SAIDAHMAD SIDDIQIY-AJZIY HAYOTI VA FOLIYATI

Загружено в:

11.11.2024

Скачано:

0

Размер:

1397.9990234375 KB

Скачать

SAIDAHMAD SIDDIQIY-
AJZIY HAYOTI VA
FOLIYATI
(1864-1927)

RE J A:
•
Kirish .
•
Saidahmad Siddiqiy-Ajziy ijodi .
•
Nashr qilingan asarlari .
•
Xulosa .
•
Adabiyot.

•
Ajziy (taxallusi; asl ismi Saidahmad Hasanxo ja o g li Siddiqiy) (1864 — ʻ ʻ ʻ
Samarqand —
1927) — ma rifatparvar ʼ shoir , tarjimon . Milliy uyg onish davrining ʻ
yirik
vakillaridan biri. O zbekistonda ʻ xizmat ko rsatgan ʻ o qituvchi ʻ (1926). Ajziy
1864-yil
Samarqand viloyatining Jomboy tumani Halvoyi qishlog ida ʻ hunarmand
oilasida tavallud
topdi. Yoshligida otasi vafot etib, bobosi qo lida voyaga yetdi. ʻ
Yangasi
qo lida savod chiqardi. Samarqand, ʻ Buxoro madrasalarida o qigan. ʻ arab
, fors , ozarbayjon tillarini
mukammal bilgan. Keyinroq rus tilini ham o rgangan. ʻ
1901-1903-yillarda Kavkaz ,
bir qator Arab mamlakatlari va Rossiyaga sayohat
qilgan.
Jiddada ma lum muddat rus ʼ elchixonasida tarjimon bo lgan. ʻ
Samarqandga
qaytgach, shahar yaqinidagi Halvoyi qishlog ida yangi usuldagi ʻ
maktab
ochib, o qituvchilik qilgan. ʻ Lev Tolstoy hikoyalarini , Krilov masallarini ,
Gogolning „ Shinel “ povestini o zbek
ʻ va tojik ] tillariga tarjima qilgan (1908-
1910).
Darslik yozib, tarjimalaridan namunalar kiritgan.xozirgi kunga kelib
jadidning
avlodlari Toshkent viloyati Piskent tumanida istiqomat qiladi. KI RISH

Siddiqiy-Ajziy XX asr boshlarida yetuk shoir, tarjimon va mohir pedagog, usuli jadid
maktablarining tashkilotchilaridan biri sifatida faoliyat ko`rsatdi. Saidahmad Siddiqiy -A jziy
(1864-1927)

Uning ko`p qirrali faoliyati 1920 yillardayoq adabiyotshunoslar, pedagoglar e`tiborini
qozondi. Siddiiy-Ajziy haqida dastlabki maqola Ajziyni yaqindan bilgan adabiyotshunos
Vadud Mahmud (1897-1976) tomonidan yozildi va «Turk shoiri Ajziy» sarlahasi bilan
«Inqilob» jurnalinnig 1924 yil 11-12-sonlarida e`lon qildi. Jumladan, u Ajziy haqida
quyidagilarni yozadi: «Boshlab Siddiqiy yaxshi texnikdur: soat va turli moshinalarni tuzatmoq
ishiga mohirdur... Musiqa bilan ham ancha shug`ullangandur. O`z tilidan boshqa arab, fors,
rus tillarini bilur... Samarqand jadidlarining boshida Behbudiy, Siddiqiy va jadid maktabinnig
muallimlaridan Shakuriy o`laroq rasman takfir etishlarig`a sabab bo`lg`ondur».
Siddiqiy-Ajziy faoliyati haqida qimmatli ma`lumot beruvchi ikkinchi muhim manba
Tursunqul (Rahim Hoshim)ning «Maorif va o`qutg`uchi» jurnalining 1928 yil 3-sonida
bosilgan «Siddiqiy to`g`risida mulohazalar» maqolasidir.

