logo

“Universitet” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish

Загружено в:

08.08.2023

Скачано:

0

Размер:

441.81640625 KB
“ Universitet ” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish
REJA:
1.Tanlangan predmet sohani tahlil qilish
2. Konseptual loyihalash (infologik loyihalash)
3.Datalogik loyihalash (mantiqiy loyihalash)
4. Fizik loyihalash
5. Ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalash va ishlab chiqish
6. Ma’lumotlar bazasi ilovasini ishlatish
           TANLANGAN PREDMET SOHANI TAHLIL QILISH
1-Fakultetlar
Fakultet_ID Fakultet nomi Fakultet 
joylashgan 
viloyat O'qituvchilar 
soni O'tiladigan
fanlar
2-Kurslar
Kurslar_ID Talabalar soni O'tiladigan 
fanlar Kursi
3-Kredirga qolgan talabalar soni
Talaba_ID Familiyasi Ismi Guruhi Yiqilgan 
fan nomi Fanning 
miqdori
4-Kursdan kursga qolgan talabalar soni
Talaba_ID Familiyasi Ismi Guruhi Fakulteti O'tolmagan 
fanlari
5-Kontrakt o’qiydiganlar soni
Talaba_ID Familiyasi Ismi Tug'ilgan oy kuni
6-Budjet o’qiydiganlar soni
Talaba_ID Familiyasi Ismi Tug'ilgan oy kuni
INFOLOGIK LOYIHALASH
1. Fakultetlar
Fakultet_IDO’tiladigan
fanlar soni                                        2.Kurslar Fakultet nomi
Fakultet
joylashgan joyiO’qituvchilar
soni
Fakultetlar
Kurslar Kurslar_ID
Talabalar soni
O’tiladigan fanlar Kursi                                              3-Kreditga qolgan talabalar soni
     4. Kursdan kursga qolgan talabalar soni Kreditga
qolgan
talabalar soni Talaba_ID
Familiyasi
IsmiGuruhiYiqilgan fan
nomi Fanning miqdori
Kursdan kursga
qolgan
talabalar soni Talaba_ID
Familiyasi
IsmiGuruhi Fakulteti O’tolmagan
fanlari                  5-Kontrakt o’qiydigan talabalar soni
                   6. Budjet o’qiydigan talabalar soni Kontrakt o’qiydigan
talabalar soni Talaba_ID
FamiliyasiIsmiTug’ilgan oy kuni
Budjet
o’qiydigan
talabalar soni Talaba_ID
Familiyasi
IsmiTug’ilgan oy
kuni                                          DATALOGIK LOYIHALASH
                                    1.Fakultetlar 
                    
                                 2.Kurslar
 
                                  Fakultetlar Fakultet_ID
O’tiladigan
fanlar soni
O’qituvchilar
soni
Fakultet
joylashgan viloyat Fakultet nomi
KurslarKursi Kurslar_ID
Talabalar soni
O’tiladigan fanlar                                     
3.Kredetga qolgan talabalar soni
                  4.Kursdan kursga qolgan talabalar soni Kreditga qolgan
talabalar soni Talaba_ID
FamiliyasiFanning
miqdori
Yiqilgan fanlar
soni
Ismi
Guruhi
Kursdan kursga qolgan
talabalar soni Talaba_IDO’yolmagan
fanlar
Fakulteti
Guruhi familiyasi
Ismi                                              
              5. Kontrakt o’qiydigan talabalar soni
                        
                   6.Budjet o’qiydigan talabalar soni Kantrakt
o’qiydigan
talabalar soni Talaba_ID
FamiliyasiTug’ilgan oy
kuni
Ismi
Budjetda o’qiydigan
talabalar soni Talaba_IDTug’ilgan iy
kuni
Ismi
Familiyasi              
  Bu rasmda “ Universitet  “ so’rovlarining bog’lanishi ko’rsatilgan.
                                   FIZIK LOYIHALASH
                         “Fakultetlar” munosabatlari jadvali
Maydon nomi Tipi
Fakultet_ID Счетчик
Fakultet nomi Короткий текст
Fakultet joylashgan
viloyat Короткий текст
O'qituvchilar soni Числовой
O'tiladigan fanlar Короткий текст                                     ,, Kurslar “  munosabatlar jadvali
Maydon nomi Tipi
Kurslar_ID Счетчик
Talabalar soni Числовой
O'tiladigan fanlar Короткий текст
Kursi Числовой
          ,, Kredetga qolgan talabalar soni “ munosabatlar jadvali
Maydon nomi Tipi
Talaba_ID Счетчик
Familiyasi Короткий текст
Ismi Короткий текст
Guruhi Числовой
Yiqilgan fan nomi Короткий текст
Fanning miqdori Числовой
       
