3D tasvirlarni yaratish va tahrirlash imkonini beruvchi dastur (yoki dasturiy paket). Zamonaviy grafik tasvir muharrirlari noldan chizish uchun dasturlar va fotosuratlarni tahrirlash dasturlari sifatida ishlatiladi. Tasvirni shakllantirish usuliga ko'ra, kompyuter grafikasi odatda bo'linadi rastr, vektor  va  fraktal  bo'yicha. Guruch.  1. Har xil turdagi grafikalar. Alohida mavzu ko'rib chiqiladi uch  o'lchovli  (3 D   )  grafika virtual makonda ob'ektlarning hajmli modellarini qurish texnikasi va usullarini o'rganish. Qoida tariqasida, u vektor va rastr tasvirlash usullarini birlashtiradi. Rangli gamutning xususiyatlari kabi tushunchalarni tavsiflaydi qora  va  oq  va rangli  grafikalar. Muayyan sohalardagi ixtisoslik ba'zi bo'limlarning nomlari bilan ko'rsatilgan: muhandislik grafikasi, ilmiy grafika, Veb -grafika, kompyuterda chop etish va boshqalar. Kompyuter, televideniye va kinotexnologiyalar chorrahasida kompyuter grafikasi va animatsiyaning yangi sohasi vujudga keldi va jadal rivojlanmoqda. Kompyuter grafikasi informatikaning eng jadal rivojlanayotgan tarmoqlaridan biri bo‘lib, ko‘p hollarda butun kompyuter sanoatini o‘zi bilan tortib oluvchi “lokomotiv” vazifasini bajaradi. 5)Rang  berish Kompyuter grafikasida rangni uzatish va saqlash uchun uni tasvirlashning turli shakllari qo'llaniladi. Umuman olganda, rang - bu ma'lum bir rang tizimidagi raqamlar, koordinatalar to'plami. Kompyuterda rangni saqlash va qayta ishlashning standart usullari insonning ko'rish xususiyatlariga bog'liq. Eng keng tarqalgan tizimlar RGB (Qizil- Qizil,Yashil-  yashil,Moviy-  ko'k) displeylar uchun va CMYK tipografik biznesda ishlash uchun. Ba'zan uchtadan ortiq komponentli tizim ishlatiladi. Manbaning aks ettirish yoki emissiya spektri rangning fizik xususiyatlarini aniqroq tasvirlash uchun kodlangan. Bunday sxemalar fotorealistik 3D renderlashda qo'llaniladi. Guruch.   2. Rang berish tizimi RGB . Guruch.   3. In subtractiv sintez sxemasi CMYK Rastr  grafikasi Rastr grafikasi - juda kichik bo'linmas nuqtalardan tashkil topgan to'rtburchaklar matritsa ( piksellar ). Bunday piksellarning har biri bitta rangda bo'yalgan bo'lishi mumkin. Masalan, 1024x768 piksel o'lchamli monitor 786432 pikselni o'z ichiga olgan matritsaga ega bo'lib, ularning har biri (rang chuqurligiga qarab) o'z rangiga ega bo'lishi mumkin. Chunki piksellar juda kichik, keyin bunday mozaika bir butunga birlashadi va yaxshi tasvir sifati (yuqori aniqlik) bilan inson ko'zi tasvirning "pikselizatsiyasini" ko'rmaydi. Tasvir kichraytirilganda, teskari jarayon sodir bo'ladi - kompyuter shunchaki qo'shimcha piksellarni "tashlaydi". Shuning uchun asosiy kamchilik bitmap grafiklari - tasvir sifatining uning o'lchamiga bog'liqligi. Bitmap grafiklari bilan tasvirlar uchun foydalanish kerak fotografiya sifati , unda ko'plab rang o'tishlari mavjud. Bitmapni saqlaydigan fayl hajmi ikki omilga bog'liq: tasvir hajmi; tasvirning rang chuqurligi bo'yicha (rasmda qancha rang ko'rsatilgan bo'lsa, fayl hajmi shunchalik katta bo'ladi). Guruch.  3 ... Kattalashtirilganda bitmapni o'zgartirish. Nuqtalardan iborat rastrli tasvirlar uchun uzunlik birligiga nuqtalar sonini ifodalovchi aniqlik tushunchasi alohida ahamiyatga ega. Bunday holda, quyidagilarni ajratib ko'rsatish kerak: asl nusxaning o'lchamlari; ekran o'lchamlari; chop etilgan tasvirning o'lchamlari. Asl  ruxsat. Chop etilganda asl piksellar soni dyuymdagi nuqta bilan o'lchanadi ( dyuymdagi  nuqta  - dpi ) va tasvir sifati va fayl hajmiga qo'yiladigan talablarga, asl rasmni raqamlashtirish va yaratish usuliga, tanlangan fayl formatiga va boshqa parametrlarga bog'liq. Sifat talabi qanchalik baland bo'lsa, asl nusxaning o'lchamlari shunchalik yuqori bo'lishi kerak. Ekran o'lchamlari ... Tasvirning ekran nusxalari uchun elementar rastr nuqtasi piksel deb ataladi. Piksel o'lchami tanlangan ekran o'lchamlari (standart qiymatlar oralig'idan), asl piksellar soni va displey miqyosiga qarab o'zgaradi. Diagonali 20- 21 dyuymli tasvirni qayta ishlash uchun monitorlar standart ekran o lchamlari ʻ 640x480, 800x600, 1024x768,1280x1024,1600x1200,1600x1280, 1920x1200x101. Yuqori sifatli monitorda fosforning qo'shni nuqtalari orasidagi masofa 0,22-0,25 mm. Ekran nusxasi uchun 72 o'lchamlari etarli dpi , rangli yoki lazerli printerda chop etish uchun 150-200 dpi , fotoekspozitsiya qurilmasida ko'rsatish uchun 200–300 dpi ... Odatda, chop etish uchun asl nusxaning o'lchamlari chiqish moslamasining ekran chastotasidan 1,5 barobar ko'p bo'lishi kerak.

