Huquqshunosning kasb turlari
![Mavzu:
Huquqshunosning
kasb t ur lar i](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_1.png)
![Huquqshunosning k asb t urlarini
o’rganishimizdan oldin ularni ik k i t oifaga
(ma’lumot iga k o’ra) bo’lishimiz k erak .
Oli y (huquqshunos)- yuridik
unversiteti,yuridik fakultetiga
ega bo’lgan oliy o’quv yurtlari
O’r ta m a x s u s - (advokat
yordamchisi, fuqarolik holati
dalolatnomalarini qayd qilish
inspektori, notarial idoralar kotibi,
huquqbuzarlikning oldini olish
inspektori, voyaga yetmaganlar
bilan ishlash inspektori, sud
ijrochisi, sud majlisi kotibi, xo’jalik
tashkilotlarida huquqshunos0
maslahatchisi ) -y u r id ik kollejla r](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_2.png)
![Huquqshunosda quy idagi k asbiy k o’nik malar
v a qobiliy at lar shak llangan bo’lishi k erak
insonlar bilan ishlay olish
e’t iborlilik
dilk ashlik
bosiqlik
sov uqqonlik
k uzat uv chanlik
hujjat lar bilan ishlay olish
diqqat v a sabr bilan t inglay olish,
t ushunish, insonlarni, ularning
xulqi, hat t i-harak at larini baholay
olish,
y ax shi riv ojlangan og‘zak i v a
y ozma nut q,
k o‘p y oza olish m ahorat i,
f ik rlarni aniq ifodalay olish.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_3.png)
![Huquqshunosning k asbiy t urlari
Huquqshunos konsultatsiyalar yoki
konsalting firmalarida – huquq va
majburiyatlarni tushuntirib berish, turli
xildagi hujjatlarni ishlab chiqish, sud
faoliyatida har xil rolda ishtirok etish, u yoki
bu bahslarda fuqarolarning huquqlarini aks
ettirish;
Tashkilotlarda – egalik huquqlari, shaxs,
mulk, shuningdek, kashfiyotlar, tovar belgilari
va hokazolarni ro‘yxatdan o‘tkazishga oid
hujjatlarni ishlab chiqish va rasmiylashtirish;
xodimlar inspektori; sud yoki arbitrajda ish
beruvchining jinoiy tergovga bog‘liq
bo‘lmagan qiziqishlarini tushuntirish;
Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd
qilish idoralarida – inspektorlik faoliyati;
sudlarda – sud ijrochiligi hamda sud
majlisi kotibligi faoliyati;
Advokatlik kontoralarida – advokatga
yordamchi, fuqarolarga va jismoniy
shaxslarga sudda o‘z manfaatlarini himoya
qilishda yordam berish;
Notarial idoralarda – fuqarolarga o‘z
huquq va majburiyatlarini tushuntirish,
yuridik hujjatlarni ishlab chiqish, har hil
yuridik hujjatlarni tayyorlash, hujjatlarni
nusxalash, vasiyatnoma va kelishuvlarni
rasmiylashtirish;](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_4.png)
![Huquqshunos
kasbining
AFZALLI KLA RI
k asbning jamiy at dagi y uqori
nufuzi ;
inson v a d av lat manfaat larini
himoy a qilish;
ishda erk inl ik v a
must aqil lik ning y uqori darajasi;
y uqori maosh;
har xil insonlar bi lan doimiy
mul oqot da bo‘lish imk oni y at i;
insonlarga qonuniy rav ishda
o‘zlariga t egishli bo‘lgan ma’nav iy,
moddiy boy lik larni qo‘lga
k irit ishlarida y ordam berish
mas’uliy at ini his qilish;
sud ishlarining nozik t omonlarini
bilib olish;
sud-ijro t izimidagi y uqori
k areraga k o‘t arilish imk oniy at i.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_5.png)
![Kasbiy qiy inchi lik lar mijozning t al ablarini k echi k t irishdagi asabiy holat lar
xav fi
k orporat i v et i k a qoidalariga amal qi lish maj buriy at i; qi sqa muddat larda
