logo

Ta’lim jarayonlarida axborot texnologiyalarning tutgan o’rni

Загружено в:

08.08.2023

Скачано:

0

Размер:

678 KB
Mavzu: Ta’lim jarayonlarida axborot texnologiyalarning tutgan o’rni
Reja:
1. Axborot-kommunikatsiya   texnologiyalari   rivojlanishining   zamonaviy   jahon
darajasi
2. Multimedia tizimining paydo bo’lishi va ta’lim jarayonida tutgan o’rni 
3. Multimedia vositalari yordamida shaxsga yo’naltirilgan ta’lim
4. Multimedia vositalarini ta’limda qo’llash va foydalanish imkoniyatlari Axborot-kommunikatsiya   texnologiyalari   rivojlanishining   zamonaviy   jahon
darajasi   shundayki,   respublikada   jahon   axborot   makonining   infratuzilmalari   va
milliy   axborot-hisoblash   tarmog’i   integratsiyasiga   mos   keluvchi   milliy   tizimni
yaratish   milliy   iqtisodiyot,   boshqarish,   fan   va   ta’lim   samaradorligining   muhim
omili   bo’lmoqda.   Bu   muammolar   ancha   murakkab   va   ayni   paytda   respublikamiz
uchun   dolzarbdir.   Hozirda   olib   borilayotgan   iqtisodiy,   tuzilmaviy   va   boshqa
o’zgarishlarni   amalga   oshirish   natijalari   respublikada   axborotlashtirish   bilan
bog’liq muammolarning qanday va qaysi muddatlarda hal etishga ham bog’liqdir.
O’quv   fanlari   bo’yicha   elektron   o’quv   vositalarining   yaratilishi   mazkur   fanlarni
o’qitishda   zamonaviy   axborot-kommunikatsiya   texnologiyalaridan   foydalanish
imkoniyatini   yanada   kengaytiradi.   Bu   o’z   navbatida,   talabalarning   mazkur   fanlar
bo’yicha bilimlarini chuqur o’zlashtirishlarining asosiy omili bo’lib, ta’lim-tarbiya
sifati va samaradorligini oshiradi. Ayni shunday sa’y-harakatlar amalga oshirilishi
ta’lim   jarayoniga   zamonaviy   pedagogik   va   axborot   texnologiyalarini   keng   tadbiq
etishni   yanada   jadallashtirish,   professor-o’qituvchilarni   ilg’or   pedagogik   bilimlar
va   texnologiyalar   bilan   qurollantirish,   ularning   mahoratini   oshirish,   xorijiy   oliy
ta’lim   muassasalari   tajribasini   chuqur   o’rganish   hamda   ulardagi   samarali   usul   va
vositalarni   milliy   ta’lim   tizimimizga   joriy   etish   imkonini   yaratadi.   Multimedia   -
gurkirab   rivojlanayotgan   zamonaviy   axborotlar   texnologiyasidir.   Uning   ajralib
turuvchi   belgilariga   quyidagilar   kiradi:   axborotning   xilma-xil   turlari:   an’anaviy
(matn,   jadvallar,   bezaklar   va   boshqalar),   original   (nutq,   musiqa,   videofilmlardan
parchalar,   telekadrlar,   International   Scientific   Journal   “Internauka”
http://www.inter-nauka.com/   International   Scientific   Journal   “Internauka”
http://www.inter-nauka.com/   animasiya   va   boshqalar),   turlarini   bir   dasturiy
maxsulotda   integrasiyalaydi.   Bunday   integrasiya   axborotni   ruyxatdan   utkazish   va
aks   ettirishning   turli   qurilmalari,   muayyan  vaqtdagi   ish,   o’z  tabiatiga   ko’ra   statik
bo’lgan matn va grafikadan farqli ravishda, audio va videosignallar faqat vaqtning
ma’lum oralig’ida ko’rib chiqiladi. Video va audio axborotlarni kompyuterda qayta
ishlash va aks ettirish uchun markaziy prosessor tez xarakatchanligi, ma’lumotlarni
uzatish   shinasining   o’tkazish   qobiliyati   operativ   va   video-xotira,   katta   sigimli tashqi   xotira,   xajm   va   kompyuter   kirish-chiqish   kanallari   bo’yicha   almashuvi
tezligini   taxminan   ikki   barovar   oshirilishi   talab   etiladi,   “inson-kompyuter”
interaktiv   muloqotining   yangi   darajasi,   bunda   muloqot   jarayonida   foydalanuvchi
ancha   keng   va   xar   tomonlama   axborotlarni   oladiki,   mazkur   xolat   ta’lim,   ishlash
yoki   dam   olish   sharoitlarini   yaxshilashga   imkon   beradi.   Multimedia   vositalari
asosida   o’quvchilarga   ta’lim   berish   va   kadrlarni   qayta   tayorlashni   yo’lga   qo’yish
xozirgi kunning dolzarb masalasidir.
  Multimedia   tushunchasi   90-yillar   boshida   xayotimizga   kirib   keldi.   Uning
o’zi   nima   degan   savol   tug’ladi?   Ko’pgina   mutaxasislar   bu   atamani   turlicha   tahlil
qilishmoqda.   Bizning   fikrimizcha,   mul’timedia   bu   informatikaning   dasturiy   va
texnikaviy   vositalari   asosida   audio,   video   matn,   grafika   va   animasiya   effektlari
asosida   o’quv   materiallarini   o’quvchilarga   yetkazib   berishning   mujassamlangan
holdagi ko’rinishidir. 
Rivojlangan   mamlakatlarda   o’qitishning   usuli   hozirgi   kunda   ta’lim   sohasi
yo’nalishlari   bo’yicha   tadbiq   qilinmoqda.   Hatto   har   bir   oila   multimedia
vositalarisiz   xordiq   chiqarmaydigan   bo’lib   qoldi.   Multimedia   vositalarining   81- yildagi yalpi  oboroti  4 miliard AQSh dollarini tashkil  qilgan bo’lsa  94-yil esa  16
milliard   AQSh   dollarini   tashkil   qildi.   Hozirgi   kunda   esa   sotilayotgan   har   bir
kompyuterni mul’timedia vositalarisiz tasavvur qilib bolmaydi. Kompyuterlarning
70-yillarda   ta’lim   sohasida   keng   qo’llash   yo’lida   urinishlar   zoye   ketganligi
avvalambor   ular   unumdorligining   nihoyatda   pastligi   bilan   bog’liq   edi.   Amaliyot
