logo

ADVOKATLIK FAOLIYATIDA MEDIATSIYA

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

333.90625 KB
   “  ADVOKATLIK	 FAOLIYATIDA	 MEDIATSIYA	 
VA	
 MEDIATIV	 YONDASHUV”                 Advokatura  fuqarolik  jamiyatinining  asosiy  va  muhim 
institutlaridan  biri  bo‘lib,  uning  zimmasiga  yuridik  va  jismoniy 
shaxslarga  malakali  yuridik  yordam  ko‘rsatish  bilan  bog‘liq 
muhim  konstitutsiyaviy  vazifa  yuklatilgan.  Mamlakatimizda 
advokaturaning  huquqiy  maqomi  eng  avvalo  O‘zbekiston 
Respublikasi  Konstitutsiyasida  qat’iy  mustahkamlab  qo‘yildi.  Shu 
bois,  mamlakatimiz  mustaqil  taraqqiyotining  dastlabki 
yillaridanoq advokatura institutini isloh qilish, umume’tirof etilgan 
demokratik  prinsiplarga  asoslangan  kuchli,  mustaqil  advokatura 
tizimini barpo etishga alohida va doimiy e’tibor qaratildi.Tadqiqot mavzusining	 asoslanishi	 va	 dolzarbligi                   Suddan  tashqari  yarashuv  instituti  mediatsiyani  rivojlantirishning 
muhimligiga  aniq  ehtiyoj  borligiga  qaramasdan,  yuridik 
universitetlar dasturlarida nizolarni hal qilishning muqobil usullarini 
o‘rganish  darsliklari  mavjud  emas.
  Bugungi  kunga  kelib,  fuqarolik-  huquqiy  va  iqtisodiy-huquqiy 
munosabatlar  sohasiga  oid  mediatsiyaning  fuqarolik  va  iqtisodiy 
protsessual  qonunchiligida  har  jihatdan  o‘rganishlar  ishlarining 
natijalari  mavjud,  nazariy  va  amaliy  jihatdan,  qiyosiy  huquqiy 
jihatdan,  bir  qator  nashrlar  va  dissertatsiya  ishlarida  mediatsiyaga 
qiziqish ortmoqda. Mavzuning o‘rganilganlik	 darajasi                   Tadqiqot  ob’ekti  mediatsiya  institutini  nazariy  o‘rganib  tahlil  qilish, 
rivojlanishini va takomillashuvini o‘rganish, advokatlik faoliyatida nizo 
va  kelishmovchiliklarni  hal  qilishning  muqobil  usuli  sifatida  advokat-
mediatorning  mediatsiya  tartibida  ishtirok  etishidir.   Tadqiqot  predmeti 
bo‘lib,  advokat-mediatorning  faoliyati  va  ish  yuritishda  ishtirok 
etishining huquqiy holati, mediatsiyada ishtirok etishning shakli va turi, 
sud  muhokamasida  mediatorning  hujjatlari  sud  muhokamasi 
taraflarining  kelishuv  yo‘li  orqali  hal  qilish  yo‘lida  choralar  ko‘rishi 
uchun yozma dalili sifatidagi protsessual ahamiyatga ega.  Tadqiqot ob’ekti va predmeti                 Tadqiqotning  maqsadi  mediatsiya  jarayonida  advokat-mediatorning 
nizolarni  va  kelishmovchiliklarni  hal  qilishning  muqobil  usuli 
sifatida  ishtirok  etishini  takomillashtirishga  nisbatan  ilmiy 
yondashuv  olib  borish,  huquqiy  nizolarni  hal  qilishning  samarali 
usuli  sifatida  mediatsiya  tartib-taomilini  tashkil  qilish  va  qo‘llash, 
mediatsiya jarayonini hujjatlashtirishni va uni advokatlik faoliyatiga 
integratsiyalashini  o‘rganib,  yarashuv  to‘g‘risidagi  ish  yuritish 
tartibini  belgilovchi  qonun  normalarini  yanada  mukammal 
bo‘lishiga erishishdan iborat. Tadqiqot maqsad	 va	 vazifalari                 Tadqiqot  jarayonida  ilmiy  o‘rganishning  tarixiy,  mantiqiy,  qiyosiy-
huquqiy,  tizimli,  tahliliy,  sintez,  mantiqiy-huquqiy,  qiyosiy  tahlil, 
statistik  va  boshqa  metodlarga  asoslanadi.  Shuningdek,  xorijiy 
mamlakatlarda  mediatsiya  amaliyotini  tahliliy,  qiyosiy  huquqiy 
uslublari qo‘llanildi. Tadqiqotda   qo‘llanilgan metodikaning	 tavsifi	                  Tadqiqot  natijasida  olinadigan  xulosa  va  takliflar,  ilgari  surilgan 
ilmiy  qoidalar  mavzuli  bibliografiyani  tuzish  va  "Mediatsiya" 
mavzusi  bo‘yicha  tavsiyalar  ishlab  chiqishdadir.  Ish  materiallaridan 
