Abdulhamid Cho‘lpon hayoti va ijodi “ Kecha va Kunduz” romani

Abdulhamid Sulaymon o‘g‘li Cho‘lpon 1897-yil Andijonda tug‘ilgan. Dastlab, madrasada (1908-1912), so ngra rus-ʻ tuzem maktabida (1912-1914) o qigan. Sharq mumtoz ʻ shoirlari asarlarini mutolaa qilish va jadid matbuotini kuzatish yo li bilan adabiy, ʻ ijtimoiy-siyosiy bilimini oshirgan.

1914-yil Toshkentga kelib, „ Sadoi Turkiston “ gazetasi bilan hamkorlik qilgan. „ Yangi Sharq “ , „ Ishtirokiyun “ (1920-yildan „ Qizil bayroq “ , 1922-yildan „ Turkiston “ ) gazetasida adabiy xodim (1919-1923), Xalq maorif komissarligi qoshidagi Ilmiy kengash (1921-yildan O lka o zbek ʻ ʻ bilim hay ati, 1922-yildan Ilmiy hay at)da rais (1920-1923), ʼ ʼ „ Buxoro axboroti “ gazetasida muharrir (1921-1922), „ Turon “ teatrida direktor (1921; 1922-1923), „ Mushtum “ jurnali va „ Darxon “ gazetasida texnik muharrir, adabiy xodim (1922-1923), O zbek drama studiyasi ( ʻ Moskva , 1924-1927) va O zbek ʻ davlat drama teatrida adabiy emakdosh (1927-1931), SSSR XKS va Sharq xalqlari markaziy nashriyotida tarjimon (Moskva, 1931-1934), „Mushtum“ va „ Guliston “ jurnallari hamda „Teatru“ gazetasida adabiy xodim sifatida o‘z faoliyatini olib borgan.

«Kecha va kunduz» romaniga tugal badiiylik baxsh etgan eng muhim omil shundaki, Cho‘lpon xalq hayotining badiiy tahlilini ham, ijtimoiy hayot haqidagi o‘zining mulohazalari va xulosalarini ham biron o‘rinda yalang‘och aytishga urinmaydi – bularning bari romanda jonli odamlar, ularning taqdiri, xarakterlari mantiqi vositasida ochiladi». Bir qancha zabardast adabiyotshunoslarimiz Cho‘lpon va uning ijodi haqida fikrlar bildirishgan Ozod Sharafiddinov O‘zbekiston qahramoni

«Cho‘lponning ulug‘vorligi shundaki, u XX asr o‘zbek adabiyotini yangi pog‘onaga ko‘tarib, o‘zbek adabiy tilining shakllanishi va ravnaq topishiga ulkan hissa qo‘shibgina qolmasdan, xalqda «Vatan», «Millat», «Istiqlol» tushunchalarining teran ma’no kasb etishiga ham mislsiz darajada katta ta’sir ko‘rsatdi. O‘zga so‘zlar bilan aytganda, u xalqda hurriyat tuyg‘usini uyg‘otdi, uning ko‘zidagi g‘aflat pardasini olib tashladi, unda Vatanga muhabbat, kelajakka ishonch hislarini tarbiyaladi. Uning fuqarolik jasorati xuddi shundadir». Naim Karimov Akademik