Kompyuterning texnik va dasturiy ta’minot strukturasi, Algoritmlarni yozma(og`zaki) tasvirlash. Bloklar va blok-sxemalarni shakllantirish

Yuklangan vaqt:

08.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

74.5 KB

Ko'chirib olish

1-laboratoriya ishi. Kompyuterning texnik va dasturiy ta’minot strukturasi,
Algoritmlarni yozma(og`zaki) tasvirlash. Bloklar va blok-sxemalarni shakllantirish
1-LABORATORIYA MASHG’ULOTI
1. MASALANING QO’YILISHI.
1.1. Ikkita son a va b berilgan. Ularning o’rta arifmetigi aniqlansin. (a+b)/2
1.2. Tekislikdagi berilgan ikki nuqta (x1 ; y1) va (x2 ; y2) orasidagi masofa
topilsin.
Sqrt(pow(x2-x1)+pow(y2-y1))
1.3. A, B va C sonlari berilgan. A ni qiymati C ga, C ni qiymati B ga va B ni
qiymati A ga almashtirilsin. A, B va C ning yangi qiymatlari ekranga
chiqarilsin.
1.4.Birinchi avtomobilning tezligi V
1 km/soat, daryo oqimining tezligi V
2
km/soat, ular orasidagi masofa S. Ular bir biridan uzoqlasha boshlasa T
vaqtdan keyin ular orasidagi masofani aniqlaydigan programma tuzilsin.

2. ISHNING MAQSADI.

Algoritmning tasvirlash usullarini o’rganib chiqish. Qo’yilgan masala yuzasidan
algoritm tuzish. Algoritmni blok-sxema va so’zlar orqali tasvirlash usullaridan
foydalanib tasvirlash.
3. NAZARIY QISM.
Algoritm tushunchasi.
Oldingi talqin bo’yicha algoritm - bu cheklangan vaqt ichida muammoni yechish natijasiga
erishish uchun ijrochining harakatlar ketma-ketligini tavsiflovchi aniq ko'rsatmalar to'plami.
Kompyuterlarning ishlashida parallellik rivojlanishi bilan "ketma-ketlik" so'zi "tartib" degan
umumiyroq so'z bilan almashtirila boshladi. Buning sababi shundaki, algoritmning ba'zi harakatlari
birin-ketin bajarilishi kerak, ammo ba'zilari mustaqil bo'lishi mumkin. Kompyuter dasturlariga,
shuningdek, masalan, taom tayyorlashning aniq ta'riflangan retsepti ham algoritm bo'lib, u holda ijrochi
shaxsdir.
Algoritmni tasvirlash usullari.
Ijrochi tushunchasini biron bir rasmiylashtirish yordamida aniqlash mumkin emas. Ijrochi shaxs,
odamlar guruhi, robot, dastgoh, kompyuter, dasturlash tili va boshqalar bo'lishi mumkin. Ushbu
ijrochilarning har qanday xususiyatiga ega bo'lgan eng muhim xususiyat - bu ijrochining ba'zi
buyruqlarni bajarishi. Shunday qilib, inson ijrochisi "turish", "o'tirish", "kompyuterni yoqish" va
hokazo buyruqlarni bajarishi mumkin, va ijrochi - dasturlash tilidagi buyruqlarni bajaruvchi. Berilgan
ijrochi bajarishi mumkin bo'lgan buyruqlarning butun majmuasi ijrochining buyruqlar tizimi deb
nomlanadi.
Algoritmni tasvirlash uchun quyidagi usullar qo’llaniladi: og'zaki (yozib olish uchun cheklangan
so'zlar to'plami va qat'iy qayd qoidalariga ega bo'lgan maxsus rasmiy tillardan foydalaniladi. Bu
ma'lumotlarni qayta ishlashning ketma-ket bosqichlarini tavsiflash), formula , Og'zaki-formulali ,
so’zlar yordamida, grafik (o'zaro bog'liq funktsional bloklarning ketma-ketligi sifatida tasvirlangan,
ularning har biri bittasining bajarilishiga mos keladi yoki bir nechta harakatlar – blok-sxema ).
Blok-sxema usuli. Blok-sxemalar minimal miqdordagi so'zlardan foydalangan holda va tanlangan
protsessual tildan qat'i nazar, algoritmni tavsiflashga imkon beradi. Amallar tartibi o'qlar bilan
ko'rsatiladi.

Algoritm yozish ketma ketligi .