shuni   kursatmoqdaki,   multimedia   vositalari   asosida   o’quvchilarni   o’qitish   ikki
International   Scientific   Journal   “Internauka”   http://www.inter-nauka.com/
International Scientific Journal “Internauka” http://www.inter-nauka.com/ barobar
unumli   va   vaqtdan   yutish   mumkun.   Multimedia   vositalari   asosida   bilim   olishda
30% gacha vaqtni tejash mumkin bo’lib, olingan bilimlar esa xotirada uzoq muddat
saqlanib qoladi. Agar o’quvchilar berilayotgan materiallarni ko’rish asosida qabul
qilsa, axborotni xotirada saqlash 25-30%oshadi. Bunga qo’shimcha sifatida o`quv
materiallari   audio,   video   va   grafika   ko’rinishda   mujassamlashgan   holda   berilsa,
materiallarni xotirada saqlab qolish 75% ortadi.  Multimedia   vositalari   asosida   o ’ quvchilarni   o ’ qitish   quyidagi   afzalliklarga
ega : 
a )   berilayotgan   materiallarni   chuqurroq   va   mukammalroq   o ` zlashtirish
imkoniyati   bor ; 
b )   ta ’ lim   olishning   yangi   sohalari   bilan   yaqindan   aloqa   qilish   ishtiyoqi
yanada   ortadi :
  v )   ta ’ lim   olish   vaqtining   qisqarish   natijasida ,   vaqtni   tejash   imkoniyatiga
erishish ; 
g )   olingan   bilimlar   kishi   xotirasida   uzoq   saqlanib ,   kerak   bulganda
amaliyotda   qo ` llash   imkoniyatiga   erishiladi . 
Informatika   va   axborot   texnologiyalari   fundamental   fan   sifatida   kompyuter
axborot   tizimlari   negizida   istalgan   ob ’ ektlar   bilan   boshqaruv   jarayonlarini   axborot
jihatidan   ta ’ minlashni   barpo   etish   metodologiyasini   ishlab   chiqish   bilan shug ’ ullanadi .   Shunday   fikr   ham   mavjudki,   fanning   asosiy   vazifalaridan   biri   —
axborot   tizimlari   nima,   ular   qanday   o’rinni   egallaydi,   qanday   tuzilmaga   ega
bo’lishi   lozim,   qanday   ishlaydi,   uning   uchun   qanday   qonuniyatlar   xos   ekanligini
aniqlashdir.
 Yevropada informatika sohasida quyidagi asosiy ilmiy yo’nalishlarni ajratib
ko’rsatish   mumkin:   tarmoq   tuzilmasini   ishlab   chiqish,   kompyuterli
integratsiyalashgan   jarayonni   ishlab   chiqarish,   iqtisodiy   va   tibbiy   informatika,
ijtimoiy   sug’urta   va   atrof-muhit   informatikasi,   professional   axborot   tizimlari.
Multimedia   tizimining   paydo   bo’lishi   ta’lim,   fan,   san’at,   kompyuter   treninglari,
reklama,   texnika,   tibbiyot,   matematika,   biznes,   ilmiy   tadqiqot   kabi   bir   qancha
kasbiy   sohalarda   revolyutsion   o’zgarishlar   yuzaga   kelishiga   olib   keldi.
International   Scientific   Journal   “Internauka”   http://www.inter-nauka.com/
International   Scientific   Journal   “Internauka”   http://www.inter-nauka.com/
Kompyuterlarni   ta’lim   tizimida   qo’llash   g’oyasi   ancha   ilgari   paydo   bo’lgan
bo’lgan   bo’lsada,   ta’lim   tizimining   barcha   sohalarida   axborot   texnologiyalarini
qo’llash   multimedia   qurilmalari   bilan   jihozlangan   kompyuterlar   paydo   bo’lgach
to’liq ma’noda amaliyotga joriy etilib boshlandi. Multimedia vositalarini ta’limda
qo’llash quyidagilarga imkoniyat yaratadi: 
• ta’limning gumanizasiyalashuvini ta’minlash; 
• o’quv jarayonining samaradorligini oshirish; 
•   ta’lim   oluvchining   shaxsiy   fazilatlarini   rivojlantirish   (o’zlashtirganlik,
bilimga chanqoqlik, mustaqil ta’lim olish, o’zini o’zi tarbiyalash, o’zini o’zi kamol
toptirishga   qaratilgan   qobiliyatlilik,   ijodiy   qobiliyatlari,   olgan   bilimlarini
amaliyotga   qo’llay   olishi,   o’rganishga   bo’lgan   qiziqishi,   mehnatga   bo’lgan
munosabati);
 • ta’lim oluvchining kommunikativ va ijtimoiy qobiliyatlarini rivojlantirish;
  •  kompyuter   vositalari  va  axborot  elektron  ta’lim  resurslari   yordamida  har
bir   shaxsning   alohida   (individual)   ta’lim   olishi   hisobiga   ochiq   va   masofaviy ta’limni   individuallashtirish   va   differensiyalash   imkoniyatlari   sezilarli   darajada
kengayadi; 
•   ta’lim   oluvchiga   faol   bilim   oluvchi   subyekt   sifatida   qarash,   uning
qadrqimmatini tan olish; 
•   ta’lim   oluvchining   shaxsiy   tajribasi   va   individual   xususiyatlarini   hisobga
olish; 
• mustaqil o’quv faoliyatini olib borish, bunda ta’lim oluvchi mustaqil o’qib
va rivojlanib boradi; 
• ta’lim oluvchilarda, o’zlarining kasbiy vazifalarini muvaffaqiyatli bajarish
uchun   hozirgi   tez   o’zgaruvchan   ijtimoiy   sharoitlarga   moslashuviga   yordam
beradigan   zamonaviy   ta’lim   texnologiyalaridan   foydalanish   ko’nikmalarini   hosil
qilish.
  Multimedia   vositalari   yordamida   shaxsga   yo’naltirilgan   ta’limni   amalga
oshirish jarayoni  zamonaviy, ko’ptarmoqli, predmetga yo’naltirilgan multimediali
o’quv vositalarini ishlab chiqishni va foydalanishni talab etadi. Ular tarkibiga keng
International   Scientific   Journal   “Internauka”   http://www.inter-nauka.com/
International   Scientific   Journal   “Internauka”   http://www.inter-nauka.com/
