logo

ҲИССАҲОИ БА АМАЛ МАРБУТИ НУТҚ

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

559.7646484375 KB
• ДА Р МА ВЗУИ  : 
Ҳ ИССА Ҳ ОИ БА  А МА Л 
МА РБУТИ НУТҚ  Чи тавре ки ишора рафт, исм, сифат, шумора, ки ном, 
аломат,
миқдору тартиби предметҳоро ифода мекунанд ва 
ҷонишин, ки
ба ҷои ин ҳиссаҳои нутқ кор фармуда мешавад, 
ҳиссаҳои номии
нуткро ташкил медиҳанд. Ин ҳиссаҳои нутқ асосан 
ҷиҳатҳои
гуногуни предмет – ном, аломат, миқдору тартиби 
онро ифода
мекунанд, яъне ин ҳиссаҳои нутқ ба предмет 
марбутанд.
Дар забон ғайр аз калимаҳои мансуби ҳиссаҳои номии 
нутқ
боз гурӯҳи калимаҳои мустақилмаъное мавҷуданд, ки 
онҳо
баръакси ҳиссаҳои номии нутқ ҳаракату ҳолатро 
ҳамчун амал
ва аломати амалу аломати аломатро ифода 
менамоянд, яъне ҳис-
саҳои мустақили ба амал марбути нутқ мебошанд. Ба 
ин гурӯҳи
ҳиссаҳои мустақили нутқ феъл ва зарф дохил 
мешаванд.  Асосҳои феъл
Тарзи фоилӣ ва 
мафъулии 
феъл. Шакл ва 
воситаҳои 
ифодаи тарзи 
мафъулӣ. Вандҳои 
шаклсози феъл Тасрифи 
феълҳо Тасрифот бо 
бандакҳои 
хабарӣ
Феълҳои 
бевосита ва 
бавосита.
Намудҳои феълФЕЪЛҲОИ МОДАЛӢ ҲИССАҲОИ БА АМАЛ 
МАРБУТИ НУТҚ.. ФЕЪЛ       Гузаштаи 
дури нақлӣ. Замони 
гузаштаи 
дур. Гузаштаи 
ҳикоягии 
нақлӣ.... Замони 
гузаштаи 
ҳикоягӣ.... Шаклҳои 
ифодаи 
феъли нақлӣЗамони 
ҳозира-
оянда Замони 
ҳозираи 
давомдор 
(муайян). Замони 
ҳозираи 
феъл... Гузаштаи 
дури 
давомдор
и Замони 
гузаштаи 
дури 
давомдорСиғаи 
шартӣ-
хоҳишманд
ӣ Сиғаи 
амрӣ.. Замонҳои 
феъл Феъли 
фармоиш Замони 
ояндаи 
феъл.Намуди 
мутлақи 
феъл Намуди 
давомноки 
феъл Феълҳои 
шуҳудӣ ва 
нақлӣ Сиғаҳои 
феъл. Сиғаи 
хабарӣ  Ҳ ИССА Ҳ ОИ БА А МА Л 
МА РБУТИ НУТҚ ..  
МАСДАР 
Шак ли  и бти дои и  ф еъл, к и  ном и ам ал ва ҳ олатро 
ҳ ам чу н ҷ а-
раён и ф ода м ек у над, м асдар ном и да м еш авад: 
дави дан, гуф тан,
ди дан, нави ш тан, ш у ни дан, к ор к ардан, пеш воз 
ги ри ф тан
(ном и  ам ал), гаш тан, хоби дан, сабзи дан, дӯст 
дош тан (ном и
ҳ олат).  СОХ ТИ 
МАСДА РҲ
О 
ТАРКИБ
И СОДД
А  СОХТ
А    ҲИССАҲОИ БА АМАЛ 
МАРБУТИ НУТҚ.. ЗАРФ
ЗАРФ
Зарф  як е аз ҳ иссаҳ ои м устақ и ли  
ну тқ и ба ам ал м арбу т буда,
алом ати ам ал ва алом ати  
алом атҳ ои ам алро иф ода м енам ояд:
чолок она, рӯдворона, барқ вор, 
бисёр, хеле, ф авран, и м сол,
ду р, қ аф о, ночор, қ асдан...  Зарфи 
макон
Зарфи 
мақсад Сохти 
зарфҳо  Калимасози
и зарфЗарфи 
сабаб.. Пасвандҳои 
зарфсоз
Зарфҳои 
мураккаб . Усули омехтаи 
зарфсозӣ  Усули луғавию 
наҳвии 
зарфсозӣ.Пешвандҳои 
зарфсоз..Хелҳои зарф
Зарфи тарз
Зарфи миқдор Зарфи миқдору 
дараҷа Зарфи 
монандӣ
Зарфи замон..        СОХ ТИ ЗА РФ Ҳ О 
ЗА РФ И  
СОД Д А    ЗА РФ И  
СОХ ТА   ЗА РФ И  
М У РА К А
Б ЗА РФ И  
ТА Р К И Б
И    К А ЛИМАСОЗИ
И ЗА РФ
К алим асози и зарф
Дар сох тани зарф ҳ о усули гу ногу ни к алим асозӣ истиф ода 
м е-
ш авад . Бо воситаи вандҳ о аз ҳ и ссаҳ ои гу ногу ни ну тқ  
сох та ш у -
дани зарф  як е аз роҳ ҳ ои асосӣ  ва серм аҳ сули зарф созӣ 
ба ш у м ор
м еравад . Қ исм и м уайяни зарф ҳ о бо воси таи пасвандҳ ои  
зарф соз,
қ исм и дигари онҳ о тавассу ти пеш вандҳ ои зарф соз сох та 
ш удаанд .

