Jadvallar yaratish. Jadvallar bilan ishlash. Tayyor rasmlarni o’rnatish va tahrirlash. Chizmalarni tayyorlash va o’rnatish. Hujjatlarni chop etish.
![Mav zu: J adv allar y arat ish. J adv allar bilan ishlash. Tay y or rasmlarni
o’rnat ish v a t ahrirlash. Chizm a l a rni t a y y o rl a sh v a o’rn a t ish.
Hujj a t l a rni ch o p et ish.
Reja:
1. Word matn muxarriri bosh menyusi bilan tanishish.
2. Word matn muxarririda jadvallar bilan ishlash
3. Word matn muxarriri tezkor tugmalari bilan tanishish .
4. Word matn muxarriri rasmlar bilan ishlash.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_1.png)
![Word mat n muxarririda jadv allar bilan ishlash
Word matn muxaririning asosiy imkoniyatlardan biri - bu jadvallar
bilan ishlash imkoniyatlar. Word jadvallari - rezina jadvallarideb
nomlanadi, chunki ular ma’lumotlarga kura ung va pastki tomonga
chuzilishi mumkin. Jadvallar ustunlar, satrlar va xonalardan iborat
buladi. Shulardan asosiy e’tiborni ustunlarga karatishimiz kerak chunki
agar ustunlar sonida biz adashsak u xolda jadvalimiz yoki varakaga
sigaolmasligi yoki juda kichik bulishi mumkin. Jadval satrlari esa matn
satrlariga uxshash xolda bitta varakadan ikkinchiga utish imkoniyati
bor.
Y Familiya va ismi Malumot
Millati Tugilgan
yili Adres
1
2
3
4
5
6
Jadvalni ustun va satrlar chegaralgan. Ush bu chegarani biz sichkoncha
yordamida uzgartirishimiz (siljitishimiz) mumkin. Buning uchun kerakli
chegaraga sichkoncha bilan kursatamiz, shunda sichkoncha kuyidagi
kurinishlarga utishi mumkin.
- Vert ik al chegaralarda - jadval ustunlar enini uzgartirish.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_2.png)
![- Gorizont al chegaralarda - jadval satrlar buyini uzgartirish
- X onalar chap t omonida - jadval xonalarini tanlash
- Ust un t epa k ismida - jadval ustunini tanlash
Panel TA BLIS Ы I GRA N ISI
1. - Karandash - Jadval chiziklarini sichkon yordamida chizish
2. - Rezink a - Jadval chiziklarini uchiring
3. - Tip - Chizik turini (kurinishini ) uzgartirish
4. - Razmer liniy - Chizik razmeri (kalinlik darajasi)
5. - Sv et liniy - Chiziklar rangini uzgartirish
6. - Obramleniy e - Chegaralash (jadvalni tashki va ichki
chegaralarini chegaralash)
7. - Zaliv k a - Jadval xonalarini buyoklash
8. - Oby edenit y achey k i - Bir necha tanlangan xonalarni jamlash
(birlashtirish)
9. - Razbit y achey k i - Tanlangan xonani bir necha xonalarga bulish
10. - Sent rirov at po v erxney grani - Jadval xonasida matnni yukori
kism buyicha rostlash
11. - Sent rirov at po sent ru - Jadval xonasida matnni urta buyicha
rostlash
12. - Sent rirov at po nijney grani - Jadval xonasida matnni pastki
kism buyicha rostlash
13. - V ы rov nit v ы sot u st rok - Tanlangan satrlarni buyini rostlash (bir
xil kilish)
14. - V ы rov nit shirinu st olbsov - Tanlangan ustunlar enini rostlash](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_3.png)
![(bir xil kilish)
15. - Sort irov k a - Alfavit buyicha ma’lumotlarni saralash
16. - Sort irov k a - Alfavitga karshi xolatda ma’lumotlarni saralash
Word mat n muxarriri t ezk or t ugmalari bilan t anishish .
Kompyuterda ishlash vaktimizda xar xil vaziyatlar bulishi mumkin.
Shulardan eng kup uchraydigan bu sichkonchaning nosozligi.
Foydalanuvchilarning kata kismi esa ush bu kurilma orkali asosiy
amallarni bajarishadi, vash u sabali shunaka vaziyatlarda ish tuxtab
yoki sekinlab koladi. Shunaka vaziyatni yechish uchun bizga tezkor
tugmalar yordam berishadi. Tezkor tugmalar yordamida biz biror bir
amallarni klaviatura yordamida tezkor bajara olamiz. Shuning uchun
ush bu tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab deb kuyiladi.
