logo

Arxivlash vositalari.

Загружено в:

16.08.2023

Скачано:

0

Размер:

158.1669921875 KB
Mav zu:Arxiv lash v osit alari.
                         Reja :
1. Arxiv tushunchasi. Fayllarning arxivli nusxasini 
yaratish. 
2. Arxivga olish dasturlari.
3.Arxivator dasturlarning asosiy turlari.
    --WIN RAR dasturi
    --WIN ZIP dasturi Fayllarni arxivlash zaruriyati, arxivlashlar  va arxivlashdan chiqarish.  
Kompyuterda  ishlaganda  shunday  holatlar  yuzaga  keladiki, qattiq  diskdan 
hech qanday  faylni o’chirmagan holda, joy bo’shatish talab qilinadi, yoki 
disketa hajmidan kattaroq hajmga ega bo’lgan fayllarni disketaga yozish 
zarurati tug’iladi. Bunday holatlarda arxivator-dasturlar bizga yordam beradi.
Arxivatorlar - bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha 
fayllarni yagona fayl – arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud bo’ladi. 
Fayl-arxiv   - hajmi, uning tartibiga kiradigan fayllar hajmdan kichik bo’ladi. 
Arxivning ixchamlanish darajasi fayl tiliga bog’liq, masalan, Word matn 
muxaririning barcha versiyalarining matinli fayllari, grafikaviy formatga ega 
bo’lgan fayllar va dasturlar fayllariga nisbatan yaxshiroq arxivlanadi. 
Arxivator-dasturi belgilangan fayllar nusxasini arxivlab, siqilgan holda arxivga 
joylashtiriladi. Endi arxiv nushasini disketaga yozish mumkin, yoki qattiq 
diskda joy bo’shatish maqsadida falylarning asl nusxasini o’chirib tashlash 
mumkin. Arxiv arxivlashtirilgan fayllarni ochish jarayoni ham oddiy. Arxivator- 
dasturi yordamida arxiv tarkibiga kiruvchi fayllar ro’yhatini ko’rish mumkin. 
Kerak bo’lgan fayllarni ochish xaqida ham ularni belgilangan holda komanda 
berish mumkin. Bu holda ochilgan fayllarning nusxasi arxivlashgan holda 
arxivda qolaveradi va ular maxsus komanda berilgan holdagina o’chirilishi 
mumkin WinZip arxivatori xarakteristikasi.
WinZip  Windows muhitida ishlatiladigan ommabop arxivatorlardan biri. WinZip 
dasturi .zip, tipidagi arxivlar bilan ishlash uchun mo’ljallangan. Bundan tashqari 
ushbu arxivatorni boshqa arxivatorlar yordamida arxivlangan fayllar bilan ishlashga 
ham moslashtirish  mumkin. 
WinZip dasturini ishga tushirish:
  vazifalar panelidan  « Пуск »  tugmasi bosiladi va Windows Bosh menyusi ochiladi;
“ Программы ”  bandidan WinZip tanlanadi;
ekranda WinZip oynasi ochiladi.
         Win Zip oynasi quyidagilardan iborat:
Oyna nomi va menyu.
Menyu oyna nomi ostida joylashgan satrida WinZip dasturi buyruqlari joylashgan.
       Menyu ostida uskunalar paneli joylashgan. Bu panelda tez-tez bajariladigan 
buyruqlarni ifodalaydigan 8 ta yirik tugmalar joylashgan.
        Таблица атрибутов файлов - bu arxivlashtirilgan fayllar xaqida turli axborotlar 
joylashgan bir necha ustunlardan iborat bo’lgan jadval:
Name - fayl nomi va bu faylni ochish mumkin bo’lgan dastur       piktogrammasi;
Modified-faylning oxirgi marotaba o’zgartirish ish muddati;
Size- faylning arxivlashtirilgunga qadar bo’lgan baytlardagi xajmi;
Ratio- arxivlangan faylning birlamchi holatiga nisbatan foizi;
Packed- arxiv fayl kattaligi;
Path- arxiv faylning asl nusxasi joylashgan katalogga yo’l.
  Oynaning pastki qismida « Стр o ки состояния » holat satri joylashgan. WinZip  arxivatori turli ko ` rsatkichlarni sozlash uchun katta imkoniyatlarga ega . 
Masalan: arxivlashda faylni ixchamlashning turli xil darajalarini o`rnatish 
mumkin. Arxivning mumkin qadar kichik hajmda bo`lishi talab etilsa, fayllarni 
yuqori darajada ixchamlash o`rnatiladi. Ammo bunda fayllarni arxivga qo`shish 
vaqti davomiyligi ortadi. Shuning uchun arxivga juda katta miqdordagi fayllarni 
t е z joylashtirish lozim bo`lsa, ixchamlashning past darajasini o`rnatish 
o`rinlidir. Bunda fayllar t е zroq ixchamlanadi.
WinRAR arxivatori xarakteristikasi.
Е vg е niy Roshal tomonidan  tuzilgangan WinRAR arxivatori hozirgi kunda 
k е ng qo`llanilmoqda. WinRAR dasturi boshqa arxivatorlarga nisbatan fayllarni, 
shu jumladan arxivlanishi yomon bo`lgan grafik va multim е dia fayllarini 
yaxshiroq ixchamlash imkoniyatiga ega. Ayniqsa, kichik, bir tipga mansub katta 
miqdordagi fayllarni arxivlashda ixchamlashning yuqori ko`rsatkichlariga 
erishish mumkin. WinRAR dasturining yana bir muhim imkoniyati shundaki, 
ushbu arxivator yordamida ko`p tomli arxiv, ya'ni bir n е chta qismga bo`lingan 
arxiv yaratish mumkin. Bunday ko`p tomli arxivni bir n е cha disk е talarga yozish 
va k е yinchalik qiyinchiliksiz ularni ochish mumkin. Bunday imkoniyat fayl hajmi  
ixchamlangan taqdirda ham disk е ta hajmidan katta bo`lganda qo`l k е ladi. WinRAR arxivatorini yuklash va uning ishchi oynasi bilan tanishish.
WinRAR dasturini ochish  uchun:
•
vazifalar pan е lidagi   Пуск   tugmasi bosiladi;
•
bosh m е nyudan  Пуск  –  Программы - WinRAR- WinRAR k е tma-k е tligi tanlanadi.
Ekranda WinRAR dasturining ishchi oynasi ochiladi.
Oynaning yuqori qismida dastur oynasining standart atributlari  - oyna sarlavhasi va 
m е nyu satri joylashgan.
Sarlavhada dastur nomi va oyna holatini o`zgartiradigan tugmalar joylashgan. WinRAR dasturining ishchi oynasi tuzilishi
Quyida m е nyu satri ostida joylashgan dasturning asosiy tugmalari izohi 
b е rilgan:
   - Fayllarni arxivga 
joylashtirish
  -  Arxiv  faylni 
ochish;
 