         ,, Kursdan kursga qolgan talabalar soni “ munosabat jadvali
Maydon nomi Tipi
Talaba_ID Счетчик
Familiyasi Короткий текст
Ismi Короткий текст
Guruhi Числовой
Fakulteti Короткий текст
O'tolmagan fanlari Короткий текст
         ,, Kantrakka kirgan talabalar soni “ munosabalar jadvali 
Maydon nomi Tipi Talaba_ID Счетчик
Familiyasi Короткий текст
Ismi Короткий текст
Tug'ilgan oy kuni Дата и время
                    ,, Budjetga kirgan talabalar soni “ munosabat jadvali
Maydon nomi Tipi
Talaba_ID Счетчик
Familiyasi Короткий текст
Ismi Короткий текст
Tug'ilgan oy kuni Дата и время
Ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalash va ishlab chiqish
“Universitet” ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalashtirishda MS Access
dasturidan foydalandim.
Пуск  menyusidan MS Access buyrug’ini tanlaymiz, ochilgan oynadan “ Пустая
база   даннйх ”buyrug’I tanlanadi va biz yaratayotgab bazamizga nom beramiz.
                          
Dastlab jadval hosil qilish uchun MS Access ning “ Созданые ” menyusidan
“ Таблица ” bo’limi tanlanadi va jadval hosil qilinadi,
“ Режим ” bo’limidan “ Конструктор ” tanlanadi.                                                        
Keyin quyidagicha oyna hosil bo’ladi:
Shundan so’ng ekranda jadval hosil bo’ladi. Biz “ Имя   поля ” satriga atributlarni,
“ Тип   данных ” satriga kiritilayotgan ma’lumotimiz qanday turda ekanini kiritamiz.
Ushbu oyna hosil bo’ladi.
   Har bir mohiyat atributlarni shu tarzda kiritib chiqamiz.
                      
Jadvallarni har biriga ma’lumot kiritib chiqamiz.  Formalar bilan ishlash:
Forma larni   tuzish   uchun   uni   tashkil   qiladigan   usullardan   biri       tanlab
olingach, muloqot darchasining pastki qismida forma tuziluvchi jadval yoki so’rov
nomi   ko’rsatiladi.   Ma’lumki,   forma   asosan   boshqarish   elementlaridan   iborat
bo’lib,   uning   tashqi   ko’rinishi   shu   boshqarish   elementlarini   rejali   joylashtirishga
bog’liq. Shuning uchun ham formani avtomatik ravishda tashkil qilish (avtoforma
yordamida) maqsadga muvofiq.  Avtoforma–MB  darchasida  «Создать»  tugmasini
bosish bilan  « Новая   форма »  muloqot darchasi ochiladi. Unda kerakli so’rov yoki
jadvalni tanlab  «sichqoncha » chap tugmasini   Автоформа  turlaridan biri ( lentali,
jadvalli   yoki   ustunli )   ustida   2   marta   bosiladi.   Master   yordamida   forma   tashkil
qilish esa 4 bosqichdan iborat:
a) formaga kiritish mumkin bo’lgan maydonlarni tanlash,
b) formaning tashqi ko’rinishini tanlash,
c) formaning fon tasvirini tanlash,
d) forma nomini berish.
Microsoft   Access   oshqarish   panelining   Вид   tugmasini   bosish   natijasida
forma   tuzilmasi   bilan   panel   elementlari   (formani   boshqarish   jarayonini   tashkil
qiladigan   asboblari   bilan   jihozlangan)   ochiladi.   Shuni   nazarda   tutib   Форма
tuzilmasi haqida to’liqroq ma’lumot quyida keltirilgan.
Forma tuzilmasi
Forma  tuzilmasi 3 qismdan iborat:
-forma sarlavhasi,
-ma’lumotlar beriladigan joy,
-eslatmalar satri. Endi   har   bir   jadvalimizning   formasini   yaratamiz   .   Buning   uchun   biz
“C оздание ” menyusidan “ Конструктор   форм ” bandini tanlaymiz . Quyidagi oyna
paydo bo’ladi.
Biz bu formaga sarlavha qo’yish uchun  ushbu buyruqni tanlaymiz.
                                          