Kuyidagi ruyxatda asosiy tezkor tugmalar kursatilgan:
1. Ct rl + N - Yangi dokumentni yaratish
2. Ct rl + O, y ok i Ct rl + F12, y ok i Alt +Ct rl+F2 - Mavjud bulgan (ilgari
yaratilgan) dokumentni kurish yoki uzgartirish uchun ochish
3. Ct rl + W - Ekranda ochik bulgan dokumentni berkitish.
4. Ct rl + S, y ok i Shift +F12, y ok i A lt +Shift +F2 - Ekranda ochik bulgan
dokumentni saklash
5. Ct rl + P, y ok i Ct rl+Shift +F12 - Ekranda ochik bulgan dokumentni
bosmaga chikarish
6. Ct rl + Z, y ok i Alt + Back space - Oxirgi bajarilgan xarakatni bekor
kilish (orkaga kaytish)
7. Ct rl + Y , y ok i F4, y ok i A lt + Ent er - Bekor kilingan xarkatni kaytarish
(oldinga kaytarish)](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_4.png)
![8. Ct rl + X , y ok i Shift +Delet e - Tanlab olingan matn kismi nusxasini
xotiraga kuchirib (kirkib) olish.
9. Ct rl + C, y ok i Ct rl + Insert , y ok i Ct rl + Num0 - Tanlab olingan matn
kismi nusxasini xotiraga olish
10. Ct rl + V, y ok i Shift + Insert , y ok i Shift +N um0 - Xotirada
joylashgan matn kismini chikarib kursor turgan joyiga kuyish
11. Ct rl + A, y ok i Ct rl + N um5 - Butun matnni tanlash
12. Ct rl + F - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani izlash
13. Ct rl + H - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning
urniga boshka suz yoki jumla bilan almashtirish
14. Delet e - Tanlab olingan matn kismi yoki kursordan ung tomonda
joylashgan belgilarni uchirish
15. F7 - Butun matnning imlo xatolarini tekshirish
16. Shift + F7 - Tanlangan suzning sinonimlarini topish
17. F12 - Ekranda ochik bulgan faylni kayta nomlash
18. Alt + Ct rl + I - Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini
oldindan kurish.
19. Ct rl + E - Matnni (kursor turgan abzasni) markaz buyicha tekkislash
20. Ct rl + L - Matnnni (kursor turgan abzasni) chap chegara buyicha
tekkislash
21. Ct rl + R - Matnnni (kursor turgan abzasni) ung chegara buyicha
tekkislash
22. Ct rl + J - Matnni (kursor turgan abzasni) ikala chegara buyicha
tekkislash
23. Shift + F3 - Xarflar kurinishini uzgartirish (registr)](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_5.png)
![24. Ct rl + B , y ok i Ct rl + Shift + B - Kalin xarflar xolatiga utish yoki
undan chikib ketish
25. Ct rl + I , y ok i Ct rl + Shift + I - Kursiv (yotik) xarflar xolatiga utish
yoki undan chikib ketish
26. Ct rl + Shift + D - Ikkita chizikli xarflar xolatiga utish yoki undan
chikib ketish
27. Ct rl + U - Chizikli xarflar xolatiga utish yoki undan chikib ketish
28. Ct rl + Shift + F - Xarflar shaklini (shriftini) uzgartirish
29. Ct rl + Shift + P - Xarflar kattaligini uzgartirish
30. Ct rl + D - "Format shrifta" ga tegishli menyu bulimini ochish
31. Ct rl + Shift + S - Matnni stilini uzgartirish
32. Ct rl + = - Pastki xarflar xolatiga utish yoki undan chikib ketish
33. Ct rl + + - Ustki xarflar xolatiga utish yoki undan chikib ketish
34. Ct rl + F6, y ok i A lt + F6 - Boshka aktiv dokument oynasiga utish
35. Ct rl + Shift + F6 - Xamma aktiv dokument oynalarini kurish
36. Shift + st relk a - Guruxga olish (belgilarga tegishli)
37. Ct rl + Shift + st relk a - Guruxga olish (suzlarga tegishli)
38. Shift + Home y ok i End - Satr boshigacha yoki oxirigacha guruxga
olish
39. Ct rl + Shift + Home y ok i End - Dokumetnt boshigacha yoki
oxirigacha guruxga olish
Word mat n muxarriri bosh meny usi bilan t anishish.
FA Y L v a PRA VKA bulimlari.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_6.png)
![Word matn muxarriri menyusi oynani yukori kismida joylashgan
bulib u 8 bulimdan iborat: Fayl, Pravka, Vid, Vstavka, Format, Servis,
Tablisa va Okno. Bu bulimlar yordamida biz matn fayllari, matn, rasm
va istalgan obyektlar ustidan xar xil amallarni bajarishimiz mumkin.
Endi bu bulimlar bilan yakinrok tanishaylik.
Fay l meny u k omandalarining mazmuni:
1. Sozdat . . . - Yangi, ilgari mavjud bulmagan dokumentni yaratish
(tayyor shablondan foydalanib).
2. Ot k r ы t . . . - Mavjud bulgan (ilgari yaratilgan) dokumentni kurish
yoki uzgartirish uchun ochish
3. Zak r ы t - Ekranda ochik bulgan dokumentni berkitish.
4. Soxranit - Ekranda ochik bulgan dokumentni saklash
5. Soxranit k ak . . . - Ekranda ochik bulgan dokumentni saklash yangi
nom ostida chaklab kuyish yoki boshka bir katalogga joylashtirish.