  Arxivdagi  fayllarni 
t е kshirish
 
  Faylni  ko`rib 
chiqish
  - Faylni 
o`chirish;
- ilk foydalanuvchilar uchun Mast е rni 
chaqirish
   Tanlangan fayl haqida axborot 
b е rish;
  - Zarar  е tgan arxivni qayta 
tiklash. WinZip dasturida arxiv fayl yaratish va uni ochish.
Readme .  txt  matn fayli uchun Readme . zip arxiv fayl yaratamiz.
WinZip  ishchi dasturi uskunalar panelidagi New  ( Создать )  tugmasini sichqoncha 
bilan bosing. New Archive  ( Новый архив )  muloqot oynasi ochiladi. Agar muloqot 
oynasida boshqa papkadagi fayllar ro’yxati ifodalangan bo’lsa,  C :\ Program 
Files \ WinZip papkasini tanlang.
 “ Имя файла ” maydonida yaratilayotgan arxiv nomini -  Readme . zip  yozing va 
OK  tugmasini bosing. Bunda arxiv fayl yaratish jarayoni tugaydi va  muloqot 
oynasi yopiladi. Arxiv ishchi oynasi sarlavhasida  uning nomi - Readme . zip 
yoziladi.
Arxiv yaratish jarayoni tugagach, WinZip dasturi  ishchi oynasini 
yopamiz:
(fayl- выход ) tanlanadi. 
        WinZip dasturini chaqirmagan holda ham arxiv yaratish mumkin.  Bu usul  
Проводник  dasturi orqali amalga oshiriladi:
Vazifalar pan е lidagi  Пуск   tugmasini bosib Windows op е ratsion tizimining asosiy 
m е nyusini oching;
asosiy m е nyudan « Программы »- « Проводник »  buyrug‘ini tanlang. 
« Проводник »    dasturining ishchi oynasi ochiladi..
C:  \ Program Files \ WinZip  papkalarini tanlang
sichqonchaning o`ng tugmasini papkaning ixtiyoriy joyida (fayllar nomi yozilgan 
ustundan tashqari) bosing. Fayllar bilan ishlash uchun kont е kst m е nyu namoyon 
bo`ladi.   Создать -  WinZip  File    buyru/i  tanlanganda  « Проводник »  ishchi  oynasida 
yangi fayl – arxiv hosil bo`ladi.
WinZip  File.zip    nomini  Readmi.1 .zip      ga  o`zgartiring  va  “Enter”  tugmasini 
bosing.
Arxivdan  faylni  o’chirish  uchun  quyidagi  oynada  Delete  tugmasidan 
foydalaniladi. Arxivator- dasturlaridan foydalanish Internet tarmog’ining 
foydalangan holda ham talab etilishi mumkin. Ayrim 
fayllarni tarmoq orqali uzatish vaqtini qisqartirish 
maqsadida, ular Internetga arxiv shaklida joylashtiriladi. 
Ko’p hollarda bular dasturlar fayllari, hamda Word matn 
muxarriri va MS Excel elektron jadval redaktori 
formatidagi xujjat faylidir.
Amalda juda ko’p turli tipdagi arxivlar va undan ortiqroq 
ular bilan ishlaydigan arxivator-dasturlar mavjud. Ko’p 
hollarda .zip, .arj formatodagi arxivlar, oxirgi paytlarda 
esa .rar formatidagi arxivlardan foydalanilmoqda.  WINRAR ning ba`zi bir axamiyatli xususiyatlari quyidagilardan iborat:
1.RAR va ZIP2.0 arxivini to`liq qo`llab quvvatlaydi;
2. Berilganlarni siqishda yuqori effektga ega ekanligi ;
3. Buyruqlar qatori interfeysidan foydalanish imkoniyati;
4. Boshqa formatdagi arxivlar bilan ishlashi(ACE; ARJ;BZ2; CAB; GZ; ISO );
5. Ko`p tomli arxivlarni qo`llab quvvatlaydi;
6. SFX ni turli modullari yordamida oddiy va ko`p tomli arxivlarni xosil qilish;
7. Fizik zararlangan arxivlarni qayta tiklash imkoniyati;