advokatlarning  yuridik  xizmatlar  ko‘rsatish  amaliyotida,  mediator 
maqomiga  ega  advokatlar  va  advokatlarning  taraflar  yoki  tashkilot 
vakili  sifatida  mediatsiyada  ishtirok  etishida,  mediator  sifatida 
mediatsiya  tartib-taomillarini  amalga  oshirishida  foydalanish 
mumkin.Tadqiqot natijalarining nazariy va amaliy ahamiyati                 Mediatsiya  institutini  o‘rganishda  va  uni  advokatlik  faoliyatida 
nizolarni  hal  etishning  muqobil  usuli  sifatida  mediatsiyaning  roli, 
ahamiyati  va  imkoniyatlari  hamda  mediatsiya  tartibini  belgilovchi 
hujjatlarning protsessual qo‘llanilishi qiyosiy tahlil qilingan. Tadqiqotning ilmiy yangiligi                 Magistrlik  dissertatsiyasi  tarkibi  uning  oldiga  qo‘yilgan  maqsadlar 
bilan  hamohanglikda  ishlab  chiqilgan  bo‘lib,  muammolarning 
mohiyati  va  tavsifi  bilan  belgilanadi  va  kirish  qismi,  uch  bob, 
xulosa, foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat. Tadqiqot ishining tuzilishi                  Mediatsiyani nizolarni hal etishning boshqa barcha usullaridan ajratib turadigan asosiy 
xususiyati uchinchi xolis shaxs (mediator)ning direktiv qarorlar qabul qilish vakolatining 
yo‘qligi hisoblanadi .
Mediatsiyaning asosiy afzalligi nimada? Yarashuvning muqobil usuli sifatida 
mediatsiyaning afzalligi shundaki, tomonlar kelishib olgan holda to‘g‘ridan-to‘g‘ri 
munosabatlarni to‘xtatmaydilar, balki o‘zaro munosabatlarini va hamkorlikni davom 
ettiradilar.
Jamiyatda, xususan, nizolashayotgan tomonlarning mediatsiyadan xabardorligining yetarli 
emasligi, mediatorlarga yangi professional hamjamiyat vakillari sifatida ishonchsizlik 
tufayli jamiyatda ham, sudlarda ham mediatsiyadan keng foydalanish muammolari 
mavjudligi, sud jarayonida mediatsiyaning potensial ishtirokchilariga mediatsiya 
tamoyillari va huquqiy imkoniyatlari haqida kam ma’lum ekanligi va mediatsiya natijalari 
bo‘yicha tomonlarning mediatsiya kelishuvi, agar taraflar birortasi tomonidan 
bajarilmagan bo‘lsa, sudlar tomonidan shartnoma majburiyatlarining so‘zsiz 
bajarilmasligi, qo‘shimcha tadqiqot va tekshirish nizolashayotgan tomonlar uchun 
foydalanilmagan yangi imkoniyatlarni ochadi. XULOSA                 Advokatga huquqiy nizolarni hal etishda yordam berish va advokatning 
mediatsiya va boshqa yarashuv tartib-taomillarida ishtirok etishi uchun tegishli 
huquqiy shart-sharoitlarni yaratish maqsadida O‘zbekiston Respublikasining 
“Advokatura to‘g‘risida”gi qonunga zarur qo‘shimcha va o‘zgartirishlar kiritishni 
taklif qilamiz.
O‘zbekiston Respublikasining “Advokatura to‘g‘risida”gi qonunini 5-moddaning 
1-qismini quyidagi xatboshilar bilan to‘ldirishni taklif qilinadi. 
- nizolarni hal qilish masalalari bo‘yicha og‘zaki va yozma ravishda 
maslahat va ma’lumotlar beradi;
- yarashuv tartib-taomillarida ishonch bildiruvchining manfaatlarini 
ifodalaydi;
- nizolashayotgan tomonlarning har biriga nisbatan xolislik va mustaqillik 
qoidalariga rioya qilgan holda mediator sifatida mediatsiya tartib-taomilini 
amalga oshirishda ishtirok etadi, ushbu moddadagi barcha xatboshilarning 
uzluksiz ketma-ketlikda mos tushishini o‘zgartirish.                 O‘zbekiston  Respublikasining  Advokatlar  palatasida  mediatorlik 
faoliyati  bilan  shug‘ullanayotgan  advokat-mediatorlarning  reestrini 
yuritish  amaliyotini  yo‘lga  qo‘yish  ham  taklif  qilinadi.  Bu  amaliyot 
qo‘llaniladigan  bo‘lsa  mediatorlik  faoliyatini  olib  borayotgan 
advokat-mediatorlarni topish tez va oson bo‘ladi.                 E’tiboringiz uchun rahmat !