6. Soxranit v format e N TML . . . - Ekranda ochik bulgan dokumentni
xotiraga gipertekst kurinishida saklab kuyish.
7. Versii - Ekranda ochik bulgan dokumentni yangi versiyasini saklash.
8. Paramet r ы st ranis ы . . . - Ishchi saxifasini formatlashga oid
parametrlardan iborat dialog oynasini xosil kilish.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_7.png)
![Bu oyna orkali:
• POLY a kismi: varaka ustki, pastki, chap, ung xoshiyalarini, jildga
xamda ustki va pastki kolontitularga koldirilgan masofa;
• RA ZMER BUMA GI kismi: varaka xajmi va uning kitob yoki albom
xolati;
• ISTOChN IK BUMA GI kismi: kogozlarni printerga kuyilish xolatlari;
• MA KET kismi: kolontitullarni farklanishi, matnni varakada vertikal
joylanishi, satrlarni nomerlash va varaka chegaralarini ramkalash
va boshka xususiyatlarini uzgartirish mumkin.
9. Predv arit eln ы y prosmot or - Bosmaga tayyorlangan xujjatni
saxifaga joylashishini oldindan kurish.
10. Pechat - Faylni bosmaga chikarishga oid parametrlardan iborat
dialog oynasini xosil kilish.
Bu oyna orkali kaysi printerda, kaysi varaklarni (xammasi, ekranda
kurinib turgan, rakami kursatilgan) pechatlash, nechta nusxada va
kanaka xolda nusxalarni pechatlash, bitta kogozda nechta varakada
joylashtirish va boshka xususiyatlarini uzgartirish mumkin. Bundan
tashkari SVOYSTVA tugma yordamida biz tanlagan printer
xususiyatlarini va uni ishlash xolatlarini uzgartirishimiz mumkin.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_8.png)
![11. Ot prav it - Faylni boshka kompterga junatish
12. Sv oy st v a - Fayl xakida ma’lumotlar saklash
Prav k a meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Ot menit izmeneniy a - Ma’lumotlarni uzgartirishga olib kelgan
oxirgi bajarilgan xarakatni bekor kilish (orkaga kaytish).
2. Pov t orit - Bekor kilingan xarkatni kaytarish (oldinga kaytarish)
3. Vы rezat - Tanlab olingan matn kismi nusxasini xotiraga kuchirib
(kirkib) olish
4. Kopirov at - Tanlab olingan matn kismi nusxasini xotiraga olish
5. Vst av it - Xotirada joylashgan matn kismini chikarib kursor turgan
joyiga kuyish
6. Spesialnay a v st av k a - Xotirada joylashgan matn kismini chikarib
kursor turgan joyiga xar xil kurinishda kuyish Buni amalning dialog
oynasida bir kator parametrlarni xisobga olgan xolda bajarish mumkin
buladi.
7. Vы delit v sy o - Butun fayldagi matnni tanlash
8. Ochist it - Faylning tanlagan kimni ichini yoki yozuvlarni tashki
kurinishini tozalash.
9. Nay t i . . . - Butun matnda suz yoki suzlar ketma ketligini kidirib
topish komandasi. Bu buyrukni tanlaganimizdan keyin ekranda
kuyidagi oyna xosil kilinadi.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_9.png)
![Bu oynaning NAYTI satriga kidirish zarur bulgan suzni yozamiz va
NAYTI DALEYe tugmasini bosamiz. Natijada ekranda biz kidirgan suz
joylashgan matn kismi kursatiladi va shu suz tanlangan buladi. Agar
shu suz matnda topilmasa u xolda shu xakida ma’lumot bilan oyna
ekranda xosil kilinadi.
10. Zamenit . . . - Butun matnda suz yoki suzlar ketma ketligini kidirib
topib almashtirish komandasi. Bu buyrukni tanlaganimizdan keyin
ekranda kuyidagi oyna xosil kilinadi.
Bu oynaning NAYTI satriga kidirish zarur bulgan suzni, ZAMENIT
NA satrida esa shu suzni urniga yoziladigan yangi suzni yozamiz va
NAYTI DALEYe tugmasini bosamiz. Natijada ekranda biz kidirgan suz
joylashgan matn kismi kursatiladi va shu suz tanlangan buladi. Agar
shu matn kismida suzni uzgartirish kerak bulsa u xolda ZAMENIT
tugmasini bosamiz agar esa suzni uzgartirish kerak emas bulsa u xolda
NAYTI DALEYe tugmasini bosamiz. Natijada keyingi suz joylashgan](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_10.png)
![matn kismiga utamiz. Agar butun matndagi suzlarni yangi suzga
uzgartirish kerak bulsa u xolda ZAMENIT VSE tugmasini bosamiz. Agar
esa matnda suz topilmasa u xolda shu xakida ma’lumot bilan oyna
ekranda xosil kilinadi.
