logo

Shayxontohur ziyoratgohi

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1330.44140625 KB
 Sh	a	yx	o	nt	o	hu	r z	iy	or	a	tg	oh	i 	
To	sh	k	e	nt	 s	ha	h	ri	n	in	g 	
Ab	d	u	lla	 Q	o	d	ir	iy	 v	a 	A	lis	h	er	 	
Na	v	o	iy	 ko	‘ch	a	la	ri	 	
ke	si	sh	m	a	s	id	a 	jo	yl	as	h	ga	n	. 	
Zi	yo	ra	tgo	h	 u	c	ht	a 	
m	aq	b	a	ra	d	an	 i	bo	rat	 b	o	‘li	b	 	
bu	la	r: S	h	ay	x	 X	o	va	n	di	y,	 A	t-	
To	h	ur	 m	a	q	b	ar	a	si,	 	
Qa	ldi	rg	‘o	c	h-	bi	ya	 m	aq	b	a	ra	si	 	
va	 Y	u	nu	s	xo	n	 	
m	aq	b	a	ra	la	ri	di	r. Shayxontohur XIII asrning oxirida Bog‘uston tog‘i 
qishlog‘idagi Xo‘ja oilasida tug‘ilgan, bugungi kunda 
ushbu hududda Chorvoq suv ombori qurilgan. Uning otasi 
Shayx Umar ikkinchi Solih xalifa Umarning avlodidan 
bo‘lgan. Odamlar Shayx Umar mo‘jizaviy qobiliyatlarga va 
oliy inoyatga ega insonligiga ishonishar edi. Uning 
qobiliyatlari, undan o‘g‘liga o‘tganday edi. Yosh 
Shayxontohur so‘fiylik ilmini egalladi. Biograflarning 
fikriga ko‘ra, Shayxontohurning so‘fiylig ilmi odamlarni 
hayratda qoldirdi: “Ilm-fandagi yuksak ma’naviy fazilatlari 
va ilmi donishmandlarning jaholatga nisbatan sabr-toqati 
va muloyimligiga bevosita qarama qarshidir” Shayx Toshkentda yashab, o‘z 
faoliyatini olib bordi va 1355-
1360-yillar orasida vafot etdi. 
Uning qabri ustidagi maqbara 
Amir Temurning o‘zi 
tashabbusi bilan qurilgan. Bu 
turli balandlikdagi ikkita 
gumbaz ostida ikki bo‘lakli 
past bino bo‘lib, XIX asrning 
boshlarida ko‘plab ta'mirlash 
va qayta ishlashdan so‘ng bino 
zamonaviy qiyofa kasb etdi.  Shayxontohur oilasiga ko‘plab taniqli toshkentliklar, 
jumladan, Temuriylar davrida yashagan mashhur 
so‘fiylik ilmi sohibi Ubaydulla Xo‘ja Ahror (1404-1490), 
va XVIII asrning ikkinchi yarmida Toshkentning mustaqil 
hukmdori Yunus-hojilar mansub sanaladi. Shayxontohur maqbarasi 
yonida yana bir maqbara, 
Qaldirg‘och-biy maqbarasi 
saqlanib qolgan. Piramidali 
ko‘rinishga ega xarakterli 
gumbaz shakli XV asr 
arxitekturasining bu 
yodgorligi, kompleksning 
boshqa tuzilmalaridan 
keskin farq qiladi va qozoq 
cho‘llarining maqbaralariga 
o‘xshaydi. XV asr oxiridagi majmuaning yana bir saqlanib 
qolgan maqbarasi, Yunusxon maqbarasi bo‘lib, U 
buyuk Boburning bobosi, mog‘uliston shoiri va 
jangchisi sharafiga qurilgan. Bino bir necha marta 
qayta tiklangan bo‘lib, ushbu bino o‘zining yuqori 
qismida baland ravoq bilan T-shaklidagi honaqaning 
noyob turi hisoblanadi. Shayxontohur 
maqbarasi bugungi 
kunda ham atoqliligini 
va me’moriy 
ahamiyatini saqlab 
kelmoqda. Shaharning 
bu qismidagi go‘zallik va 
so‘limlik shoir va 
rassomlarni 
ilhomlantirib kelgan. Bu 
yerga Sergey Yesenin, 
Aleksandr Volkov, 
Sergey Yudin va 
boshqalar tashrif 
buyurishgan. ETIBORIZ UCHUN 
RAHMAT  Shohizinda meʼmoriy majmuasi Qoraxoniylar 
sulolasi tomonidan asos solingan. Dastlab "Yalangtoʻshbiy 
kichik madrasasi" deb 
nomlangan. Keyinchalik 
masjid bezagida boshqa 
bir obida qurilishiga 
yetadigan miqdorda 
oltin sarflangani uchun 
"tillakori" (tilladan ishlov 
berilgan) deb yuritila 
boshlaga   Registan — Oʻzbekistonda, Samarqandning Registon 
maydonida joylashgan 3 ta madrasadan (Ulugʻbek, 
Tillakori, Sherdor) tashkil topgan meʼmoriy majmua. Goʻri Amir yoki Amir Temur maqbarasi (14-asr oxiri — 
1405-yil) — Samarqanddagi meʼmoriy yodgorlik. Xalq 
orasida Goʻri Amir yoki Goʻri Mir (Mir Sayyid Baraka) deb 
nomlanib kelinadi. Samarqanddagi meʼmoriy yodgorlik (1399—1404). Amir 
Temurning katta xotini Bibixonim (asli Saroymulk xonim) 
nomi bilan bogʻliq