MAVZU;Kompyuter   grafikasi  tarixi    Kompyuter  grafikasidagi  ranglarning sxemalari.               KIRISH  QISMI 1)   Kompyuter   grafikasi   tarixi; 2)     Kompyuter  grafikasidagi  rang  tizimlari; 3)   Gamma; 4)   Qo'shimcha  ranglar  tizimi; 5)   Rang  berish;

KIRISH QISMI KOMPYUTER  GRAFIKASI 50-yillarning o'rtalarida ilmiy va harbiy tadqiqotlarda qo'llaniladigan yirik kompyuterlar uchun yaratilgan kompyuter grafikasi - dasturiy va apparatli hisoblash tizimlaridan foydalangan holda tasvirlarni yaratish va qayta ishlash usullari va vositalarini o'rganadigan informatikaning maxsus yo'nalishi mavjud. O'shandan beri ma'lumotlarni ko'rsatishning grafik usuli kompyuter tizimlarining, ayniqsa shaxsiy kompyuter tizimlarining ajralmas qismiga aylandi. Grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) bugungi kunda operatsion tizimlardan boshlab turli sinflar uchun standart hisoblanadi. Grafik  muharriri - kompyuter yordamida 2D va 3D tasvirlarni yaratish va tahrirlash imkonini beruvchi dastur (yoki dasturiy paket). Zamonaviy grafik tasvir muharrirlari noldan chizish uchun dasturlar va fotosuratlarni tahrirlash dasturlari sifatida ishlatiladi. Tasvirni shakllantirish usuliga ko'ra, kompyuter grafikasi odatda bo'linadi rastr, vektor  va  fraktal  bo'yicha. Guruch.  1. Har xil turdagi grafikalar. Alohida mavzu ko'rib chiqiladi uch  o'lchovli  (3 D   )  grafika virtual makonda ob'ektlarning hajmli modellarini qurish texnikasi va usullarini o'rganish. Qoida tariqasida, u vektor va rastr tasvirlash usullarini birlashtiradi. Rangli gamutning xususiyatlari kabi tushunchalarni tavsiflaydi qora  va  oq  va rangli  grafikalar. Muayyan sohalardagi ixtisoslik ba'zi bo'limlarning nomlari bilan ko'rsatilgan: muhandislik grafikasi, ilmiy grafika, Veb -grafika, kompyuterda chop etish va boshqalar. Kompyuter, televideniye va kinotexnologiyalar chorrahasida kompyuter grafikasi va animatsiyaning yangi sohasi vujudga keldi va jadal rivojlanmoqda. Kompyuter grafikasi informatikaning eng jadal rivojlanayotgan tarmoqlaridan biri bo‘lib, ko‘p hollarda butun kompyuter sanoatini o‘zi bilan tortib oluvchi “lokomotiv” vazifasini bajaradi.

