logo
  1. Главная страница
  2. Презентации
  3. Общий
  4. Yaponiya

Yaponiya

Загружено в:

10.08.2023

Скачано:

0

Размер:

27377.670898438 KB
Скачать
Yaponiy a Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм Maydoni: 377,9 ming km² Aholisi (2020): 126 mln Poytaxti: Tokyo Yaponiya Sharqiy Osiyoda joylashgan orol mamlakat. Jami orollari soni 6800 tadan ortiq bo‘lib, hududining 97% i 4 ta yirik orol — Xonsyu, Xokkaydo, Kyusyu va Sikokuga to‘g‘ri keladi. Xokkaydo Kyusyu Xonsyu Sikoku 2 1 4 3 Mamlakat qirg‘oqlari shimolda Oxota, g‘arbda Yapon, janubi- g‘arbda Sharqiy Xitoy dengizi, sharq va janubda Tinch okean suvlari bilan yuviladi. Yapon dengizi Tinch okean Sharqiy Xitoy dengizi Oxota dengizi2 3 41 Yaponiya — konstitutsion monarxiya, davlat rahbari imperator maqomiga ega bo‘lgan jahonning hozirgi siyosiy xaritasidagi yagona mamlakat (108-rasm). Imperator NaruxitoImperator saroyiga asosiy kirish yo‘li Amaldagi siyosiy boshqaruv tizimida yetakchi rol bosh vazirga tegishli. Yaponiya parlamenti - Kokkai Fumio Kisida Yaponiya 47 ta prefekturaga bo‘linadigan unitar davlat. Yaponiya poytaxti — Tokio mamlakatning eng yirik oroli Xonsyuning sharqida, Kanto tekisligida joylashgan. Tabiiy sharoit i v a resurslari. Tinch okean seysmik mintaqasida joylashgani bois, Yaponiyada zilzila va sunamilar tez-tez sodir bo‘ladi. 2011-yil 11-martdagi kuchli zilzila va uning natijasida yuzaga kelgan Sunami talofotlari Bu tabiiy xususiyat aholi turmush tarziga katta ta’sir ko‘rsatadi, shuning uchun ham yaponiyaliklarga bolalik davridanoq zilzila vaqtida o‘zini to‘g‘ri tutish qoidalari o‘rgatiladi. Mamlakat hududining 3/4 qismi tog‘ va qirlar bilan band. Yaponiyaning eng baland tog‘ cho‘qqisi — Fudziyama vulqoni yapon xalqi uchun muqaddas qadamjo hisoblanadi (109-rasm) Fudziyama vul qoni 3776 metr Relyefining tog‘liligi qishloq xo‘jaligi yerlarining yetishmovchiligiga olib kelgan. Yaponiya foydali qazilmalarga boy emas. Mamlakatda asosan yod (zaxiralari bo‘yicha dunyoda 1-o‘rinda), oltingugurt, shuningdek, oz miqdorda neft, tabiiy gaz, oltin, kumush va boshqa mineral resurslar qazib olinadi. yod tabiiy gaz oltin neftoltingugurt kumush koni Yerosti boyliklarining ozligi Yaponiyani yoqilg‘i va metallarni eng ko‘p import qiluvchi davlatlardan biriga aylantirgan. Yaponiya asosan mo‘tadil va subtropik iqlim mintaqalarida joylashgan. Iqlimi, umuman olganda, musson shamollari ta’sirida shakllangan bo‘lib, unga yuqori darajadagi namlik xos. Mo‘tadil Subtropiik Yillik yog‘in miqdori 1700–4000 mmga teng. Shuningdek, Yaponiya iqlimiga tayfunlarning tez-tez takrorlanishi xos. Mamlakat hududi sersuv daryolarga boy bo‘lib, ulardan sug‘orma dehqonchilik va gidro energetikada keng foydalaniladi. Aholisi. Tug‘ilishning o‘ta pastligi