8. Qayta tiklash uchun maxsus tomlarni yaratish va foydalanish imkoniyati , ko`p tomli 
arxivlarni zararlangan yoki etishmayotganlarini qayta  WINRAR ni grafik qobiqli rejimda foydalanish WINRAR belgisi ustida 
sichqoncha tugmasini ikki marta bosish bilan yoki PUSK\PROGRAMI\ 
WINRAR buyruqlari ketma ketligida bo`lishi mumkin.  ARXIVLASH DASTURLARI- diskda joyni tejash 
maqsadida fayllar xajmini kichraytirishga imkon 
beruvchi dasturlar . Ular turlicha ko`rinishda ishlatilsa-
da , ishlash tamoyili bir xil : fayllarda aynan 
takrorlanadigan o`rinlar mavjud bo`lib ,  ularni diskda 
to`liq saqlash mazmunsizdir. Arxivlash dasturlarining 
vazifasi takrorlanadigan shunday bo`laklarni topib , 
ularning o`rniga boshqa biror ma`lumotni yozish 
xamda ularning  ketma-ketligini aniq ko`rsatishdan 
iboratdir . Bundan ko`rinadiki, turli fayllar uchun 
ularning siqilganlik darajasi turlicha bo`ladi . 
Masalan , matn yozilgan fayllar to`rt , besh 
martagacha siqilsa , rasmlarni tasvirlovchi fayllar juda 
oz siqiladi . Dasturlarni ifodalovchi fayllar -1% ga 
yaqin siqiladi. O`rtacha qilib  aytganda arxivlash 
dasturlari fayllar xajmini 1.5-2 barobar qisqartirishga 
imkon bera di.   Komp’yuterlardan foydalanish jaraenida turli 
sabablarga ko`ra magnit disklardani ma`lumotni 
o`chirish eki zararlantirish mumkin. Bu magnit 
diskini ishdan chikishi, fayllarning noto`qri taxriri 
eki faylni extietsizlik okibatida o`chirilishi, eki 
komp’yuter virusining zarari natijasida yuz 
beradi. SHuning uchun foydalanaetgan 
fayllarning arxiv nusxasini ko`chirish va 
o`zgartirilaetgan fayllar nusxasini yangilab turish 
zarur. Fayllarni  arxivlash  -  fayllarni  ma'lum  bir  qoida  asosida 
siqilgan,  ixchamlangan  holatda  diskda  saqlash  demakdir. 
Arxivlash  qattiq  disk  ishdan  chiqishi  yoki  faylning 
tasodifan  o`chirilishi  sodir  bo`lgan  hollarda  joriy  faylni 
qayta  tiklash  uchun  yordam  beruvchi  vosita  sifatida  ham 
qo`llaniladi. Arxivlash  BACKUP  paket  programmasi  orqali 
ham  (Win95  muhitida)  amalga  oshiriladi.  Bu  programma 
haqidagi  to`la  ma'lumotlarni  spravka  bo`limidagi  «fayllarni 
arxivlash» kalit so`zli komanda orqali olish mumkin. ARXIVLASH DASTURLARI- diskda joyni tejash maqsadida 
fayllar xajmini kichraytirishga imkon beruvchi dasturlar . Ular 
turlicha ko`rinishda ishlatilsa-da , ishlash tamoyili bir xil : 
fayllarda aynan takrorlanadigan o`rinlar mavjud bo`lib ,  ularni 
diskda to`liq saqlash mazmunsizdir. Arxivlash dasturlarining 
vazifasi takrorlanadigan shunday bo`laklarni topib , ularning 
o`rniga boshqa biror ma`lumotni yozish xamda ularning  ketma-
ketligini aniq ko`rsatishdan iboratdir . Bundan ko`rinadiki, turli 
fayllar uchun ularning siqilganlik darajasi turlicha bo`ladi . 
Masalan , matn yozilgan fayllar to`rt , besh martagacha siqilsa , 
rasmlarni tasvirlovchi fayllar juda oz siqiladi . Dasturlarni 
ifodalovchi fayllar -1% ga yaqin siqiladi. O`rtacha qilib  
aytganda arxivlash dasturlari fayllar xajmini 1.5-2 barobar 
qisqartirishga imkon bera di.

