logo

Маҷмӯи кластерҳо аз фанни Забони адабии ҳозираи тоҷик

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

281.2568359375 KB
Ма м и кластер о аз фанни Забони ҷ ӯ ҳ
адабии  озираи то ик	
ҳ ҷ                         Калима 
аз 
иҳати ҷ
сохт  Содда Сохта Мураккаб
Таркиб	
ӣ                             Маънои 
лу авғ ӣ
Маънои 
дастур
ӣ Калима                           •
Созаи решаг  аз асоси ӣ
асл  (реша) ва асоси 	
ӣ
сохта иборат аст. 1.Созаи 
решаг	
ӣ
•
Ба созаи ёридиҳанда 
вандҳо – пешванд, 
пасванд, миёнванд ва 
бандакҳо дохил мешавад.2.Созаи 
ёридиҳандаДар забони адабии ҳозираи то ик ду 	
ҷ
навъи  созаҳо  ба мушоҳида мерасад                          Созаҳои ёридиҳанда аз лиҳози 
муносибаташон ба маънии калима 
ба ду гур ҳ  удо мешаванд:ӯ ҷ
Созаи 
луғав	
ӣ •
С озаҳое, ки ба решаҳо ҳамроҳ шуда, 
маънои луғавии онҳоро тағйир 
медиҳад, созаҳои луғав  ном дорад.	ӣ
Созаи 
дастур	
ӣ •
Созаҳое, ки ба решаҳо ҳамроҳ шуда, 
маънои нави дасткр  зам мекунад, 	
ӣ
созаи дастур  ном дорад.	
ӣ                         •
Асосе, ки ба 
созаҳо  удо ҷ
намешавад
Асл	
ӣ Асо
с •
Асосе, ки ба 
созаҳо  удо 	
ҷ
мешавад
Сохта                          Хусусияти фарқкунандаи калима аз 
созаҳо 
1.Калима аз 
соза аз р йи ӯ
маъно фарқ 
мекунад  2.Соза фақат 
дар таркиби 
калима воқеъ 
мегардад, 
калима дар 
ибораву  
умлаҳо...	
ҷ
3.Соза 
хусусияти 
э одшав  	
ҷ ӣ
надорад, дар 
калима ин 
хусусият 
ҳаст.                         Таркиби калима аз ҳиссаҳои зерин иборат 
аст:
Реша  Пешванд   Миёнван
д пасванд 
Асос 
Бандак                                 Бандак 4 хел 
мешавад
Бандакҳои феълӣ
Бандаки изоф	
ӣБандак ойнишинҳо 	ҷБандакҳои хабар	
ӣ                         1.Ҳарфҳои аввали ҳар 
як калима гирифта 
мешавад: ДДС
3.Баъзе ихтисораҳо аз 
ҳи ову калимаи пурра ҷ
иборатанд: коми роия	
ҷ2. Ҳи ои аввали ҳар як 	
ҷ
калима гирифта 
мешавад: НашрДав зб	
Ӯ Ихтисораҳ
о                          •
1. Исм
•
2.Сифат
•
3.Шумора 
•
4. онишинҶ
•
5.Феъл
•
6. зарф
1.Ҳиссаҳои 
мустақили 
нутқ Ҳиссаҳои нутқ 
дар асоси 
маъно ва 
вазифаашон ба 
ду гуруҳ  удо 	
ҷ
мешаванд. •
7. Пешоянд 
ва пасоянд
•
8. 
Пайвандак
•
9.Ҳиссача 
•
10.Нидо 
2. Ҳиссаҳои 
ёварии нутқ                          Калимасозии исм
Яке аз роҳҳои калимасозии исм 
ин роҳи морфолог  мебошад. ӣ
Яъне ба воситаи аффиксатсия 
(пешванду пасванд )сохта 
шудани исмҳо.Ин роҳи 
калимасоз  хеле сермаҳсул 	
ӣ
буда, ба воситаи пасвандҳо чор 
гур ҳи исмҳо сохта мешаванд.	
ӯ                         ИСМ ОИ МУРАККАБ  аз ду ва ё Ҳ
зиёда реша о сохта мешавад. 	
ҳ
Ин намуди калимасоз   ам 	
ӣ ҳ
серма сул мебошад. Исм аз р и 	
ҳ ӯ
ало а ва муносибаташон ба ду 	
қ
гур   удо мешаванд:
ӯҳ ҷ
.

Исм ои 	
ҳ
мураккаби 
навъи 
пайваст . Исм ои 	ҳ
мураккаби 
навъи тобеъ .                         ХЕЛ ОИ СИФАТИ НИСБҲ Ӣ
Нисбат ба 
шахс
Нисбат ба 
предмет о	
ҳ
и 
айришахс	
ғ
Нисбат ба 
замон Нисбат ба 
воситаи 
и ро	
ҷНисбат ба 
таъинотНисбат ба 
макон Аз чи сохта 
шудани 
предмет
Нисбат ба 
маф уми 	
ҳ
маън	
ӣ                                          Нисбат 
ба 
шахс Ме ри ҳ
модарона
а и 	
Ҳ қ қ
падари
Саломи 
д стона 	
ӯЁрии 
бародарона                         Нисбат ба 
предмет оҳ
и 
айришахс	
ғ Асп
и 
тоз
и
Бо и 	
ғ
наздима
ктбиДонишг
о и 	
ҳ
давлвт	
ӣ                         Нисбат ба замон
амхории Ғ
доим	
ӣ Гандуми 
тирамо	ҳӣ П шоки 	
ӯ
тобистона                              Нисб
ат ба 
мако
нГ сфандӯ
и 
исори
ҳ
Мур и 	
ғ
дашт	
ӣ
То ии 	
қ
чуст	
ӣДухтари 
самар а	
қ
нд	
ӣ                             НИСБАТ БА 
ТАЪИНОТ
Ёрии т иббӣ
Бо чаи бачагона	
ғ
Донишкадаи педагог	
ӣ                               ХЕЛҲОИ ШУМОРА
  миқдор  ӣ тартиб	ӣ                         Шумораи миқдор  мувофиқи тарзи ифодаи ӣ
миқдори предметҳо ба хелҳои зерин  удо 	
ҷ
мешаванд:
шумораи асл	
ӣ
шумораи тахмин	
ӣ
шумораи каср	
ӣ                            Сохти 
шумораҳо Содда
Сохта
МураккабТаркибӣ

Ма м и кластер о аз фанни Забони ҷ ӯ ҳ адабии озираи то ик ҳ ҷ

Калима аз иҳати ҷ сохт Содда Сохта Мураккаб Таркиб ӣ

Маънои лу авғ ӣ Маънои дастур ӣ Калима

• Созаи решаг аз асоси ӣ асл (реша) ва асоси ӣ сохта иборат аст. 1.Созаи решаг ӣ • Ба созаи ёридиҳанда вандҳо – пешванд, пасванд, миёнванд ва бандакҳо дохил мешавад.2.Созаи ёридиҳандаДар забони адабии ҳозираи то ик ду ҷ навъи созаҳо ба мушоҳида мерасад

Созаҳои ёридиҳанда аз лиҳози муносибаташон ба маънии калима ба ду гур ҳ удо мешаванд:ӯ ҷ Созаи луғав ӣ • С озаҳое, ки ба решаҳо ҳамроҳ шуда, маънои луғавии онҳоро тағйир медиҳад, созаҳои луғав ном дорад. ӣ Созаи дастур ӣ • Созаҳое, ки ба решаҳо ҳамроҳ шуда, маънои нави дасткр зам мекунад, ӣ созаи дастур ном дорад. ӣ