3DS-MAX dasturi yordamida obyektlarni yaratish va ishlov berish.

Загружено в:

08.08.2023

Скачано:

0

Размер:

2524.533203125 KB

Скачать

MAVZU: 3DS-MAX dasturi yordamida obyektlarni yaratish va ishlov berish.
Reja:
1. 3DS-MAX dasturida Ob ’ yektlarni yaratish.
2. 3DS-MAX dasturida Ob’yektlarni qayta shakllantirish .
3. Materialarni berish.
4. 3DS MAX dasturini sozlash.

3DS-MAX dasturida Ob ’ yektlarni yaratish.
Parallelepiped
Karkasli parallelepiped quramiz:
1.Geometry tugmasiga ChS bilan bosamiz va turli tuman ob’yektlar
ro‘yxatidan – Extended Primitives (murakkab primitivlar) qatorini tanlaymiz.
Object Type (ob’yektlar turi) bo‘lagida standart primitivlar turlariga mos
keluvchi yozuvlar bilan tugmalar chiqadi.
1.1 rasm. Geometry tugmasi belgilangan instrumentlar paneli

1.Chamfer Box (faskalik parallelepiped) tugmasiga, ChS bilan bosamiz.
Buyruqlar panelining pastki qismida uchta bo‘lak paydo bo‘ladi: Creation
Method (qurish usuli), Keyboard Entry (Klaviaturadan kiritish) va
Parameters (Parametrlar).
2.Perspective (Perspektiva) proyeksiya oynasiga ChS bilan bosamiz va
tugmani qo‘yib yubormasdan kursorni diagonal bo‘yicha surib, asosini cho‘zamiz.
Parameters (Parametrlar) bo‘lagida, Length (uzunlik) va Width (kenglik)
o‘lchamlarining o‘zgarishini kuzatib boramiz.

3.Asosning uzunlik va kengligini belgilash uchun sichqonning tugmasini
qo‘yib yuboramiz.
4.Parallelepiped balandligini berish uchun qo‘yib yuborilgan kursorni tepaga
yoki pastga suramiz.
Parametrlar bo‘lagidan Height (balandlik) parametr qiymatini kuzatib boramiz.
5.Balandlikni belgilagandan keyin ChS tugmani bosamiz.
Balandlik qayd qilingandan keyin kursorni bir oz chetga surib, ChS ni yana
birmarta bosamiz.
Shunda 45 o
qiyalikda parallelepiped qirralarida faskalar paydo bo‘ladi.
Faska balandligi Fillet (Faska) parametri yordamida berilsa ham bo‘ladi.
6.Smooth (Silliqlash) faska sirtini silliqlash rejimini yoqing.
Natijada qurilgan parallelepiped 1.3 rasm shakldagi ko‘rinishga ega bo‘ladi.
Biz joriy holatda segmentlar miqdori 1 teng prallelepipedga ega bo‘ldik.
Segmentlar sonini o’zgartirish uchun, Lengt Segs (uzunlik bo‘yicha
segmentlar) va Width Segs (kenglik bo‘yicha segmentlar) parametrlarini moslash
kerak.
Segmentlar sonini oshirish uchun, ob'yektning to‘rli yuzasini tahrirlashni
amalga oshirish zarur. Faskadagi Segmentlar sonini Fillet Segs (faska bo‘yicha
segmentlar) o‘zgartiruvchisi yordamida amalga oshirsa bo‘ladi.