11. Perey t i . . . - Kursorni boshka varak, satr, abzas, rasm, jadval va
umuman faylning boshka kismiga utkazish. Bu buyrukni
tanlaganimizdan keyin ekranda kuyidagi oyna xosil kilinadi.
Bu oynaning chap tomondagi kismida utmokchi bulgan obyektlar
turini tanlaymiz. Ung tomondagi satrda esa shu obyekt nomini yoki
rakamini kursatamiz. Pastdagi NAZAD tugmasi yordamida oldingi
obyetga, DALEYe tugmasi yordamida esa keyingi obyektga utishni
amalini bajaramiz.
VID v a VSTA VKA bulimlari .
Vid meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Ob ы chn ы y - Oddiy xolatdagi dokument kurinishi
2. Elek t ronn ы y dok ument - Elektron xolatdagi dokumentni kurinishi
3. Razmet k a st anis ы - Varaklarga bulingan xolatda dokumentni
kurinishi
4. St ruk t ura - Strukturalarni (dokument kismlarini) kursatish xolatda
dokumentni kurinishi
5. Glav n ы y dok ument - Asosiy xolatda dokumentni kurinishi](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_11.png)
![6. Paneli inst rument ov - Komanda ekranda bir kator asboblar
panelini xosil kilish va Nastroyka tugmasi orkali bu panellarga yangi
tugmalar joylashtirishi mumkin.
7. Liney k a - Ekranda chizgich kurinishi yoki kurinmasligini urnatish
8. Sxema dok ument a - Dokumentni kismlari kurinish xolatiga utish va
undan chikib ketish
9. Kolont it ul ы - Kolontitullarni kurish
10. Snosk i - Belgilangan kism mazmuni xakida pastki izoxlarni
(varaklar pastki kismida joylashadi) kurish
11. Primechaniy a - Belgilangan kism mazmuni xakida izoxlarni
(sichkonchani shu kismga kursatganingizda ekranda xosil buladi)
kurish
12. Vo v es ek ran - Dokumentni butun ekran buyicha kengaytirish.
13. Massht ab - Dokumentni ekrandagi varaka masshtabini
uzgartirtirish va ekrandagi matn xarflari kanday kattaligida bulinishini
kurish.
Vst av k a meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Razr ы v . . . - Dastur tomonidan avtomatik tarzda saxifalarga
ajratilish (yangi varakaga, abzasga, satrga, ustunga majburiy utish
joyini belgilash).
2. Nomera st ranis ы . . . - varakalarga yukori yoki pastki kismiga, chap,
urta yoki ung tomonda varaka rakami (nomeri) kushish mumkin. Bu
buyruk tanlaganimizda kuyidagi oyna xosil buladi.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_12.png)
![Shu oynadagi POLOJENIYe ruyxat yordamida varakalarning yukori yoki
pastki kismiga, VЫRAVNIVANIYe ruyxati yordamida esa chap, urta yoki
ung tomonda varaka rakamini (nomerini) kushish mumkin. Pastki
kismida joylashgan NOMERA NA PERVOY STANISE bayrokcha
yordamida birinchi varakada nomer kuyilishi yoki kuyilmasligini
ta’minlaymiz. FORMAT.. tugmasi bizga nomerlar kurinishini va
nechanchisidan boshlashini uzgartirishimiz mumkin.
3. Dat a i v remy a . . . - Matnga avtomatik ravishda bugungi kun va
vaktni xakida ma’lumotni kushish
4. Av t ot ek st - Dokumentga avtomatik ravishda xar xil doimiy yozuvlar
kushish
5. Pole . . . - Dokumentga xar xil amallar yordamida vakt, kun, varak
rakami va x.k. larni kushish
6. Simv ol . . . - Matnga xar xil belgilarni kushish (masalan: © ® § ). Bu
buyruk tanlaganimizda kuyidagi oyna xosil buladi.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_13.png)
![Shu oyna orkali biz matnga xar xil belgilarni kiritishimiz mumkin.
Buning uchun biz kerakli shriftni tanlab, ush bu shrift tarkibiga kiruvchi
belgilardan kerakligisini tanlab VSTA VIT tugmasini bosamiz.
AVTOZA MEN A tugmasi yordasida esa biz kerakli belgiga kanakadur
xarflar ketma ketligini beramiz, va natijada matndagi xamma shu
ketma ketliglar shu belgiga aylanadi. KLA VIShA tugmasi esa biz
tanlagan belgi uchun klaviaturada tezkor tugmalarni urnatamiz
(masalan ? belgi uchun CTRL + 1 tugmalarni urnatishimiz mukin). Shu
oynaning SPESIA LN Ы Y e SIMVOL Ы kismi yordamida maxsus kup
ishlatiladigan belgilar uchun tayyor ketma ketliglarni kurishimiz
mumkin.
