XX ASR OZBEK ADABIYOTIDAN ABDURAUF FITRAT (1886-1938)

Йирик давлат ва сиёсат арбоби, шоир ва олим, носир ва драматург, маърифатпарвар Фитрат 1886 йили Бухорода зиёли оиласида дунёга келди. Дастлаб эски мактабда ў иди, кейин қ Мирараб мадрасасида та силни давом эттирди. ҳ Асримиз бошларида вужудга келган «Тарбияйи атфол» жамияти кўмагида 1909-1913 йилларда Истанбулда та сил олди. Бу ерда из ин ижод ҳ қ ғ илди. Шунинг самараси ўларо , 1911 йили қ қ «Сай а» («Чорлов») номли шеърий тўпламини ҳ чоп эттиради. Туркиядан айтгач, Бухорода қ ў итувчилик илади. «Ёш бухороликлар» қ қ аракатида фаол иштирок этади, унинг бош ҳ мафкурачиси, оявий йўлбошчиларидан бирига ғ айланади. 1917 йил апрелидан 1918 йил мартигача Самар андда чи иб турган « уррият» газетасига қ қ Ҳ му аррирлик илади. 1918 йили Фитрат ҳ қ Тошкентга келади. Ва бу ерда асосан илмий, ижодий, маърифий ишлар билан кўпро банд қ бўлди. У бир атор дарсликлар тузади, «Чи атой қ ғ гурунги» номли ижтимоий-адабий ташкилотда фаол иштирок этади

1921 йили Бухорога таклиф этилади. У хал хўжалигининг бир атор со аларини қ қ ҳ яхшилашда, айни са, маориф со асида қ ҳ сезиларии ишларни амалга оширади. Унинг ташаббуси билан бир гуру ҳ и тидории ёшлар Истамбул, Берлин, қ Москва каби ша арларга ў ишга ҳ қ юборилади. Бухоро мактаблари учун ў ув қ уроллари, дарслик ва ўлланмалар нашр қ қ этиш йўлга ўйилади. қ Фитрат 1921-1922 йилларда бир атор қ ю ори лавозимларда ишлаб, ўзининг қ давлат арбоби сифатидаги истеъдодини кўрсата олди. У 1923-1924 йилларда Москва ва Ленинградда яшади, Шар тиллари қ институтида ишлади.

• Турк, араб, форс тиллари ва адабиётидан ёшларга дарс берди. Ленинград дорилфунуни профессорлигига сайланди. «Абулфайзхон», «Бедил», « иёмат», «Шайтоннинг тангрига Қ исёни» каби асарлар ёзиб, чоп эттирди. Москвадан айтгач, республикамизнинг илмий, қ маданий-маърифий аётида фаолият кўрсатади. ҳ Фитрат тилшунос олим сифатида ўзбек тилининг оидалари тў рисида «Сарф», «На в» қ ғ ҳ асарларини ёзди. Муси ашунос олим сифатида «Шашма ом», қ қ «Ўзбек классик муси аси ам унинг тарихи», қ ҳ «Шар муси аси» каби тад и отлар яратди. қ қ қ қ Ўтган асрнинг 30-йилларида у илмий-тад и от қ қ муассасаларида, ў итувчилар малакасини қ ошириш институти ва дорилфунунда ишлайди. 1937 йили «хал душмани» сифатида ибсга қ ҳ олиниб, 1938 йили Тошкент ша рининг озирги ҳ ҳ Юнусобод тумани Бўзсув ир о идаги атлго да қ ғ ғ қ ҳ отиб ташланди.