ma’lumotlar   bazasi,   ta’lim   yo’nalishi   bo’yicha   bilimlar   bazasi,   sun’iy   intellekt
tizimlari,   ekspert-o’rgatuvchi   tizimlar,   o’rganilayotgan   jarayon   va   hodisalarning
matematik   modelini   yaratish   imkoniyati   bo’lgan   laboratoriya   amaliyotlari   kiradi.
Ta’lim   oluvchilarning   individual   xususiyatlarini   hisobga   olish   va   ularning
manfaatdorligini (motivasiyasini) oshirishga ko’maklashish imkoniyatlariga ko’ra,
shuningdek,   har   xil   turdagi   multimediali   o’quv   axborotlarining   uyg’unlashuvi,
interfaollik,   moslashuvchanlik   sifatlariga   ko’ra   multimedia   foydali   va   mahsuldor
ta’lim texnologiyasi hisoblanadi. Interfaollikning ta’minlanishi axborotlarni taqdim
etishning   boshqa   vositalari   bilan   taqqoslaganda   raqamli   multimedianing   muhim
yutuqlaridan   hisoblanadi.   Interfaollik   ta’lim   oluvchining   ehtiyojlariga   mos
ravishda tegishli axborotlarni taqdim etishni nazarda tutadi. Interfaollik ma’lum bir darajada axborotlarni taqdim etishni boshqarish imkonini beradi: ta’lim oluvchilar
dasturda   belgilangan   sozlovlarni   individual   tarzda   o’zgartirishi,   natijalarini
o’rganishi,   foydalanuvchining   muayyan   xohishi   haqidagi   dastur   so’roviga   javob
berishi,   materiallarni   taqdim   etish   tezligini   hamda   takrorlashlar   sonini   belgilashi
mumkin.   Lekin   multimediadan   foydalanishda   bir   qator   jihatlarni   e’tiborga   olish
muhim. Multimediada taqdim etilayotgan o’quv materiallari tushunish uchun qulay
bo’lishi,   zamonaviy   axborotlar   va   qulay   vositalar   orqali   taqdim   etilishi   talab
qilinadi. Multimedia texnologiyalarining barcha imkoniyatlarini to’liq ochib berish
va   ulardan   samarali   foydalanish   uchun   ta’lim   oluvchilarga   salohiyatli
(kompetentli)   o’qituvchining   ko’magi   zarur   bo’ladi.   Darsliklardan
foydalanilgandagi   singari,   multimedia   vositalarini   qo’llashda   ham   ta’lim
strategiyasi   ta’lim   jarayonida   o’qituvchi   nafaqat   axborotlarni   taqdim   etish,   balki
ta’lim   oluvchilarga   ko’maklashish,   qo’llab-quvvatlash   va   jarayonni   boshqarib
borish bilan shug’ullangandagina mazmunan boyitilishi mumkin. Odatda, chiroyli
tasvirlar   yoki   animasiyalar   bilan   boyitilgan   taqdimotlar   oddiy   ko’rinishdagi
matnlarga qaraganda ancha jozibali chiqadi va ular taqdim International Scientific
Journal   “Internauka”   http://www.inter-nauka.com/   International   Scientific   Journal
“Internauka”   http://www.inter-nauka.com/   etilayotgan   materiallarni   to’ldirgan
holda zaruriy emosional darajani ta’minlab turishi mumkin. Multimedia vositalari
har xil ta’lim yo’nalishlari (stillari) uyg’unligida qo’llanilishi va ta’lim olish hamda
bilimlarni  qabul  qilishning  turli   ruhiy  va  yoshga   doir  hususiyatlariga  ega   bo’lgan
shaxslar tomonidan foydalanilishi mumkin: ayrim ta’lim oluvchilar bevosita o’qish
orqali,   ba’zilari   esa   eshitib   idrok   etish,   boshqalari   esa   (videofilmlarni)   ko’rish
orqali   ta’lim   olishni   va   bilimlarni   o’zlashtirishni   xush   ko’radilar.   Interfaol
multimedia   texnologiyalari   akademik   ehtiyojga   ega   bo’lgan   ta’lim   oluvchiga
noan’anaviy   qulaylik   tug’diradi.   Xususan,   eshitish   sezgisida   defekti   bor   ta’lim
oluvchilarda   fonologik   malakalar   va   o’qish   malakalari   o’sishiga,   shuningdek,
ularning   axborotlarni   vizual   o’zlashtirishlarini   ta’minlaydi.   Nutqi   va   jismoniy
imkoniyati   cheklanganlarda   esa   vositalardan   ularning   individual   ehtiyojlaridan
kelib   chiqib   foydalanishga   imkon   beradi.   Multimedia   vositalari   ta’lim   berishning samarali   va   istiqbolli   quroli   (instrumentlari)   bo’lib,   u   o’qituvchiga   an’anaviy
ma’lumotlar   manbaidan   ko’ra   keng   ko’lamdagi   ma’lumotlar   massivini   taqdim
etish; ko’rgazmali va uyg’unlashgan holda nafaqat matn, grafiklar, sxemalar, balki
ovoz,   animasiyalar,   video   va   boshqalardan   foydalanish;   axborot   turlarini   ta’lim
oluvchilarning   qabul   qilish   (idrok   etish)   darajasi   va   mantiqiy   o’rganishiga   mos
ravishda ketma-ketlikda tanlab olish imkoniyatini yaratadi. Foydalaniladigan adabiyotlar  
1.   G’ulomov S.S. va boshqalar. Axborot tizimlari va texnologiyalari. – T.: Sharq,
2000. 
2.   Shafrin   Yu.   Osnovi   kompyuternoy   texnologii.   Uchebnoi   posobie-   M:1997,-
560b. 
3.  Figurnov V. E. IBM PC dlya pozovatelya. - M; Finantsi i statistika, 1990 g. 
4.   Ortiqov   A.,   Mamatqulov   A.   IBM   PC   kompyuteridan   foydalanish.-   Toshkent,
"Qonis" 1992 y. 
5.   Симонич   С.В.   и   другие.   Общая   информатика.   Учебное   пособие.   –   М.:
Издательство «АСТПресс», 2001. 
6.  M.Аripоv. Internet vа elеktrоn pоchtа аsоslаri. T., Univеrsitеt, 2000. 
7.   Ayupov   R.X.   Xususiy   komputerda   ishlash.   MS   Word   matn   muharriri.   –   T.:
TMI, 2002, 124 bet. 
8.   Ayupov   R.X.,   Ilxomova   E.   Komputer   tarmoqlari   va   Internet   tizimi.–T.:   TMI,
2002. 
9. Internet saytlari.