jav obgarlar bilan bi rgalik da da’v ogarlar sonidan k elib chiqadigan k o‘pgina
dushmanlar ort t irib olish
jav obgar v a da’v ogarlar t omonidan bosim v a t ahdidlar; sog‘lik , ba’zan esa,
hay ot bilan t av ak k al qilish
ishdagi ruhiy zo‘riqish, ay niqsa, hech qanday ji noy at sodir et magan, lek in
noxush holat lar v a fi ribgarli k qurboni bo‘lgan insonl arning “oxirgi si” ni
undiri b olgandaHuquqshunos k asbining
k asbiy QIY INCHILIKLARI](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_6.png)
![Huquqshunosning kasb turlari
faoliyatida y uridik bilimlarning o’rni
Yuridik bili mlar t ashk i lot chili k
ishl arini muv aff aqi y at li amalga
oshiri shga y o‘l ochadi – ay nan
mana shu k asb faoliy at ning
ixt iy oriy sohasi dagi ix t iy oriy
rahbar uchun asosiy si
hisobl anadi. Ko‘plab
muv aff aqiy at li menejerlar
biznesga, amaliy ot da qanday dir
aniq bir t adbirk orli k sohasidagi
bilim v a k o‘ni k mal arni puxt a
o‘zlasht irgan holda, y urist sifat ida
k i rib k el ishadi .](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_7.png)
![
Kichik t ashk i lot huquqshunosga “ t o‘li q i sh
front i” ni et k azib berish v a uni ish bilan
t a’minlashni uddalay ol may digan holat lar ham
uchrab t uradi. Ko‘p huquqshunoslar bir v aqt ning
o‘zida bir necht a t ashk ilot larga xizmat
k o‘rsat ishadi v a rahbarl ar ham, uning
rangbarang faoli y at i, t urli sohalardagi mul oqot
v a aloqalari faqat foy daga ishlashini t ushungan
hol da, bunga rozi bo‘lishadi.
Ba’zi da t ashk ilot ning y uridik x izmat larini,
k orxonalarga t urli x ildagi y ordam v a x izmat larni
k o‘rsat av erib “ k orporat i v ” y urist ga ay l angan y uridik
fi rma amalga oshiradi . Bunday fi rma xodi mlari alohida
majburiy at l arni o‘zaro bo‘lishi b olgan holda, bi r necha
o‘nlab t ashk il ot larga xizmat k o‘rsat i shga qodirlar. Bu
k abi fi rmalar y uqori mav qega ega bo‘lishl arini v a
ishchilarinig maoshi ham shunga y arasha bo‘li shi ni
anglab et ish uchun daho bo‘li sh shart emas.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_8.png)
![Huquqshunosning k asb t urlariga
k engroq t o’x t aladigan bo’lsak
•
ADVOKAT - erk in k asb v ak il i, huquqiy
masal alar bo‘y icha must aqil
professional maslahat chi. A gar u bir o‘zi
ishlay ot gan bo‘lsa, adv ok at lik k abinet i ni
t uzadi; ik k i y ok i undan k o‘p adv ok at lar
esa adv ok at lik by urolarini v a y uridik
masl ahat mark azlarini t uzishl ari
mumk in. A dv ok at il miy, pedagogik v a
ijodiy faoliy at dan t ashqari bi ror
t ashk il ot da xodim sifat ida faoliy at
y urit ishi y ok i dav lat boshqaruv i
lav oziml ari da ishlashi mumk in emas.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_9.png)
![Adv ok at shaxsiga
qo’yiladigan talablar
Oliy y uridik ma’lumot ga y ok i y uridik
ixt isoslik bo‘y icha ilmiy darajaga ega
bo‘lgan har bir k ishi adv ok at bo‘lishi
mumk in. Oliy o‘quv y urt ini t ugat gach,
mut axassislik bo‘y icha ik k i y illik ish
faoliy at i y ok i adv ok at oldida st ajirov k a
o‘t agan bo‘lishi k erak . (adv ok at besh y illik
ish t ajribasidan k ey in st ajy orga rahbarlik
qilish huquqiga ega bo‘ladi). St ajy or
must aqil rav ishda adv ok at lik qilishga haqi
y o‘q, lek in adv ok at lik sirlarini saqlashga
majbur.
