logo

Sonlarni ko`paytirish

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

120.43359375 KB
MAVZU: SONLARNI 
KO`PAYTIRISH  O’ZINGIZNI SINAB KO’RING:
1.YIG’INDINI TOPING: (-51+40)+(-78+47)
A)42;   B)-42;   D)-11;   E)-31.
2.YIG’INDINI TOPING: (200+(-206))+(46+(-51))
A)-9;  B)-11;  D)-20;  E)20.
3.AMALLARNI BAJARING: (-13+11)-(-4+7)
A)-5;  B)-2;  D)-3;  E)3.
4.AMALLARNI BAJARING: -108-(-41-53)
A)-47;  B)-35;  D)-14;  E)14.
5.AMALLARNI BAJARING:  -8,9-(7,8-10,8)
A)-8,6;  B)-11,9;  D)-5,9;  E)11,9.
Mavzu: Sonlarni ko’paytirish  Ko’pay t irishdagi   ishoralar   
qoidasi
Ko’paytuvchilar Ko’paytma
+ + +
  -                    - +
+ - -
- + - 1-QOIDA.   BIR XIL ISHORALI IKKITA SONNI 
KO’PAYTIRISH UCHUN ULARNING MODULLARI 
KO’PAYTIRILADI VA KO’PAYTMA OLDIGA  <<+>>
ISHORASI QO’YILADI.
MASALAN,  2,7 .
1,3 =3,51;
  (-8) .
(-6)= |-8| .
|-6|=8 .
6=48  MASALAN:   12  .
(-3)=- |12|  . 
|-3|=-12  . 
3=-36
                     -15  . 
2 ,5=-|-15|  . 
|2,5|=-15  . 
2 ,5=-37,5
2- QOIDA .   HAR XIL ISHORALI IKKITA SONNI 
KO’PAYTIRISH UCHUN ULARNING MODULLARI 
KO’PAYTIRILADI VA KO’PAYTMA OLDIGA  <<->>  ISHORASI 
QO’YILADI.    
Quyidagi  tasdiqlar  o’rinli:

1.Agar  ko’paytuvchilardan  biri   0 ga  teng  bo’lsa,  u  holda 
 ko’paytma  0 ga  teng  bo’ladi:  

             n   .
 0 = 0 ;      0  .
 n = 0.

Masalan,  (+5)  . 
0=0 ;  0  .
(+5)=0 ;  (-3)  . 
0=0 ;  0  .
(-3)=0 .

2.Agar  ko’paytuvchilardan  biri  (-1) ga  teng  bo’lsa,  u  
holda  ko’paytma  ikkinchi  ko’paytuvchining  qarama-
qarshisiga  teng  bo’ladi.

Demak,  sonni  (-1) ga  ko’paytirish  uning  ishorasini  
o’zgartiradi,  xolos:

            n  .
(-1)=- n;      (-1)  . 
n=-n.

Masalan,  (-1)   .  
8=-8 ;  (-6)   .
(-1)=6 .    !    Agar   manfiy   ishorali   
ko’paytuvchilar  soni   juft  (toq)  
bo’lsa,  u  holda  ko’paytmaning  
ishorasi   musbat  (manfiy)   bo’ladi.  Har  qanday  sonning  1-
darajasi  shu  sonning  
o’ziga teng:
n  ning  birinchi  darajasi  
n  ning o’ziga  teng. Masalan :
  
1 ning 1-darajasi  1 ga;
2 ning  1-darajasi  2 ga;
3 ning  1-darajasi  3 ga;
teng  bo’ladi.    K 15 -4 -5 -4 18 27 -15
19 -13 -1 1
n 8 -3
8 12
-6 -3 -12 -8 7 -1 -1
k .
n 120 12Jadvalni   to’ldiring:  Misollar  ishlash  uchun  namunalar:
-5  . 
5-(-30)=-25+30=5
45-(-12)  . 
3=45+36=81
85+(-7)  . 
5=85-35=50
100  .
(-5)-(-20)  . 
15=-500+300=-200  1) BIR  XIL ISHORALI  SONLAR  KO’PAYTMASI
     QANDAY  TOPILADI.                     
2)   HAR  XIL  ISHORALI  SONLAR  KO’PAYTMASI
    QANDAY  TOPILADI. 
3)BIR  NECHA  SONLAR  KO’PAYTMASINING
    ISHORASI  QANDAY  ANIQLANADI. Mustahkamlash  900-MASHQ
KO’PAYTMANI  TOPING:
1)  -8 .
11 .
(-25) ;        2) 15 .
12 .
(-6) ;
3) -3  .
(-12)  . 
7 ;          4)  -48  . 
11  . 
4 ;
5) -57  .
(-3)  .
(-2) ;       6)  -11  .
(-12)  .
(-5) . K -8 10 3 1 -7 10 -5 12 -9 25
m 3 -2 5 -10
2 5 -4 11 -5 -10
n 5 4 -1 -8 -3 -2 -8 -4 -10 -8
K .
m .
n -120 900.   Jadvalni  to’ldiring:  Uyga  vazifa:
902-jadvalni  to’ldiring;
911va 912 misollarni  yeching.  E’TIBORINGIZ   UCHUN 
  RAHMAT !

MAVZU: SONLARNI KO`PAYTIRISH

O’ZINGIZNI SINAB KO’RING: 1.YIG’INDINI TOPING: (-51+40)+(-78+47) A)42; B)-42; D)-11; E)-31. 2.YIG’INDINI TOPING: (200+(-206))+(46+(-51)) A)-9; B)-11; D)-20; E)20. 3.AMALLARNI BAJARING: (-13+11)-(-4+7) A)-5; B)-2; D)-3; E)3. 4.AMALLARNI BAJARING: -108-(-41-53) A)-47; B)-35; D)-14; E)14. 5.AMALLARNI BAJARING: -8,9-(7,8-10,8) A)-8,6; B)-11,9; D)-5,9; E)11,9. Mavzu: Sonlarni ko’paytirish

Ko’pay t irishdagi ishoralar qoidasi Ko’paytuvchilar Ko’paytma + + + - - + + - - - + -

1-QOIDA. BIR XIL ISHORALI IKKITA SONNI KO’PAYTIRISH UCHUN ULARNING MODULLARI KO’PAYTIRILADI VA KO’PAYTMA OLDIGA <<+>> ISHORASI QO’YILADI. MASALAN, 2,7 . 1,3 =3,51; (-8) . (-6)= |-8| . |-6|=8 . 6=48

MASALAN: 12 . (-3)=- |12| . |-3|=-12 . 3=-36 -15 . 2 ,5=-|-15| . |2,5|=-15 . 2 ,5=-37,5 2- QOIDA . HAR XIL ISHORALI IKKITA SONNI KO’PAYTIRISH UCHUN ULARNING MODULLARI KO’PAYTIRILADI VA KO’PAYTMA OLDIGA <<->> ISHORASI QO’YILADI.