7. Primechaniy a - Belgilangan kism mazmuni xakida izoxlarni
(sichkonchani shu kismga kursatganingizda ekranda xosil buladi)
yaratish
8. Snosk a . . . - Belgilangan kism mazmuni xakida pastki izoxlarni
(varaklar pastki kismida joylashadi) yaratish
9. Nazv aniy e . . . - Matn kismlariga yoki obyektlariga nom yaratish
10. Perek rest nay a ss ы lk a . . . - Matnning bir kismidan boshkasiga tez
utishni urnatish
11 Oglav leniy a i uk azat eli . . . - Matnning shu kismida mundarija,
rasmlar yoki jadvallar va asosiy suzlar ruyxatini kushish.
12. Risunok - Bu komanda yordamida dokumentiga rasmlar va xar xil
grafik obyektlar kuyiladi. Ush bu guruxda: Kart ink i - tayyor rasimlar
koleksiyasidan, Iz fay la - kompyuterda saklanuvchi rasmni,
Av t ofi gur ы - tayyor grafik shakllar, Oby ek t Word Art - grafik](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_14.png)
![jixozlangan matn va xokazo.
13. Nadpis - Matnga ustki yozuv kushish. Ustki yozuv varakada emas
balki aloxida katlamda yaratiladi va uni varaka buylab siljitish mumkin.
14. Fay l - Boshka fayldan matnni kushish
15. Oby ek t - Bu komanda umumlashgan komanda bulib, xar xil rasm,
k art a, diogramma, v ideo, audio, mat emat ik formulalar va boshka
bir kancha murakkab obyektlarni dokumentiga kuyishga xizmat kiladi.
16. Zak ladk a - Matnning shu joyini bitta nom berib belgilab kuyish
17. Giperss ы lk a - Matnning bir kismidan boshka kismiga tez utishni
urnatish
FORMA T v a SERVIS bulimlari.
Format meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Shrift - Matnga tegishli xususiyatlarni uzgartirish. Shu buyruk
tanlangandan keyin ekranda kuyidagi oyna xosil kilinadi.
Bu oyna 3 kisimdan iborat:
ShRIFT - matn shaklini(shriftini), kurinishini, kattaligini, rangini, chiziklar
turini va ular rangini xamda xar xil kushimcha effektlarni (uchirgan
xarflar, yukori yoki pastki belgilar, soyali, burtib chikkanva bosilgan
xarflar xamda boshka effektlar) urnatish.
IN TERVA L - matn xarflar enining foizi, ular urtasidagi masofa va satrga](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_15.png)
![karaganda joylanishi (yukoriga yoki pastda) uzgartirish.
AN IMA SIY a - matn xarflarini animasion efektlar bilan jixozlash.
2. Abzas - Abzaslarga tegishli xususiyatlarni uzgartirish. Shu buyruk
tanlangandan keyin ekranda kuyidagi oyna xosil kilinadi.
Bu oynadagi :
OTSTUPЫ I IN TERVA LЫ kismi yordamida abzasni gorizontal joylanishi,
chap va ung tomondan koldirilgan masofa, birinchi satr joylanishi,
oldingi va keytngi abzaslar urtasidagi masofa, abzasning satrlar
urtasidagi masofani uzgartirish.
POLOJ EN I Y e N A STRA N ISE kismi yordamida abzasning varakadan
varakaga va satrdan satrga utishni sozlash.
3. Spisok - Ruyxatlarni kurinishini kurish va uzgartirish. Shu buyruk
tanlangandan keyin ekranda kuyidagi oyna xosil kilinadi.
Bu oynadagi MA RKIROVA N N Ы Y kismi yordamida belgili ruyxat
kurinishini tanlaymiz. Pastagi RISUN OK va Izmenit tugmalari](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_16.png)
![yordamida belgi kurinishini uzgartiramiz. NUMEROVA N N Ы Y kismi
yordamida rakamli ruyxat kurinishini uzgartiramiz.
MN OGOUROVN EV Ы Y kismi yordamida esa murakkab ruyxat
kurinishini uzgartiramiz.
4. Granis ы i zaliv k a - Matnga ramkalar va fonlarni (orka ranglarni)
urnatish. Bu buyruk bizga tanlangan abzas yoki varak chegaralarini
ramka va rang bilan bezashga imkoniyat beradi.
`
Ush bu buyruk dialog oynadagi GRA N ISA bulimidan tanlangan abzasni
ramkalash, STRA N ISA bulimida varakani ramka bilan bezash mumkin.
Bu bulimlarda ramkalarga chiziklar turini, rangni, kalinligini va tasvirini
uzgartirishimiz mumkin. ZA LIVKA bulimi yordamida yesa abzas
orkasini rang bilan buyash mumkin.
5. Kolonk i - Matnni ustunlarini kurinishini uzgartirish. Shu buyruk
tanlangandan keyin ekranda buyruk dialog oyna xosil kilinadi. Ushbu
oyna yordamida biz ustunlar sonini, ular enini va urtasidagi masofani
tanlashimiz mumkin.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_17.png)
![Pastki KOLON KI ODIN A KOVOY ShIRIN Ы bayrokcha yordamida
ustunlarni avtamotik teng kilishimiz mumkin. RA ZDELITEL bayrokcha
yordamida esa ustunlar urtasida chiziklarni kuyishimiz mumkin.