Haqiqiy adv ok at lik - uzoq v a
y uqori sifat li t a’lim, y uridik
sohadagi t ajriba, o‘z k asbiy
darajasini y uqori k o‘t arishdagi
t inimsiz mehnat , y uridik
sohaning t urli mut axassislari
bilan aloqa v a munosabat lar. Bu
- samarasi hay ot dagi y ut uqlarni,
k asbdoshlarning hurmat ini v a
mijozlar ishonchini
t a’minlay digan uzoq v a doimiy
mehnat .](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_10.png)
![“ Haqiqat mash’ali k o‘pincha uni k o‘t arib k et ay ot gan odamning qo‘lini k uy diradi.” (P.Buast )
A dvok at lik siri – adv ok at ga
ishonchnoma bergan shax s t omonidan
berilgan ma’lumot . Fuqaro adv ok at ga
nima masala bo‘y icha murojaat
qilishidan qat ’i nazar - hal et ilishi lozim
bo‘lgan muammolar t o‘g‘risidagi
ax borot lar bo‘ladimi y ok i
ay blanay ot gan jinoiy ishga doir
ma’lumot lar bo‘ladimi - boshqalarga
berishga uning haqi y o‘q. Qonun
bo‘y icha adv ok at unga mijoz t omonidan
ma’lum qilingan ix t iy oriy holat lar
bo‘y icha guv oh sifat ida t ergov qilinishi
mumk in emas. U ma’lumot larning
barchasini sir saqlashi shart .](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_11.png)
![
Not arius - not arial harak at larni amalga
oshirish uchun v ak olat li lav ozimdagi shaxs.
Not arial harak at larga esa hujjat lar
nusxalari v a ulardan olingan
k o‘chirmalarning, hujjat lardagi imzolarning
haqiqiy ligini t asdiqlash, mulk k a v a merosga
oid hujjat larni rasmiy lasht irish,
hujjat larning bir t ildan boshqa t ilga
t arjimasining t o‘g‘riligi v a har bir
mamalak at ning o‘ziga xos bo‘lgan boshqa
bir qat or rasmiy lasht irish ishlari k iradi.
Not ariuslar odamlarga o‘z hat t i-
harak at larini y uridik jihat dan t o‘g‘ri amalga
oshirishlariga y ordamlashish orqali
ularning y axshi huquqiy maslahat chisiga
ay lanishadi. N ot arius insonlarning asl
maqsadlarini anglay olishi v a ularning har
qanday nojo‘y a hat t i-harak at lari huquqiy
oqibat larga olib k elishi mumk inligi, ularni
amalga oshirishning t o‘g‘ri t art ibini
t ushunt ira olishi k erak .](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_12.png)
![N ot arius bo‘lish oson emas.
Eng birinchi shart i - huquqshunos
diplomiga ega bo‘lish, lek in bu ham
et arli emas. Not arius lav ozimiga
da’v ogarlar, av v alambor Dav lat
not arial k ont oralarida y ok i xususiy
t art ibdagi k ont orada k amida ik k i y il
amaliy ot o‘t ashi, k ey in esa not arius
lit senziy asini qo‘lga k irit ish huquqini
beradigan malak a imt ihonlaridan
o‘t ishi lozim. Agar malak a
imt ihonidan o‘t olmasa, bir y ildan
k ey ingina qay t a t opshirishi mumk in .
