logo

Mehnat shartnomasini taraflarning kelishuviga ko‘ra bekor qilish

Yuklangan vaqt:

16.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

22.2578125 KB
Mehnat shartnomasini taraflarning kelishuviga ko‘ra
bekor qilish
Reja:
1. Taraflrning kelishuviga kura mehnat shartnomasini bekor qilishning 
uziga xos jihatlari.
2. Qushimcha kelishuvni rasmiylashtirish.
3. Mehnat shartnomasini taraflarning kelishuvi bilan bekor qilish 
to g risida buyruqʻ ʻ Mehnat   kodeksi   157-moddasi   mehnat   shartnomasini   taraflarning
kelishuviga ko’ra bekor qilish tartibini belgilaydi.
Nomuayan   muddatda   tuzilgan   mehnat   shartnomasi,   shuningdek
meddatli   mehnat   shartnomasi   istalgan   vaqtda   taraflarning   kelishuviga
kura   bekor   qilinishi   mumkun.   Mehnat   shartnommasi   mazkur   asos
bo’yicha   bekor   qilinadigan   sana   xodim   va   ish   beruvchi   urtasidagi
kelishuvga binoan belglanadi.
Mehnat   shartnomasini   taraflarning   kelishuviga   ko’ra   bekor   qilish
mehnat   shartnomasiga     doir   qushimcha   kelishuv   bilan   yozma   shaklda
rasmiylashtiradi,   unda   mehnat   shartnomasi   bekor   qilinadigan   sana ,
qushimcha   kelishuv   tuzilgan   sana   va   taraflarning   rekvezitlari
kursatilishi shart.
Taraflarning rekvezitlari MK 107-moddasida belgilab o’tilgan.
MK 157-moddasi buyicha mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi
kelishuvni   bekor   qilishda,   shu   asosga   kura   mehnat   munosabatlarini
tugatish   sanasini   o’zgartirishga   xodim   va   ish   beruvchining   kelishuvi
bo’yicha   yo’l   qo’yiladi   ya’ni   kelishuvni   bekor   qillishga   yoki   mehnat
munosabatlarini   tugatish   sanasini   uzgartirishga   bir   tomonlama   yo’l
quyiladi .
Qushimcha kelishuvni rasmiylashtirish
Taraflarning kelishuviga ko’ra mehnat shartnomasini bekor qilish qanday
rasmiylashtiriladi   va   bu   holda   xodim   arizza   yozishi   shartmi   degan
savollar   yuzaga   keladi.   Ushbu   holatda   xodim   ariza   yozishi   shart   emas.
Agar xodim ariza yozgan taqdirda ham, mehnat shartnomasini taraflar
kelishuviga   kura   bekor   qilinishini   so’rasi   maqsadga   muvofiq.   Aks
holda,   bunday   harakatlar   ish   beruvchi   bilan   mehant   munosabatlari
xodimning   tashabbusiga   ko’ra,   ya’ni   MKning   160-moddasi   bo’yicha
bekor qilingan deb tan olinishi mumkin.    Quyida taraflarning kelishuviga kura mehnat shartnomasini bekor qilish
haqidagi   qushimcha   kelishuvning   namunaviy   shaklini   e’tiboringizga
havola etamiz.
20.02.2022 yildagi ______  -sonli mehnat shartnomasini bekor qilish
haqida
QO’SHIMCHA KELISHUV
2023 yil  « 25 »  may  ______ - son Toshkent shahri .
 
