 ДАР МАВЗУИ МУНОСИБАТИ ЧОНИШИН БО ИСМ СИФАТ ВА ШУМОРАХО

НАКШАИ ТАКДИМОТ МАФХУМ ВА МАЪНОИ ДАСТУРИ ЧОНИШИН . 1 ЧОНИШИНХОИ ПРЕДМЕТИ 2 ЧОНИШИНХОИ СИФАТИ 3 ЧОНИШИНХОИ МИКДОРИ

МАФХУМ ВА МАЪНОИ ДАСТУРИ ЧОНИШИН Маф ум ва маънои дастурии онишинҳ ҷ иссаи номии нут е, ки предмет, аломат ва ми дорро бевосита Ҳ қ қ ифода наменамояд, балки ба он о тан о ишора карда, ба ои исм, ҳ ҳ ҷ сифат ва шумора кор фармуда мешавад, онишин ном дорад. ҷ 1. Падарам то синни чилсолагиаш па лавон будааст. ҳ Вай адбаланд, оматаш рост,ришаш сип-сиё ,п сти р яш қ қ ҳ ӯ ӯ сиё тоб буд. ҳ 2. Дар барам куртаи сафеди шо буд. ҳӣ Ин гуна либоси тоза маро хурсанд карда буд. |3. Ман дах дафтар дорам . Бародарам хам амин адар дафтар ҳ қ дорад.

Масалан, предмети ало идае бо номи “ин” ву уд надорад,ҳ ҷ вале ангоми зарурат ама гуна исм о бо онишини “ин” ива ҳ ҳ ҳ ҷ шуда ва ё бо он ишорат ёфта метавонанд. онишин одатан ба ои исм, сифат, шумора ва зарф кор фар- Ҷ ҷ муда мешавад. Аз ин р , барои равшан кардани маънои они- ӯ ҷ шин, яъне ба кадом предмет, аломат ва ё шумора вобаста будани ё онро донистан матн, имову ишорат ва вазъияти сухан к мак ме- ӯ расонад. Масалан, аз матни дар зер овардашуда маълум мегар- дад, ки онишини “ман” ба исм Ал Махсум далолат меку- ҷ ӣ над: Тобистон шуд, ман ба сайри Самар анд рафтам, - гуфт Ал қ ӣ Махсум ба ман саргузашти худро на л карда буд (С.А.). қ Го о исме, ки онишин вобастаи он аст, умуман зикр карда ҳ ҷ намешавад. Дар ин ол г янда бо воситаи имову ишора шуна- ҳ ӯ вандаро бо предмете, ки онишин ба он ало аманд аст, шинос ҷ қ

менамояд. Тавассути имову ишора бештар маънои онишиниҷ ишорат муайян карда мешавад. Воситаи сеюм –шароити сухан, ӣ яъне вазъияти нут бештар бо воситаи суолу авоб сурат қ ҷ меги- рад. Чунончи, дар умлаи “К аз Самар анд ба Тошканд омад?" ҷ ӣ қ маънои онишини саволии к номаълум аст, зеро ки исме, ки ба ҷ ӣ онишини к ало а дорад, муайян нест. Вале баробари гириф- ҷ ӣ қ тани авоб маънои онишин равшан мегардад. ҷ ҷ онишин о дар умла дорои мав еи муайян мебошанд. о- Ҷ ҳ ҷ қ Ҷ нишин ои шахс , нафс асосан дар ои дуюм, го о дар ои ҳ ӣ ӣ ҷ ҳ ҷ якум меоянд: Дили ман, хонаи ту, омати вай, мани мискин, қ туи бечора; худи ман, худи шумо, дафтари худ, китоби худ... Монанди амин онишини таъинии “ ама” пеш аз исм го о ҳ ҷ ҳ ҳ пас аз он истифода мешавад: амаи одамон, одамон ама... ҳ ҳ