Mavzu: Ta’lim jarayonlarida axborot texnologiyalarning tutgan o’rni Reja: 1. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari rivojlanishining zamonaviy jahon darajasi 2. Multimedia tizimining paydo bo’lishi va ta’lim jarayonida tutgan o’rni 3. Multimedia vositalari yordamida shaxsga yo’naltirilgan ta’lim 4. Multimedia vositalarini ta’limda qo’llash va foydalanish imkoniyatlari

Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari rivojlanishining zamonaviy jahon darajasi shundayki, respublikada jahon axborot makonining infratuzilmalari va milliy axborot-hisoblash tarmog’i integratsiyasiga mos keluvchi milliy tizimni yaratish milliy iqtisodiyot, boshqarish, fan va ta’lim samaradorligining muhim omili bo’lmoqda. Bu muammolar ancha murakkab va ayni paytda respublikamiz uchun dolzarbdir. Hozirda olib borilayotgan iqtisodiy, tuzilmaviy va boshqa o’zgarishlarni amalga oshirish natijalari respublikada axborotlashtirish bilan bog’liq muammolarning qanday va qaysi muddatlarda hal etishga ham bog’liqdir. O’quv fanlari bo’yicha elektron o’quv vositalarining yaratilishi mazkur fanlarni o’qitishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish imkoniyatini yanada kengaytiradi. Bu o’z navbatida, talabalarning mazkur fanlar bo’yicha bilimlarini chuqur o’zlashtirishlarining asosiy omili bo’lib, ta’lim-tarbiya sifati va samaradorligini oshiradi. Ayni shunday sa’y-harakatlar amalga oshirilishi ta’lim jarayoniga zamonaviy pedagogik va axborot texnologiyalarini keng tadbiq etishni yanada jadallashtirish, professor-o’qituvchilarni ilg’or pedagogik bilimlar va texnologiyalar bilan qurollantirish, ularning mahoratini oshirish, xorijiy oliy ta’lim muassasalari tajribasini chuqur o’rganish hamda ulardagi samarali usul va vositalarni milliy ta’lim tizimimizga joriy etish imkonini yaratadi. Multimedia - gurkirab rivojlanayotgan zamonaviy axborotlar texnologiyasidir. Uning ajralib turuvchi belgilariga quyidagilar kiradi: axborotning xilma-xil turlari: an’anaviy (matn, jadvallar, bezaklar va boshqalar), original (nutq, musiqa, videofilmlardan parchalar, telekadrlar, International Scientific Journal “Internauka” http://www.inter-nauka.com/ International Scientific Journal “Internauka” http://www.inter-nauka.com/ animasiya va boshqalar), turlarini bir dasturiy maxsulotda integrasiyalaydi. Bunday integrasiya axborotni ruyxatdan utkazish va aks ettirishning turli qurilmalari, muayyan vaqtdagi ish, o’z tabiatiga ko’ra statik bo’lgan matn va grafikadan farqli ravishda, audio va videosignallar faqat vaqtning ma’lum oralig’ida ko’rib chiqiladi. Video va audio axborotlarni kompyuterda qayta ishlash va aks ettirish uchun markaziy prosessor tez xarakatchanligi, ma’lumotlarni uzatish shinasining o’tkazish qobiliyati operativ va video-xotira, katta sigimli