Maqola muallifi Ajziyning shoirlik salohiyati bilan bir qatorda, uning, umuman jadidlarning
maktab va maorif sohasidagi qarashlariga ham e`tiborni qaratadi: «Ovrupo madaniyatiga yaqinlashish,
asr texnika va hunaridan orqada qolmaslik uchun fan kerak edi. Bularning hammasini esa yolg`iz
maktab berur edi... Jadid adabiyoti, jadid matbuoti, jadidlarning so`zlari har joyda maktabga
bog`lanadi».
Uzoq davom etgan sukunatdan so`ng 1965 yilda pedagog-olim M. Fattayevning Siddiqiy-Ajziy
faoliyati haqida «Atoqli pedagoglarimiz» risolasi yaratildi. 1967 yilda ko`zga ko`ringan olim, Respublika
fan arbobi, professor B. Qosimovning «Siddiqiy-Ajziy» nomli anchagina ko`lamli maqolasi e`lon qilindi.
Yuqorida zikr etilgan manbalar va tadqiqotlar keyingi ishlar uchun asos bo`ldi.
Saidahmad Siddiqiy-Ajziy 1864 yilda Samarqandda tug`ildi. Uning ota-bobolari asli turkistonlik
xo`jalardan bo`lib, Abu Said Mirzo hukmronligi davrida, ya`ni XV asrning o`rtalarida Samarqandga ko`chib kelgan.
Saidahmad 5 yoshlarida otasi Hasanxo`ja vafot etadi.

Onasi uni soatsoz usta Abdulqayumga shogirdlikka beradi. Usta tabiatan ancha xasis odam
bo`lgani uchun Saidahmad nihoyatda qiynaladi. Bu haqda Saidahmad tarjimai holida quyidagilarni
yozadi: «Og`ir ahvolda qolgan oilani boqish uchun onam meni soatsoz usta Abdulqayumga shogirdlikka
berdi. U shunday xasis ediki, hatto qahraton qish kunlarida ham issiqroq kiyim bermasdi. Oyoq yalang
va yarim yalang`och holda, tong yorishmasdan tortib, to yarim kechagacha tinmasdan ishlardim.
Tomlarning qorini kuragan paytlarimda ba`zan oyog`im sovuqdan muzlab qolardi. O`tirib uzoq
yig`lardim».
Bunday mashaqqatlarga qaramay, tirishqoq Saidahmad soatsozlik hunarini puxta o`rganib oladi.
Oila tebratish uchun to`quvchilik, zargarlik, soatsozlik hunarlari bilan shug`ullanadi. Shu yillarda u
Samarqand madrasalarida o`qishni ham davom ettirdi. Rahim Hoshim ma`lumotlariga qaraganda «...
Madrasaga qatnab, «Sharhi mullo»gacha o`qiydi. Tirikchilik sharoitini(ng) og`ir bo`lg`oni uchun tezdan
o`qushdan qo`l tortadi, ota kasbi bo`lg`on to`qumachilik bilan mashg`ul bo`ladi, o`z fitriy iste`dodi
bilan ruscha o`qush kerakligini sezib, ruscha savod chiqaradi».

Darhaqiqat, Saidahmad o`zining tug`ma (fitriy) qobiliyati tufayli mustaqil bilim olishga
kirishdi. Birmuncha muddat Buxoro madrasasida o`qidi, ammo yo`qchilik tufayli madrasani tugata
olmadi. Talabalik vaqtlarida she`riyatga muhabbat qo`ydi. Bu haqda buxorolik tazkiranavis
Ne`matullo Muhtaram «Tazkirtush shuaro» asarida ma`lumot beradi.
Tojikistonlik olimlar akademiklar Zarif Rajabov va Alouddin Bahouddinovlar ma`lumotlariga
ko`ra, Ahmad Donish va uning «Navodirul-vaqoye» («Nodir voqealar») asari Saidahmadning
ijodkor-ma`rifatparvar sifatida shakllanishida muhim ahamiyatga ega bo`lgan, hatto u Ahmad Donish
faoliyatining izchil davomchisi sifatida e`tirof etilgan. U, ayniqsa, Sharqning ulug` donishmandlari
Abu Ali ibn Sino, Umar Xayyom, Alisher Navoiy, Fuzuliy, Bedil asarlarini, ularga yozilgan sharhlarni
chuqur o`rgandi. Shuning uchun Rahim Hoshim yozganidek, «Siddiqiy mafkura va o`ylashda o`z
chog`dosh (muosir) va maslakdoshlaridan yuqori turadi... Uning xayoli keng, dunyoni ko`rishi atrofli,
ko`zining ufqi vus`atlidur».

