logo

GEOGRAFIK TERMINLAR” MAVZUSINI O‘QITISHDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH

Загружено в:

15.08.2023

Скачано:

0

Размер:

20297.703125 KB
GEOGRAFIK TERMINLAR” 
MAVZUSINI O‘QITISHDA 
INNOVATSION 
TEXNOLOGIYALARDAN 
FOYDALANISH
  “ GEOGRAFIK TERMINLAR”  NI  
O‘RGANISHNING AHAMIYATI  A HAMIYATI
Qayerdaqandaygeografikobyektjoylashgan,ularbirbiriganisbatanqand
ayo‘rindaekanliginio‘rganishorqali-
harbirobyektningo‘zatoqlioti,obyektningxususiyatiniifodalovchihodis
avajarayonlarningmaxsus geografikterminlardan iboratekanligivauni
ngmohiyatinio‘quvchibiliboladi.Qayerdaqandayjoylashuvobyektning
nomimazmuniva terminlar ta’rifinibilishgeografikbilimvageografikdu
nnyoqarashhisoblanadi.
Obyektnomidanfoydalanibog‘zakivayozmanutqdaushbu terminning birorbirp
redmetyokihodisabilanbog‘lashimkoniyatipaydobo‘ladi.Nomlaraynishuobye
ktningshusingariboshqaobyektlarganibatanhududiyjoylashishiboshqalaribilan
hududiybog‘liqligihamdageografikhodisavajarayonlarniobyektbilanbog‘lash
gayordamberadi. Ta’lim    mazmuning  majburiy    minemumida    o‘quvchilar 
egallashi  shart  bo‘lgan  ko‘nikma  va  malakalar  –  ayta 
(ko‘rsata)  olish, aniqlay  (o‘lchay) olish  ,  tasvirlay  olish, 
tushuntira  olish  va    bashorat  qila  olish  kabi  ko‘rsatkichlar   
vositasida    ifodalangan.   Bular  asosan  obyektni xaritadan 
ko‘rsata olish va uning hususiyatini tariflay olish  geografik 
terminlarni  bilish bilan bog‘liq.
Geografik  terminlar  manosini   bilish  o‘qituvchi    va   
o‘quvchini    Yer    sayyoramizning      obyektlari    va  tabiatini   
ko‘z    oldimizda    gavdalantirishning    zaruri    talabi    deb   
qaramoq  lozim. geografik termin lar    o‘quvchilarda    geografiya 
darslariga bo‘lgan qiziqishni hosil qiladi
ular tomonidan  geografik  tushunchalarning  
chuqur  o‘zlashtirilishi ta’minlanadi
o‘quvchilarning  tafakkuri rivojlanadi,  natijada  
o‘zlashtirilgan  bilim  faoliyat ko‘nikmaga 
aylanadiDARS  JARAYONIDA  GEOGRAFIK  TUSHUNCHALARDAN  
FOYDALANISH QO‘YIDAGI  HOLATLARNING  RO‘Y  
BERISHINI  TA’MINLAYDI O‘lkashunoslik    materiallari    yordamida    umumiy    geografik 
tushunchalarni    shakllantirishning    asosiy    yo‘li    jonli 
mushohadadan  abstrakt  tafakkurga  borishdir.  Geografik   
tushunchalarning    shakllanishi,    ya’ni  o‘rganiladigan    narsa,   
ob y ekt    va    hodislarning    muhim  xususiyatlari    hamda    asosiy   
belgilarining    o‘quvchilar    ongida  aks    etishida    o‘lkashunoslik   
materiallari    muhim    o‘rinni  egallaydi.  O‘quvchilar    tabiiy   
geografiya  boshlang‘ich  kursi  asoslarini o‘rganish  jarayonida  
juda    ko‘p    geografik    terminlar,  toponimlar,    shuningdek   
mahalliy    vositalar    borasida    aniq  tasavvur    va    ilmiy   
tushunchalarga  ega  bo‘lishi  lozimdir. “ GEOGRAFIK TERMINLAR” MAVZUSINI O‘QITISHDA 
INNOVATSIONTEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH.
SKARABEY
BUMERANG
FSMU    “ Skarabey”  (“Qo‘ng‘iz”)  strategiyasi  o‘quvchilarda  mantiqiy 
fikrlash  qobiliyatini,  xotirani,  shuningdek,  muayyan  muammoni 
hal  qilishda  o‘z  fikrini  ochiq,  erkin  ifodalash  malakasini 
rivojlanishiga  xizmat  qiladi.  O‘quvchi  (talaba)  strategiyani 
qo‘llash  jarayonida  bilimlarining  sifati,  darajasini  xolis  baholash, 
o‘rganilayotgan  mavzu  haqidagi  tasavvuri  ko‘lamini  aniqlash 
imkoniyatini  qo‘lga  kiritadi.  Strategiya,  shuningdek,  turli 
g‘oyalarni  ochiq,  erkin,  mantiqan  ifodalash,  ular  o‘rtasidagi 