sababli aholining tabiiy kamayishi kuzatilmoqda. Yaponiya aholi yosh tarkibida qariyalarning ulushi eng yuqori ko‘rsatkichga ega bo‘lgan mamlakat hisoblanadi (29%, 2020-y.). Yaponiyada shahar aholisi ulushi 90% dan yuqori. Tokio dunyoning eng katta shaharlaridan biri hisoblanib, uning aglomeratsiyasida 30 mln kishidan ortiq aholi istiqomat qiladi (110-rasm). Iokogama, Osaka, Nagoya, Sapporo, Kobe, Kioto ham mamlakatning eng yirik shaharlari hisoblanadi. Shaharlari Iokagama Osaka NagoyaSapporo KobeKioto Xokkaydo orolida joylashgan Sapporodan boshqa barcha yirik shaharlar Xonsyu orolining janubi-sharqida joylashgan. Mamlakatning bu qismida bir nechta yirik shahar aglomeratsiyalari tutashib ketgani hisobiga Tokaydo megalopolisi shakllangan (111-rasm). Yaponiya Koreya Respublikasi kabi bir millatli davlat hisoblanadi. Aholisining 98% idan ko‘pini yaponlar tashkil qiladi. Asosiy dinlari sintoizm (yaponiyaliklarning milliy dini) va buddizmdir. Qiziqarli jihati, yaponiyaliklarning aksariyati ham sintoizm, ham buddizm an’analariga rioya qiladi. Buddaviylik ibodatxonasiSintoizm ramziy darvozasi Aholi joylashuviga mamlakat relyefi katta ta’sir ko‘rsatgan. Yaponiya aholisining asosiy qismi hududining 10% ida yashaydi. Kanto tekisligida aholi zichligi eng yuqori. Iqt isodiy ot i. Yaponiya iqtisodiyoti yuqori darajada rivojlangan mamlakat. YIMning umumiy hajmiga ko‘ra dunyoda Xitoy, AQSH va Hindistondan keyingi to‘rtinchi o‘rinni egallaydi. Pul birligi – yen (iyena) XX asrning 60-yillaridan boshlab Yaponiya “iqtisodiy mo‘jiza”si jahonni hayratga sola boshladi. Buning mohiyati Ikkinchi Jahon urushida yengilib, atom bombasining dahshatlarini o‘z boshidan o‘tkazgan mamlakatning tezlik bilan qaddini rostlagani va misli ko‘rilmagan sur’atlarda tez rivojlanishga erishganidan iborat. Mutaxassislar fikriga ko‘ra, Yaponiya “iqtisodiy mo‘jiza”sining asosiy manbai yapon millatining yuqori darajadagi mehnatsevarlik va mehnat intizomi, uyushqoqlik va sabrtoqat, ishga mas’uliyat hissi va tejamkorlik kabi ijtimoiy xususiyatlari bilan bog‘liq. Yaponiya sanoati eng zamonaviy texnologiyalarga asoslangan tarmoqlar — elektronika, elektrotexnika, dastgohsozlik, kemasozlik, avtomobilsozlik, asbobsozlik, kimyo va neft-kimyo sanoatiga ixtisoslashgan. Shaharlari elektronikaelektrotexnika dastgohsozlik kemasozlik avtomobilsozlik asbobsozlik kimyoneft-kimyo Mamlakatning eng mashhur transmilliy korporatsiyalari qatoriga “Toyota”, “Honda”, “Sony”, “Mitsubishi” va boshqalar kiradi. Yaponiya dehqonchiligining yetakchi tarmog‘i sholikorlikdir. Sholi jami ekin maydonlarining yarmiga ekiladi. Shuningdek, bug‘doy, soya, turli sabzavot va bog‘dorchilik tarmoqlari ham yaxshi rivojlangan.Dehqonchilik Bug‘doy SoyaSabzavot Bog‘dorchilik Yaponiyada transportning barcha turlari yuqori darajada rivojlangan. Ayniqsa, mamlakatning asosiy shaharlarini bog‘laydigan “Sinkansen” tezyurar poyezdlari alohida e’tiborga sazovor (112-rasm). Yaponiyada ayrim orollar orasida suv osti tunnellari ham o‘tkazilgan. Ulardan eng uzuni Xonsyu va Xokkaydo orollarini bog‘laydigan Seykan tunnelidir (54 km). 