Siddiqiy-Ajziy 1890-yillarning oxirida muborak haj safariga otlanadi. Osiyo va Yevropaning
sanoati taraqqiy etgan shaharlarida bo`ladi. U qayerda bo`lmasin, u yerdagi ta`lim-tarbiya, maorif tizimi
bilan tanishadi. Turk, arab, fors, rus tillarini ancha mukammal bilgan Saidahmad birmuncha muddat
Jidda shahrida Rusiyaning konsulxonasida tarjimon bo`lib xizmat qiladi. U uch yillik sayohati davomida
Rusiyaning markaziy shaharlarida istiqomat qiladi. Tiflis shahrida ozarbayjon xalqining ulug` demokrat
ijodkorlari Jalil Mamadqulizoda, Aliakbar Toyirzoda (Sobir) bilan tanishadi.Bu tanishuv va muloqot
uning yirik maorif-islohotchisi bo`lib yetushuvida muhim omil bo`ldi. Keyinchalik bu ikki zabardast
mutafakkir tomonidan nashr qilingan «Mulla Nasriddin» jurnalida bosilgan mutaassiblikni fosh etuvchi
hajviy she`rlar va maqolalar Saidahmad ijodiga kuchli ta`sir ko`rsatdi, jurnal chiqa boshlagan 1906
yildan jurnalning doimiy mushtariysiga aylandi.

Siddiqiy-Ajziy 1901 yilda katta taassurot, ijodiy va amaliy rejalar bilan Samarqandga qaytdi. U
otasidan qolgan bog`ni sotib, pishiq g`ishtdan Ovrupo usulida maxsus maktab uchun bino qurdirdi. Bu
jadid pedagoglari tomonidan ochilgan maktab uchun birinchi ovrupocha bino edi. Bu maktab Halvoyi
qishlog`i va uning atrofidagi o`ndan ortiq qishloqlar uchun ma`rifat maskani vazifasini bajarib keldi.
Bino kunchiqar tomonga qaratib qurilgan bo`lib, unda ikkita katta xona (har bir xona 40 o`quvchiga
mo`ljallangan edi), yoqoch polli, shiftli, ikki xonada golland pechkasi bor edi. Maktabning tashqi
peshtoqiga bino qurilgan 1903 yil sanasi g`ishtdan kungira chiqarib yozilgan. Xonalari keng, yorug`,
havosi toza, derazalar ko`chaga qaragan. Maktab ochilgan yiliyoq butunlay yangi jihozlar: parta, doska,
o`qituvchi uchun stol-stul, ko`rgazmali vositalar: kurrai arz (globus), turli xaritalar, rasmlar, kitoblar
bilan ta`minlangan. Siddiqiy darslarni o`zi tuzgan dastur, o`quv qo`llanmalari, haftalik dars jadvali
asosida olib bergan, davomatni tartibga solish, o`quvchilar bilimini har kuni nazorat qilish uchun maxsus
yo`qlama daftar jurnal joriy qildi.

Maktabning dovrug`i nafaqat Halvoyi qishlog`iga yoki Samarqand
viloyatiga, balki butun Turkiston o`lkasiga yoyildi. Maktabni ko`rgani,
undan o`rnak olgani uzoq-yaqin joylardan muallimlar kela boshladilar.
Maktabning hammani hayratga solgan yana bir xususiyati shunda ediki,
sinfda o`zbek, tojik bolalari bilan birga rus bolalari ham o`qir edi. Rus
tilini o`qitish ham yaxshi yo`lga qo`yilgan edi. Siddiqiyning sobiq
o`quvchisi, Samarqand tibbiyot instituti professori marhum G. N.
Aleksandrov bu maktab va uning o`qituchisi Siddiqiyni katta
minnatdorchilik bilan shunday xotirlaydi: «U (Saidahmad Siddiqiy)
bolalarni rus tili va adabiyotidan, shuningdek, o`zbek tili va adabiyotidan
o`qitar edi. U bolalarni juda sevar edi, yumshoq tabiatli kishi edi.
O`qituvchimiz darslarni qat`iy jadval asosida o`tkazar edi: bir kun rus tili,
arifmetika, geografiya, tarix, tabiiyot fanlaridan dars o`tkazsa, ikkinchi
kuni bu darslarning o`tish o`rnini navbat bilan almashtirar edi.

