logo

Shaxar oqova suvlari tarkibidagi ammoniy ionlarini ionometrik aniqlash

Загружено в:

23.11.2024

Скачано:

0

Размер:

511.6748046875 KB
 
Mav zu: Shaxar oqov a suv lari 
t ark ibidagi ammoniy  ionlarini 
ionomet rik  aniqlash. Reja 
 
I Kirish.
 
1.Ionometriya (Potensiometrik taxlil)
 
2.Ion selektiv elektrodlari.
 
3.Oqava suv tarkibidagi ammoniy ionini aniqlash.
 
II Xulosa.
 
III Foydalanilgan adabiyotlar.  
Ionometriya potensiometrik tahlilning istiqbolli usullaridan biri bo‘lib, uning 
 
asosiy vazifasi turli kation va anionlar uchun selektiv – qaytar elektrod yaratish, 
 
ularni qo‘llash va o‘rganishdan iboratdir. Qadimdan ma’lum bo‘lgan pH-metriya 
 
ionometriyaning bir turidir. Kation va anionlarni aniqlashga qarab, ionometriya usuli 
 
kationometriya va anionometriyaga bo‘linadi. Agar ion selektiv elektrodlarning 
 
birinchi vakili bo‘lgan vodorod selektiv elektrod XX asrning boshida yaratilgan 
 
bo‘lsa, 1934 yilda natriy selektiv elektrod yaratildi. Hozir 100 dan ortiq ion va 
 
moddaga selektiv bo‘lgan elektrodlar mavjud. Sanoat korxonalari ko‘plab 
 
ionomerlar ishlab chiqarmoqda, ularning qo‘llanilish sohalari ham kengayib ketdi.  
Ion-selektiv  elektrodlar  qo’llanilishi  bilan  bajariladigan  analiz 
kelajakda  ham  taraqqiy  etib  boruvchi  zamonaviy    analitik  usullar 
jumlasiga  kirib,  ko’pchilik  anorganik  ionlar  va  bir  qator  ion  tavsifiga 
ega  bo’lgan  birikmalarning  konsentratsiya  yoki  aktivligini  yuqori 
aniqlik va tezlik bilan aniqlash imkoniyatiga ega. 
 
Ion-selektiv  elektrodlar  bilan  ishlashning  qulayligi  va  soddaligi 
ularning  analitik  kimyoning  turli  sohalarida  keng  qo’llanilishi  va 
tarqalishiga imkon beradi.  
Ion-selektiv  elektrodlarning  qo’llanilishiga  asoslangan  analitik  usullarni 
ikki 
 
turga ajratish mumkin: bevosita potensiometriya va potensiometrik titrlash.
 
Bevosita  potensiometriya  –  elektrod  potensiyalini  bevosita  o’lchash 
natijasida  modda  konsentratsiyasini  aniqlash  usulidir.  Ion-selektiv 
elektrodlar yaratilganiga qadar bu usul bilan faqatgina pH ni aniqlaganlar.   
pH-metrdan foydalanganda, uning shkalasini tegishli qiymatlarda 
darajalash kerak bo’ladi. 
 
Ionlarni aniqlashning mavjud kimyoviy usullari ko’p mehnat va vaqt talab 
etadi, shu   bilan birga ulapning aniqligi va to’g’riligi ham kam. Ionlarni 
ionometrik aniqlash istiqbolli yo’nalishdir. 
 
Ftorid ( ammoniy  yoki boshqa) selektiv elektrodning potensiali tegishli 
ionning 
 
aktivligiga bog’liq : Zaruriy asbob va reaktivlar:
1. Ionomer I-102, I-120.2, I-130 yoki pH-340;
2. Natriy selektiv elektrod va kumush xloridli taqqoslash 
elektrodlari o’rnatilgan shtativ;
3. Natriy xlorid standart eritmalari seriyasi (101-10-5 M; pNaelektrod 
uchun NaCl). 
4. Asetatli bufer aralashma;
5. Tekshiriladigan natriy xlorid eritmasi.  
Ishni  bajarish  tartibi. Agar  standart  eritmalar  tayyor    bo’lmasa,  ulap  aniq  namunalar 
olish  yo’li  bilan  1  M  konsentrasiyali  eritmalarni    ketma-ket  suyultirish  yordamida 
tayyorlanadi.  Tayyorlangan  1  M  eritmaning  muayyan  qismlarini  10  martadan  ketma-
ket suyultirib 0,1; 0,01; 0,001; 0,0001; 
 
0,00001 M eritmalar hosil qilinadi. Eritmaning ion kuchini doimiy saqlab qolish 
 
uchun har bir eritmani asetatli bufer aralashma yordamida suyultirish lozim. Shu 
 
eritmalapning har biri uchun elektrod potesiali o’lchanadi va E-lgC bog’lanish 
 
asosida darajalash chizmasi tuziladi. 
 
