logo

“ALPOMISH” DOSTONINI OʻQITISHDA “TAHLILIY OʻQISH” USULINING OʻRNI VA AHAMIYATI

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

6218 KB
MAV ZU :  
“ALPOMI SH”  DOSTON I N I  OʻQI TISHDA  
“ TA HLI LIY  OʻQI SH”  USULIN IN G OʻRN I  
VA  A HA MI YATI  
   MAV ZUNING DOLZARBLIGI
“ Alpomish” dostonini 
o’rgatishda ta’lim tizimining 
noan’anaviy 
shakllaridan,interfaol 
usullaridan foydalinish 
bo`lajak kadrlarda 
vatanparvarlik tuyg`ularini 
shakllantirish, ijodiy fikrlashga 
o`rgatish, yangi bilimlarni 
mustaqil egallash qobilyatini 
rivojlantirish, bugungi kun 
talablariga javob beradigan 
iste’dodli mutaxassislarni 
tayyorlash imkoniyatini 
beradi.   
   Bu usul - t urli funk sional 
uslublarga mansub mat nlarni 
lingv ist ik , st ilist ik , adabiy  
t ahlil qilish, bilim, k o` nik ma v a 
malak alarni shak llant iradi.“ Tahliliy   o’qish”  usuli   “ Tahliliy o’qish”  usuli 
natijasida             “ Alpomish” dostoni matni…
  Biylarning  ko’nglini  xushlamadi,  otini 
ushlamadi,  ostiga  libos  tashlamadi.  Osh 
tortdi  –  suzgan  tovoqni  choshlamadi,  osh 
tortganda  oshning  ketini  –  betini  tortdi.   Ishimizga  umumiy  oʻrta  ta’lim 
maktablarining  9-sinf  adabiyot 
darsligida  berilgan  “Alpomish” 
dostoni  parchasi,    2010-yilda 
“Sharq”  nashriyoti  tomonidan 
chiqarilgan “Alpomish” (Oʻzbek xalq 
qahramonlik  dostoni)ni  obyekt  qilib 
oldik.       Leksik tahlil tartibi  Leksik tahlil            BIY           
Kоʻnglini  Frazeologik tahlil tartibi  Koʻnglini xushlamadi  –  ibora
Koʻnglini xushlamadi – 
lugʻav iy  ma’nosi 
e’t iborga 
olmadi.Koʻchma 
ma’noda, y a’ni 
insonlarga xos boʻlgan 
holat ni  ifodal sh, 
e’t iborga olmasl ik , 
k oʻngliga y oʻl 
t opaolmaslik .    Uyquga choʻmgan  –  ibora
Frazeologik ma’nosi  uxlab qolgan, uxlagan . 
Uyquga choʻmgan   - koʻchma ma’noda, ya’ni 
insonga xos belgi insondan boshqa predmetga, 
jonsiz narsaga  koʻchirilgan. Matnda  tun ga 
nisbatan ishlatilib,  sokin,   tinch  ma’nolarini 
anglatadi. Frazeologik birliklarning turiga koʻra 
bu ibora  frazeologik qoʻshilmadir.  Chunki 
iboraning ma’nosi uni tashkil etgan soʻzlarning 
ma’nolaridan iborat.  Iboraning uslubiy boʻyogʻi 
unda ifodalangan voqelik haqidagi fikrni 
kuchaytirishdan,  obrazlilikni oshirishdan  iborat. 
Monosemantik ibora, birgina  uxlagan  
ma’nosida ishlatiladi.   Tajribali 
oʻqit uv chilarning 
fi k richa, sharhlab 
oʻqish orqali,  biror bir 
asar mat nini  izohlash 
jaray onida oʻquv chilar 
not anish soʻz  ma’nosi 
bilan, ay rim soʻzlarning 
k oʻchma ma’nosi  y ok i 
bir soʻzning bir necha 
xil ma’nolari bilan 
t anishadilar. “ Sharhlab oʻqit ish”  usuli   “ Sharhlab oʻqit ish”  usuli   Sharhlab oʻqit i shda dast lab oʻqit uv chi dost ondagi  ay rim 
soʻzlarni quy idagicha izohlay di:   Adabiyot ta’limida 
“Alpomish” 
dostonining 
oʻqitilishida 
innovatsion 
texnologiya larning 
qoʻllanilishi 
talabalarga 
mavzuni  oson  
oʻzlashtirilishi ga va 
asar haqida chuqur 
ma’lumotga ega 
boʻlishlariga 
yordam beradi.    	
 	
Vatanparvar	 	
 	
Rahmdil	 	
 	
Mard	 	
 
            	 	
Alpomish	 	
 	
Qat’iya	tli	 	
 	
 	
Sadoqatli	 	
 	
 	
Or	-nomusli	 	
 Asar qahramonlari tasniflab tushuntirilganda, talabalarning eslab qolishi 
osonroq kechadi, shuningdek, ularga bu tasnif asosida qahramonlarning 
xarakter xususiyatlarini yoritish topshirig‘i berilishi mumkin. Talabalarning 
bu topshiriqni bajarishlarida  “Klaster”  metodidan foydalanish yaxshi 
samara beradi.  Mosliklarni toping  20

MAV ZU : “ALPOMI SH” DOSTON I N I OʻQI TISHDA “ TA HLI LIY OʻQI SH” USULIN IN G OʻRN I VA A HA MI YATI  

MAV ZUNING DOLZARBLIGI “ Alpomish” dostonini o’rgatishda ta’lim tizimining noan’anaviy shakllaridan,interfaol usullaridan foydalinish bo`lajak kadrlarda vatanparvarlik tuyg`ularini shakllantirish, ijodiy fikrlashga o`rgatish, yangi bilimlarni mustaqil egallash qobilyatini rivojlantirish, bugungi kun talablariga javob beradigan iste’dodli mutaxassislarni tayyorlash imkoniyatini beradi.

Bu usul - t urli funk sional uslublarga mansub mat nlarni lingv ist ik , st ilist ik , adabiy t ahlil qilish, bilim, k o` nik ma v a malak alarni shak llant iradi.“ Tahliliy o’qish” usuli

“ Tahliliy o’qish” usuli natijasida

“ Alpomish” dostoni matni… Biylarning ko’nglini xushlamadi, otini ushlamadi, ostiga libos tashlamadi. Osh tortdi – suzgan tovoqni choshlamadi, osh tortganda oshning ketini – betini tortdi. Ishimizga umumiy oʻrta ta’lim maktablarining 9-sinf adabiyot darsligida berilgan “Alpomish” dostoni parchasi, 2010-yilda “Sharq” nashriyoti tomonidan chiqarilgan “Alpomish” (Oʻzbek xalq qahramonlik dostoni)ni obyekt qilib oldik.