Tabiiyot darsi bo`yicha u bizlarni Bulung`ur daryosi yoqalariga olib borar,
tabiat manzarasi, har xil qushlarni ko`rsatar edi. Geografiya bo`yicha u bizga
dunyodagi har xil mamlakatlar, daryo va ko`llarni ko`rsatar, globus bilan tanishtirar
edi. U globusga jild yopgan holda juda ehtiyot bilan saqlar edi. Saidjon aka dars
vaqtida o`qish uchun ruscha tekstlar berar, keyin esa o`kuvchilardan bu matnni
o`zbek tiliga tarjima qilishni talab qilar edi. O`quvchilar nutqini o`stirish bo`yicha
mashq o`tkazish uchun o`quvchilarni darsdan keyin olib qolar edi. Uning shunday
ajoyib fazilatini alohida qayd qilish kerakki, u bolalardan tozalikka rioya qilishni
talab qilar edi. Saidahmad Siddiqiy ta`lim-tarbiga oid suhbatlarning xilma-xil
usullarini ustalik bilan qo`llar edi».

Vaqt o`tgan sayin xalq o`rtasida bunday maktablarga nisbatan rag`bat oshib bordi. Endi faqat
maktab ochish, o`qituvchilik qilish bilan cheklanish mumkin emas edi. Davr bunday maktablar uchun
darsliklar yaratish, bolalarbop kitoblar yaratishdek dolzarb masalalarni kun tartibiga qo`ygan edi.
Mahmudxo`ja Behbudiy, Siddiqiy-Ajziy, Abduqodir Shakuriy, Hoji Muin, Said Rizo Alizoda kabi
pedagoglar hamkorligida maktab darsliklari va qo`llanmalari bilan savdo qiluvchi «Zarafshon» nomli
do`kon va kutubxona tashkil qiladilar. Bu davrda Samarqand maktablarida, asosan, Behbudiy
darsliklari qo`llana boshlangan edi.
Siddiqiy-Ajziy mana shunday oliy maqsad uchun 1912 yilda o`zbek va tojik tillarida «Mir`oti
ibrat» («Ibrat oynasi»), «Anjumani arvoh» («Arvohlar yig`ini») dostonlarini yaratdi. Bu asarlarni
Turkiston o`lkasida nashrdan chiqarish mumkin bo`lmadi, ular 1912 yilda muallifning hammaslaklari
Jalil Mamadqulizoda va Aliakbar Toyirzodaning yordamida «Mulla Nasriddin» jurnali matbaasida
bosmadan chiqariladi. Har ikkkala doston ham ilm-ma`rifatni ulug`lash jaholatni, mutaassiblikni
qoralash haqida. Siddiqiy millatning istiqbolini ilm-fanni, davlat tili va qonunini egallashda deb biladi:

Do`rt ish bana bundin erdi maqsud,
Bundin o`la xalq baxti mas`ud.
Ilm ila olmoq fununni,
Davlatni, lisonni va zakunni.
Har qavm bulardin o`ldi mahrum,
Istiqboli holidin o`lur shum...
Har qochki lisonni cho`g` bilursan,
Dunyoda azizroq o`lursan.

Saidahmad Siddiqiyning ushbu dostonlari Turkiston ziyolilariga kuchli ta`sir ko`rsatdi. O`zbek va
tojik shoiri Toshxo`ja Asiriy (1864-1915) «Mir`oti ibrat» asaridan nihoyatda ta`sirlanganligini, doston
uning kulbasini nurga to`ldirganligini «Ibrati Asiriy va javobi «Mir`oti ibrat» Ajziy Samarqandiy»
dostonida alohida ta`kidlaydi.
Siddiqiy faoliyatini qo`llab-quvvatlovchilar bilan bir qatorda uning bunday millatparvar ishiga
to`g`onoq bo`luvchilar ham ko`payib, ularning ta`qib va tazyiqlari kun sayin ortib bordi. Bu gal ularning
dashnomlari, haqoratlari, umuman usuli jadid maktablariga, ularning tashkilotchilari Mahmudxo`ja
Behbudiy, Abduqodir Shakuriy, Siddiqiy-Ajziy va uning «Anjumani arvoh», «Aynul adab», «Mir`oti
ibrat», «Ganjinai hikmat» asarlariga qaratildi. 1914 yil 3 yanvar kuni Ulug`bek madrasasi jome`sida juma
namozidan keyin muazzin Mulla Abbos 5-6 ming namozxon oldida hammaga tushunarli tilda shu
mazmunda uzoq ma`ruza qildi: «Usuli jadid maktabida bolalar dinsiz bo`lub yetishadurlar. Uning
muallimi va homiylari ham dinsiz kofir kimsalardur. Mana shunday maktablarga har kim o`z bolasini
yuborsa, o`zi kofir, xotini taloq!»