o‘zaro bog‘liqlikni aniqlashda ham samarali sanaladi. STRATEGIYADAN DARSNING MUAYYAN 
BOSQICHLARIDA TURLI MAQSADLARDA FOYDALANISH 
MUMKIN. “ BUMERANG” STRATEGIYASI
Texnologiya  o‘quvchilarni  dars  jarayonida,  darsdan  tashqarida  turli 
adabiyotlar,  matnlar  bilan  ishlash,  yodda  saqlash,  so‘zlab  berish, 
fikrlarni erkin bayon etish, qisqa vaqt ichida ko‘p bilimga ega bo‘lish, 
o‘qituvchi  tomonidan  barcha  o‘quvchilar  faoliyatining  birdek 
baholanishi  uchun  sharoit  yaratishga  xizmat  qiladi.  U  o‘qituvchiga 
tarqatma  materiallarning  o‘quvchilar  tomonidan  guruhli,  individual 
shaklda  samarali  o‘zlashtirilishini,  auditoriyada  tashkil  etiladigan 
suhbatning  munozaraga  aylanishini  ta’minlash  orqali  ularning 
faoliyatini  nazorat  qilish  imkonini  beradi.  Bu  texnologiyadan  suhbat-
munozara shaklidagi darslarda individual, juftlik, guruhli va jamoaviy 
shakllarda foydalanish mumkin.  « FSMU » 
F-fikrni bayonlash  
S- sababini k o‘ rsatish (fikrning)  
M-misol (misol bilan tushuntirish)  
U- umumlashtirish (fikrni)   Geografik  terminlar  o‘quvchilarning  ilmiy  dunyoqarashini  shakllantirishda, 
dunyo  va  undagi  bo‘layotgan  voqea-hodisalarga  geografik  nuqtai-nazardan 
baholashda,  qolaversa  ekologik  va  estetik  madaniyatni  shakllantirishda  muhim 
ahamiyat  kasb  etadi.  O‘quvchilarning  bu  kabi  fazilatlarini  rivojlantirish 
o‘qituvchidan  yuksak  pedagogik  mahorat  talab  etadi.  Yangi  asr  geografiya 
o‘qutuvchisi  o‘quvchilarning  bilim,  ko‘nikma  va  malakalarini  rivojlantirishda 
chuqur pedagogik-psixologik bilim va tajribaga ega bo‘lishlari kerak. 
Innovatsion  texnologiyalarni  mahoratli,  tajribali  va  ijodkor  o‘qituvchilar 
yaratadilar.  O‘qituvchi  esa  undan  samarali  foydalana  olsagina,  o‘qitishda  yangi 
natijalarga  erishadi.  Chunki,  aniq  maqsadga  yo‘ naltirilgan  innovatsion 
texnologiyalar oldindan rejalashtiriladi va natijasi kafolatlanadi. 
Innovatsion  texnologiyalarni  geografiya  darslariga  joriy  etishda  o‘qituvchining 
darsni  to‘ g‘ ri  tashkil  eta  olishi  hamda  boshqaruvchanlik  qobiliyati  birinchi 
o‘rinda  turadi.  Texnologik  yondashuv  asosida  geografiya  ta’limini  tashkil 
etishda  o‘qituvchi  va  o‘quvchi  uchun  qulay  sharoitlar  ta’minlanishi  muhim 
ahamiyatga egadir.  XULOSA Geografiya  ta’limiga  i nnovatsion  texnologiyalarni  joriy  etishning  ahamiyatli 
jihatlaridan  biri-bu  o‘quvchilarning  o‘z  fikr  va  g‘ oyalarini  bayon  qilishga 
yo‘ naltirilgan harakatlarning ra g‘ batlantirilib borilishidadir.
Geografiya  o‘qituvchisining  yuksak  pedagogik  mahorati,  bilim  darajasi, 
shubhasiz  ta’lim  tarbiyaning  muhim  omillaridan  biridir.  Chinakam  pedagogik 
mahoratli,  nutq  ustasi  bo‘lgan  o‘qituvchi  rejada  ko‘rsatilgan  darsni  shunchaki 
bayon  qilib  bermaydi.  Avvalo,  uni  fikrlari  bilan  to‘ldirib  maromiga  etkazadi, 
so‘ng ko‘rgazmali qurollar, misollar va topshiriqlar tayyorlaydi. Agar o‘qituvchi 
bor  kuchini  materiallarning  mazmunini  qayta  bayon  qilishga  qaratsa,  darsiga 
nisbatan bolalarda qiziqish uyg‘ota olmaydi. Demak, o‘qituvchi dars materialini 
qanchalik  yaxshi  bilsa,  uni  interfaol  usullar,  yangi  pedagogik  va  axborot 
texnologiyalarni  qo‘llab,  o‘quvchilarga  etkaza  bilsa,  natijada  o‘quvchilarning 
ham  darsga  bo‘lgan  qiziqishlari  ortadi  va  geografiya  ta’limi  samaradorligi 
yanada oshadi. E'tiboringiz uchun tashakkur  ??????