1.2 rasm. Faskali parallelepiped.
Faskali silindr
1. Create (yaratish) panelidagi Geometry (Geometriya) tugmasini bosib,
ro‘yxatdagi Extended Primitives (muharrirlangan primitivlar) variantini tanlang va
Chamfer Cyl (faskali silindr) tugmasini bosing.
Shu ketma-ketliklarni bajarib, silindr, silindr sektori va ko‘p qirrali prizmani
qurish mumkin. Aylananing bir chetidan boshqa chetiga diametr bo‘yicha cho‘zib,
silindrning asosini qurish uchun.
2. Creation Metod (qurish usuli) bo‘lagini o‘chirib-yoquvchini Edge
(chetidan) holatiga qo‘ying. Asosini o‘rtasidan, ya’ni radius bo‘yicha qurish uchun,
Center (o‘rtadan) holatiga o‘tish kerak.
3. Proyeksiyalar oynalaridan birortasiga ChS ni bosib, silindr asosining
boshlang‘ich nuqtasini belgilaymiz, tugmani qo‘yib yubormasdan, kursorni asos
bo‘yicha suramiz, asos radiusi kerakli o‘lchamga ega bo‘lgandan keyin, tugmani
qo‘yib yuboramiz. Asos radiusini o‘zgartirish uchun Parameters, (Parametr ы )
bo‘lagidagi Radius (Radius) parametrining kattaligini o‘zgartirish kerak.
4. Tugmani qo‘yib yuborgandan keyin, kursorni tepaga ko‘tarib yoki pastga
tushirib, silindrning balandligini o‘rnatamiz. Balandlikni o‘rnatish uchun ChS ni

bosamiz. Sichqon tugmasini bosgandan keyin, kursorni surib, ChS ni bosamiz.
Kursorning surilish masofasi 45 O
gradus qiyalikdagi faskaning kengligiga teng bo‘ladi.
5. Parameters (Parametrlar) bo‘lagidan quyidagi parametrlar qiymatini
bering.
• Height (balandlik) — silindr balandligi;
• Height Segments (balandlik bo‘yicha segmentlar) — balandlik yuzasi
bo‘yicha segmentlari;
• Cap Segments (asosining halqalari) — radius bo‘‘yicha segmentlar soni;
• Fillet (Faska) — faska kattaligi;
• Fillet Segs (faska bo‘yicha Segmentlar) — faska bo‘yicha segmentlar
soni.
Silindrni qurillish natijasi 1.3 rasmda ko‘rsatilgan.

1.3 rasm. faskali silindri.

3DS-MAX dasturida Ob’yektlarni qayta shakllantirish
Qurilgan ob’yektlar bilan keyingi ishlarni bajarish uchun, ularni proyeksiyalar
oynasiga, 1.9 rasmda ko‘rsatilganday qilib joylashtiramiz. Buning uchun surish
amalini bajaramiz.
1. Select and Move (belgilash va surish) tugmasiga ChS bilan bosing.
2. Perspective (Perspektiva) oynasida kursorni tugun ustiga qo’yamiz. ChS
bosib va uni qo‘yib yubormasdan toroidal tugunni boshqa joyiga suramiz (1.9
rasmdagi tasvir bo’yicha). Surishni to‘xtatish uchun tugmani qo‘yib yuboramiz.
Toroidal tugunni joyidan ko‘chirish uchun ishlatilgan buyruq ob’yektni istalgan
yo‘nalish bo‘yicha surishi mumkin. Bundan keyin, surish uchun, koordinata o‘qlari
bo‘yicha erkin harakat qilishni chegaralovchi boshqa guruh buyruqlaridan ham
foydalanamiz (1.10 rasm).
3. X (X o‘qi bo‘ylab surish) tugmasiga ChS bilan bosing. Top (Tepa)
oynasida toroidal tugun ustiga kursorni qo‘ying. ChS ni bosib, uni qo‘yib
yubormasdan, uzelni X o‘qi bo‘ylab suring.
Y (Y o‘qi bo‘ylab surish) tugmasini ChS bilan bosamiz. Tugunni boshqa tugun
ichiga joylashtiring.

