Ilmiy tadqiqot metodlari va metodologiyasi
1. Ilmiy tadqiqot metodlari turlari. 2. Emperik tadqiqot usullari. 3. Emperik-nazariy tadqiqot metodlari. 4. Nazariy tadqiqot metodlari. Mavzu: Ilmiy tadqiqot metodlari va metodologiyasi . Reja:
Metod –ilmiy tadqiqot metodikasining asosidir. Metod deganda ma`lum jarayonni nazariy jihatdan ta`riflab berish va amaliy jihatdan amalga oshirish uchun foydalanadigan usul tushuniladi. Tadqiqotlarni ma`lum bir ketma-ketlikda va yuqori samarada bajarish nuchun qo’llaniladigan metodlarning tizimi metodika deyiladi. Metodologiya- o’rganilayotgan masalani xususiyatlarini e`tiborga olgan holda tadqiqot metodlarini tanlash va qo’llash imkonini yaratib beruvchi fandir.Metod Metodika Metodolo giya
Ilmiy tadqiqot metodlari 3 turga bo’linadi Emperik tadqiqot metodlari Emperik va nazariy tadqiqot metodlari Nazariy tadqiqot metodlariIlmiy tadqiqot metodlari
Emperik tadqiqot metodlariga qo’yidagilar kiradi kuzatish Qiyoslash Hisoblash Ulchash EksperimentEmperik tadqiqot usullari
Kuzatish deb- ma`lum bir ob`ektni muntazam ravishda bir maqsad yo’lida o’rganish yoki ochish bilan amalga oshiradigan bilish usuliga aytiladi. Qiyoslash asosida olinadigan natijalar “Kattaroq, kichikroq yoki teng” degan javoblar bilan xulosa qilinadi. Ulchash deb- ma`lum bir kattalikni o’lchav birligidagi etalonga nisbatan raqam sonidagi qiymatini aniqlashdab iborat bo’lgan fizik jarayonga aytiladi. Eksperement deb- aniq belgilangan sharoitda ma`lum bir xodisani aniq maqsad yo’lida o’rganish uchun qo’yilgan tajribaga aytiladi. Hisoblash deb- - tor texnik ma`noda berilgan majmua yoki to’plamdagi bir tipli ob`ektlar sonini aniqlash jarayoniga aytiladi.Emperik tadqiqot usullari