6. Tabuly asiy a - TA B tugmasi xususiyatlarini uzgartirish
7. Buk v isa - Abzas birinchi xarfining kurinishini uzgartirish.
8. Naprav leniy e t ek st a - Matnning yozilish yunalinishini uzgartirish
(fakat jadval va ustki yozuvlarda ishlaydi.)
9. Regist r - Tanlangan xarflarni registrini (bosh yoki kichik xarflar
kurinishi) uzgartirish.
10. Av t oformat - Dokumentni tayyor xolatga olib kelish.
11. Bibliot ek a st iley - Dokumentlarni tayyor xolatlarni kurish yoki
uzgartirish.
12. St il - Dokumetdagi stillarni kurish, uzgartirish va yangilarni
yaratish.
13. Fon - Dokument varakalarning orka rangini uzgartirish (fakat VEB
DOKUMEN T kurinishida ishlaydi).
14. Oby ek t - Tanlangan obyektlarni xususiyatlarini kurish.
Serv is meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Orfografi y a. . . - Imlo xatolarini tekshirish tizimini ishga tushiradi.
2. Y az ы k - Xatolarni tekshirish tilini uzgartirish yoki tanlangan suzga](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_18.png)
![sinonim topish.
3. St at ist ik a - Dokument xakida umumiy ma’lumotlarni kurish.
4. Av t oreferat - Dokument matnidan xar xil asosiy satrlarni tanlab
olish
5. Av t ozamena. . . - Komanda kursatilgan belgilar ketma-ketligini
avtomatik ravishda bitta belgigi uzgartirishni amalga oshiradi. Bu
buyruk tanlangandan keyin kuyidagi dialog oyna xosil kilinadi.
Bu yerda ZA MEN IT soxada uzgarishi shart bulgan belgilar
ketmaketligini kursatamiz, NA soxada esa uzgargan xolatini
kursatamiz. Ikala soxa tulgandan keyin pastki DOBA VIT tugmasini
bosamiz.
6. Isprav leniy a - Tuzatishlar ekranda kursatish
7. Oby edenit isprav leniy a - Xatolarni jamlash
8. Ust anov it za щ it u - Dokumenti ochib kurish yoki uzgartirishlardan
parol bilan ximoyalash.
9. Sliy aniy e - Bir nechta dokumentlarni birlashtirish.
10. Konv ert ы i nak ley k i - Konvert va nakleykalarni yaratish
yordamchisidan foydalanish.
11. Mak ros. . . - Mavjud makroslar bilan ishlash yoki yangilarini
yaratish.
12. Shablon ы i nadst roy k i. . . - Dokument parametrlarini uzgartirish](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_19.png)
![13. Nast roy k a. . . - Yordamchi tugmalar panellarini, menyu bulimlarini
ekranda kurinishini yoki tartibini sozlash, klaviaturadan bajariladigan
amallarni uzgartirish. Shu buyruk tanlangandan keyin ekranda buyruk
dialog oyna xosil kilinadi.
Ushbu oynaning PA N EL IN STRUMEN TOV kismida ekranda kurinib
turga yordamchi tugmalar panellarni tanlashimiz va ularni SBROS
tugmasi yordamida standart tartibga olib kelish. KOMA ND Ы kismi
yordamida esa ekrandagi yordamchi tugmalar panellarga yangi
tugmalar kushish. Buning uchun kerakli buyruk tugmasini sichkoncha
yordamida tanlab, kuyib yubormasdan panelning ixtiyoriy joyga olib
borib tashlaymiz. Dialog oynaning PA RA METR Ы kismi yordamida esa
Menyu ochilishi va tugmalar kurinishini sozlashimiz mumkin.
14. Paramet r ы . . . - Dasturning asosiy parametrlarini uzgartirish va
uning ishlash xolatlarini sozlash. Bu buyruk tanlangandan keyin
kuyidagi dialog oyna xosil kilinadi.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_20.png)
![Ushbu oynaning kuyidagi kisimlardan iborat:
VID - dastur oynasini va uning elementlar kurinishi sozlash.
OB Щ IY e - dastur asosiy xususiyatlarini sozlash
PRA VKA - matn va rsmlarni taxrirlashning asosiy xususiyatlarini
sozlash
PEChA T - pechatlashning asosiy xususiyatlarini uzgartirish.
SOX RA N EN IY e - dokumentni saklanishi xolatlarini sozlash.
BEZOPA STN OST - dokumentni ochish va uzgartirishga parol bilan
ximoyalash.
PRA VOPISA N IY e - xatolarni tekshirish xolatlarini sozlash.
ISPRA VLEN IY a - kilingan oxirgi uzgarishlarni ranglar bilan belgilash
xolatlarni sozlash.
POLZOVA TEL - dastur foydalanuvchisi xakida umumiy ma’lumotni
sozlash.