So’ngra tekshiriladigan modda eritmasining elektrod potensiali o’lchanadi. 
 
Darajalash chizmasi yordamida aniqlanayotgan ionning konsentrasiyasi topiladi.  Xulosa
 
Bugungi  kunda  namolum  namuna  tarkibini  aniqlashning  juda  kop  usullari 
mavjud  bo’lib  biz  shu  usullardan  bir  ionometriyani  ko’rib  chiqdik. 
Ionometrik  analiz tarkibidagi ionni aniqlash  uchun konsentratsiyasi malum 
eritma  tayyorlab  oldik.  Shu  eritmaga  nisbatan  namuna  tarkibida  qancha 
ammoniy ioni borligini hisoblab chiqdik. Foydalanilgan adabiyotlar
 
O sn o vi  a n ali t i ch yes ko y  x i mi i.  V  2  kn.  /P o d red.Yu.A.Zolotova. - M.:  V ы sshaya shkola,  1999.
 
Osnov ы  analiticheskoy ximii. V 2 kn. Seriya «Klassicheskiy universitetskiy  uchebnik».  
 
Visshaya shkola, 2004. t. 1. Ob щ iye vopros ы . Metod ы  razdeleniya, t. 2. Metod ы  ximicheskogo analiza.
 
M.Otto. Sovremenn ы ye metod ы  analiticheskoy ximii. V 2-x tomax. — M.: Mir, 2003.
 
Osnov ы  analiticheskoy ximii. Prakticheskoye rukovodstvo. 
 
Pod red. Yu.A.Zolotova. — M.: V ы sshaya shkola, 2003.
 
Osnov ы   analiticheskoy  ximii.  Zadachi  i  vopros ы .

Mav zu: Shaxar oqov a suv lari t ark ibidagi ammoniy ionlarini ionomet rik aniqlash.

Reja I Kirish. 1.Ionometriya (Potensiometrik taxlil) 2.Ion selektiv elektrodlari. 3.Oqava suv tarkibidagi ammoniy ionini aniqlash. II Xulosa. III Foydalanilgan adabiyotlar.

Ionometriya potensiometrik tahlilning istiqbolli usullaridan biri bo‘lib, uning asosiy vazifasi turli kation va anionlar uchun selektiv – qaytar elektrod yaratish, ularni qo‘llash va o‘rganishdan iboratdir. Qadimdan ma’lum bo‘lgan pH-metriya ionometriyaning bir turidir. Kation va anionlarni aniqlashga qarab, ionometriya usuli kationometriya va anionometriyaga bo‘linadi. Agar ion selektiv elektrodlarning birinchi vakili bo‘lgan vodorod selektiv elektrod XX asrning boshida yaratilgan bo‘lsa, 1934 yilda natriy selektiv elektrod yaratildi. Hozir 100 dan ortiq ion va moddaga selektiv bo‘lgan elektrodlar mavjud. Sanoat korxonalari ko‘plab ionomerlar ishlab chiqarmoqda, ularning qo‘llanilish sohalari ham kengayib ketdi.

Ion-selektiv elektrodlar qo’llanilishi bilan bajariladigan analiz kelajakda ham taraqqiy etib boruvchi zamonaviy analitik usullar jumlasiga kirib, ko’pchilik anorganik ionlar va bir qator ion tavsifiga ega bo’lgan birikmalarning konsentratsiya yoki aktivligini yuqori aniqlik va tezlik bilan aniqlash imkoniyatiga ega. Ion-selektiv elektrodlar bilan ishlashning qulayligi va soddaligi ularning analitik kimyoning turli sohalarida keng qo’llanilishi va tarqalishiga imkon beradi.

Ion-selektiv elektrodlarning qo’llanilishiga asoslangan analitik usullarni ikki turga ajratish mumkin: bevosita potensiometriya va potensiometrik titrlash. Bevosita potensiometriya – elektrod potensiyalini bevosita o’lchash natijasida modda konsentratsiyasini aniqlash usulidir. Ion-selektiv elektrodlar yaratilganiga qadar bu usul bilan faqatgina pH ni aniqlaganlar.