Quyidagi oyna hosil bo’ladi va sarlavha qo’yamiz. Endi maydonlarni qo’shish uchun ushbu bandni tanlaymiz
Bu buyruq tanlangandan keyin “  Показать   все   таблицы ” bandiga kiramiz va har u
oynada har bir jadval nomlari aks etgan bo’ladi.
Jadval nomini tanlasak uning atributlari kelib chiqadi. Har bir atribut ustiga
sichqonchaning chap tugmasini ikki marta bosamiz va bu atribut nomlari
formamizda paydo bo’ladi. Xulosa
Biz   bu   kurs   ishini   bajarish   davomida   ma’luotlar   bazasi   bilan   ishlashni
o`rgandik, bunda har bir soxaga tegishli  ma’lumotlar bazasini  tashkil qilishda har
xil modellardan foydalangan holda tuzib chiladi.
Biz   yaratgan   Ma’lumotlar   bazasi     foydalanuvchilar   uchun   ximat   qilib,  ular
o’zlari  Universitet  haqida ma’lumot olishlari mumkin.
“ Universitet ” mavzusida ma’lumotlar bazasini tuzishda ER-model, XMIND
va   relatsion   model,   (Access)   yordamida   har   bir   bo’limlarni   bir   biri   bilan
bog’lanishini   o’rganib     chiqdik   .   MBBT   va   uning   turlari,   qulayliklar   hamda
kamchiliklarini   o’rgandik.   Ma’lumotlar   bazasida   jadvallar   hosil   qilish   shu
jadvallarga   nisbatan   ma’lumotlarni   qo’shish,   taxrirlash,   o’chirish,   so’rov   hosil
qilish hamda jadvallarni olib tashlash kabi buyruqlarni hosil qilish uchun formalar
yaratdik va ko’rib chiqdik.
Bu   mustaqil   ishini   bajarish   davomida   predmet   soha   tanlab   shu   tanlangan   soha
ustida quyidagilarni bajardik:
1. Tanlangan predmet sohani tahlil qilish .
2. Konseptual (infologik) loyihalash. 3. Datalogik loyihalash.
4. Fizik loyihalash.
5. Ma’lumotlar bazasini ilovasini loyihalash va ishlab chiqish .
6. Ma’lumotlar bazasini ishini boshqarish.
Tanlangan predmet sohani tahlil qilishni “ Universitet ” misolida o’rgandik. Bunda
tanlangan obektni quyidagi bosqichlar bilan o’rganishni amalga oshirdik:
–   ma’lumotlar   bazasi   va   avtomatlashtirilgan   tizimni   ishlab   chiqishning
dolzarbligini asoslash;
– predmet soha va asosiy cheklovlarni batafsil tavsiflash;
-   ushbu   predmet   soha   asosiy   obyektlari,   ularning   xossalari   va   o‘zaro   aloqalarini
aniqlash;
–   tizimdan   foydalanuvchilar   ko‘lami   va   ularning   axborotga   bo‘lgan   ehtiyojlarini
aniqlash;
- tizimning hujjat almashinuvini tadqiq etish;
-   avtomatlashtirilgan   muhitda   hal   qilinadigan   vazifalar   ko‘lamini   aniqlash   va
hokazo.
Bunda   biz   har   bir   mohiyatlar   uchun   alohida   jadvallar     yaratdik,   bu
jadvallarga:   ma’lumotlar   bazasining   jadvallarini   hosil   qilish,   bu   jadvallarga
ma’lumotlar   qo’shish,   jadvaldagi   ma’lumotlarni   tahrirlash,   jadvaldagi
ma’lumotlarni   uchirish,   uchun   ushbu   tiplarga   murojat   qildik   ( Счетчик ,
Текстовый ,  Числовой ,  Дата / время  va hokazo).
Bundan   tashqari   jadvallarga   so’rovlar,   formalar,   hisobotlar   hosil   qilishni
ko’rib chiqdik.

“ Universitet ” ma’lumotlar bazasini loyihalashtirish va ishlab chiqish REJA: 1.Tanlangan predmet sohani tahlil qilish 2. Konseptual loyihalash (infologik loyihalash) 3.Datalogik loyihalash (mantiqiy loyihalash) 4. Fizik loyihalash 5. Ma’lumotlar bazasi ilovasini loyihalash va ishlab chiqish 6. Ma’lumotlar bazasi ilovasini ishlatish

TANLANGAN PREDMET SOHANI TAHLIL QILISH 1-Fakultetlar Fakultet_ID Fakultet nomi Fakultet joylashgan viloyat O'qituvchilar soni O'tiladigan fanlar 2-Kurslar Kurslar_ID Talabalar soni O'tiladigan fanlar Kursi 3-Kredirga qolgan talabalar soni Talaba_ID Familiyasi Ismi Guruhi Yiqilgan fan nomi Fanning miqdori 4-Kursdan kursga qolgan talabalar soni Talaba_ID Familiyasi Ismi Guruhi Fakulteti O'tolmagan fanlari 5-Kontrakt o’qiydiganlar soni Talaba_ID Familiyasi Ismi Tug'ilgan oy kuni 6-Budjet o’qiydiganlar soni Talaba_ID Familiyasi Ismi Tug'ilgan oy kuni INFOLOGIK LOYIHALASH 1. Fakultetlar Fakultet_IDO’tiladigan fanlar soni

2.Kurslar Fakultet nomi Fakultet joylashgan joyiO’qituvchilar soni Fakultetlar Kurslar Kurslar_ID Talabalar soni O’tiladigan fanlar Kursi

3-Kreditga qolgan talabalar soni 4. Kursdan kursga qolgan talabalar soni Kreditga qolgan talabalar soni Talaba_ID Familiyasi IsmiGuruhiYiqilgan fan nomi Fanning miqdori Kursdan kursga qolgan talabalar soni Talaba_ID Familiyasi IsmiGuruhi Fakulteti O’tolmagan fanlari

5-Kontrakt o’qiydigan talabalar soni 6. Budjet o’qiydigan talabalar soni Kontrakt o’qiydigan talabalar soni Talaba_ID FamiliyasiIsmiTug’ilgan oy kuni Budjet o’qiydigan talabalar soni Talaba_ID Familiyasi IsmiTug’ilgan oy kuni