logo

FALES TEOREMASI VA UNING TATBIQLARI

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1299.908203125 KB
GEOMETRIYA
   MAVZU: FALES 
TEOREMASI VA UNING 
TATBIQLARI   8 - sinf
GEOMETRIYA Tarixiy ma‘lumot
(Miloddan avvalgi 
625-547 yillar)   MILETLIK FALES  — 
yunon faylasufi, 
astronom ,  geograf , 
matematik ,
  falsafa  fanining
 ilk   namoyandasi. MILETLIK FALES
(Miloddan avvalgi 
625-547 yillar) 
  o‘z zamonasining yetti  
donishmandlaridan biri;

“ Milet 	maktabi“asoschisi;

falakiyotshunoslik bilan 
ham shug‘ullanib, quyosh 
tutilishini oldindan aytib 
bergan.   Teoremalar
- Diametr aylanani teng 
ikkiga bo‘ladi;
- teng yonli uchburchakning 
asosidagi burchaklari teng;
- vertikal burchaklar o‘zaro 
teng .OO
A B
x
y
1
2     Agar   burchak tomon -
larini kesuvchi parallel 
to‘g‘ri chiziqlar uning bir  
tomonidan teng kesma -
lar ajratsa, ular ikkinchi 
tomonidan ham teng 
kesmalar ajratadi.FALES TEOREMASI
A
1 A
2 A
3B
1 B
2 B
3
O b
a FALES TEOREMASI
A
1 A
2 A
3B
1 B
2 B
3
O b
a          Berilgan:  
    O – burchak,  
    A
1 B
1  ║  A
2 B
2  ║  A
3 B
3
          A
1 A
2  = A
2 A
3  
Isbot qilish kerak:   
  A
1 A
2  = A
2 A
3  bo‘lsa, 
  B
1 B
2  = B
2 B
3  ekanligini; FALES TEOREMASI
A
1 A
2
A
3B
1 B
2 B
3
O b
a   Isbot.  B
2  nuqtadan  a  ║  CD  
  to‘g‘ri  chiziq  o‘tkazamiz . Bu 
to‘g‘ri chiziq A
1 B
1  va A
3 B
3  to‘g‘ri 
chiziqlar bilan mos  ravishda  
C  va  D  nuqtalarda  kesishsin. 
A
1 CB
2 A
2    va   A
2 B
2 DA
3   
to‘rtburchaklar parallelogramm .
A
1 A
2 =CB
2  va A
2 A
3 =B
2 D dan, 
CB
2 =B
2 D kelib chiqadi.D
c 8   ΔB
1 B
2 C = ΔB
3 B
2 D (TBT). 
Bundan  B
1 B
2  = B
2 B
3    kelib 
chiqadi. 
Demak,  agar      A
1 A
2  = A
2 A
3  
bo‘lsa (shartga asosan),
B
1 B
2  = B
2 B
3   bo‘ladi. Teorema  
isbotlandi. 9              Fales   teoremasi 
shartida  burchak  o‘rniga 
har  qanday  ikki  to‘g‘ri  
chiziqni  olish  mumkin, 
bunda  teoremaning 
xulosasi o‘zgarmaydi.Eslatma!
b
a 10Berilgan:     
    A - burchak  
   AB = BD = 7 cm, 
   BC || DE, CE = 5 cm .
Topish kerak :  AC-?3- masala (25- bet)
? 11    Yechish : 
A nuqtadan BC ga    parallel 
chiziq  o‘tkazaylik,  bundan,  
║BC║DE.  
Fales teoremasiga asosan, 
AB=BD=7   AC=CE=5
Javob: AC = 5    Masala yechish
A a? b?????? Noma’lumni toping
6 x5
O 15
b
aa║b
x - ?       =    =    UMUMLASHGAN FALES TEOREMASI
A
1 A
2 A
3B
1 B
2 B
3
O b
a c a║b║c      = 
    = ;    5x = 15∙6
                   x = 90:5
                   x = 18
                Noma’lumni toping
6 x5
O 15
Javob: 18 Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
Darslikda    berilgan 
5 -, 6 -, 7 -  masalalarni 
yechish (2 5 -bet).

GEOMETRIYA MAVZU: FALES TEOREMASI VA UNING TATBIQLARI 8 - sinf GEOMETRIYA

Tarixiy ma‘lumot (Miloddan avvalgi 625-547 yillar) MILETLIK FALES — yunon faylasufi, astronom , geograf , matematik , falsafa fanining ilk namoyandasi.

MILETLIK FALES (Miloddan avvalgi 625-547 yillar)  o‘z zamonasining yetti donishmandlaridan biri;  “ Milet maktabi“asoschisi;  falakiyotshunoslik bilan ham shug‘ullanib, quyosh tutilishini oldindan aytib bergan.

Teoremalar - Diametr aylanani teng ikkiga bo‘ladi; - teng yonli uchburchakning asosidagi burchaklari teng; - vertikal burchaklar o‘zaro teng .OO A B x y 1 2

Agar burchak tomon - larini kesuvchi parallel to‘g‘ri chiziqlar uning bir tomonidan teng kesma - lar ajratsa, ular ikkinchi tomonidan ham teng kesmalar ajratadi.FALES TEOREMASI A 1 A 2 A 3B 1 B 2 B 3 O b a