Malak a imt ihonidan muv aff aqiy at li
o‘t ib, qanday dir sabablarga k o‘ra,
not arius lav ozimida ishlamasa, uch
y ildan so‘ng lit senziy a o‘z k uchini
y o‘qot adi v a y ana malak a
imt ihonini qay t a t opshirishga
t o‘g‘ri k eladi. Lit senziy aga ega bo‘la
t urib, not ariusga y ordamchi bo‘lib
faoliy at y urit ish mumk in, bu esa
k elajak da not arius lav ozimini
qo‘lga k irit ish uchun zarur ish
t ajribasini beradi.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_13.png)
![
Sud ijro xizmatida – qarz, etkazilgan ma’naviy
va moddiy zarar o‘rnini qoplash, alimentlarni
undirish, sud qarori to‘g‘risidagi xabarnomani
tayyorlash va uni javobgarga etkazish,
militsiyani jalb qilgan holda javobgarni izlab
topish, javobgarga tegishli mol-mulk va moddiy
boyliklarni qidirish hamda ularni xatlash, sud
qarorlari ijrosi to‘g‘risidagi hisobotlarni
tayyorlash va ularni sudga jo‘natish, musodara
qilingan buyumlarni ro‘yxatga olish va
dalolatnomalarini tuzish, javobgarlikdan bo‘yin
tovlagan shaxsga tegishli bank hisob
raqamlarini yopishni tashkil etish, musodara
qilingan va xatlangan mol-mulkni olib ketish,
saqlash, va da’vogarga etkazish yoki savdoga
chiqarish, da’vogarga qarzlarni qaytarish.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_14.png)
![Huquqshunosning k asbiy mut axasislik laridan
y ana muhimlari bu sud apparat urasidir
Sud ijrochisi. Bir t omondan,
k o‘pchilik nazarida sud ijrochilari
(nozirlari) - y ax shi insonlar emas:
go‘y o ular odamlardan “ox irgisi” ni
t ort ib olishadi. Ik k inchi t omondan
esa, bu k asbga y oshlar o‘rt asida
qiziqish ort ib bormoqda. Bu k asb
faoliy at i dav omidagi noxushlik lar
v a qiy inchilik larga qaramay,
ak sariy at bit iruv chilar uni qaerda
v a qanday egallashga qiziqishadi.
Sud nozirlari - qarzlarni undiruv chi
sifat ida hamma dav rda, hamma
xalqlarda bo‘lgan. Ko‘p hollarda
ular o‘z v azifalarini bajarishda
k uch ishlat ishga t ay y or t urishgan.
Bu esa, o‘z-o‘zidan, odamlardan
pul, mol-mulk , t ransport v osit alari
v a hat t o k o‘chmas mulk larini ham
“ t ort ib oluv chi” larga nisbat an
jamiy at da y oqimsiz munosabat ni
k elt irib chiqargan.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_15.png)
![“ Doimo irodangga
hok im, v ijdoningga qul
bo‘l.” (M.Ebne r-Eshe nbax )
Sud majlislari k ot ibi zimmasiga sud jaray oniga
t egishli bo‘lgan hujjat larini rasmiy lasht irish,
sud majlisi bay onnomalari v a qarorlarini
y ozish, ularni t omonlarga et k azish k abi
v azifalar y uk lat iladi. Buning uchun ularga
diqqat , k uchli xot ira, uzoq v aqt esda saqlash,
y axshi eshit ish qobiliy at i, t ez v a aniq y ozish,
y uqori sav odxonlik asqot adi.
Sud ijrochisi, har qanday y urist k abi,
k rist alldek sof v a halol bo‘lishi shart .
SHuningdek , jav obgar t ushib qolgan har
qanday holat ni baholashda o‘t a xolislik v a
huquqiy munosabat lardagi o‘t a qat ’iy lik ni
o‘zida mujassamlasht ira olishi ham zarur.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_16.png)
![
Sud ijrochilari nafaqat qarzlar y ok i m oddiy
boy lik larni undirish, balk i barcha t urdagi sud
qarorlarining ijrosini t a’m inlash uchun
mas’uldirlar. Ulardan insonlar bilan muomalada
alohida mahorat t alab qilinadi, y a’ni ularning
insoniy qadr-qim mat larini k amsit m agan v a
noiloj ahv olga qo‘y magan holda faoliy at olib
borishlari lozim .
Sud ijrochisining ishi must ahk am sog‘lik v a
y axshi jismoniy t ay y orgarlik ni ham t alab qiladi,
chunk i ba’zida ularga nisbat an jav obgar y ok i
uning k elishilgan hamk orlari k uch ishlat adigan
holat lar ham bo‘lib t uradi.
