ISLOMIY MA N BA LA RDA POETI K TA MOY I LLLA R IFODA SI

Reja:  1. Tassav v uf v a islom t asav v ufi haqida umumiy ma` lumot  2. X oja Ahror Valiy ning “ Risolai Volidiy a” asarida poet ik t amoy illar  3. A lisher N av oiy ning “ N asoy im ul-muhabbat ” asaridagi poet ik t amoy illar  4. Zahiriddin Muhammad Boburning “ Mubay y in” asarida poet ik t amoy illar

Tasav v uf haqida  Tasavvuf tadrijiy taraqqiyotga ega ta`limot bo`lib, islom olamida VIII asrning o`rtalarida paydo bo`lgan. Tasavvuf arabchada “ta`limot” degan ma`noni bildiradi. Tasav v uf – arabcha “suffa” so`zidan olingan bo`lib, zohiriy ma`nosi “tuya junidan to`qilgan firqa (chakmon)” degan ma`nolarni bildiradi.

Tasav v uf haqi da y ana aniq bir t ushunchani bu t a` l imot ning y irik namoy ondasi, qodiriy a t ariqat i asoschisi Shay x Muhy iddin A bdulqodir Giy loniy o` zini ng “ Si rrul-asror ” k it obida k elt iradi: Tasav v uf k alimasi t o` rt o` zak harfdan iborat :  T- tavbani ifoda etadi. Bu ikkiga bo`linadi: zohiriy tavba, botiniy tavba.  S- safo holini (yorug`lik, ravshanlik, porloqlik) ifoda etadi.  V- valoyat holi (valiylik xususiyati). Bu hol inson ichki olamining pokligidir.  F- fano, ya`ni bordan yo`q bo`lish maqomidir. Ilohiy sifatlar orasiga singib ketishdir.

Ahli tasavvuf orasida “Avval Qur`oni karim, sunnatda tasavvuf ” degan fikr tasodifiy aytilgan yoki dunyoni ruhoniy ko`rishning natijasigina emas, balki tasavvuf ilmi va amaliyotida ham tasdiqlangan holdir. Chunki avvali ilm Qur`oni karimdadir, amal payg`ambarning sunnatlarini davom ettirmoq, ixlosning boshi esa iymondir. Allohning yaginaligiga, bir u borligiga iymon keltirish – kalimai shahodat (“La ilaha illallohu Muhammadu – rasululloh”, ya`ni “Allohdan boshqa iloh yo`q, Muhammad uning elchisi”) ni bilish va anglashdan boshlanadi.