Bu nihoyatda og`ir aybnoma edi.
Bu tarixiy voqea munosabati bilan turk dunyosinnig mashhur matbuot organlari
Behbudiyning «Oyna», Jalil Mamadqulizodaning «Mulla Nasriddin» jurnallarida
Siddiqiy Ajziyning mutaassiblarni fosh etuvchi kinoyalarga to`la she`rlari bosilib
chiqdi. «Mulla Nasriddin»da bosilgan she`rida shunday istihzo so`zlar bor edi:
G`ayrat-la qamab maktabi savtiylari, hayhot,
Bu zumrai nodonlaringa «shukr», Xudoyo!
Haq so`ylayan insonlari takfir edajaklar,
Iymonli musulmonlaringa «shukr», Xudoyo!

Milliy uyg`onish davrining otashin publitsisti Mirmuhsin SHermuhamedov «Afandim
samarqandliklar!» deb boshlanuvchi maqolasida maorif fidoyilarini mutaassib ulamolardan himoya
qilishga da`vat etadi. Unda shunday chaqiriq so`zlari bor edi: «Afandim samarqandliklar! Bugun
behamiyatlig`ingiz maydoni jaholatda muboriz talab qilur. Yo`q esa, bir zo`rg`ina jamiyat orasida bir
xoin millati islomg`a haqorat zabonin tebratub, otig`a mag`oyir nutqlar so`zlab, sizlarning
nomusingizni xoki mazallatg`a qo`shibdur. Bechoralar, olti ming chamasida ekansizlar, orangizda
birgina diyonatparvar chiqib, ul xoin badbaxtga muqobil o`lub bir so`z ham demasdan, o`z
xohishingizcha ul majmua orasidan taralub chiqg`oningiz millati islomg`a haqorat emasmu?! Ajabo,
ijtimoiy muzokarada muhtaram «Oyna»furushimiz ham yo`qmu ekan yoki bo`lsa ham gurba (mushuk)
dan qo`rqg`on mush(sichqon) kabi qaysi bir kovakda qaltirab turdimukin?

Muhtaram «Oyna»furushlarimiz millat terazasin tuzatmoq bo`lg`onlarida
taraqa-turuqlari Surayyodan ham yuqorida ko`runur edi».
Na chora, maqola muallifi hammaslaklari, samarqandlik jadid birodarlarini
himoya qilishda bir oz sustlik qilgan «Oyna» jurnali muharriri va tahrir hay`ati
a`zolariga ham qattiq tegib o`tadi.
Saidahmad Siddiqiy o`z maktabiga mohir pedagog Ismatulla
Rahmatullayev(1883-1962)ni matematika o`qituvchisi vazifasiga taklif qildi. U usuli
jadid maktablari tarmog`ini kengaytirib bordi: Samarqand viloyatining turli
tumanlarida yangi maktablar ochishga o`qituvchilar tayyorlash ishiga rahbarlik qildi.

1918 yilda Samarqandda Turkiston musulmon dorilfununi (hozirgi
O`zMU)ning sho`basi ochildi. Siddiqiy Ajziy va Hoji Muinlar Behbudiy rahbarligida
ushbu sho`bada o`qituvchilik qildilar. Shu bilan birga, o`zi bino qilgan maktabda
umrining oxirigacha muallimlik qildi. U «Xizmat ko`rsatgan o`qituvchi» unvoniga
sazovar bo`ldi. Atoqli pedogog va shoir Siddiqiy-Ajziy 1927 yilda vafot etdi.

Saidahmad Siddiqiy o`z safdoshlari jadid mutafakkirlari kabi qatag`onga uchramadi. U
qatag`onning avj pallasiga yetib kelmadi, ammo uning asarlari, xotirasi qatag`onga uchradi.
Uzoq vaqt uning asarlarini nashr etish, 1960 yillarga qadar uning haqida biror fikr aytish
ancha qiyin kechdi.
Shoir adabiy merosi professor
Begali Qosimov tomonidan to plab, nashr qilingan. ʻ „Ayn
ul-adab “
( „ Odob ko zi ʻ “ , Samarqand , 1916, o zbekcha), ʻ „ Ganjinai hikmat “ ( „ Hikmat xazinasi
“ ,
Samarqand - Toshkent , 1914, tojikcha) she riy to plamlari, ʼ ʻ „ Mir’oti ibrat “ , „ Anjumani
arvoh “
kabi poemalari, publitsistik maqolalari, Gogol „ Shinel“i tarjimasi, hikoyalari
ijodining serqirraligidan dalolat beradi.
She rlari Kavkazda
ʼ „Mulla Nasriddin “ , „ Dirilik “ jurnallarida bosilgan.XULOSA

