ЗА БОНИ А ДА БИИ Ҳ ОЗИРА И ТОҶ ИК

СОХ ТИ Ф ЕЪ ЛҲ О Ф ЕЪ ЛИ ТАРК ИБИ Ф ЕЪ ЛИ СОХ ТА Ф ЕЪ ЛИ СОД ДА

Ф ЕЪ ЛҲ ОИ СОД ДА Ф еълҳ ое, к и аз ҷ иҳ ати сох ти сарф ӣ дар ш ак ли холис (бе пеш ванду пасванди к али м асози ф еъл) воқ еъ ш удаанд , ф еъ ли сод да ном ида м еш аванд: х ӯ рдан, бу рдан, дидан, сӯ х тан, cox - тан, боф тан, гаш тан, задан, дӯ х тан, дош тан, додан, к оф тан, м ондан, раф тан, ёф тан ва м онанди и нҳ о.

Ф ЕЪ ЛҲ ОИ СОХ ТА Феълҳое, ки бо воситаи пешванду пасвандҳои калимасози феъл сохта шудаанд, феъли сохта ном доранд: бардоштан, фу- ромадан, вохӯрдан, баргаштан, сабзидан, хонондан, шӯён- дан, хушконидан ва монанди инҳо. Вандҳои феълсоз на танҳо маънии луғавии феълҳоро тағйир медиҳанд, балки чанде аз онҳо тобишҳои дастурӣ низ ба вуҷуд меоваранд:

ПЕШВАНД ҲОИ ФЕЪЛСОЗ Дар забони адабии ҳ озираи тоҷ ик бо пеш вандҳ о сох та ш уда- ни ф еълҳ о ч андон серм аҳ сул набош ад ҳ ам , аҳ ам ияти к алим а- созии онҳ о зиёд аст. Пеш вандҳ ои бар-, дар-, боз-, во-, фу р-// ф ар- пеш вандҳ ои ф еълсоз м ебош анд: Пеш ванди “ бар-” . Ин пеш ванд дар ф еъл м аъ нои ба боло, ба беру н, бар рӯ й, сатҳ ва қ аф о ҳ арак ат дош танро ба ву ҷ уд м еова- рад: дам ид a н — бардам и дан, дош тан – бардош тан, ни ҳ одан 293 - барниҳ одан, овардан – баровардан, ом адан – баром адан, хос- тан – бархостан, ҷ астан - барҷ астан, гаш тан – баргаш тан ва ғайра. БА Р . ДАР. БОЗ . ВО Ф УР .