   “  ADVOKATLIK  FAOLIYATIDA  MEDIATSIYA   VA  MEDIATIV  YONDASHUV”

Advokatura fuqarolik jamiyatinining asosiy va muhim institutlaridan biri bo‘lib, uning zimmasiga yuridik va jismoniy shaxslarga malakali yuridik yordam ko‘rsatish bilan bog‘liq muhim konstitutsiyaviy vazifa yuklatilgan. Mamlakatimizda advokaturaning huquqiy maqomi eng avvalo O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida qat’iy mustahkamlab qo‘yildi. Shu bois, mamlakatimiz mustaqil taraqqiyotining dastlabki yillaridanoq advokatura institutini isloh qilish, umume’tirof etilgan demokratik prinsiplarga asoslangan kuchli, mustaqil advokatura tizimini barpo etishga alohida va doimiy e’tibor qaratildi.Tadqiqot mavzusining  asoslanishi  va  dolzarbligi

Suddan tashqari yarashuv instituti mediatsiyani rivojlantirishning muhimligiga aniq ehtiyoj borligiga qaramasdan, yuridik universitetlar dasturlarida nizolarni hal qilishning muqobil usullarini o‘rganish darsliklari mavjud emas. Bugungi kunga kelib, fuqarolik- huquqiy va iqtisodiy-huquqiy munosabatlar sohasiga oid mediatsiyaning fuqarolik va iqtisodiy protsessual qonunchiligida har jihatdan o‘rganishlar ishlarining natijalari mavjud, nazariy va amaliy jihatdan, qiyosiy huquqiy jihatdan, bir qator nashrlar va dissertatsiya ishlarida mediatsiyaga qiziqish ortmoqda. Mavzuning o‘rganilganlik  darajasi

Tadqiqot ob’ekti mediatsiya institutini nazariy o‘rganib tahlil qilish, rivojlanishini va takomillashuvini o‘rganish, advokatlik faoliyatida nizo va kelishmovchiliklarni hal qilishning muqobil usuli sifatida advokat- mediatorning mediatsiya tartibida ishtirok etishidir. Tadqiqot predmeti bo‘lib, advokat-mediatorning faoliyati va ish yuritishda ishtirok etishining huquqiy holati, mediatsiyada ishtirok etishning shakli va turi, sud muhokamasida mediatorning hujjatlari sud muhokamasi taraflarining kelishuv yo‘li orqali hal qilish yo‘lida choralar ko‘rishi uchun yozma dalili sifatidagi protsessual ahamiyatga ega. Tadqiqot ob’ekti va predmeti

Tadqiqotning maqsadi mediatsiya jarayonida advokat-mediatorning nizolarni va kelishmovchiliklarni hal qilishning muqobil usuli sifatida ishtirok etishini takomillashtirishga nisbatan ilmiy yondashuv olib borish, huquqiy nizolarni hal qilishning samarali usuli sifatida mediatsiya tartib-taomilini tashkil qilish va qo‘llash, mediatsiya jarayonini hujjatlashtirishni va uni advokatlik faoliyatiga integratsiyalashini o‘rganib, yarashuv to‘g‘risidagi ish yuritish tartibini belgilovchi qonun normalarini yanada mukammal bo‘lishiga erishishdan iborat. Tadqiqot maqsad  va  vazifalari