1)Kompyuter grafikasi – kompyuter yordamida yaratilgan, asosan, maxsus grafik apparat va dasturiy taminotlar vositasida yaratilgan tasviriy ifoda, ya’ni suratlar va filmlardir. Bu kompyuter ilmiy olamidagi ulkan va eng so’nggi sohalardan biridir. Kompyuter grafikasi iborasi 1960- yilda birinchi bo’lib Boeing kompaniyasi kompyuter grafikasi tadqiqotchilari Verne Hudson va William Fetter tomonidan kashf etilgan. Iboraning qishqartma shakli CG (Computer Graphics) bo’lsada, ba’zan uni CGI («Computer Generated Imaginary», ya’ni kompyuterda hosil bo’lgan tasavvur) deb talqin qilinadi. Kompyuter grafukasining o’z ichiga oladigan asosiy yo’nalishlari: interface design (interfeys dizayn), sprite graphics (sprayt grafiks), vector graphics (vector grafika), 3D modeling (3D modellash), shaders (sheyders), GPU design (GPU dizayn), computer vision (kompyuter vision) va boshqalar hisoblanadi. Uning asosiy metodikasi asosan , geometriya, optika va fizika fanlariga mutloq bog’liqdir. Kompyuter grafikasining vazifasi san’at va tasviriy ifodani foydalanuvchiga samarali va mazmunli aks ettirish va harakatllanuvchi dunyodan olingan obyektga ishlov berishdan iborat. Kompyuter grafikasi yordamida kompyuterni tushunib, u bilan o’zaro hamkorlikda hayoliy tasvirimizni yaratish oson kechadi. Kompyuter grafikasi rivojlanishi ko’pgina axborot vositalariga sezilarli darajada ulkan ta’sir ko’rsatdi va animatsiya , film, reklama, video o’yinlar umumiy olganda, grafik dizayn olamidagi inqilobga sabab bo’ldi. Umumiy ma’lumot. Kompyuter grafikasi atamasi juda keng ma’noni – “kompyuterdagi yozuv va tovushdan tashqari deyarli barcha narsalarni” ifodalay oladi. Odatda, kompyuter grafikasi atamasi bir qancha ma’nolarni ifodalaydi: tasviriy ifodaning kompyuter tomonidan namoyish etish va harakatlantirish (boshqarish); suratni yaratish va harakatlantirishda qo’llaniladigan turli xil texnologiyalar; kompyuter ilmi sohasiga kiruvchi (uni ichidagi , mansub) soha bo’lib, qaysiki raqamli sintezlash va ko’rilayotgan tarkibiy qismni boshqarishning usullarini o’rganadi.

Kompyuter grafikasi hozirgi kunda juda keng tarqalgan. Kompyuter tasviri hozirda televideniyeda, gazetalarda, masalan, ob- havo yangiliklari yoki tibbiy tekshiruv va jarrohlik muolajalarining barcha turlaridako’ng ko’lamda foydalanib kelinmoqda. Yaxshi ishlangan grafika murakkab statistikalarni tushunish va talqin qilishga qulay bo’lgan tarzda ifodalay oladi. Axborot vositalarida bunday grafikalar gazetalar , yangiliklar, hisobotlar va boshqa ko’rgazmali materiallarda foydalaniladi. Hayoliy narsani ko’rsatib berish uchun ko’plab muchli manbaalar rivojlantirildi. Kompyuter tasavvurni hosil qilishni bir necha turlarga ajratadi: 2 o’lchamli (2D), 3 o’lchamli (3D) va jonlangan grafika (animated graphics). Texnologiya rivojlanib borishi bilan 3D kompyuter grafikasi ham keng ommalasha boshladi, biroq 2D kompyuter grafikasi haligacha keng miqyosda foydalanilib kelinmoqda. Raqamli sintezlash va ko’rilayotgan tarkibiy qismni boshqarish(harakatlantirish) usullarini o’rganadigan kompyuter ilmi sohasi kompyuter grafikasimi yuzada keltirdi. O’tgan o’n yil obaynida axborot vizualizatsiya va 3 o’lchamli hodisalar (arxetukura, metrologiya , meditsina, biologiya va hokazo) asosi hisoblangan maxsus vizualizatsiyalar kabi ixtisoslashgan sohalar keng miqyosda rivojlandi. К ompyuter grafikasi. 2 va 3 o’lchovli grafika К ompyuter grafikasi va animasiyasi tushunchasi. К ompyuter grafikasi o’zoq yillar davomida vujudga kelib, 1960 yillarda ham to’laqonli grafik tizimlar mavjud bo’lgan. Hozirgi kunda kompyuter grafikasi ( К G) va kompyuter animasiyasi ( К A) atamalaridan foydalaniladi. К opyuter grafikasi tushunchasi statik tasvirlar bilan ishlashning barcha ko’rinishlari o’z ichiga olsa kompyuter animasiyasi dinamik o’zgaruvchi tasvirlar bilan ishlaydi. К ompyuter grafikasi – EHM boshqaruvida grafik ob’ektlarni kiritish , chiqarish, tasvirlash, o’zgartirish va tahrirlashdir. К ompyuter animasiyasi – ekranda tasvirlarni “jonlantirish”, kompyuterda dinamik tasvirlar sintezidir. К ompyuter grafikasi – informatikaning mahsus qismi bo’lib, dasturiy-apparat hisoblash komplekslari yordamida tasvirlarni yaratish va qayta ishlash usullari va vositalarini o’rganadi.

