C va C++ tillari yaratilish tarixi 11v
![{
{ srand ( time (0));
int a[3][3], b[3][3],c[3][3], i, j, k;
cout<<"\n";
cout<<"Hosil bo'lgan yangi matrisa elementlari";
cout<<"\n";
for (i=0; i<3; i++)
for (j=0; j<3; j++)
a[i][j] = rand ( );
for (i=0; i<3; i++)
for (j=0; j<3; j++)
b[i][j] = rand ( );
for (i=0; i<3; i++)
{ for (j=0; j<3; j++)
{ c[i][j] = 0;
cout<<"\n";
for (k=0; k<3; k++)
c[i][j] = c[i][j] + a[i][k]*b[k][j];
cout <<" c="<<c[i][j]<<"\t"; }
cout << endl; }
cout<<"\n";
cout<<"Davom etirish uchun ixtiyoriy klavishni bosing . . ."<<endl;
cout<<"\n";
system("pause");
}
}
Dastur ishga tusirib natija oladigan bo`lsak kompyuter ekranida quyidagini olamiz](/data/documents/47319912-1e24-426a-b14d-644183ffc1f2/page_8.png)
C va C++ tillari yaratilish tarixi R e j a: 1. Ifodalar 2. Masalaning quyilishi va tahlili 3. Algoritm blok - sxemasi 4. Algoritm dasturiiy kodi va natijalar Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar
Ifodalar Dastur biror bir aniqlangan ketma - ketlikda bajariluvchi komandalar to'plamidan iborat. . C++ tilida ifodalar biror bir hisoblash natijasini qaytaruvchi boshqa ifodalar ketma-ketligini boshqaradi yoki hech nima qilmaydi (nol ifodalar). C++ tilida barcha ifodalar nuqtali vergul bilan yakunlanadi. Ifodaga misol qilib o'zlashtirish amalini olish mumkin. x=a+b; Algebradan farqli ravishda bu ifoda x a+v ga teng ekanligini anglatmaydi. Bu ifodani quyidagicha tushinish kerak: a va v o'zgaruvchilarni qiymatlarini yig'ib natijasini x o'zgaruvchiga beramiz yoki x o'zgaruvchiga a+v qiymatni o'zlashtiramiz. Bu ifoda birdaniga ikkita amalni bajaradi, yig'indini hisoblaydi va natijani o'zlashtiradi. Ifodadan so'ng nuqtali vergul qo'yiladi. (=) operatori o'zidan chap tomondagi operandga o'ng tomondagi operandlar ustida bajarilgan amallar natijasini o'zlashtiradi. Bo'sh joy (probel) belgisi. Bo'sh joy belgilariga nafaqat probel, balki yangi satrga o'tish va tabulyasiya belgilari ham kiradi. Yuqorida keltirilgan ifodani quyidagicha ham yozish mumkin: x = a+ b ; Bu variantda keltirilgan ifoda ko'rimsiz va tushunarsiz bo'lsa ham to'g'ridir. Bo'sh joy belgilari dasturning o'qilishliligini ta'minlaydi.
Bloklar va kompleks ifodalar. Ba'zan dastur tushunarli bo'lishi uchun o'zaro mantiqiy bog'langan ifodalarni blok deb ataluvchi komplekslarga birlashtirish qulaydir. Blok ochiluvchi figurali qavs ({) bilan boshlanadi va yopiluvchi figurali qavs (}) bilan tugaydi. Blok ochilganda va yopilganda nuqtali vergul qo'yilmaydi. { temp= a; a = b; b = temp; } Bu blok xuddi bir ifodadek bajariladi, u a va v o'zgaruvchilar qiymatlarini almashtiradi. Amallar. Bajarilishi natijasida biror bir qiymat qaytaradigan barcha ifodalar C++ tilida amallar deyiladi. Amallar albatta biror bir qiymat qaytaradi. Masalan, 3+2 amali 5 qiymatni qaytaradi. Operatorlar. Operator - bu qandaydir amalni bajarish tug'risida kompilyatorga uzatiladigan literaldir. Operatorlar operandlarga ta'sir qiladi. C++ da operandlar deb alohida literallar va butun ifodalar tushuniladi. C++ tilida ikki ko'rinishdagi operatorlar bor: o'zlashtirish operatorlari matematik operatorlar O'zlashtirish operatori .
O'zlashtirish operatori (=) o'zidan chap tomonda turgan operand qiymatini tenglik belgisidan o'ng tomondagilarni hisoblangan qiymatiga almashtiradi. Masalan, x = a+b; ifodasi x operandga a va v o'zgaruvchilarni qiymatlarini qo'shishdan hosil bo'lgan natijani o'zlashtiradi. O'zlashtirish operatoridan chapda joylashgan operand adresli operand yoki l–kiymat (chap-chap so'zidan olingan) deyiladi. O'zlashtirish operatoridan o'ngda joylashgan operand operasion operand yoki r–kiymat deyiladi. O'zgarmaslar faqatgina r–kiymat bo'lishi mumkin va hech qachon adresli operand bo'la olmaydi, chunki dasturning bajarilishi jarayonida o'zgarmas qiymatini o'zgartirib bo'lmaydi. 35 = x // notugri! l–kiymat esa r–kiymat bo'lishi mumkin. Matematik operatorlar . C++ tilida 5 ta asosiy matematik operatorlar ko'llaniladi: qo'shish (+), ayirish (-), ko'paytirish (*), butun songa bo'lish (\) va modul bo'yicha bo'lish (%)(qoldiqni olish). Ishorasiz butun sonlarni ayirishda, agarda natija manfiy son bo'lsa g'ayrioddiy natija beradi. Ayirish natijasida butun sonni to'lib qolishiga misol # include < iostream.h > int main() { unsiegned int ayirma
unsisgned int kattaSon = 100; unsigned int kichikSon = 50; ayirma = kattaSon – kichikSon; cout << “Ayirma“:<< ayirma<< “ ga teng\n”; ayirma = kichikSon - kattaSon ; cout << “Ayirma“:<< ayirma<< “ ga teng\n”; endl; return 0; } NATIJA: Ayirma: 50 ga teng Ayirma: 4294967246 ga teng