1988-yil tunnel qurilganida dunyodagi eng uzun temiryo‘l tunneli edi.Tunnel 250 metr chuqurlikdan o‘tgan. Shundan 140 metr suv tagidan va yana keyin 100 metr suv ostidan o‘tgan.2016-yil Shveystariya Alp tog‘ida 57,1 kilometrli Gotard bazis tunneli ishga tushgach, Seykan tunneli ikkinchi o‘ringa tushdi. Yaponiyada xalqaro turizm ham yaxshi rivojlangan. Mamlakatga yiliga 30 mln atrofida xorijiy sayyoh tashrif buyuradi. Yaponiyaning eng muhim turistik resurslari uning boy va betakror tarixiy-madaniy merosi hisoblanadi (113-rasm). Ximedzi qasri Xonsyu orolining sharqida shakllangan Tinch okean sanoat mintaqasi iqtisodiy jihatdan Yaponiyaning eng rivojlangan hududi hisoblanadi. Bu mintaqa Tinch okean bo‘ylab 600 kmdan ortiq masofaga cho‘zilgan. Kyusyu orolining janubiy qismi, Sikoku oroli va ayniqsa, Xokkaydo oroli iqtisodiy jihatdan nisbatan sust darajada rivojlangan. Xonsyu orolining sharqi Kyusyu orolining janubi Sikoku oroli Xokkaydo oroli Topshiriqlar • 1. Mavzuni o`qish • 2. Davlat bayrog`i va ma’lumotlarini yozish • 3. Kitobdan 2-,3-topshiriqlarni bajarib kelish • 4. jadval to`ldirish © Foydalanilgan adabiyotlar: • V. N. Fedorko, N. I. Safarova, J. A. Ismatov, E. Y. Nazaraliyeva – Geografiya (Jahon iqtisodiy-ijtimoiy geografiyasi), umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 10- sinf o‘quvchilari uchun darslik, Respublika ta’lim markazi, 2022 • @ edurtm_uz • A. AbduQayyumov, I. Safarov, M. Tillaboyeva, V. Fedorko – Geografiya (Jahon iqtisodiy-ijtimoiy geografiyasi), umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 9- sinf o‘quvchilari uchun darslik, Toshkent – “O‘zbekiston” – 2019 • Atlas, 9-sinf Geografiya (Jahon iqtisodiy-ijtimoiy geografiyasi), nusxasi telegram kanaldan olindi.

Yaponiy a Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Maydoni: 377,9 ming km² Aholisi (2020): 126 mln Poytaxti: Tokyo

Yaponiya Sharqiy Osiyoda joylashgan orol mamlakat. Jami orollari soni 6800 tadan ortiq bo‘lib, hududining 97% i 4 ta yirik orol — Xonsyu, Xokkaydo, Kyusyu va Sikokuga to‘g‘ri keladi. Xokkaydo Kyusyu Xonsyu Sikoku 2 1 4 3

Mamlakat qirg‘oqlari shimolda Oxota, g‘arbda Yapon, janubi- g‘arbda Sharqiy Xitoy dengizi, sharq va janubda Tinch okean suvlari bilan yuviladi. Yapon dengizi Tinch okean Sharqiy Xitoy dengizi Oxota dengizi2 3 41

Похожие

YAPONIYA IQTISODIYOTI
Yaponiya sivilizatsiyasi
YAPONIYA MUZEYLARI
Yaponiya ta'lim tizimi
1918-1939 yillarda Yaponiya