ARAB DAVLATLARI O’RTASDAGI “OLTI KUNLIK URUSH ” REJA: I. KIRISH. II. ASOSIY QISM. 2.1. URUSHNING BOSHLANISH SABABLARI. 2.2. URUSHNING BIRINCHI VA IKKINCHI KUNLARI. 2.3. URUSHNING UCHINCHI VA TO’RTINCHI KUNLARI 2.4 URUSHNING BESHINCHI VA OLTINCHI KUNLARI URUSHNING YAKUNI. III. XULOSA. IV.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. i 1

KIRISH Isroil — respublika. Mamlakatda yagona konstitutsiya yo q. Uning o rniniʻ ʻ bosuvchi bir qancha qonunlar bor. Eng muhimlari: Qonun chiqaruvchi va ijrochi idoralarni tashkil etish to g risida 1948-yilgi Qonun va Ma muriy farmon, 1949- ʻ ʻ ʼ yilgi Muvaqqat qonun, Qaytib kelish to g risida 1950-yilgi Qonun, Fuqarolik ʻ ʻ haqida 1952-yilgi Qonun, Knesset to g risida 1958-yilgi Asosiy qonun va ʻ ʻ boshqalar. 1947-yil 29-noyabrda BMT Bosh Assambleyasi ko pchilik ovoz bilan (33 va 13) ʻ Falastinni ikki davlatga bo lish to g risida qaror qabul qildi. ʻ ʻ ʻ Davlat boshlig i — prezident (2021-yildan Isaak Herzog), u knesset (bir palatali ʻ parlament) tomonidan 7 yil muddatga saylanadi, ikkinchi muddatga qayta saylanish huquqiga ega emas. Qonun chiqaruvchi hokimiyat — knesset, uning 120 deputati umumiy to g ri yashirin ovoz berish yo li bilan 4 yil muddatga saylanadi. ʻ ʻ ʻ Ijroiya hokimiyatni hukumat amalga oshiradi, hukumat knesset tomonidan tasdiqlanadi. 1967 Yil 5 iyun Yaqin Sharqda Urush Boshlandi, unda Bir Tomonda Isroil, Boshka Tomondan Deyarli Butun Arab Dunyosi Turardi. 11 iyun kuni sul bitimi imzolandi. Demak, bugun olti kunlik urush xaqida. Hech kim omon kolmasliga kerak bulgan urush uchqunlari 2

1963 yil bahorida Suriyada hokimlik tepasiga Baas millatchi partysining ekstremist kanoti keldi, bu esa Isroil va Arab davlatlari chegaralaridagi ziddiyatlarni yanada kuchaytirdi. Oradan bir yil o tgan, Damashqdagi yangiʻ rahbariyat Isroilni suv zahiralaridan ma lum darajada karor qilib, Jordan ʼ daryosining suv o zanini burib yuborish uchun channel kazishni rezha-lashing. ʻ Butun Yakin Sharqdagi kabi, Isroil uchun ham suv muammosi xayot-mamot masalasidir. Agar daryo uzgarsa, bu Isroildagi uzunligi suvining asosiy ombori bulgan Kinneret kulini keskin 1 ii suvsizlanishga olib keladi. Isroil hukumati Suriyaning bu rezhasini urush uchun bakhona sifatida qurilishini itdi. Yahudiy davlatining yana bir zhiddiy muammosi Falastinning Fatah (Falastin milliy ozodlik haraqati) jangarlarining Isroilga qarshi bir kator terrorchilik harakatlarini amalga oshirishi edi. “Yahudiylarni dengisga uloktirisni” va’da qilib kelgan haraqat rakhbari Axmad Shukeyri, Arablar galabasidan sung, omon kolgan isroilliklar kelib chikkan mamlakatlariga qaytib ketishlari mumkin, “Menimcha, hech kim omon qolmaydi” deb qo‘shib qo‘ydi. Asosiy Sabablari 1 SHUHRAT ERGASHEV JAHON TARIXI ENG YANGI DAVR (1945-2017 YILLAR) IV-QISM TOSHKENT “O’ZBEKISTON” 2019 3

1964-1966yillarda.Suriya va Isroil o'rtasida suv resurslari bo'yicha to'qnashuvlar mavjud.1964-yil iyun oyida Suriya Isroilning Kinneret ko'liga oqib tushadigan Iordan daryosining suvlarini o'z hududiga yo'naltirishga qaror qildi. 1964-1965 yillarda tanklar va samolyotlar bilan bog'liq 4 ta yirik chegara hodisalari mavjud.1964-yil noyabr oyida Isroil tanklari Suriya pozitsiyalariga muvaffaqiyatsiz hujum qildi, javob otish paytida Suriya tanklari Isroil texnikasini yo'q qildi va 8 askarni o'ldirdi [9] .1966-yil iyul oyida Isroil samolyotlari suvni burish bilan shug'ullanadigan og'ir texnikani yo'q qildi,uni butunlay to'xtatdi va aralashuvga harakat qilgan Suriyaning MiG-21 samolyotini urib tushirdi [10] .Biroq, zamonaviy aviatsiya tarixchilarining fikriga ko'ra, Suriya MiG ning yo'qolishi tasdiqlanmagan [11] . 1965 -yilda Falastin Ozodlik Tashkiloti tuzilib,uning fikricha, Falastin arablariga nisbatan sodir etilgan nohaqliklarni tuzatish va "sionistik birlik"ni tarqatib yuborish maqsadini e'lon qildi. Unda etakchi o'rinni 1965-yil 2-yanvarda Isroilga qarshi birinchi harbiy operatsiyasini amalga oshirgan El-Fath harbiylashtirilgan tashkiloti egalladi (umumisroil suv quvuriga hujum). Hammasi bo'lib,1965-yil yanvaridan 1967-yil iyunigacha El-Fath va boshqa guruhlar Isroilga 122 ta hujum uyushtirdilar,ularning aksariyati muvaffaqiyatsizlikka uchradi.Fath hujumlarining aksariyati Livan va Iordaniya hududlaridan sodir bo'lgan bo'lsa-da, guruh qurol- yarog',tayyorgarlik va yordamni asosan Suriyadan olgan.Suriyaliklar Isroilning 4

qasos olishidan qo'rqib,Falastin hujumlari boshqa arab davlatlaridan bo'lishini afzal ko'rdilar.Shu bilan birga, Iordaniya qiroli guruhning Iordaniya hududidan Isroilga hujum qilishining oldini olishga harakat qildi. 2 1966-yil oktabr va noyabr oylarida “El-Fatoh”terrorchilik tashkiloti Isroilga qarshi sabotaj faoliyatini kuchaytirdi [13] . 1966-yil 7- oktyabrdan 8-oktyabrga o'tar kechasi Quddusning Yuqori Rim chekkasida uchta portlash natijasida ikkita turar-joy binosi vayron bo'ldi va to'rt kishi engil jarohat oldi."Tekshiruv shuni ko'rsatdiki,portlovchi moddalarni 2 1.SHUHRAT ERGASHEV JAHON TARIXI ENG YANGI DAVR (1945-2017 YILLAR) IV-QISM TOSHKENT “O’ZBEKISTON” 2019 5