Musbat va manfiy sonlarni ko‘paytirish
![Mavzu :”Musbat va manfiy sonlarni
ko‘paytirish”](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_1.png)
![O‘tilgan mavzularni takrorlash
1.Butun sonlar deb qanday sonlarga
aytiladi?
2.Sonning moduli deb nimaga
aytiladi?
3.Musbat sonning moduli nimaga
teng?
4.Manfiy sonning moduli nimaga
teng?
5.Manfiy sonlar qanday qo‘shiladi?
6.Musbat sonlar qanday qo‘shiladi?](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_2.png)
![Sonlarning modulini
hisoblang. -6-8
-3 -17
15](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_3.png)
![1) 3 + 5 8 K
2) 12 - (-2) 14 O‘
3) - 3 + 15
12 P
4) – 6 + (-1) - 7 A
5) – 7 + 3
6) – 13 - 2 - 4 Y
- 15 T
7) – 18 + 6 - 12 I
8 ) - 3 + 6
3 R
9) – 6 + 6 0 I
10) 14+(-10) 4 SH](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_4.png)
![M avzu: Sonlarni ko‘paytirish
•
1-qoida. Bir xil ishorali ikkita sonni
ko’paytirish uchun ularning modullari
ko’paytiriladi va ko’paytma oldiga “+”
ishorasi qo’yiladi
•
2,3*3=6,9; -7*(-8)=56
•
2-qoida. Har xil ishorali ikkita sonni
ko’paytirish uchun ularning modullari
ko’paytiriladi va ko’paytma oldiga “-”
ishorasi qo’yiladi
•
-7*4,3=-30,1 45*(-5)=-225](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_5.png)
![2) -7*(-1)
3) -25*(-4)
4) 7*1
5) (-1)*(-2)
– bir yigitga qirq hunar oz
- yetti o’lchab-bir kes.
не имей сто рублей ,
а имей сто друзей.
-bir bolaga yetti qo’shni
ota-ona.
-Two heads are better
than one. 1) 1*40](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_6.png)
![1. Agar ko`paytuvchilardan biri 0 ga teng bo`lsa,u holda ko`paytma 0 ga teng.
0*n=0 n*0=0
2 .Agar ko’paytuvchilardan biri (-1) ga teng bo’lsa, uholda ko’paytma 2-chi
ko’paytuvchining qarama-qarshisiga teng bo’ladi .
n*(-1)=-n (-1)*n=-n
Agar manfiy ishorali ko’paytuvchilar soni juft (toq) bo’lsa, u holda
ko’paytmaning ishorasi musbat (manfiy) bo’ladi.
Har qanday sonning 1-chi darajasi shu sonning o’ziga teng:](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_7.png)
![a b a•b
+ + +
- - +
+ - -
- + - Do‘stimning do‘sti
mening ham do‘stim
Dushmanimning
dushmani mening
do‘stim
Do‘stimning
dushmani mening
ham dushmanim
Dushmanimning do‘sti
mening dushmanim](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_8.png)
![Savollar Kalit sozi Javoblar
1) -8*11
2) 15*(-6)
3) -3*(-12)
4) 48*(-11)
5) -57*(-3)
6) (-12)*(-5)
7) 12*(-4)
8) 0*(-56) A - 88
L -90
I
0Q
U -528
171
Sh 60
Ch -48
I 36](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_9.png)
![1 2 3 4 5 6 7 8
А l i Q u sh ch iTest kaliti
Alouddin Ali
ibn Muhammad
Qushchi
(1403-1474)](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_10.png)
![Alouddin Ali ibn Muhammad
Qushchi(1403-1474)
•
Bizning yurtimizda “musbat son” va
“manfiy son” atamalari Mirzo
Ulug’bekning shogirdi, uning ilmiy
maktabining yirik vakili , buyuk olim Ali
Qushchi tomonidan “Kitob-ul-
Muhammadiya” asarlarida keltirilgan.Ali
Qushchi yozadi: “Shuni bilish kerakki ,
har bir son musbat yoki manfiy bo’lishi
mumkin”
•
Ali Qushchi sonlarni ko’paytirishni
ta’riflab, ushbu tengliklarning o’rinli
bo’lishini ko’rsatgan
•
(+a)*(-b)=-ab, (-a)*(+b)=-ab,(-a)*(-b)=ab](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_11.png)
![](/data/documents/d10fa3a5-59b5-47a4-baa2-be39b5a493b6/page_12.png)
Mavzu :”Musbat va manfiy sonlarni ko‘paytirish”
O‘tilgan mavzularni takrorlash 1.Butun sonlar deb qanday sonlarga aytiladi? 2.Sonning moduli deb nimaga aytiladi? 3.Musbat sonning moduli nimaga teng? 4.Manfiy sonning moduli nimaga teng? 5.Manfiy sonlar qanday qo‘shiladi? 6.Musbat sonlar qanday qo‘shiladi?
Sonlarning modulini hisoblang. -6-8 -3 -17 15
1) 3 + 5 8 K 2) 12 - (-2) 14 O‘ 3) - 3 + 15 12 P 4) – 6 + (-1) - 7 A 5) – 7 + 3 6) – 13 - 2 - 4 Y - 15 T 7) – 18 + 6 - 12 I 8 ) - 3 + 6 3 R 9) – 6 + 6 0 I 10) 14+(-10) 4 SH
M avzu: Sonlarni ko‘paytirish • 1-qoida. Bir xil ishorali ikkita sonni ko’paytirish uchun ularning modullari ko’paytiriladi va ko’paytma oldiga “+” ishorasi qo’yiladi • 2,3*3=6,9; -7*(-8)=56 • 2-qoida. Har xil ishorali ikkita sonni ko’paytirish uchun ularning modullari ko’paytiriladi va ko’paytma oldiga “-” ishorasi qo’yiladi • -7*4,3=-30,1 45*(-5)=-225