1.1ALG hisoblovchi
BOSH
KIRITISH a, b
C = (a+b)/2
CHIQARISH C
TAM

1.2.ALG Yo’lni_topish
BOSHLASH
a va b ni kiritish

C = (a+b)/2
C ni chiqarish
CHIQISH

KIRITISH x
1 , x
2 , y
1 , y
2
S=sqrt
CHIQARISH S
TAM
1.2 ALG hisoblovchi
BOSH
KIRITISH x
1 , x
2 , y
1 , y
2
S=sqrt(pow(x
2 -x
1 )2+(y
2 -y
1 )2)
CHIQARISH S
TAM

,BOSHLASH
x
1 , x
2 , y
1 , y
2 , S ni
kiritish
S=sqrt(pow(x
2 -
x
1 )2+(y
2 -y
1 )2)
CHIQISHS ni chiqarish

1.3 ALG taminlovchi
BOSH
KIRITISH A, B, C, D
D=B
B=C
C=A
A=D
CHIQARISH A, B,C ning yangi qiymatlarini chiqarish
TAMOM

BOSHLASH
A, B, C, D kiritish
D=B
B=C
C=A
A=D
A, B,C ning yangi
qiymatlarini chiqarish
CHIQISH

1.4 ALG masofa_topuvchi
BOSH
KIRITISH V
1 , V
2 , C, S, T
S = C-T*(V
1 +V
2 )
CHIQARISH S
TAM

BOSHLASH
V
1 , V
2 , C, S, T ni
kiritish

S = C-T*(V
1 +V
2 )
S ni chiqarish

CHIQISH

5. XULOSA
1.1. Qo’yilgan masalani yechish uchun chiziqli algoritmdan foydalanildi. Algoritmni
tasvirlash uchun blok-sxema va so’zlar yordamida tasvirlash usullari qo’llanildi.
Dastlab ifodada ikkita o’zgaruv chi qatnashoyotganini hisobga olib, a va b
o’zgaruvchilarini kiritib olamiz. Hech qanday boshqa shartlar tekshirishga zarurat
bo’lmagani uchun C ning qiymatini hisoblash bosqichiga o’tamiz. So’ngra C ning
qiymatini chiqaramiz va algoritmni yakunlaymiz.
1.2. Qo’yilgan masalani yechish uchun chiziqli algoritmdan foydalanildi. Algoritmni
tasvirlash uchun blok-sxema va so’zlar yordamida tasvirlash usullari qo’llanildi.
Dastlab ifodada to’rtta o’zgaruvchi qatnashayotganini hisobga olib x
1 , x
2 , y
1 , y
2
o’zgaruvchilarni kiritib olamiz. Hech qanday boshqa shartlar tekshirishga zarurat
bo’lmagani uchun S ning qiymatini hisoblash bosqichiga o’tamiz. So’ngra S ning
qiymatini chiqaramiz va algoritmni yakunlaymiz.
1.3. Qo’yilgan masalani yechish uchun chiziqli algoritmdan foydalanildi. Algoritmni
tasvirlash uchun blok-sxema va so’zlar yordamida tasvirlash usullari qo’llanildi.
Dastlab ifodada uchta o’zgaruvchi qatnashayotganini hisobga olib A, B, C
o’zgaruvchilarni kiritib olamiz. Dasturda xatolik bo’lmasligi uchun avvalo B ni D
taminlab olamiz. So’ngra ko’rsatilgan shartni bajaramiz va algoritmni yakunlaymiz.
1.4. 1.4.Qo’yilgan masalani yechish uchun chiziqli algoritmdan foydalanildi. Algoritmni
tasvirlash uchun blok-sxema va so’zlar yordamida tasvirlash usullari qo’llanildi.
Dastlab ifodada to’rtta o’zgaruvchi qatnashayotganini hisobga olib V
1 , V
2 , C, T
o’zgaruvchilarni kiritib olamiz. Hech qanday boshqa shartlar tekshirishga zarurat
bo’lmagani uchun S ning qiymatini hisoblash bosqichiga o’tamiz. So’ngra S ning
qiymatini chiqaramiz va algoritmni yakunlaymiz.
6. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Семакин И. Г. Основ ы алгоритмизации и программирования . Практикум: учеб. пособие
для студ. учреждения сред. проф. образования / И. Г. Семакин, А. П. Шестаков. – М.
Издательский центр «Академия», 2013 –144 с.
2. A. R. Azamatov, “Algoritmlash dasturlash asoslari”, Cho’lpon nomidagi nashriyot-matbaa
ijodiy uyi, Toshkent-2010, 232 s.

