Daraxtlar. Ikki tomonlama daraxtlar. Ikkilik daraxtlar vakili. Pryufer kodi
Mavzu: Daraxtlar. Ikki tomonlama daraxtlar. Ikkilik daraxtlar vakili. Pryufer kodi. Reja: Kirish Asosiy qism. 1.Daraxtlar haqida umumiy tushuncha. 2.Ikkilik daraxtlarning vakili. 3. Pryufer kodi. Xulosa Foydalanilgan adabiyotlar.
Kirish Bizga dasturlash hayotimizda muhim ro l o ynaydi. Bunda bizga algoritmlash faniʻ ʻ yordam beradi. Algoritmlash fanining bir bo limi bu daraxtlar va graflar ʻ nazariyasi.Daraxt - bu bog langan asiklik graf, ya’ni sikllar yo q va uchlar juftligi ʻ ʻ orasida bitta yo l bor (29-rasm). Kirishning nol darajasiga ega bo lgan uch ʻ ʻ daraxtning ildizi, chiqish nol darajaga ega tugunlar esa barglar deb nomlanadi. Graflar nazariyasi haqida umumiy ma’lumotlar. 1736 yilda L. Eyler tomonidan o‘sha davrda qiziqarli amaliy masalalardan biri hisoblangan Kyonigsberg ko‘priklari haqidagi masalaning qo‘yilishi va yechilishi graflar nazariyasining paydo bo‘lishiga asos bo‘ldi. Kyonigsberg shahridagi Pregel daryosi ustida qurilgan yettita ko‘priklar joylashuvi 1- shakldagi qadimiy xaritada tasvirlangan va qurilishi tartibida 1, 2, 3, 4, 5, 6 va 7 raqamlar bilan belgilangan. Pregel daryosi Kyonigsberg shahrini o‘sha davrda to‘rtta , , va qismlarga bo‘lgan. Shaharning ixtiyoriy qismida joylashgan uydan chiqib yettita ko‘priklardan faqat bir martadan o‘tib, yana o‘sha uyga qaytib kelish mumkinmi? Kyonigsberg ko‘priklari haqidagi bu masalani hal qilish jarayonida graflarda maxsus marshrut (hozirgi vaqtda graflar nazariyasida bu marshrut Eyler sikli nomi bilan yuritiladi, mavjudligi shartlari ham topildi. Bu natijalar e’lon qilingan tarixiy ilmiy ishning birinchi sahifasi 2- shaklda keltirilgan. L. Eylerning bu maqolasi yuz yildan ko‘p vaqt mobaynida graflar nazariyasi bo‘yicha yagona ilmiy ish bo‘lib keldi.
XIX asrning o‘rtalarida graflar nazariyasi bilan bog‘liq tadqiqotlar G. Kirxgof va A. Keli ishlarida paydo bo‘ldi. “Graf” iborasi D. Kyonig tomonidan 1936 yilda graflar nazariyasiga bag‘ishlangan dastlabki darslikda uchraydi. Graflar nazariyasi bo‘yicha tadqiqotlar natijalari inson faoliyatining turli sohalarida qo‘llaniladi. Ulardan ba’zilari quyidagilardir: boshqotirmalarni hal qilish; qiziqarli o‘yinlar; yo‘llar, elektr zanjirlari, integral sxemalari va boshqarish sistemalarini loyihalashtirish; avtomatlar, blok-sxemalar va komp’yuter uchun programmalarni tadqiq qilish va hokazo. Kurs ishining maqsadi. Algoritmlash fanini talabalarga o qitish va uniʻ rivojlantirish. Kurs ishining vazifasi. Agoritmlash fanini o tgan choraklarga qaraganda ʻ rivojlantirish va uni namoyish etish. Kirs ishining tarkibi. Mazkur ish "Kirish" Asosiy qism, "Xulosa", hamda foydalanilgan adabiyotlardan tashkil topgan. Asosiy qism 1.Mavzu:Daraxtlar haqida umumiy tushuncha Daraxt - bu bog langan asiklik graf, ya’ni sikllar yo q va uchlar juftligi orasida ʻ ʻ bitta yo l bor Kirishning nol darajasiga ega bo lgan uch daraxtning ildizi, chiqish ʻ ʻ nol darajaga ega tugunlar esa barglar deb nomlanadi. Ulanish har qanday uchlar juftligi o rtasida marshrut mavjudligini anglatadi, aylanuvchanlik sikllar yo qligini ʻ ʻ anglatadi. Demak, xususan, shundan kelib chiqadiki, daraxtdagi qirralarning soni uchlar sonidan bitta kamroq va har qanday uchlar juftlari orasida bitta va faqat bitta yo l bor. ʻ O rmon – juda ko p daraxtlardir. ʻ ʻ
Yo naltirilgan (oriyentirlangan) daraxt - bu faqat bitta vertikal kirish nol darajasigaʻ ega bo lgan (boshqa yoylar unga olib kelmaydigan), boshqa uchlarning kirish ʻ darajasi 1 bo lgan siklik orgraf (sikllarni o z ichiga olmaydigan yo naltirilgan ʻ ʻ ʻ graf). Yo naltirilgan daraxt ʻ Daraxtning asosiy tushunchalari Ildiz tuguni - daraxtning eng yuqori tuguni (18-rasmdagi 8-tugun ). Ildiz – ixtiyoriy tanlab olingan uchlardan biri. Barg yoki terminal tuguni – avlodi mavjud bo lmagan tugun (18-rasmdagi 1, 4, 7, 13 tugunlari). ʻ Ichki tugun - bu daraxtga avlodi mavjud bo lgan har qanday tugun va shuning ʻ uchun barg tuguni emas (18-rasmda 3, 6, 10, 14). Uchning darajasi - unga tushgan qirralarning soni.