tashqi xotira, xajm va kompyuter kirish-chiqish kanallari bo’yicha almashuvi tezligini taxminan ikki barovar oshirilishi talab etiladi, “inson-kompyuter” interaktiv muloqotining yangi darajasi, bunda muloqot jarayonida foydalanuvchi ancha keng va xar tomonlama axborotlarni oladiki, mazkur xolat ta’lim, ishlash yoki dam olish sharoitlarini yaxshilashga imkon beradi. Multimedia vositalari asosida o’quvchilarga ta’lim berish va kadrlarni qayta tayorlashni yo’lga qo’yish xozirgi kunning dolzarb masalasidir. Multimedia tushunchasi 90-yillar boshida xayotimizga kirib keldi. Uning o’zi nima degan savol tug’ladi? Ko’pgina mutaxasislar bu atamani turlicha tahlil qilishmoqda. Bizning fikrimizcha, mul’timedia bu informatikaning dasturiy va texnikaviy vositalari asosida audio, video matn, grafika va animasiya effektlari asosida o’quv materiallarini o’quvchilarga yetkazib berishning mujassamlangan holdagi ko’rinishidir. Rivojlangan mamlakatlarda o’qitishning usuli hozirgi kunda ta’lim sohasi yo’nalishlari bo’yicha tadbiq qilinmoqda. Hatto har bir oila multimedia vositalarisiz xordiq chiqarmaydigan bo’lib qoldi. Multimedia vositalarining 81-