Virtual fazoda xajmli ob’ektlarni yaratish usullarini o’rganuvchi soha uch o’lchovli (3D) grafika deb nomlanadi. Odatda unda tasvir yaratishning vektorli va rastrli usullaridan foydalaniladi. 2)Kompyuter grafikasidagi  rang  tizimlari.  Kompyuter  grafikasida  rang tushunchasi.  Subtractiv  rang  tizimi Rang   kompyuter  grafikasi . Rang bilan ishlashda quyidagi tushunchalar qo'llaniladi: rang chuqurligi (rangning aniqligi deb ham ataladi) va rang modeli. Tasvirdagi piksel rangini kodlash uchun boshqa sonli bitlar ajratilishi mumkin. Bu bir vaqtning o'zida ekranda qancha rang ko'rsatilishi mumkinligini aniqlaydi. Ikkilik rang kodining uzunligi qancha uzun bo'lsa, chizmada shunchalik ko'p ranglardan foydalanish mumkin. Rang chuqurligi - bitta piksel rangini kodlash uchun ishlatiladigan bitlar soni. Ikki rangli (qora-oq) tasvirni kodlash uchun har bir piksel rangini ifodalash uchun bitta bit ajratish kifoya. Bitta baytni ajratish 256 xil rang soyalarini kodlash imkonini beradi. Ikki bayt (16 bit) 65536 xil rangni aniqlash imkonini beradi. Ushbu rejim High Color deb ataladi. Rangni kodlash uchun uchta bayt (24 bit) ishlatilsa, bir vaqtning o'zida 16,5 million rang ko'rsatilishi mumkin. Ushbu rejim True Color deb ataladi. Rasm saqlanadigan faylning o'lchami rang chuqurligiga bog'liq. Tabiatdagi ranglar kamdan-kam oddiy. Ko'pgina rang soyalari asosiy ranglarni aralashtirish orqali hosil bo'ladi. Rang soyasini uning tarkibiy qismlariga bo'lish usuli deyiladi rang modeli ... Juda ko'p .. lar bor turli xil turlari rangli modellar, lekin kompyuter grafikasida, qoida tariqasida, uchtadan ko'p foydalanilmaydi. Ushbu modellar RGB, CMYK, NSB nomlari bilan tanilgan. 1.   RGB   rang   modeli. Eng oddiy va eng aniq model RGB. Ushbu modelda monitorlar va maishiy televizorlar ishlaydi. Har qanday rang uchta asosiy komponentdan iborat deb hisoblanadi: qizil (qizil), yashil (yashil) va ko'k (ko'k) ... Bu ranglar asosiy ranglar deb ataladi.

Похожие

Kompyuter grafikasi uchun texnik vositalar
KOMPYUTER GRAFIKASI, UNING TURLARI VA YO’NALISHLARI
Kompyuter do’koni
Kompyuter grafikasi va uning turlari.Grafik dasturlarning asosiy vazifalari va yo’nalishlari
Kompyuter do’koni mb