1-laboratoriya ishi. Kompyuterning texnik va dasturiy ta’minot strukturasi, Algoritmlarni yozma(og`zaki) tasvirlash. Bloklar va blok-sxemalarni shakllantirish 1-LABORATORIYA MASHG’ULOTI 1. MASALANING QO’YILISHI. 1.1. Ikkita son a va b berilgan. Ularning o’rta arifmetigi aniqlansin. (a+b)/2 1.2. Tekislikdagi berilgan ikki nuqta (x1 ; y1) va (x2 ; y2) orasidagi masofa topilsin. Sqrt(pow(x2-x1)+pow(y2-y1)) 1.3. A, B va C sonlari berilgan. A ni qiymati C ga, C ni qiymati B ga va B ni qiymati A ga almashtirilsin. A, B va C ning yangi qiymatlari ekranga chiqarilsin. 1.4.Birinchi avtomobilning tezligi V 1 km/soat, daryo oqimining tezligi V 2 km/soat, ular orasidagi masofa S. Ular bir biridan uzoqlasha boshlasa T vaqtdan keyin ular orasidagi masofani aniqlaydigan programma tuzilsin. 2. ISHNING MAQSADI. Algoritmning tasvirlash usullarini o’rganib chiqish. Qo’yilgan masala yuzasidan algoritm tuzish. Algoritmni blok-sxema va so’zlar orqali tasvirlash usullaridan foydalanib tasvirlash. 3. NAZARIY QISM. Algoritm tushunchasi. Oldingi talqin bo’yicha algoritm - bu cheklangan vaqt ichida muammoni yechish natijasiga erishish uchun ijrochining harakatlar ketma-ketligini tavsiflovchi aniq ko'rsatmalar to'plami. Kompyuterlarning ishlashida parallellik rivojlanishi bilan "ketma-ketlik" so'zi "tartib" degan umumiyroq so'z bilan almashtirila boshladi. Buning sababi shundaki, algoritmning ba'zi harakatlari birin-ketin bajarilishi kerak, ammo ba'zilari mustaqil bo'lishi mumkin. Kompyuter dasturlariga, shuningdek, masalan, taom tayyorlashning aniq ta'riflangan retsepti ham algoritm bo'lib, u holda ijrochi shaxsdir. Algoritmni tasvirlash usullari. Ijrochi tushunchasini biron bir rasmiylashtirish yordamida aniqlash mumkin emas. Ijrochi shaxs, odamlar guruhi, robot, dastgoh, kompyuter, dasturlash tili va boshqalar bo'lishi mumkin. Ushbu ijrochilarning har qanday xususiyatiga ega bo'lgan eng muhim xususiyat - bu ijrochining ba'zi buyruqlarni bajarishi. Shunday qilib, inson ijrochisi "turish", "o'tirish", "kompyuterni yoqish" va hokazo buyruqlarni bajarishi mumkin, va ijrochi - dasturlash tilidagi buyruqlarni bajaruvchi. Berilgan ijrochi bajarishi mumkin bo'lgan buyruqlarning butun majmuasi ijrochining buyruqlar tizimi deb nomlanadi. Algoritmni tasvirlash uchun quyidagi usullar qo’llaniladi: og'zaki (yozib olish uchun cheklangan so'zlar to'plami va qat'iy qayd qoidalariga ega bo'lgan maxsus rasmiy tillardan foydalaniladi. Bu ma'lumotlarni qayta ishlashning ketma-ket bosqichlarini tavsiflash), formula , Og'zaki-formulali , so’zlar yordamida, grafik (o'zaro bog'liq funktsional bloklarning ketma-ketligi sifatida tasvirlangan, ularning har biri bittasining bajarilishiga mos keladi yoki bir nechta harakatlar – blok-sxema ). Blok-sxema usuli. Blok-sxemalar minimal miqdordagi so'zlardan foydalangan holda va tanlangan protsessual tildan qat'i nazar, algoritmni tavsiflashga imkon beradi. Amallar tartibi o'qlar bilan ko'rsatiladi.

Algoritm yozish ketma ketligi . 1.1ALG hisoblovchi BOSH KIRITISH a, b C = (a+b)/2 CHIQARISH C TAM

1.2.ALG Yo’lni_topish BOSHLASH a va b ni kiritish C = (a+b)/2 C ni chiqarish CHIQISH

KIRITISH x 1 , x 2 , y 1 , y 2 S=sqrt CHIQARISH S TAM 1.2 ALG hisoblovchi BOSH KIRITISH x 1 , x 2 , y 1 , y 2 S=sqrt(pow(x 2 -x 1 )2+(y 2 -y 1 )2) CHIQARISH S TAM

,BOSHLASH x 1 , x 2 , y 1 , y 2 , S ni kiritish S=sqrt(pow(x 2 - x 1 )2+(y 2 -y 1 )2) CHIQISHS ni chiqarish

O'xshashlar

Kompyuterning texnik taminoti

Xalq dramasi qo‘g‘irchoq teatri, og`zaki dramma va ijro san’ati.

Shaxsiy kompyuterlarni dasturiy ta’minoti va uning turlari. Tizimli dasturiy ta’minot.

Dasturlash asoslari” fanini pedagogik va axborot texnologiyalari yordamida o’qitish metodikasi

Dasturlash texnologiyalari va algoritmlash asoslari. Dasturlash texnologiyalar va algoritmlash asoslari.