1.4 Rasm. Surish yo’li bilan joylashtirilgan ob’yektlar.
1.5 rasm. Koordinata o‘qlari bo‘yicha chegaralash.
1. Perspective (Perspektiva) oynasida, XY (Erkin surish) tugmasini ChS
bilan bosing va ob’yektni istalgan yo‘nalish bo‘yicha suring. Agar qurilgan ob’yekt
katta yoki aksincha juda kichik bo’lsa ularni masshtablashtirish kerak.
2. Select and Scale (belgilash va instrumenlar panelida bir tekis
masshtablash) tugmasini ChS bilan bosing.
3. Kursorni toroidal tugun ustiga olib borib, ChS ni bosib va uni qo‘yib
yubormasdan, kursoni pastga harakatlantiramiz. Shunda, ob’yekt o‘lchami
koordinatalar sistemasining barcha o‘qlari yo‘nalishi bo‘ylab bir tekis kichiklashadi.
4. Kursorni uzel ustiga qo‘yib, ChS ni bosamiz va uni qo‘yib yubormasdan,
kursorni tepaga suramiz. Shunda, ob’yekt o‘lchami koordinatalar sistemasining barcha
o‘qlari yo‘nalishi bo‘ylab bir tekis kattalashadi.
Materialarni berish.
Bu bo‘limda, yuqorida qurilgan ob’yektlarni bo‘yash va ularning yuzasiga talab
qilinadigan materiallarni tanlash bilan shug‘ullanamiz. Material Editor (materialar
muharriri) maxsus modul dasturi yordamida tayyor materialni mavjud bo‘lgan
namunalar ichidan tanlab olish yoki mustaqil yaratish mumkin.
1. Materiallar muhariri oynasini chaqirish uchun Rendering
(vizualashtirish) menyusidan Material Editor (materialar muharriri) buyrug‘ini
tanlaymiz.

1.6 Rasmda ko‘rsatilgan materiallar namunasi kataklari, materiallar muharririni
boshqarish instrumentlar tugmalari va parametrlar tizimi, materiallar muharriri
oynasining asosiy elementlari bo’lib hisoblanadi.
Materiallar namunasi kataklari materialni tanlangan ob’yektga berishdan oldin
ko‘rish uchun mo‘ljallangan.
1.6 rasm. Materiallar muharririning muloqot oynasi
2. Material/Map Browser (material va tekstura kartalarini ko‘‘rish)
muloqot oynasini chaqiring. Buning uchun materillar muharriri oynasida Type (turi)
tugmasini ChS bilan bosamiz. Ko‘rish oynasida 1.12 rasmdagi tasvir paydo bo‘ladi.

1.7 rasm. Materiallar va teksturalar ko‘rish oynasi
Ko‘rish oynasini Get Material (material olish) tugmasini bosib ham chaqirsa
bo‘ladi.
3. Browse From (materiallar manbai) guruhdagi Mtl Library (materiallar
kutubxonasi) o‘chirib-yoquvchi tugmasini ChS bilan bosing. Materiallar kutubxonasi
mavjud bo‘lgan materiallarni ko‘rish va tanlash imkoniyatini beradi.
4. Show (ko‘rsatish) guruhidagi Root Only (faqat natijani) bayroqchasini
ChS bilan bosing. Bu bayroqcha faqat natija beruvchi tarkibiy materialni tasvirlaydi.
5. Nomlangan materiallar ro‘yxatidan ChS bilan Wood (yog‘och) tanlang.
Tanlangan material, tepa chap burchakda joylashgan Material/Map Browser
(material va tekstura kartasi) namunalari ko‘rish oynasida paydo bo‘ladi. Materialni
ob’yektga berish qoldi.

