AMIR TEMUR BOG’LARI

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1341.0625 KB

Скачать

AMIR TEMUR BOG’LARI
RE JA:
1.AMIR TEMUR BOG’LARINING YARATILISH TARIXI
2.BOG’I NAV VA UNUNG BARPO ETILISHI
3.AMIR TEMUR YARATGAN BOG’LARNING O’ZIGA XOSLIGI

A.Amir Temur bog lari xususidagi dastlabki ma lumotlar o tmish ʻ ʼ ʻ tarixchilari ,
shoirlari ,
sayyohlari asarlarida uchraydi. Shuningdek, A.Amir Temur bog lari ʻ
O rta asrlar
ʻ rassomlari miniatyuralarida ham tasvirlangan

AMIR TEMUR BOG’LARI TUZULISHIGA
KO’RA IKKI TURGA BO’LINGAN

1- chorbog lar – geometrik to rtburchak to’g’ri to rtburchak shaklda bo lib, har tomoni taxminan ʻ ʻ ʻ ʻ
1
km masofaga cho zilgan. Sahnidan o tgan ariqlar ularni teng 4 qismga ajratib turgan. Atrofidagi ʻ ʻ
baland
paxsa devorlarning har burchagida minora bo lgan. Markazda saroy joylashgan. Bunday ʻ
bog larning
darvozalari shahar taraf ga qaratib qurilgan. ʻ
2- tuzilishi geometrik shaklda bo lmagan, tabiiy
daraxt zor va chakalaklar bag rida barpo etilgan ʻ ʻ
bog lar . Bog lar hukmdor
shikor qilishi uchun mo ljallangan bo lib, asosiy qismi tabiiy qo l ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
tekkizilmagan holda saqlangan. Ularning kichik bir qismigagina
dam olish uchun
saroy,
ko shk va chodirlar qurilgan, hovuzlar qazilib, favvoralaro rnatilgan. Bu turdagi ʻ ʻ
bog larning
o simlik va hayvonot dunyosi nihoyatda boy bo lgan. ʻ ʻ ʻ

AMIR TEMUR BOG’LARINING ENG
MASHHURLARI
BOG’I BALAND

Amir Temur Samarqandning shimolidagi Cho ponota ʻ
maqbarasi yaqinida
nabirasi (Mironshohning qizi)ga atab
qurdirgan. Uni barpo qilishda
Eron Ozarbayjon va
boshqa
mamlakatlar bog chilik san ati ustalari ʻ ʼ
hamda
me morlari qatnashgan. Bog ʼ ʻ
o rtasida
Tabriz oq marmaridan qurilgan hashamatli qasr ʻ
bo lib, uning
ʻ
atrofidagi
uzumzor anjirzor va olmazorlar boqqa go zal bir ʻ
tarovat baxsh etib turgan .

Amir Temur bog`larining ko`rinishi
o`sha davrdagi asarlardan tasvirlar:

BOG’I BEHISHT
Amir Temur Samarqandning g arbida suyukli ʻ
xotini
Tuman og a (Xayrunniso)ga atab qurdirgan ʻ
(1378). Yozma
manbalarda"Bog i Jannat" nomi bilan ʻ
ataladi.Tarixchi
Sharafuddin Ali Yazdiyning yozishicha,
bog o rtasidagi atrofi
xandak bilan muhofaza etilgan ʻ ʻ
sun iy tepalik ustida Tabriz oq marmaridan kurilgan
ʼ
hashamatli saroy bo lgan. Saroyga bir
ʻ
necha
ko tarma ko priklar orqali kirilgan. Saroyning bir ʻ ʻ
tarafida
hayvonot bog chasi ham bo lgan. ʻ ʻ

Bogʻi Davlatobod. Amir Temurga Hindiston
yurishidan qaytgan kuni ( 1399 yil 22-aprel )
hadya kilingan. Arxeologik tadkikotlar (I. A.
Suxarev, 1936 va Oʻ. Alimov, 1967)ga koʻra, u
Samarqanddan 13 km janubida ,
Katta Oʻzbekiston traktining chap tomonida
boʻlgan. Amir Temur bu bogʻda zafarli
yurishlardan qaytgach, dam olgan, tantanali
marosimlar oʻtkazgan, elchilarni kabul
qilgan. Arxeologik kazishlar natijasida
bogʻning 1350x900 m maydonini egallagani,
atrofi baland paxsa devor bilan oʻralgani va
unda ariqlar, 4 hovuz (biri 62x28 m, ikkitasi
25X25 m, yana biri 32x32 m) hamda saroy (
poydevori 70x70 m) boʻlgani aniqlandi. Saroy
sunʼiy tepa (bal. 12 m) ustiga qurilgan, atrofi
xandaq (eni 20 m) bilan oʻralgan. Unga 2 ta
koʻtarma koʻprik orqali kirilgan .