Sud ijrochisi – mohiy at i jihat idan, sud
qarorlarining ijrosini t a’m inlashga
ixt isoslashgan, y axshi jismoniy k o‘rsat k ichlarga
ega bo‘lgan y urist lar t oifasiga k iradi.](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_17.png)
![F oydalanilgan adabiyot lar:
Qodirov B . R , Qodirov I . B “ Kasbiy t ashxis met odik asi
t o ’ plami ” TOSHKEN T 2018
Foziy ev Z . F , Mahmedov K . K “ Kasb psixologiy asi ” TOSHKEN T
2003
Qodirov K . B “ Kasb t anlashga t ay y orgarlik lning asosiy
jihat lari v a k asbiy t ashxis ” TOSHKEN T 2001
O.Karimov a “ Huquqshunoslik ” ak ademik lit sey v a k asb-
hunar k ollejlari uchun. Toshk ent 2018](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_18.png)
![E’t iboringiz uchun
rahmat !
Thank s for y our at t ent ion
!](/data/documents/a38d2509-f872-4954-82ba-006d1b415350/page_19.png)
Mavzu: Huquqshunosning kasb t ur lar i
Huquqshunosning k asb t urlarini o’rganishimizdan oldin ularni ik k i t oifaga (ma’lumot iga k o’ra) bo’lishimiz k erak . Oli y (huquqshunos)- yuridik unversiteti,yuridik fakultetiga ega bo’lgan oliy o’quv yurtlari O’r ta m a x s u s - (advokat yordamchisi, fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qilish inspektori, notarial idoralar kotibi, huquqbuzarlikning oldini olish inspektori, voyaga yetmaganlar bilan ishlash inspektori, sud ijrochisi, sud majlisi kotibi, xo’jalik tashkilotlarida huquqshunos0 maslahatchisi ) -y u r id ik kollejla r
Huquqshunosda quy idagi k asbiy k o’nik malar v a qobiliy at lar shak llangan bo’lishi k erak insonlar bilan ishlay olish e’t iborlilik dilk ashlik bosiqlik sov uqqonlik k uzat uv chanlik hujjat lar bilan ishlay olish diqqat v a sabr bilan t inglay olish, t ushunish, insonlarni, ularning xulqi, hat t i-harak at larini baholay olish, y ax shi riv ojlangan og‘zak i v a y ozma nut q, k o‘p y oza olish m ahorat i, f ik rlarni aniq ifodalay olish.
Huquqshunosning k asbiy t urlari Huquqshunos konsultatsiyalar yoki konsalting firmalarida – huquq va majburiyatlarni tushuntirib berish, turli xildagi hujjatlarni ishlab chiqish, sud faoliyatida har xil rolda ishtirok etish, u yoki bu bahslarda fuqarolarning huquqlarini aks ettirish; Tashkilotlarda – egalik huquqlari, shaxs, mulk, shuningdek, kashfiyotlar, tovar belgilari va hokazolarni ro‘yxatdan o‘tkazishga oid hujjatlarni ishlab chiqish va rasmiylashtirish; xodimlar inspektori; sud yoki arbitrajda ish beruvchining jinoiy tergovga bog‘liq bo‘lmagan qiziqishlarini tushuntirish; Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qilish idoralarida – inspektorlik faoliyati; sudlarda – sud ijrochiligi hamda sud majlisi kotibligi faoliyati; Advokatlik kontoralarida – advokatga yordamchi, fuqarolarga va jismoniy shaxslarga sudda o‘z manfaatlarini himoya qilishda yordam berish; Notarial idoralarda – fuqarolarga o‘z huquq va majburiyatlarini tushuntirish, yuridik hujjatlarni ishlab chiqish, har hil yuridik hujjatlarni tayyorlash, hujjatlarni nusxalash, vasiyatnoma va kelishuvlarni rasmiylashtirish;
Huquqshunos kasbining AFZALLI KLA RI k asbning jamiy at dagi y uqori nufuzi ; inson v a d av lat manfaat larini himoy a qilish; ishda erk inl ik v a must aqil lik ning y uqori darajasi; y uqori maosh; har xil insonlar bi lan doimiy mul oqot da bo‘lish imk oni y at i; insonlarga qonuniy rav ishda o‘zlariga t egishli bo‘lgan ma’nav iy, moddiy boy lik larni qo‘lga k irit ishlarida y ordam berish mas’uliy at ini his qilish; sud ishlarining nozik t omonlarini bilib olish; sud-ijro t izimidagi y uqori k areraga k o‘t arilish imk oniy at i.