6. Proyeksiya oynasida parallellepiped quring. Material muharriri namuna
kataklaridan biridagi materialni tanlab, Assing Material to Selection (tanlangan
ob’yektga material belgilash) tugmasini bosing.
Bo‘yalgan parallelepiped 1.13 rasmda ko‘rsatilgan. Boshqa ob’yektlarga ham
materiallarni mustaqil tanlab qo‘ying.
1.8 rasm. Materialardan foydalanish namunasi.
Shunday qilib, ob’yektlarga material berishning bitta usuli ko‘rib chiqildi.
Materiallarni yaratish va tahrir qilish imkoniyati juda katta, ijod qilish doirasi keng.
3DS MAX dasturini sozlash.
1.3 3DS MAX dasturini sozlash 3DS MAX dasturida sozlashlar asosan
Customize menyusida foydalanib bajariladi.
1. Customize menyusining Units Setup buyrug’idan obyektni chizish birligini
o’rnatish mumkin.

2. Customize menyusining Preference settings buyrug’idan levels bandi
bajarilgan amallarni necha marta ortga qaytarishni sozlash. Amal bajarilgandan keyin
dastur qaytadan ishga tushirilishi zarur.

3. Customize menyusining Preference settings buyrug’i Files bo’limidan
Auto backup bandi bajarilgan amallarni avtomatik saqlash (15min) va nusxalarini
saqlash(10 ta).
4. Customize menyusining Grid and Snap settings buyrug’ining Home Grid
bo’limidan setka o’lchamini to’grilash va Snaps bo’limidan magnitlarni to’g’rilash
mumkin.(G tugmasi setkani yoqish yoki o’chirish)

5. Ko’p ishlatiladigan buyruqlarni ekranga chiqarish uchun Main Toolbar dan
sichqonchani o’ng tugmasini bosib, hosil bo’lgan oynadan Extras bo’limi tanlab
kerakli joyga o’rnatiladi. Qolgan buyruqlar Customize bo’limidan chiqariladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. M.Aripov,A.Haydarov, A.Tillayev. “Infotmatika asoslari”.
2. Arxiv.uz internet sayti.
3 . M.M.Musayev, A.A.Qaxxorov, M.M.Karimov “ Kompyuter tarmoqlarini
yig’ish ”.

4 . Kuchkarova D.F., Pulatova X.A., Xaitov B.U. “Kompyuter grafikasi”.

MAVZU: 3DS-MAX dasturi yordamida obyektlarni yaratish va ishlov berish. Reja: 1. 3DS-MAX dasturida Ob ’ yektlarni yaratish. 2. 3DS-MAX dasturida Ob’yektlarni qayta shakllantirish . 3. Materialarni berish. 4. 3DS MAX dasturini sozlash.

3DS-MAX dasturida Ob ’ yektlarni yaratish. Parallelepiped Karkasli parallelepiped quramiz: 1.Geometry tugmasiga ChS bilan bosamiz va turli tuman ob’yektlar ro‘yxatidan – Extended Primitives (murakkab primitivlar) qatorini tanlaymiz. Object Type (ob’yektlar turi) bo‘lagida standart primitivlar turlariga mos keluvchi yozuvlar bilan tugmalar chiqadi. 1.1 rasm. Geometry tugmasi belgilangan instrumentlar paneli 1.Chamfer Box (faskalik parallelepiped) tugmasiga, ChS bilan bosamiz. Buyruqlar panelining pastki qismida uchta bo‘lak paydo bo‘ladi: Creation Method (qurish usuli), Keyboard Entry (Klaviaturadan kiritish) va Parameters (Parametrlar). 2.Perspective (Perspektiva) proyeksiya oynasiga ChS bilan bosamiz va tugmani qo‘yib yubormasdan kursorni diagonal bo‘yicha surib, asosini cho‘zamiz. Parameters (Parametrlar) bo‘lagida, Length (uzunlik) va Width (kenglik) o‘lchamlarining o‘zgarishini kuzatib boramiz.

