Algoritm turlari va tasvirlash usullari
Algoritm turlari va tasvirlash usullari
Algoritmlarni tasvirlashning usullari 01 So‘zlar yordamida ifodalanishi Bu usulda ijrochi uchun beriladigan har bir ko‘rsatma tabiiy tildagi jumlalar, so‘zlar orqali buyruq shaklida beriladi. 02 Bu usulda algoritmning har bir amali matematik formulalar yordamida ifodalanadi.Formulalar yordamida ifodalanishi Algoritmning jadval tarzda tasvirlanishidan ham ko‘p foydalanamiz.03 Jadval yordamida ifodalanishi 04 Algoritmning bu ko‘rinishdagi ifodasi sizga avvaldan tanish, chunki matematika kursida chizilgan grafiklarning aksariyati algoritmning grafik usulda berilishiga misol bo‘ladi. Grafik shaklda ifodalanishi 05 H о zirgi kund а jud а ko‘p а lg о ritmik till а r m а vjud bo‘lib, ul а rni d а sturl а sh till а ri d е b а t а ymiz.Dastur shaklida ifodalanishi
SO‘ZLAR YORDAMIDA IFODALANISHI Bu usulda ijrochi uchun beriladigan har bir ko‘rsatma tabiiy tildagi jumlalar, so‘zlar orqali buyruq shaklida beriladi. Bunda algoritmning har bir buyrug‘i ijrochiga tushunarli so‘zlar orqali ifodalanadi. А lg о ritml а rning so‘zlar yordamida ifodalanishiga misol keltirib o‘tamiz. 1-masala. T о m о nl а rig а ko‘r а to‘g‘ri to‘rtburch а kning p е rim е tri, di а g о n а li v а yuz а sini his о bl а sh: 1) boshlansin; 2) tomonlar qiymati kiritilsin (a, b) ; 3) perimetr qiymati hisoblansin (P) ; 4) diagonal qiymati hisoblansin (D) ; 5) yuzasi hisoblansin (S) ; 6) perimetr, diagonal va yuza qiymatlari chop etilsin; 7) tugatilsin.
FORMULALAR YORDAMIDA IFODALANISHI Bu usulda algoritmning har bir amali matematik formulalar yordamida ifodalanadi. Algoritm amallarini ifodalashda oddiy matematik yozuvlardan foydalanish mumkin. Bu usuldan matematika, fizika, kimyo kabi aniq fanlardagi formulalarni o‘rganishda foydalaniladi. Bu usulga ba’zan analitik ifodalash ham deyiladi. Endi 1-masalaning formulalar yordamida ifodalanishini ko‘rib chiqamiz: 1) boshlansin; 2) to‘rtburchak tomonlari a va b ning qiymatlari aniqlansin; 3) P = 2 * a + 2 * b ; 4) D = √ ( a ² + b ²); 5) S = a * b ; 6) P, D va S qiymatlar chop etilsin; 7) tugatilsin.
JADVAL YORDAMIDA IFODALANISHI Algoritmning jadval yordamida ifodalanishi. Algoritmning bu tarzda tasvirlanishidan ham ko‘p foydalanamiz. Masalan, maktabda qo‘llanib kelinayotgan dars jadvali, Pifagor jadvali, kimyoviy elementlar jadvali va h. k. Funksiyalarning grafiklarini chizishda ham algoritmlar qiymatlarining jadvali ko‘rinishlaridan foydalanamiz. • Bunday jadvallardan foydalanish algoritmi • Sodda bo‘lganligi tufayli ularni o‘zlashtirib olish oson. • Biror funksiyaning grafigini chizish uchun ham funksiyaning argument qiymatlariga mos qiymatlar jadvali hosil qilinadi. • Bu ham algoritmning jadval ko‘rinishiga misol bo‘la oladi. • Masalan, y = x ² + 2 algoritmi asosida harakat qilayotgan ijrochi o‘tadigan nuqtalarning ba’zilari ko‘rsatilgan quyidagi jadval bilan matematikadan tanishsiz: