Iliada va odisseya asari tahlili
![Mavzu: Iliada va odisseya
asari tahlili](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_1.png)
![Rеjа:
1. Homerning hayoti va ijodi
2. Iliada dostoni tahlili
3. Odisseya dostoni tahlili](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_2.png)
![Homer (qadimgi yunoncha: μηρος, Ὅ Hómēros ) yunon shoiri ,
„Iloada“ va „Odisseya“ asarlari muallifidir. Uning hayoti
haqida aniq ma lumotlar yo q. Turli davrlarda yaratilgan
ʼ ʻ
tadqiqotlarda uning yashab o tgan davrini mil. av. 12-asr
ʻ
bilan 7-asr oralig ida deb ko rsatiladi. Homerning so qir
ʻ ʻ ʻ
bo lgani, o z asarlarini baxshilar kabi og zaki aytgani ma lum.
ʻ ʻ ʻ ʼ
Ularni kim, qachon yozib olgani aniq emas. Homerga nisbat
berilgan asarlar ko p, ammo gomershunoslar kup
ʻ
tortishuvlardan keyin fakat 2 asarni — „Iliada“ va „Odisseya“
Homerniki deb tan olishgan. Ularning ikkovi ham qahramonlik
eposi bo lib, yunon mifologiyasi asosida yaratilgan. Shu bilan
ʻ
birga, ularda faqat she rlar, afsonalar va rivoyatlargina emas,
ʼ
real tarixiy vokealar ham aks etgan. Jumladan, „Iliada“
dostonida tasvirlangan Troya ko p zamonlar afsonaviy shahar
ʻ
hisoblanib kelingan, ammo buyuk arxeolog Shpilman ko p
ʻ
yillik izlanishlardan so ng uni topdi va bu shahar tarixda
ʻ
mavjud bo lganini isbot qildi. Homer asarlaridan namunalar
ʻ
o zbek tiliga tarjima qilingan (Mirtemir, Qodir Mirmuhamedov
ʻ
va boshqalar). [1] HOMERNING HAYOTI VA IJODI](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_3.png)
![Ва ни оят, мирмидонлар майдонига келиб, ҳ
кўрдилар
амга ботган Ахиллесни ўз чодири
Ғ
бўса асида…
ғ
350 Биро Ахилл, дўстларини тарк этди-да,
қ
мўйсафид уммон
Ё асига бориб инди ва ўлларин чўзиб сув
қ қ
томон
О сут берган онасига бўзлаб-бўзлаб илди
қ қ
илтижо:
“Онажоним! На от мени фоний этиб
ҳ
ту анинг учун
ққ
Олампано Зевс этмаган менга насиб
ҳ
иззату икром?
355 Бугун эса боридан ам ма рум этди!
ҳ ҳ
И тидорли шо
қ ҳ
Мутакаббир Агамемнон менинг жангда
олган муздимни
Ўзиники илиб олиб, фарзандингни айлади
қ
бадном!”](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_4.png)
![
Biz nimani bilamiz?
Troyan urushi> Homer asoslari> Tafsilotlar
Homer
Homerning hayoti va faoliyati
Gomer, yunon va rim yozuvchilarining eng
muhim va eng qadimgi davri edi. Yunonlar va
rimliklar o'zlarining she'rlarini bilmas ekan,
o'zlarini bilimli deb hisoblamadilar. Uning
ta'siri nafaqat adabiyotda, balki uning
asarlaridan darslar orqali axloqiy va axloqiy
jihatdan ham sezildi. Yunon miflari va dinlari
haqida ma'lumot izlash uchun birinchi
manbadir.](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_5.png)
![Iliada dostoni tahlili
„ Iliada “ (Ilias) — yunon epik dostoni. Gomer yozgan deb
taxmin qilinadi. Aftidan, mil. av. 13-asr dagi Ilion, ya ni ʼ
Troya urushi haqidagi rivoyatlar asosida 9—8-asrlarda
paydo bo lgan. Gekzametr (musaddas) o lchovida
ʻ ʻ
yozilgan (15700 misraga yaqin). „I.“ ning bosh
qaxramoni — Axill. Buyuk yo lboshchisi Agamemnon
ʻ
tomonidan haqoratlangan „Axillning qahri“ doston
mavzuining asosini tashkil etadi. Unda yakkama-yakka
qahramonona jang manzaralari, qamal qilingan
Troyadagi hayot lavhalari, ma budalarning Olimpdagi
ʼ
mu-nozaralari mutoyibali tasvirlangan. Asar Qodir
Mirmuhamedov tomonidan o zbek tiliga tarjima qilingan
ʻ
(1988) [1]
.](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_6.png)
![
Iliadada Olimpiya xudolari bir xil aktyorlar odamlar kabi.
Ularning she’rda tasvirlangan transsendental dunyosi yer
dunyosi timsoli va o‘xshashligida yaratilgan. Oddiy
odamlardan xudolar faqat ilohiy go'zallik, g'ayrioddiy
kuch, har qanday mavjudotga aylanish in'omi va o'lmaslik
bilan ajralib turardi.
Odamlar singari, oliy xudolar ham tez-tez o'zaro
janjallashishdi va hatto dushmanlik qilishdi. Ushbu
janjallardan birining ta'rifi "Iliada" ning eng boshida,
ziyofat stolining boshida o'tirgan Zevs o'zining rashkchi va
asabiy xotini Gerani kaltaklash bilan tahdid qilganida,
unga e'tiroz bildirishga jur'at etgani uchun berilgan.
Cho'loq Gefest onasini qabul qilishga va odamlar tufayli
Zevs bilan janjallashmaslikka ko'ndiradi. Uning sa'y-
harakatlari tufayli tinchlik va o'yin-kulgi yana hukmronlik
qiladi. Oltin sochli Apollon go'zal muzalar xoriga
hamrohlik qilib, lira chaladi. Quyosh botganda, bayram
tugaydi va xudolar mohir Gefest tomonidan Olympusda
ular uchun qurilgan zallariga tarqaladilar.](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_7.png)
![Ор-номус, урур ва беорлик, инти ом ўтида ғ қ
ёниш амда шу инти ом олдидаги ожизлик…
ҳ қ
ХХ-ХХ I асрлар “ма сул”и – турли экологик,
ҳ
маънавий-ахло ий муаммолардан кўра анча
қ
адимий бўлган мазкур муаммолар, бо ий
қ қ
сўро лар учун макону замон тўси и бегона.
қ ғ
Бунинг ёр ин далили арб адабиётининг илк
қ Ғ
намояндаси саналмиш улу омер томонидан
ғ Ҳ
милоддан аввалги VIII асрда яратилган азим
обида – “Илиада”дир.](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_8.png)
![Ҳомер даҳоси қудратининг энг ёрқин
фазилатларидан бири шуки, у икки буюк иллат
ҳамда фазилат тўқнашган ана шундай драматик
лаҳзада мана шу сабаб орқасида келиб чиққан
оқибат – Уруш жараёнини асар марказига олиб
кирди. Тўғри, урушнинг ўзи ўн йилдан буён
давом этиб келарди-ю, илионликлар шу
пайтгача шаҳар деворлари ортидан чиқишга
ботинолмасди. Фақат Ахиллес муҳорабани
тарк этгачгина, улар очиқ жангга, душман
билан юзма-юз ҳақиқий Урушга, даҳшатли
Урушга кирди. Муаллиф бу улуғ муҳорабани
бор сурони, ваҳшати билан реалистик
бўёқларда ниҳоятда рангин тасвирлайди:](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_9.png)
![Odisseya dostoni tahlili
"ODISSEYA" (lot. Odessea, Odyssia) — yunon epik
dostoni. Muallifligi Gomerga nisbat beriladi.
Miloddan avvalgi taxminan 9— 8-asrlarda paydo
bo lgan "Iliada" dostonidan keyin yaratilgan. ʻ
Gekzametr (musaddas o lchovi)da yozilgan (12100
ʻ
misra). "O." negizida dunyoga mashhur shunday
folklor syujeti yotadi: uzok, darbadarlikdan so ng
ʻ
sadoqatli rafiqasi Penelopa oldiga tanib bo lmaydigan
ʻ
holda eri — Odissey qaytib keladi. Odissey obrazida
qaxramonlik sifatlaridan ko ra uning aql-zakovati,
ʻ
epchilligi, tadbirkorligi ustun turadi. "O."da maishiy
kartinalar va ertak unsurlari "Iliada"dagiga
qaraganda ko proq. Doston qad. zamonlardayoq
ʻ
yunon xalqining muqaddas va mo tabar kitobiga
ʻʼ
aylangan. Ko p tillarga tarjima qilingan. Ayrim
ʻ
parchalari o zbek tilida Mirtemir tarjimasida nashr
ʻ
etilgan. [1]](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_10.png)
![
"Odissey" - qadimgi yunon shoiri Gomerga tegishli
ikkinchi ("Iliada" dan keyin) klassik she'r. U miloddan
avvalgi 8-asrda yaratilgan bo'lishi mumkin. e. Odissey
ismli afsonaviy qahramonning troya urushi oxirida
vataniga qaytishi paytidagi sarguzashtlari, shuningdek,
Itakada Odisseyni kutayotgan rafiqasi Penelopaning
sarguzashtlari haqida hikoya qiladi.
"Odisseya" Gomerning ajoyib va kundalik she'ri bo'lib,
uning harakati Odissey aylanib yurgan gigantlar va
yirtqich hayvonlarning sehrli mamlakatida sodir bo'ladi.
O'qish yanada qiziqarli she'r to'liq, lekin etarli vaqt
bo'lmasa, siz foydalanishingiz mumkin "Odisseya" ning
boblar bo'yicha qisqacha mazmuni .](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_11.png)
![‘ ODISSEYA XULOSASI’
Gomer Musodan Odisseyning sayohatlari haqida aytib
berishini so'raydi. Olympusdagi xudolar yig'ilishida Zevs
yuqoridan kelgan ogohlantirishlarga e'tibor bermay,
Agamemnonning xotini Klytemnestrani vasvasaga solib,
ikkinchisini o'ldirishni rejalashtirgan Egistusning aqldan
ozganligini eslaydi. Keyinchalik u Agamemnonning o'g'li
Orest tomonidan o'ldirilgan.
Afina ma’buda Zevsni Odissey o‘z o‘g‘li Siklop
Polifemini ko‘r qilib qo‘ygani uchun Odisseydan
g‘azablangan dengiz xudosi Poseydonning g‘azabiga
qaramay, uyiga qaytishi kerakligiga ishontiradi. Afina
Odisseyning o'g'li Telemaxga maslahat berish uchun
Itakaga boradi. U Odissey haqidagi yangiliklarni izlash
uchun undan yunon qirollari Nestor va Menelausga
borishni talab qiladi. Ertasi kuni Telemachus yig'ilish
chaqiradi va onasi Penelopaning sovchilarni uydan
haydab chiqarish bilan tahdid qiladi.](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_12.png)
![Odisseya dostonidan parcha
Aeola orolidagi Odissey
Tez orada Odisseya qahramonlari shamollar xudosi Eol orollariga yetib kelishdi. Aeolus butun bir oy
davomida dengizchilarni nishonladi. Ular suzib ketishdan oldin keyingi yo'l u Odisseyga kumush ip
bilan bog'langan mo'ynani uzatdi. Bu mo'ynada Aeolus barcha bo'ronli shamollarni o'ziga bo'ysundirdi,
faqat Odissey kemalarini o'zining tug'ilgan Itaka shahriga olib borishi kerak bo'lgan mehribon g'arbiy
Zefirdan tashqari. Eolusning aytishicha, Odissey uyga suzib ketishdan oldin sumkadagi kumush ipni
yechmasligi kerak.
Sayohat tinchlandi. Odissey allaqachon Itakaga yaqinlashayotgan edi va hatto uning ustida
yonayotgan olovni ham aniqlay olardi, lekin o'sha paytda u qattiq charchoqdan tushga kirdi. O'z
yo'lboshchisiga berilgan boy sovg'alar Eol sumkasida ekanligiga ishongan Odisseyning hamrohlari
kumush ipni yashirincha echib olishdi. Shamollar ko'tarilib, Odisseyning kemasini ulardan oldin
haydab, Eolning uyiga yugurdi. Odisseya qahramonlari tez orada yana Eola orolida topib, undan
yordam so'rashni boshladilar, lekin g'azablangan xudo ularni haydab yubordi.](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_13.png)
![](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_14.png)
![Etiboringiz uchun raxmat](/data/documents/87110330-8cc5-4137-b1b0-726a5efa0ebf/page_15.png)
Mavzu: Iliada va odisseya asari tahlili
Rеjа: 1. Homerning hayoti va ijodi 2. Iliada dostoni tahlili 3. Odisseya dostoni tahlili
Homer (qadimgi yunoncha: μηρος, Ὅ Hómēros ) yunon shoiri , „Iloada“ va „Odisseya“ asarlari muallifidir. Uning hayoti haqida aniq ma lumotlar yo q. Turli davrlarda yaratilgan ʼ ʻ tadqiqotlarda uning yashab o tgan davrini mil. av. 12-asr ʻ bilan 7-asr oralig ida deb ko rsatiladi. Homerning so qir ʻ ʻ ʻ bo lgani, o z asarlarini baxshilar kabi og zaki aytgani ma lum. ʻ ʻ ʻ ʼ Ularni kim, qachon yozib olgani aniq emas. Homerga nisbat berilgan asarlar ko p, ammo gomershunoslar kup ʻ tortishuvlardan keyin fakat 2 asarni — „Iliada“ va „Odisseya“ Homerniki deb tan olishgan. Ularning ikkovi ham qahramonlik eposi bo lib, yunon mifologiyasi asosida yaratilgan. Shu bilan ʻ birga, ularda faqat she rlar, afsonalar va rivoyatlargina emas, ʼ real tarixiy vokealar ham aks etgan. Jumladan, „Iliada“ dostonida tasvirlangan Troya ko p zamonlar afsonaviy shahar ʻ hisoblanib kelingan, ammo buyuk arxeolog Shpilman ko p ʻ yillik izlanishlardan so ng uni topdi va bu shahar tarixda ʻ mavjud bo lganini isbot qildi. Homer asarlaridan namunalar ʻ o zbek tiliga tarjima qilingan (Mirtemir, Qodir Mirmuhamedov ʻ va boshqalar). [1] HOMERNING HAYOTI VA IJODI
Ва ни оят, мирмидонлар майдонига келиб, ҳ кўрдилар амга ботган Ахиллесни ўз чодири Ғ бўса асида… ғ 350 Биро Ахилл, дўстларини тарк этди-да, қ мўйсафид уммон Ё асига бориб инди ва ўлларин чўзиб сув қ қ томон О сут берган онасига бўзлаб-бўзлаб илди қ қ илтижо: “Онажоним! На от мени фоний этиб ҳ ту анинг учун ққ Олампано Зевс этмаган менга насиб ҳ иззату икром? 355 Бугун эса боридан ам ма рум этди! ҳ ҳ И тидорли шо қ ҳ Мутакаббир Агамемнон менинг жангда олган муздимни Ўзиники илиб олиб, фарзандингни айлади қ бадном!”
Biz nimani bilamiz? Troyan urushi> Homer asoslari> Tafsilotlar Homer Homerning hayoti va faoliyati Gomer, yunon va rim yozuvchilarining eng muhim va eng qadimgi davri edi. Yunonlar va rimliklar o'zlarining she'rlarini bilmas ekan, o'zlarini bilimli deb hisoblamadilar. Uning ta'siri nafaqat adabiyotda, balki uning asarlaridan darslar orqali axloqiy va axloqiy jihatdan ham sezildi. Yunon miflari va dinlari haqida ma'lumot izlash uchun birinchi manbadir.