1. Vadud Mahmud. Turk shoiri Ajziy. Milliy uyg onish. To plam. ʻ ʻ
1993.
2. Tursunqul (Rahim Hoshim). Siddiqiy to g risida mulohazalar.
ʻ ʻ
Yuqoridagi to plam, 86-95 betlar.
ʻ
3. Qosimov B. Maslakdoshlar (Behbudiy, Siddiqiy-Ajziy, Fitrat). T.,
1994. Adabiyot

SAIDAHMAD SIDDIQIY- AJZIY HAYOTI VA FOLIYATI (1864-1927)

RE J A: • Kirish . • Saidahmad Siddiqiy-Ajziy ijodi . • Nashr qilingan asarlari . • Xulosa . • Adabiyot.

• Ajziy (taxallusi; asl ismi Saidahmad Hasanxo ja o g li Siddiqiy) (1864 — ʻ ʻ ʻ Samarqand — 1927) — ma rifatparvar ʼ shoir , tarjimon . Milliy uyg onish davrining ʻ yirik vakillaridan biri. O zbekistonda ʻ xizmat ko rsatgan ʻ o qituvchi ʻ (1926). Ajziy 1864-yil Samarqand viloyatining Jomboy tumani Halvoyi qishlog ida ʻ hunarmand oilasida tavallud topdi. Yoshligida otasi vafot etib, bobosi qo lida voyaga yetdi. ʻ Yangasi qo lida savod chiqardi. Samarqand, ʻ Buxoro madrasalarida o qigan. ʻ arab , fors , ozarbayjon tillarini mukammal bilgan. Keyinroq rus tilini ham o rgangan. ʻ 1901-1903-yillarda Kavkaz , bir qator Arab mamlakatlari va Rossiyaga sayohat qilgan. Jiddada ma lum muddat rus ʼ elchixonasida tarjimon bo lgan. ʻ Samarqandga qaytgach, shahar yaqinidagi Halvoyi qishlog ida yangi usuldagi ʻ maktab ochib, o qituvchilik qilgan. ʻ Lev Tolstoy hikoyalarini , Krilov masallarini , Gogolning „ Shinel “ povestini o zbek ʻ va tojik ] tillariga tarjima qilgan (1908- 1910). Darslik yozib, tarjimalaridan namunalar kiritgan.xozirgi kunga kelib jadidning avlodlari Toshkent viloyati Piskent tumanida istiqomat qiladi. KI RISH

Siddiqiy-Ajziy XX asr boshlarida yetuk shoir, tarjimon va mohir pedagog, usuli jadid maktablarining tashkilotchilaridan biri sifatida faoliyat ko`rsatdi. Saidahmad Siddiqiy -A jziy (1864-1927)

Uning ko`p qirrali faoliyati 1920 yillardayoq adabiyotshunoslar, pedagoglar e`tiborini qozondi. Siddiiy-Ajziy haqida dastlabki maqola Ajziyni yaqindan bilgan adabiyotshunos Vadud Mahmud (1897-1976) tomonidan yozildi va «Turk shoiri Ajziy» sarlahasi bilan «Inqilob» jurnalinnig 1924 yil 11-12-sonlarida e`lon qildi. Jumladan, u Ajziy haqida quyidagilarni yozadi: «Boshlab Siddiqiy yaxshi texnikdur: soat va turli moshinalarni tuzatmoq ishiga mohirdur... Musiqa bilan ham ancha shug`ullangandur. O`z tilidan boshqa arab, fors, rus tillarini bilur... Samarqand jadidlarining boshida Behbudiy, Siddiqiy va jadid maktabinnig muallimlaridan Shakuriy o`laroq rasman takfir etishlarig`a sabab bo`lg`ondur». Siddiqiy-Ajziy faoliyati haqida qimmatli ma`lumot beruvchi ikkinchi muhim manba Tursunqul (Rahim Hoshim)ning «Maorif va o`qutg`uchi» jurnalining 1928 yil 3-sonida bosilgan «Siddiqiy to`g`risida mulohazalar» maqolasidir.

SAIDAHMAD SIDDIQIY-AJZIY HAYOTI VA FOLIYATI

11.11.2024

0

1397.9990234375 KB

Похожие