logo

Abdulla Qahhorning hayoti va ijodi. “Bemor ” hikoyasi

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

6616.5 KB

Abdulla Qahhorning hayoti va ijodi. 
“Bemor ” hikoyasi   ABDULLA  
QAHHOR            
Uning otasi usta 
Abduqahhor temirchilik 
bilan shug‘ullanardi. 
Ustaning oilasida garchi 
juda ko‘p farzand 
tug‘ilgan bo‘lsa-da, ular 
orasidan faqat 
Abdullajongina yashab 
qolib, boshqalari go‘daklik 
chog‘laridayoq turli 
sabablarga ko‘ra nobud 
bo‘lishadi. Bo'lajak adib 
tug'ilib o'sgan bu oila 
dahshatli hayot 
mashaqqatlarini o'z 

boshidan kechirgan.   TA’LIM

Avvaliga shahardagi sobiq xotin-qizlar 
gimnaziyasi o‘rnida tashkil qilingan internatda, 
keyin esa     (1922—1924-yillari) o‘qituvchilar 
tayyorlanadigan texnikumda o‘qiydi.

1926-1930-yillar  or alig‘ida O‘r t a 
Osiyo davlat  univer sit et i ( hozir gi 
O‘zbek iston Milliy 
univer sit et i) ning pedagogik a 
fakult et ida o‘qiydi.   ILK TO` PLAM   TAXALLUSLA
RI
Erk aboy
Norin 
shilpiq Mаv lon 
k ufi rGuly or
Sarimsoq   
  1932-y il « Qishloq huk m ost ida»  
nom li dast labk i qissasi 

1934-y ilda « Sarob»  nomli y irik  
rom anini y ozib t ugat adi. 

1935—1939-y illar oralig‘ida  ucht a 
« Hik oy alar»  t o‘plami,                            
1937-y ilning oxirida esa « Sarob»  romani 
o‘quv chilarga k it ob shak lida t aqdim 
et iladi.   Urushdan k ey in -  1949-y ilda  A bdulla 
Qahhor qishloq xo‘jaligini 
jamoalasht irish (k olxozlasht irish) 
mav zusi y orit ilgan  « Qo‘shchinor»   nomli 
romanini y ozib, e’lon qiladi.

Tanqiddan so` ng  « Qo‘shchinor 
chiroqlari»   nomi bilan 1951-y ilda 
boshqat dan chop et iladi.   PY ESA LARI 

«Shohi so‘zana» (1951-y.)

«Og‘riq tishlar» (1954-y.)

  «Tobutdan tovush» (1962-y.)

«Ayajonlarim» (1967-y.) 
QI SSA LA RI

«Sinchalak»

«O‘tmishdan ertaklar»

  «Muhabbat»  (tugallanmagan)

«Zilzila»  (tugallanmagan)   
Abdulla Qahhorning qat or 
hik oy alari, hajv iy  asarlari, 
« Sinchalak »  qissasi, 
« Qo‘shchinor chiroqlari»   romani 
asosida t elespek t ak llar, v ideo v a 
badiiy  fi lmlar surat ga olingan.      ABDULLA QAHHOR - 
TARJIMON

M. Gork iy . « Mening dorilfununlarim» .

Gogol. « Rev izor» .

L. N . Tolst oy . « Urush v a t inchlik »  romani    ( I  — 
I I  k it oblari) . 

F.Gladk ov . “ Olov li ot ” .

M.Shaginy an. “ Gidrosent ral” .

A .Serafi mov ich. “ Temir oqim” .   1968-y ilning 25-may  
k uni Mosk v ada   v afot  
et di.
Toshk ent dagi Chig‘at oy  
qabrist oniga dafn qilindi.   E’ TIROF

1966-y il  - « O‘t mishdan ert ak lar»  
qissasi uchun Hamza nomidagi 
Dav lat  muk ofot iga sazov or bo‘lgan.

1967-y il - A bdulla Qahhor adabiy ot  
sohasidagi xizmat lari uchun 
O‘zbek ist on xalq y ozuv chisi unv oni 
bilan t aqdirlandi.

2000-y il - « Buy uk  xizmat lari uchun»  
ordeni bilan muk ofot langan.   ABDULLA QA HHOR HAQIDA                
X OTIRA   ASARLA R   ABDULLA 
QAHHOR  UY -
MUZ EY I
1958-1968-y illarda y ozuv chi y ashagan 
v a ishlagan uy da 1988-y il ochilgan.  
Uy-muzey 4 ta xona, ayvon va asosiy 
kirish yo’lagidan tashkil topgan. 
Muzey fondida 4498  eksponat bor (2009). 
Ularning ichida kitob, hujjat, magnitofon 
yozuvlari, qo’lyozma, fotosuratlar bor.
Telefon:  8-371-256-08-04BILA SIZMI?      HIKOYA HAQIDA

1936-y il y ozilgan.

Epigrafi  - « Osmon yiroq, ye r 
qat t iq» .  (Maqol).