BOG’I DILKUSHO
Amir Temur xotinlaridan biri – To qalxonim sharafiga qurdirgan ʻ
(1397). Samarqanddan 5
km sharqda , Panjakent yo lining o ng ʻ ʻ
tomonida (qadimgi Hinduvon
qishlog i ʻ o rnida) joylashgan. Har ʻ
tarafi 900 m uzunlikdagi baland paxsa devor bilan o ralgan, 4
ʻ
darvozasi, markazida hashamatli saroy bo lgan. Saroy
ʻ uch qavatli
bo lib, har qavatida favvora otilib turgan. Saroy devorlariga Amir
ʻ
Temur olib borgan
urushlardan lavhalar chizib qo yilgan. Amir ʻ
Temur
Ispaniya elchisi Rui Gonzales de Klavixoni ana shu bog da ʻ
qabul qilgan. Bu bog o rnida hozir Dilkusho qishlog i joylashgan.
ʻ ʻ ʻ

Bogʻi Jahonnamo ( Jahon koʻzgusi ).
Amir Temur Samarqanddan 7 farsax
(42 km) narida, Zarafshon togʻi
etagida qurdirgan ( 1398 ). Unda saroy
va qalʼa boʻlgan. " Zafarnoma "da
yozilishicha, bu bogʻning hududi
benihoyat katta boʻlib, yoʻqolib qolgan
ot 6 oydan soʻng topilgan ekan.

BOG’I MAYDON
Amir Temur Samarqandning shimolida, Cho ponota tepaligi etagida ʻ
qurdirgan. Tarixiy manbalarga Karaganda, bog da hashamatli bir
ʻ ayvon

(ko shk) va ʻ qimmatbaho toshlardan yasalgan taxt bo lgan. ʻ Mirzo Ulug bek ʻ

bu bogni yanada obod qilgan. Bobur shu haqda bunday deb yozadi: "Bu
bog ning o rtasida (Ulug bek) bir oliy imorat qilibdur. Chil(qirq) sutun derlar,
ʻ ʻ ʻ
du (ikki) oshyona (kavat), sutunlari tamomi toshdin. Bu imoratning to rt
ʻ
burchida to rt manordek burjlar qo poribturlarkim, yuqorig a chiqar yo llar
ʻ ʻ ʻ ʻ
bu to rt burjdindur. O zga tamom yerlarda toshdin sutunlardir. Ba zini
ʻ ʻ ʼ
morpech xiyora (burama, ko pqirrali) qilibturlar. Yuqorigi oshyonaning to rt
ʻ ʻ
tarafi ayvondir, sutunlari toshdan. O rtasi chordora uydir. Imorat kursisini
ʻ
tamom toshdan farsh qilibdirlar". Bu bog o rni hozir ham Bog i Maydon deb
ʻ ʻ ʻ
ataladi.

Bogʻi Nav (Yangi bogʻ). Amir
Temur Samarqandning
janubida qurdirgan (1404).
Lolazor qishlogʻi oʻrnida
joylashgan. Bu bogʻ
toʻrtburchak shaklda boʻlib,
atrofi baland paxsa devor bilan
oʻralgan, har burchagida
minora qad koʻtarib turgan.
Markazida boshqa
bogʻlardagiga nisbatan
kattaroq qasr , uning oldida
hovuz boʻlgan.

BOG`i chinor
Bogʻi Chinor. Amir Temur
Samarqandning sharqida
(Konigilning janubi-gʻarb tarafida,
hozirgi "Qoʻsh tamgalik" tepaligi
oʻrnida) barpo qildirgan (1404).
Unda chinorlar koʻp boʻlgan.
Markazida xochsimon tarxli saroy
joylashgan .

AMIR TEMUR BOG’LARI RE JA: 1.AMIR TEMUR BOG’LARINING YARATILISH TARIXI 2.BOG’I NAV VA UNUNG BARPO ETILISHI 3.AMIR TEMUR YARATGAN BOG’LARNING O’ZIGA XOSLIGI

A.Amir Temur bog lari xususidagi dastlabki ma lumotlar o tmish ʻ ʼ ʻ tarixchilari , shoirlari , sayyohlari asarlarida uchraydi. Shuningdek, A.Amir Temur bog lari ʻ O rta asrlar ʻ rassomlari miniatyuralarida ham tasvirlangan

AMIR TEMUR BOG’LARI TUZULISHIGA KO’RA IKKI TURGA BO’LINGAN  1- chorbog lar – geometrik to rtburchak to’g’ri to rtburchak shaklda bo lib, har tomoni taxminan ʻ ʻ ʻ ʻ 1 km masofaga cho zilgan. Sahnidan o tgan ariqlar ularni teng 4 qismga ajratib turgan. Atrofidagi ʻ ʻ baland paxsa devorlarning har burchagida minora bo lgan. Markazda saroy joylashgan. Bunday ʻ bog larning darvozalari shahar taraf ga qaratib qurilgan. ʻ 2- tuzilishi geometrik shaklda bo lmagan, tabiiy daraxt zor va chakalaklar bag rida barpo etilgan ʻ ʻ bog lar . Bog lar hukmdor shikor qilishi uchun mo ljallangan bo lib, asosiy qismi tabiiy qo l ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ tekkizilmagan holda saqlangan. Ularning kichik bir qismigagina dam olish uchun saroy, ko shk va chodirlar qurilgan, hovuzlar qazilib, favvoralaro rnatilgan. Bu turdagi ʻ ʻ bog larning o simlik va hayvonot dunyosi nihoyatda boy bo lgan. ʻ ʻ ʻ

AMIR TEMUR QURDIRGAN NAMUNALAR:

AMIR TEMUR BOG’LARI

16.08.2023

0

1341.0625 KB

Похожие