SOVMESTIMOST - yaratilgan faylni dasturning boshka versiyalarga
moslash
RA SPOLOJ EN I Y e - dasturning asosiy kismlari joylanishini uzgartirish.
TA BLISA v a OKN O bulimlari .](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_21.png)
![Tablisa meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Narisov at t ablisu . . . - Kursor turgan joyda yangi jadvalni yaratish
2. Dobav it st rok i - Sizning kursor turgan joyda yangi xona, satr yoki
ustunni kushish
3. Udalit y achey k i - Sizning kursor turgan xona, satr yoki ustunni
uchirish
4. Oby edenit y achey k i - Siz tanlagan xonalarni birlashtirish
5. Razbit y achey k i - Siz tanlagan xonalarni bir nechta satr yoki
ustunlarga bulish
6. V ы delit st rok u - Sizning kursor turgan satrni butunlay tanlab olish
7. V ы delit st olbes - Sizning kursor turgan ustunni butunlay tanlab
olish
8. V ы delit t ablisu - Sizning kursor turgan jadvalni butunlay tanlab
olish
9. Av t oformat - Jadvalni tayyor xolatiga (rang va shriftlar bilan
jixozlanishiga) olib kelish
10. V ы rov ny at v ы sot u st rok i - Tanlangan katorlarni buyini rostlash
11. V ы rov ny at shirinu st olbsa - Tanlangan ustunni enini rostlash
12. V ы sot a i shirina y achey k i . . . - Satr va ustunlarning ulchamini
(buyii va eni) uzgartirish.
13. Zagolov k i - Agar jadval bitta varakaga sigmasa u xolda xar bir
yangi varak boshida jadvalni boshini avtomatik chikarishni yokish.
14. Preobrazov at v t ablisu - Tanlangan matnni jadval kurishiga, yoki
tanlangan jadvalni matn kurinishiga utkazish.
15. Sort irov k a . . . - Jadval ma’lumotlarni ustunlar buyicha saralash](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_22.png)
![16. Formula . . . - Jadval xonalariga xar xil formula kushish
17. Razbit t ablisu - Jadvalni siz turgan satrdan boshlab ikkiga bulish
(bush satr kushish)
18. Sk r ы t set k u - Jadvallarni rangsiz chegaralarini ekranda kursatish
va kursatmaslikni sozlash
Ok no meny usi k omandalarining mazmuni:
1. Nov oy e - Dokumentni ikkita oynada kursatilishini taminlash.
2. Upory adochit v se - Xamma ochik fayllar oynalarini ekranda
kurinishini taminlash.
3. Razdelit - Dokument oynasini ikkiga bulib unda ishlash.
Yukoridagi buyruklarni kup kismini biz yordamchi yoki tezkor
tugmalar yordamida bajarishimiz mumkin. Shuning uchun vaktni
tejash maksadida kup kompyuter foydalanuvchilari menyu
xizmatlaridan kam foydalanishadi.](/data/documents/2c564c5e-163b-438e-89b5-70e7015a558d/page_23.png)
Mav zu: J adv allar y arat ish. J adv allar bilan ishlash. Tay y or rasmlarni o’rnat ish v a t ahrirlash. Chizm a l a rni t a y y o rl a sh v a o’rn a t ish. Hujj a t l a rni ch o p et ish. Reja: 1. Word matn muxarriri bosh menyusi bilan tanishish. 2. Word matn muxarririda jadvallar bilan ishlash 3. Word matn muxarriri tezkor tugmalari bilan tanishish . 4. Word matn muxarriri rasmlar bilan ishlash.
Word mat n muxarririda jadv allar bilan ishlash Word matn muxaririning asosiy imkoniyatlardan biri - bu jadvallar bilan ishlash imkoniyatlar. Word jadvallari - rezina jadvallarideb nomlanadi, chunki ular ma’lumotlarga kura ung va pastki tomonga chuzilishi mumkin. Jadvallar ustunlar, satrlar va xonalardan iborat buladi. Shulardan asosiy e’tiborni ustunlarga karatishimiz kerak chunki agar ustunlar sonida biz adashsak u xolda jadvalimiz yoki varakaga sigaolmasligi yoki juda kichik bulishi mumkin. Jadval satrlari esa matn satrlariga uxshash xolda bitta varakadan ikkinchiga utish imkoniyati bor. Y Familiya va ismi Malumot Millati Tugilgan yili Adres 1 2 3 4 5 6 Jadvalni ustun va satrlar chegaralgan. Ush bu chegarani biz sichkoncha yordamida uzgartirishimiz (siljitishimiz) mumkin. Buning uchun kerakli chegaraga sichkoncha bilan kursatamiz, shunda sichkoncha kuyidagi kurinishlarga utishi mumkin. - Vert ik al chegaralarda - jadval ustunlar enini uzgartirish.