• ДА Р МА ВЗУИ : Ҳ ИССА Ҳ ОИ БА А МА Л МА РБУТИ НУТҚ

Чи тавре ки ишора рафт, исм, сифат, шумора, ки ном, аломат, миқдору тартиби предметҳоро ифода мекунанд ва ҷонишин, ки ба ҷои ин ҳиссаҳои нутқ кор фармуда мешавад, ҳиссаҳои номии нуткро ташкил медиҳанд. Ин ҳиссаҳои нутқ асосан ҷиҳатҳои гуногуни предмет – ном, аломат, миқдору тартиби онро ифода мекунанд, яъне ин ҳиссаҳои нутқ ба предмет марбутанд. Дар забон ғайр аз калимаҳои мансуби ҳиссаҳои номии нутқ боз гурӯҳи калимаҳои мустақилмаъное мавҷуданд, ки онҳо баръакси ҳиссаҳои номии нутқ ҳаракату ҳолатро ҳамчун амал ва аломати амалу аломати аломатро ифода менамоянд, яъне ҳис- саҳои мустақили ба амал марбути нутқ мебошанд. Ба ин гурӯҳи ҳиссаҳои мустақили нутқ феъл ва зарф дохил мешаванд.

Асосҳои феъл Тарзи фоилӣ ва мафъулии феъл. Шакл ва воситаҳои ифодаи тарзи мафъулӣ. Вандҳои шаклсози феъл Тасрифи феълҳо Тасрифот бо бандакҳои хабарӣ Феълҳои бевосита ва бавосита. Намудҳои феълФЕЪЛҲОИ МОДАЛӢ ҲИССАҲОИ БА АМАЛ МАРБУТИ НУТҚ.. ФЕЪЛ

Гузаштаи дури нақлӣ. Замони гузаштаи дур. Гузаштаи ҳикоягии нақлӣ.... Замони гузаштаи ҳикоягӣ.... Шаклҳои ифодаи феъли нақлӣЗамони ҳозира- оянда Замони ҳозираи давомдор (муайян). Замони ҳозираи феъл... Гузаштаи дури давомдор и Замони гузаштаи дури давомдорСиғаи шартӣ- хоҳишманд ӣ Сиғаи амрӣ.. Замонҳои феъл Феъли фармоиш Замони ояндаи феъл.Намуди мутлақи феъл Намуди давомноки феъл Феълҳои шуҳудӣ ва нақлӣ Сиғаҳои феъл. Сиғаи хабарӣ

Ҳ ИССА Ҳ ОИ БА А МА Л МА РБУТИ НУТҚ .. МАСДАР Шак ли и бти дои и ф еъл, к и ном и ам ал ва ҳ олатро ҳ ам чу н ҷ а- раён и ф ода м ек у над, м асдар ном и да м еш авад: дави дан, гуф тан, ди дан, нави ш тан, ш у ни дан, к ор к ардан, пеш воз ги ри ф тан (ном и ам ал), гаш тан, хоби дан, сабзи дан, дӯст дош тан (ном и ҳ олат).