GEOGRAFIK TERMINLAR” MAVZUSINI O‘QITISHDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISH

“ GEOGRAFIK TERMINLAR” NI O‘RGANISHNING AHAMIYATI A HAMIYATI Qayerdaqandaygeografikobyektjoylashgan,ularbirbiriganisbatanqand ayo‘rindaekanliginio‘rganishorqali- harbirobyektningo‘zatoqlioti,obyektningxususiyatiniifodalovchihodis avajarayonlarningmaxsus geografikterminlardan iboratekanligivauni ngmohiyatinio‘quvchibiliboladi.Qayerdaqandayjoylashuvobyektning nomimazmuniva terminlar ta’rifinibilishgeografikbilimvageografikdu nnyoqarashhisoblanadi. Obyektnomidanfoydalanibog‘zakivayozmanutqdaushbu terminning birorbirp redmetyokihodisabilanbog‘lashimkoniyatipaydobo‘ladi.Nomlaraynishuobye ktningshusingariboshqaobyektlarganibatanhududiyjoylashishiboshqalaribilan hududiybog‘liqligihamdageografikhodisavajarayonlarniobyektbilanbog‘lash gayordamberadi.

Ta’lim mazmuning majburiy minemumida o‘quvchilar egallashi shart bo‘lgan ko‘nikma va malakalar – ayta (ko‘rsata) olish, aniqlay (o‘lchay) olish , tasvirlay olish, tushuntira olish va bashorat qila olish kabi ko‘rsatkichlar vositasida ifodalangan. Bular asosan obyektni xaritadan ko‘rsata olish va uning hususiyatini tariflay olish geografik terminlarni bilish bilan bog‘liq. Geografik terminlar manosini bilish o‘qituvchi va o‘quvchini Yer sayyoramizning obyektlari va tabiatini ko‘z oldimizda gavdalantirishning zaruri talabi deb qaramoq lozim.

geografik termin lar o‘quvchilarda geografiya darslariga bo‘lgan qiziqishni hosil qiladi ular tomonidan geografik tushunchalarning chuqur o‘zlashtirilishi ta’minlanadi o‘quvchilarning tafakkuri rivojlanadi, natijada o‘zlashtirilgan bilim faoliyat ko‘nikmaga aylanadiDARS JARAYONIDA GEOGRAFIK TUSHUNCHALARDAN FOYDALANISH QO‘YIDAGI HOLATLARNING RO‘Y BERISHINI TA’MINLAYDI

O‘lkashunoslik materiallari yordamida umumiy geografik tushunchalarni shakllantirishning asosiy yo‘li jonli mushohadadan abstrakt tafakkurga borishdir. Geografik tushunchalarning shakllanishi, ya’ni o‘rganiladigan narsa, ob y ekt va hodislarning muhim xususiyatlari hamda asosiy belgilarining o‘quvchilar ongida aks etishida o‘lkashunoslik materiallari muhim o‘rinni egallaydi. O‘quvchilar tabiiy geografiya boshlang‘ich kursi asoslarini o‘rganish jarayonida juda ko‘p geografik terminlar, toponimlar, shuningdek mahalliy vositalar borasida aniq tasavvur va ilmiy tushunchalarga ega bo‘lishi lozimdir.