Sentroid - uch, u olib tashlanganida hosil bo lgan ulanish komponentlariningʻ o lchamlari n2 dan oshmaydi (asl daraxtning yarmi kattaligi) ʻ Tugun. Tugun - bu ba’zi bir qat’iy tabiat obyektiga mos keladigan ikki turdagi graf elementlaridan birining nusxasi. Tugun ma’lum bir ma’lumot strukturasining yoki daraxtning o zi qiymatini, holatini yoki ko rinishini o z ichiga olishi mumkin. ʻ ʻ ʻ Daraxtning har bir tugunida daraxt ostida joylashgan nol yoki undan ko p avlod ʻ tugunlari mavjud (odatda, daraxtlar haqiqiy daraxtlar singari yuqoriga emas, pastga qarab "o sadi"). Avlodga ega bo lgan tugun o z avlodiga nisbatan ajdod tugun deb ʻ ʻ ʻ nomlanadi (oldingi tugun yoki kattaroq tugun). Har bir tugunning ko pi bilan bitta ʻ ajdodi bor. Tugunning balandligi - bu tugundan eng pastki tugunga (chekka tugunga) barg deb ataladigan pastga tushadigan yo lning maksimal uzunligi. Ildiz tugunining ʻ balandligi butun daraxtning balandligiga teng. Ildiz tugunlari. Ajdodlari bo lmagan ʻ tugun (eng yuqorisi) ildiz tuguni deb ataladi. Bu daraxtdagi ko plab amallar ʻ boshlanadigan tugun (garchi ba’zi algoritmlar "barglar" dan boshlanib, ular ildizga yetguncha davom etadi). Boshqa barcha tugunlarga ildiz tugunidan qirralar (yoki bog lanishlar) bo ylab harakatlanish orqali erishish mumkin (rasmiy ta’rifga ko ra, ʻ ʻ ʻ har bir bunday yo l noyob bo lishi kerak). Diagrammalarda u odatda eng yuqori ʻ ʻ qismida tasvirlangan. Ba’zi daraxtlarda, masalan, uyumlarda, ildiz tuguni maxsus xususiyatlarga ega. Daraxtdagi har bir tugunni shu tugundan "o sayotgan" kichik ʻ daraxtning ildiz tuguni deb hisoblash mumkin. Daraxt osti - bu alohida daraxt sifatida namoyish etilishi mumkin bo lgan daraxtga o xshash ma’lumotlar ʻ ʻ strukturasining bir qismidir. T daraxtining har qanday tuguni va uning barcha nasl tugunlari bilan birga T daraxtining pastki daraxti hisoblanadi. Daraxt osti har qanday tuguni uchun, yo ushbu kichik daraxtning ildiz tuguniga yo l bo lishi ʻ ʻ kerak, yo tugunning o zi ildiz bo lishi kerak. Ya’ni, kichik daraxt ildiz tuguniga ʻ ʻ butun daraxt bilan bog lanadi va boshqa barcha tugunlar bilan daraxt osti aloqasi ʻ tegishli daraxt osti tushunchasi orqali aniqlanadi (“to plam osti" atamasi bilan ʻ o xshashlik bo yicha). ʻ ʻ