3.Asosning uzunlik va kengligini belgilash uchun sichqonning tugmasini qo‘yib yuboramiz. 4.Parallelepiped balandligini berish uchun qo‘yib yuborilgan kursorni tepaga yoki pastga suramiz. Parametrlar bo‘lagidan Height (balandlik) parametr qiymatini kuzatib boramiz. 5.Balandlikni belgilagandan keyin ChS tugmani bosamiz. Balandlik qayd qilingandan keyin kursorni bir oz chetga surib, ChS ni yana birmarta bosamiz. Shunda 45 o qiyalikda parallelepiped qirralarida faskalar paydo bo‘ladi. Faska balandligi Fillet (Faska) parametri yordamida berilsa ham bo‘ladi. 6.Smooth (Silliqlash) faska sirtini silliqlash rejimini yoqing. Natijada qurilgan parallelepiped 1.3 rasm shakldagi ko‘rinishga ega bo‘ladi. Biz joriy holatda segmentlar miqdori 1 teng prallelepipedga ega bo‘ldik. Segmentlar sonini o’zgartirish uchun, Lengt Segs (uzunlik bo‘yicha segmentlar) va Width Segs (kenglik bo‘yicha segmentlar) parametrlarini moslash kerak. Segmentlar sonini oshirish uchun, ob'yektning to‘rli yuzasini tahrirlashni amalga oshirish zarur. Faskadagi Segmentlar sonini Fillet Segs (faska bo‘yicha segmentlar) o‘zgartiruvchisi yordamida amalga oshirsa bo‘ladi.

1.2 rasm. Faskali parallelepiped. Faskali silindr 1. Create (yaratish) panelidagi Geometry (Geometriya) tugmasini bosib, ro‘yxatdagi Extended Primitives (muharrirlangan primitivlar) variantini tanlang va Chamfer Cyl (faskali silindr) tugmasini bosing. Shu ketma-ketliklarni bajarib, silindr, silindr sektori va ko‘p qirrali prizmani qurish mumkin. Aylananing bir chetidan boshqa chetiga diametr bo‘yicha cho‘zib, silindrning asosini qurish uchun. 2. Creation Metod (qurish usuli) bo‘lagini o‘chirib-yoquvchini Edge (chetidan) holatiga qo‘ying. Asosini o‘rtasidan, ya’ni radius bo‘yicha qurish uchun, Center (o‘rtadan) holatiga o‘tish kerak. 3. Proyeksiyalar oynalaridan birortasiga ChS ni bosib, silindr asosining boshlang‘ich nuqtasini belgilaymiz, tugmani qo‘yib yubormasdan, kursorni asos bo‘yicha suramiz, asos radiusi kerakli o‘lchamga ega bo‘lgandan keyin, tugmani qo‘yib yuboramiz. Asos radiusini o‘zgartirish uchun Parameters, (Parametr ы ) bo‘lagidagi Radius (Radius) parametrining kattaligini o‘zgartirish kerak. 4. Tugmani qo‘yib yuborgandan keyin, kursorni tepaga ko‘tarib yoki pastga tushirib, silindrning balandligini o‘rnatamiz. Balandlikni o‘rnatish uchun ChS ni

bosamiz. Sichqon tugmasini bosgandan keyin, kursorni surib, ChS ni bosamiz. Kursorning surilish masofasi 45 O gradus qiyalikdagi faskaning kengligiga teng bo‘ladi. 5. Parameters (Parametrlar) bo‘lagidan quyidagi parametrlar qiymatini bering. • Height (balandlik) — silindr balandligi; • Height Segments (balandlik bo‘yicha segmentlar) — balandlik yuzasi bo‘yicha segmentlari; • Cap Segments (asosining halqalari) — radius bo‘‘yicha segmentlar soni; • Fillet (Faska) — faska kattaligi; • Fillet Segs (faska bo‘yicha Segmentlar) — faska bo‘yicha segmentlar soni. Silindrni qurillish natijasi 1.3 rasmda ko‘rsatilgan. 1.3 rasm. faskali silindri.

3DS-MAX dasturi yordamida obyektlarni yaratish va ishlov berish.

08.08.2023

0

2524.533203125 KB

Похожие