Mav zu:Arxiv lash v osit alari. Reja : 1. Arxiv tushunchasi. Fayllarning arxivli nusxasini yaratish. 2. Arxivga olish dasturlari. 3.Arxivator dasturlarning asosiy turlari. --WIN RAR dasturi --WIN ZIP dasturi

Fayllarni arxivlash zaruriyati, arxivlashlar va arxivlashdan chiqarish. Kompyuterda ishlaganda shunday holatlar yuzaga keladiki, qattiq diskdan hech qanday faylni o’chirmagan holda, joy bo’shatish talab qilinadi, yoki disketa hajmidan kattaroq hajmga ega bo’lgan fayllarni disketaga yozish zarurati tug’iladi. Bunday holatlarda arxivator-dasturlar bizga yordam beradi. Arxivatorlar - bu shunday dasturlarki, ular yordamida bir yoki bir necha fayllarni yagona fayl – arxivga kichraytirish imkoniyati mavjud bo’ladi. Fayl-arxiv - hajmi, uning tartibiga kiradigan fayllar hajmdan kichik bo’ladi. Arxivning ixchamlanish darajasi fayl tiliga bog’liq, masalan, Word matn muxaririning barcha versiyalarining matinli fayllari, grafikaviy formatga ega bo’lgan fayllar va dasturlar fayllariga nisbatan yaxshiroq arxivlanadi. Arxivator-dasturi belgilangan fayllar nusxasini arxivlab, siqilgan holda arxivga joylashtiriladi. Endi arxiv nushasini disketaga yozish mumkin, yoki qattiq diskda joy bo’shatish maqsadida falylarning asl nusxasini o’chirib tashlash mumkin. Arxiv arxivlashtirilgan fayllarni ochish jarayoni ham oddiy. Arxivator- dasturi yordamida arxiv tarkibiga kiruvchi fayllar ro’yhatini ko’rish mumkin. Kerak bo’lgan fayllarni ochish xaqida ham ularni belgilangan holda komanda berish mumkin. Bu holda ochilgan fayllarning nusxasi arxivlashgan holda arxivda qolaveradi va ular maxsus komanda berilgan holdagina o’chirilishi mumkin

