logo

Muqimiy asarlarida qoʻllanilgan majoziy soʻzlar

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

110.28515625 KB
Muqimiy asarlarida qoʻllanilgan 
majoziy soʻzlar
Reja:
1.Muqimiy hayot yoʻli va ijodi
2. Muqimiy asarlarining til xusisiyatlari
3. Muqimiy asarlarida qoʻllangan majoziy soʻzlar •
1872—73-y illarda 
Buxoroga borib, u 
y erdagi « Meht ar anbar»  
madrasasida o‘qishni 
dav om et t iradi. 1876-
y ilda o‘qishni t amomlab 
Qo‘qonga qay t adi.Muqimiy  dast lab 
Qo‘qondagi 
« Hok im oy im»  
madrasasida 
t a’lim oladi.  •
Muqimiy  hay ot ini mut olaa v a ijod 
qilishga bag‘ishlay di. Zamonasining 
y et uk  xat t ot laridan bo‘lgan 
Muhammad Yusuf X at t ot dan t a’lim olib, 
xushxat  k ot ib bo‘lib y et ishgan 
Muqimiy ga xat t ot lik  asosiy  k asb v a 
t irik chilik  manbay i bo‘lib xizmat  qiladi.  •
Muqimiy  Qo‘qonda  Furqat , Zav qiy, Nisbat , 
Muhay y ir, G‘aribiy, Nasimiy, Mav lav iy   v a 
boshqa shoirlardan t ashk il t opgan y irik  
adabiy  guruhga boshchilik  qiladi. •
Muqimiy  v afot idan k ey in shoirning 
dev oni ilk  bor  « Devoni Muqimiy »  (1907-
y il) nomi bilan nashr et ildi. 
•
1910-y ilda Port sev  lit ografi y asida 
shoirning hajv iy  she’rlari  « Muqimiy  
maa hajviy ot »  nomi bilan nashr 
et ildi .
•
1912-y ilda esa Muqimiy ning y ana 
bir she’riy  t o‘plami chop qilindi. EY, YORI JONIM
Oshiq bo‘libman, ey yori jonim,
Vaslingni izlab, yo‘qdur majolim.
Bir yo‘qlamaysan kuygan qulingni,
Ko‘zlari jallod, nozik niholim.
Rahm ayla manga, ey bag‘ri qattiq,
Diydam to‘la qon, ey sho‘xi zolim.
Lab tashnalarga ayla nazora,
Qaddi chu shamshod qoshi hilolim.
Olding ko‘ngulni bir-ikki so‘zlab,
Devona bo‘ldim, to‘ti maqolim.
Har dam kuyarman, yodimga tushsang,
Bir ko‘rmaguncha yo‘qdur majolim.
Necha zamondur, ko‘zdin nihondur,
Oshiq Muqimiy, ey xasta holim. Lab tashnalarga ayla nazora,
Qaddi chu shamshod, qoshi hilolim
Baytda keltirilgan "Qoshi hilolim" birikmasida 
metafora hodisasi yuz bergan. 
Bunda qizning qoshini hilol-oyga oʻxshatyapti.  Bir yoʻqlamaysan kuygan qulingni
Koʻzlari jallod,nozik niholim
Baytda keltirilgan "nozik niholim" 
majoziy soʻz hisoblanib, ma ʼ no 
koʻchish yuz bergan.
Xususan, metafora hodisasi yuz 
bergan. Ya ʼ ni qizni niholday nozik 
demoqchi boʻlgan.  Rahm ayla menga, ay bagʻri qattiq
Diydam toʻla qon, ey shoʻxi zolim
Baytda kelturilgan   “ shoʻxi zolim ”  soʻzida 
ma ʼ no koʻchish yuz bergan. 
Metafora hodisasi boʻlib,
ya ʼ ni zolimday qiz deyilmoqda   •
Shoir ijodini jiddiy  
v a samarali 
o‘rganish o‘t gan 
asrning                      
    30-y illarida 
boshlandi. 
•
Bu xay rli ishning 
boshida ot axon 
shoirimiz  G‘afur 
G‘ulom  t urdi.  •
1938-y ilda G‘.G‘ulom t omonidan 
t uzilib  « Muqimiy  bay ozi»   deb 
nomlangan t o‘plam k at t a 
ahamiy at ga ega bo‘ldi. 1950-y ilda 
Muqimiy ning  « Лupuк a u сaтupa»  
nomli ik k inchi t o‘plami  Mosk v ada 
rus t ilida  nashr et ildi.

Muqimiy asarlarida qoʻllanilgan majoziy soʻzlar Reja: 1.Muqimiy hayot yoʻli va ijodi 2. Muqimiy asarlarining til xusisiyatlari 3. Muqimiy asarlarida qoʻllangan majoziy soʻzlar

• 1872—73-y illarda Buxoroga borib, u y erdagi « Meht ar anbar» madrasasida o‘qishni dav om et t iradi. 1876- y ilda o‘qishni t amomlab Qo‘qonga qay t adi.Muqimiy dast lab Qo‘qondagi « Hok im oy im» madrasasida t a’lim oladi.

• Muqimiy hay ot ini mut olaa v a ijod qilishga bag‘ishlay di. Zamonasining y et uk xat t ot laridan bo‘lgan Muhammad Yusuf X at t ot dan t a’lim olib, xushxat k ot ib bo‘lib y et ishgan Muqimiy ga xat t ot lik asosiy k asb v a t irik chilik manbay i bo‘lib xizmat qiladi.

• Muqimiy Qo‘qonda Furqat , Zav qiy, Nisbat , Muhay y ir, G‘aribiy, Nasimiy, Mav lav iy v a boshqa shoirlardan t ashk il t opgan y irik adabiy guruhga boshchilik qiladi.

• Muqimiy v afot idan k ey in shoirning dev oni ilk bor « Devoni Muqimiy » (1907- y il) nomi bilan nashr et ildi. • 1910-y ilda Port sev lit ografi y asida shoirning hajv iy she’rlari « Muqimiy maa hajviy ot » nomi bilan nashr et ildi . • 1912-y ilda esa Muqimiy ning y ana bir she’riy t o‘plami chop qilindi.