Asosiy  qahramonlari: 
Sot iboldi, xot ini, qizchasi   
Sotiboldining  xotini  og‘rib  qoldi.  Sotiboldi  kasalni  o‘qitdi  - 
bo‘lmadi,  tabibga  ko‘rsatdi.  Tabib  qon  oldi.  Betobning  ko‘zi 
tinib,  boshi  aylanadigan  bo‘lib  qoldi.Baxshi 
o’qidi.Allaqanday  bir  xotin  kelib  tolning  xipchini  bilan 
savaladi, tovuq so’yib qonladi…Bularning hammasi, albatta, 
pul  bilan  bo’ladi.  Bunday  vaqtlarda  yo’g’on  cho’ziladi 
ingichka uziladi.

Shaharda  bitta  doktorxona  bor.  Bu  doktorxona  to‘g‘risida 
Sotiboldining  bilgani  shu:  salqin,  tinch  parkda,  daraxtlar 
ichiga  ko‘milgan  baland  va  chiroyli  imorat;  shisha  qabzali 
kulrang eshigida qo‘ng‘iroq tugmasi bor.   
Abdug‘aniboy - chigit po‘choq va kunjara 
bilan savdo qiladigan Sotiboldining xo‘jayini. 
Omborda qulab ketgan qoplar ostida qolib 
o’ladigan bo’lganida bu doktorxonaga 
bormay Sim (hozirgi Farg’ona shahri) ga 
ketgan edi.   
Doktorxona deganda 
Sotiboldining ko‘z oldiga izvosh va 
oq podshoning surati solingan 25 
so‘mlik pul kelar edi.Oqposhsho – 
N ik olay  I I   - Devonai Bahouddinga he ch narsa 
ko‘t ardingmi? G‘avsula’zamga-chi?   
Bemorning oldidan jilmaslik va shu bilan birga 
tirikchilik uchun xonaki bir kasb qilishga majbur 
bo‘ldi - har xil savatchalar to‘qishni o‘rgandi. U 
ertadan kechgacha oftobshuvoqda gavronlar 
ichida ko‘milib savat to‘qirdi.   Qo’shnisi - bir kampirni chaqirdi. – Begunoh go’dakning 
saharda qilgan duosi ijobat bo’ladi, uyg’oting qizingizni ! 
-  dedi. 
- Xudoyo, ayamdi daydiga davo beygin…   
Bemor kundan-kun battar, oxiri o sal bo ldi. “Ko ngilga ʻ ʻ ʻ
armon bo lmasin” deb “chilyosin” ham qildirishga to g ri 	
ʻ ʻ ʻ
keldi. Sotiboldi to qigan savatchalarini ulgurji oladigan 	
ʻ
baqqoldan yigirma tanga qarz ko tardi. “Chilyosin”dan 	
ʻ
bemor tetik chiqqanday bo ldi; shu kechasi hatto ko zini 	
ʻ ʻ
ochib, qizchasini yoniga tortdi va pichirladi:

–  Xudo qizimning saharlari qilgan duosini dargohiga qabul 
qildi. Dadasi, endi tuzukman, qizimni saharlari uyg otmang.	
ʻ

Yana ko zini yumdi, shu yumganicha qaytib ochmadi – 	
ʻ
saharga borib uzildi. Sotiboldi qizchasini o lik yonidan olib, 	
ʻ
boshqa yoqqa yotqizayotganda qizcha uyg ondi va ko zini 
ʻ ʻ
ochmasdan odatdagicha duo qildi:

–  Xudoyo ayamdi daydiga davo beygin…   O` Y LA B KO` RI NG!

Sotiboldi shahardagi yakka-yu yagona doktorxona ichiga 
kirganmi-kirmaganmi? 

Bemor yotgan xonadonga boshqa tovush emas, aynan 
gadolarning tovushi eshitilishi bilan nimaga urg‘u berilyapti?

Bemorga qaragani chiqqan qo‘shni kampirning o‘tirib 
yig‘lashiga sabab nima?

«Chilyosindan bemor tetik chiqqanday» bo‘lishi bilan 
shamning yonib tugashi o‘rtasida qanday o‘xshashlik ko‘rasiz? 

BEMOR faqat Sotiboldining xotini emas ekan–da! Butun 
jamiyat bemor – xasta, najodga zor, tuzalishga muxtoj 
ekan-da!

 Abdulla Qahhorning hayoti va ijodi. “Bemor ” hikoyasi

ABDULLA QAHHOR

 Uning otasi usta Abduqahhor temirchilik bilan shug‘ullanardi. Ustaning oilasida garchi juda ko‘p farzand tug‘ilgan bo‘lsa-da, ular orasidan faqat Abdullajongina yashab qolib, boshqalari go‘daklik chog‘laridayoq turli sabablarga ko‘ra nobud bo‘lishadi. Bo'lajak adib tug'ilib o'sgan bu oila dahshatli hayot mashaqqatlarini o'z  boshidan kechirgan.

TA’LIM  Avvaliga shahardagi sobiq xotin-qizlar gimnaziyasi o‘rnida tashkil qilingan internatda, keyin esa (1922—1924-yillari) o‘qituvchilar tayyorlanadigan texnikumda o‘qiydi.  1926-1930-yillar or alig‘ida O‘r t a Osiyo davlat univer sit et i ( hozir gi O‘zbek iston Milliy univer sit et i) ning pedagogik a fakult et ida o‘qiydi.