yildagi yalpi oboroti 4 miliard AQSh dollarini tashkil qilgan bo’lsa 94-yil esa 16 milliard AQSh dollarini tashkil qildi. Hozirgi kunda esa sotilayotgan har bir kompyuterni mul’timedia vositalarisiz tasavvur qilib bolmaydi. Kompyuterlarning 70-yillarda ta’lim sohasida keng qo’llash yo’lida urinishlar zoye ketganligi avvalambor ular unumdorligining nihoyatda pastligi bilan bog’liq edi. Amaliyot shuni kursatmoqdaki, multimedia vositalari asosida o’quvchilarni o’qitish ikki International Scientific Journal “Internauka” http://www.inter-nauka.com/ International Scientific Journal “Internauka” http://www.inter-nauka.com/ barobar unumli va vaqtdan yutish mumkun. Multimedia vositalari asosida bilim olishda 30% gacha vaqtni tejash mumkin bo’lib, olingan bilimlar esa xotirada uzoq muddat saqlanib qoladi. Agar o’quvchilar berilayotgan materiallarni ko’rish asosida qabul qilsa, axborotni xotirada saqlash 25-30%oshadi. Bunga qo’shimcha sifatida o`quv materiallari audio, video va grafika ko’rinishda mujassamlashgan holda berilsa, materiallarni xotirada saqlab qolish 75% ortadi.

Multimedia vositalari asosida o ’ quvchilarni o ’ qitish quyidagi afzalliklarga ega : a ) berilayotgan materiallarni chuqurroq va mukammalroq o ` zlashtirish imkoniyati bor ; b ) ta ’ lim olishning yangi sohalari bilan yaqindan aloqa qilish ishtiyoqi yanada ortadi : v ) ta ’ lim olish vaqtining qisqarish natijasida , vaqtni tejash imkoniyatiga erishish ; g ) olingan bilimlar kishi xotirasida uzoq saqlanib , kerak bulganda amaliyotda qo ` llash imkoniyatiga erishiladi . Informatika va axborot texnologiyalari fundamental fan sifatida kompyuter axborot tizimlari negizida istalgan ob ’ ektlar bilan boshqaruv jarayonlarini axborot jihatidan ta ’ minlashni barpo etish metodologiyasini ishlab chiqish bilan