- Gorizont al chegaralarda - jadval satrlar buyini uzgartirish - X onalar chap t omonida - jadval xonalarini tanlash - Ust un t epa k ismida - jadval ustunini tanlash Panel TA BLIS Ы I GRA N ISI 1. - Karandash - Jadval chiziklarini sichkon yordamida chizish 2. - Rezink a - Jadval chiziklarini uchiring 3. - Tip - Chizik turini (kurinishini ) uzgartirish 4. - Razmer liniy - Chizik razmeri (kalinlik darajasi) 5. - Sv et liniy - Chiziklar rangini uzgartirish 6. - Obramleniy e - Chegaralash (jadvalni tashki va ichki chegaralarini chegaralash) 7. - Zaliv k a - Jadval xonalarini buyoklash 8. - Oby edenit y achey k i - Bir necha tanlangan xonalarni jamlash (birlashtirish) 9. - Razbit y achey k i - Tanlangan xonani bir necha xonalarga bulish 10. - Sent rirov at po v erxney grani - Jadval xonasida matnni yukori kism buyicha rostlash 11. - Sent rirov at po sent ru - Jadval xonasida matnni urta buyicha rostlash 12. - Sent rirov at po nijney grani - Jadval xonasida matnni pastki kism buyicha rostlash 13. - V ы rov nit v ы sot u st rok - Tanlangan satrlarni buyini rostlash (bir xil kilish) 14. - V ы rov nit shirinu st olbsov - Tanlangan ustunlar enini rostlash
(bir xil kilish) 15. - Sort irov k a - Alfavit buyicha ma’lumotlarni saralash 16. - Sort irov k a - Alfavitga karshi xolatda ma’lumotlarni saralash Word mat n muxarriri t ezk or t ugmalari bilan t anishish . Kompyuterda ishlash vaktimizda xar xil vaziyatlar bulishi mumkin. Shulardan eng kup uchraydigan bu sichkonchaning nosozligi. Foydalanuvchilarning kata kismi esa ush bu kurilma orkali asosiy amallarni bajarishadi, vash u sabali shunaka vaziyatlarda ish tuxtab yoki sekinlab koladi. Shunaka vaziyatni yechish uchun bizga tezkor tugmalar yordam berishadi. Tezkor tugmalar yordamida biz biror bir amallarni klaviatura yordamida tezkor bajara olamiz. Shuning uchun ush bu tugmalarni bilish foydalanuvchilarga talab deb kuyiladi. Kuyidagi ruyxatda asosiy tezkor tugmalar kursatilgan: 1. Ct rl + N - Yangi dokumentni yaratish 2. Ct rl + O, y ok i Ct rl + F12, y ok i Alt +Ct rl+F2 - Mavjud bulgan (ilgari yaratilgan) dokumentni kurish yoki uzgartirish uchun ochish 3. Ct rl + W - Ekranda ochik bulgan dokumentni berkitish. 4. Ct rl + S, y ok i Shift +F12, y ok i A lt +Shift +F2 - Ekranda ochik bulgan dokumentni saklash 5. Ct rl + P, y ok i Ct rl+Shift +F12 - Ekranda ochik bulgan dokumentni bosmaga chikarish 6. Ct rl + Z, y ok i Alt + Back space - Oxirgi bajarilgan xarakatni bekor kilish (orkaga kaytish) 7. Ct rl + Y , y ok i F4, y ok i A lt + Ent er - Bekor kilingan xarkatni kaytarish (oldinga kaytarish)
8. Ct rl + X , y ok i Shift +Delet e - Tanlab olingan matn kismi nusxasini xotiraga kuchirib (kirkib) olish. 9. Ct rl + C, y ok i Ct rl + Insert , y ok i Ct rl + Num0 - Tanlab olingan matn kismi nusxasini xotiraga olish 10. Ct rl + V, y ok i Shift + Insert , y ok i Shift +N um0 - Xotirada joylashgan matn kismini chikarib kursor turgan joyiga kuyish 11. Ct rl + A, y ok i Ct rl + N um5 - Butun matnni tanlash 12. Ct rl + F - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani izlash 13. Ct rl + H - Butun matnda biror bir suz yoki jumlani topib uning urniga boshka suz yoki jumla bilan almashtirish 14. Delet e - Tanlab olingan matn kismi yoki kursordan ung tomonda joylashgan belgilarni uchirish 15. F7 - Butun matnning imlo xatolarini tekshirish 16. Shift + F7 - Tanlangan suzning sinonimlarini topish 17. F12 - Ekranda ochik bulgan faylni kayta nomlash 18. Alt + Ct rl + I - Bosmaga tayyorlangan xujjatni saxifaga joylashishini oldindan kurish. 19. Ct rl + E - Matnni (kursor turgan abzasni) markaz buyicha tekkislash 20. Ct rl + L - Matnnni (kursor turgan abzasni) chap chegara buyicha tekkislash 21. Ct rl + R - Matnnni (kursor turgan abzasni) ung chegara buyicha tekkislash 22. Ct rl + J - Matnni (kursor turgan abzasni) ikala chegara buyicha tekkislash 23. Shift + F3 - Xarflar kurinishini uzgartirish (registr)