WinZip arxivatori xarakteristikasi. WinZip Windows muhitida ishlatiladigan ommabop arxivatorlardan biri. WinZip dasturi .zip, tipidagi arxivlar bilan ishlash uchun mo’ljallangan. Bundan tashqari ushbu arxivatorni boshqa arxivatorlar yordamida arxivlangan fayllar bilan ishlashga ham moslashtirish mumkin. WinZip dasturini ishga tushirish: vazifalar panelidan « Пуск » tugmasi bosiladi va Windows Bosh menyusi ochiladi; “ Программы ” bandidan WinZip tanlanadi; ekranda WinZip oynasi ochiladi. Win Zip oynasi quyidagilardan iborat: Oyna nomi va menyu. Menyu oyna nomi ostida joylashgan satrida WinZip dasturi buyruqlari joylashgan. Menyu ostida uskunalar paneli joylashgan. Bu panelda tez-tez bajariladigan buyruqlarni ifodalaydigan 8 ta yirik tugmalar joylashgan. Таблица атрибутов файлов - bu arxivlashtirilgan fayllar xaqida turli axborotlar joylashgan bir necha ustunlardan iborat bo’lgan jadval: Name - fayl nomi va bu faylni ochish mumkin bo’lgan dastur piktogrammasi; Modified-faylning oxirgi marotaba o’zgartirish ish muddati; Size- faylning arxivlashtirilgunga qadar bo’lgan baytlardagi xajmi; Ratio- arxivlangan faylning birlamchi holatiga nisbatan foizi; Packed- arxiv fayl kattaligi; Path- arxiv faylning asl nusxasi joylashgan katalogga yo’l. Oynaning pastki qismida « Стр o ки состояния » holat satri joylashgan.

WinZip arxivatori turli ko ` rsatkichlarni sozlash uchun katta imkoniyatlarga ega . Masalan: arxivlashda faylni ixchamlashning turli xil darajalarini o`rnatish mumkin. Arxivning mumkin qadar kichik hajmda bo`lishi talab etilsa, fayllarni yuqori darajada ixchamlash o`rnatiladi. Ammo bunda fayllarni arxivga qo`shish vaqti davomiyligi ortadi. Shuning uchun arxivga juda katta miqdordagi fayllarni t е z joylashtirish lozim bo`lsa, ixchamlashning past darajasini o`rnatish o`rinlidir. Bunda fayllar t е zroq ixchamlanadi. WinRAR arxivatori xarakteristikasi. Е vg е niy Roshal tomonidan tuzilgangan WinRAR arxivatori hozirgi kunda k е ng qo`llanilmoqda. WinRAR dasturi boshqa arxivatorlarga nisbatan fayllarni, shu jumladan arxivlanishi yomon bo`lgan grafik va multim е dia fayllarini yaxshiroq ixchamlash imkoniyatiga ega. Ayniqsa, kichik, bir tipga mansub katta miqdordagi fayllarni arxivlashda ixchamlashning yuqori ko`rsatkichlariga erishish mumkin. WinRAR dasturining yana bir muhim imkoniyati shundaki, ushbu arxivator yordamida ko`p tomli arxiv, ya'ni bir n е chta qismga bo`lingan arxiv yaratish mumkin. Bunday ko`p tomli arxivni bir n е cha disk е talarga yozish va k е yinchalik qiyinchiliksiz ularni ochish mumkin. Bunday imkoniyat fayl hajmi ixchamlangan taqdirda ham disk е ta hajmidan katta bo`lganda qo`l k е ladi.

WinRAR arxivatorini yuklash va uning ishchi oynasi bilan tanishish. WinRAR dasturini ochish uchun: • vazifalar pan е lidagi Пуск tugmasi bosiladi; • bosh m е nyudan Пуск – Программы - WinRAR- WinRAR k е tma-k е tligi tanlanadi. Ekranda WinRAR dasturining ishchi oynasi ochiladi. Oynaning yuqori qismida dastur oynasining standart atributlari - oyna sarlavhasi va m е nyu satri joylashgan. Sarlavhada dastur nomi va oyna holatini o`zgartiradigan tugmalar joylashgan.