Sh a yx o nt o hu r z iy or a tg oh i To sh k e nt s ha h ri n in g Ab d u lla Q o d ir iy v a A lis h er Na v o iy ko ‘ch a la ri ke si sh m a s id a jo yl as h ga n . Zi yo ra tgo h u c ht a m aq b a ra d an i bo rat b o ‘li b bu la r: S h ay x X o va n di y, A t- To h ur m a q b ar a si, Qa ldi rg ‘o c h- bi ya m aq b a ra si va Y u nu s xo n m aq b a ra la ri di r.

Shayxontohur XIII asrning oxirida Bog‘uston tog‘i qishlog‘idagi Xo‘ja oilasida tug‘ilgan, bugungi kunda ushbu hududda Chorvoq suv ombori qurilgan. Uning otasi Shayx Umar ikkinchi Solih xalifa Umarning avlodidan bo‘lgan. Odamlar Shayx Umar mo‘jizaviy qobiliyatlarga va oliy inoyatga ega insonligiga ishonishar edi. Uning qobiliyatlari, undan o‘g‘liga o‘tganday edi. Yosh Shayxontohur so‘fiylik ilmini egalladi. Biograflarning fikriga ko‘ra, Shayxontohurning so‘fiylig ilmi odamlarni hayratda qoldirdi: “Ilm-fandagi yuksak ma’naviy fazilatlari va ilmi donishmandlarning jaholatga nisbatan sabr-toqati va muloyimligiga bevosita qarama qarshidir”

Shayx Toshkentda yashab, o‘z faoliyatini olib bordi va 1355- 1360-yillar orasida vafot etdi. Uning qabri ustidagi maqbara Amir Temurning o‘zi tashabbusi bilan qurilgan. Bu turli balandlikdagi ikkita gumbaz ostida ikki bo‘lakli past bino bo‘lib, XIX asrning boshlarida ko‘plab ta'mirlash va qayta ishlashdan so‘ng bino zamonaviy qiyofa kasb etdi.

Shayxontohur oilasiga ko‘plab taniqli toshkentliklar, jumladan, Temuriylar davrida yashagan mashhur so‘fiylik ilmi sohibi Ubaydulla Xo‘ja Ahror (1404-1490), va XVIII asrning ikkinchi yarmida Toshkentning mustaqil hukmdori Yunus-hojilar mansub sanaladi.

Shayxontohur maqbarasi yonida yana bir maqbara, Qaldirg‘och-biy maqbarasi saqlanib qolgan. Piramidali ko‘rinishga ega xarakterli gumbaz shakli XV asr arxitekturasining bu yodgorligi, kompleksning boshqa tuzilmalaridan keskin farq qiladi va qozoq cho‘llarining maqbaralariga o‘xshaydi.