“Ishonch”   ma’suliyati   cheklangan   jamiyati,   ustav   asosida   faoliyat
yurituvchi direktor  __________________________________
(F.I.Sh)   timsolida,   bundan   buyon   Ish   beruvchi   deb   nomlanadi,,   bir
tomondan,   _______________   lavozimini   egallovchi   fuqaro 1
____________________   (F.I.Sh),   bundan   buyon   Xodim   deb   nomlanadi
(birgalikda   Taraflar   deb   nomlanadi)   quyidagilar   tug’risida   mehnat
shartnomasini bekor qilish haqida ushbu qushimcha kelishuvni tuzdilar.
Taraflar   mehnat   kodeksining   157-   moddasiga   muvofiq   (taraflarning
kelishuviga kura) Xodim bilan Ish beruvchi o’rtasida tuzilgan 20.02.2018
yildagi   ______   -son   mehnat   shartnomasini   2023   yil   25   mayda 2
    bekor
qilishga kelishdilar.
Mehnat   shartnomasi   bekor   qilingan   kun   -2023yil   25   may   xodimning
oxirgi ish kuni hisoblanadi. 
  Ish beruvchi mehnat shartnomasi bekor qilingan kuni xodimga uning
mehnat daftarchasini yoxud elektron mehnat daftarchasidan ko’chirmani,
shuningdek   mehnat   shartnomasini   bekor   qilish   to’g’risidagi   buyruqning
ko’chirma   nusxasini   berishi   shart,   shartnoma   bekor   qilingan   kunda   u
bilan   to’liq   hisob-kitob   qilish   va   ______   kalendar   kunlari   hisobidan
1
  чет эл фуқароси, фуқаролиги бўлмаган шахс ҳам бўлиши мумкин
2
 Меҳнат шартномасини тарафларнинг келишувига кўра бекор қилишда маълум
бир чекланган муддат белгиланмаган. Яъни тарафлар меҳнат шартномасини 2, 3
ой ҳаттоки 1 йилдан кейин бекор қилишга ҳам келишиб олишлари мумкин. foydalanilmagan ta’tillar uchun pulli kompensatsiya to’lash majburiyatini
oladi. 
Taraflarning bir-biriga nisbattan d’vosi yo’q.
Ushbu   qo’shimcha   kelishuv   bir   xil   yuridik   kuchga   ega   bulgan   ikki
nusxada, har bir taraf uchun bittadan tuzilgan.
Taraflarning rekvezitlari :
Хоdim: Ish beruvchi :
________________________________________ ________________________________________
________________________________________ ________________________________________
________________________________________ ________________________________________
________________________________________ ________________________________________
________________________________________ ________________________________________
(sana, imzo) (sana, imzo, muhr)
      Taraflarning   rekvezitlari     MKning   107-   moddasiga   muvofiq
to’ldiriladi.
      Izoh   (Ish   beruvchida     muhr   mavjud   bulgan   taqdirda   mansabdor
shaxsning mehnat shartnomasining barcha nusxalaridagi imzosi muhr
bilan tasdiqlanishi kerak).
    MK   171-moddasiga   ko’ra,   ish   beruvchii   mehnat   shratnomasi   bekor
qilingan   kuni   xodimga   uning   mehnat   daftarchasini   yoxud   elektrom
mehnat   daftarchasidan   ko’chirmani,   shuningdek   mehnat   shartnomasini
bekor qilish tog’risidagi buyruqning kuchirma nusxasini berishi shart. Ish
beruvchi   xodimning   yozma   arizasiga   kura   unga   ish   bilan   bog’liq
hujjatlarning tegishli  ravishda  tasdiqlangan  ko’chirmani  nusxalarini  ham
berishi shart.   Quyida esa  taraflarning keishuviga kura mehnat shartnomasini bekor
qilish   tog’risidagi   buyruqdan   namunani   e’tiboringizga   havola   etamiz.
MK   170-   moddasiga   kura,   ish   beruvchining   buyrug’ida   mehnat
shartnomasini   bekor   qilish   asoslari   ushbu   Kodeksning   yoxud   tegishli
qonuning moddasiga (bandiga) havola qilingan holda ushbu Kodeks yoki
mehnat   haqidagi   boshqa   huquqiy   hujjatlar   moddalarining   (bandlarning)
ta’riflariga anniq muvofiq tarzda ko’rsatilishi kerak. 
BUYRUQ
Mehnat shartnomasini bekor qilish tug’risida 
2023 yil  « 25 »  may  ______ - son Toshkent shahri .
1.  Xodim   (f.I.Sh) -   bilan   tuzilgan   mehnat   shartnomasi   2023   yil   25
maydan   boshlab   O’zbekiston   Respublikasi   Mehnat   kodeksining   157-
moddasiga asosan, taraflarning kelishuviga kura bekor qilinsi.
2.  Korxona bugalteriasi Xodim (F.I.Sh) bilan qonun hujjatlariga
muvofiq ______ kunlik foydalanilmagan mehnat ta’tili va joriy
oy   davomidagi   mehnat   faoliyati   uchun   tegishli   hisob   kitob   ishlarni
amalga oshirsin.
Asos:   O’zR   MK   ning   157-moddasi,   taraflar   o’rtasidagi   mehnat   shartnomasini
bekor qilish haqida tuzilgan 2023 yil 25 maydagi _____- sonli qo’shimcha kelishuv
Tashkilot rahbari _____________
(imzo, muhr) _______________
(F.I.Sh)
      MK   172-   moddasiga   ko’ra,   ish   beruvchi   tomonidan   xodimga   tegishli
bo’lgan   barcha   summalarni   to’lash   xodim   bilan   mehnat   shartnomasini
bekor qilingan kunda amalga oshiriladi.       Agar   xodim   mehnat   shartnomasini   bekor   qilingan   kuni   ishlamagan
bo’lsa, tegishli summalar-hisob kitob qilish tug’risida   xodim tomonidan
talab quyilganidan keyin uch kun kechiktirmay to’lanishi kerak.
Mehnat   shartnomasini   bekoq   qilish   haqidagi   taraflarining   kelishuvida
korxonaning   iqtisodiy   imkoniyatlarini   hisobga   olgan   holda   boshqa
qo’shimcha imtiyozlar va kompensatsiyalar qayd  etilishi mumkin.
Kelishuv   meddati   tugadi,   lekin   xodim   kasal.   Nima   qilish
lozim?
Aytaylik,   xodim   bilan   2   oydan   keyin   mehnat   shartnomasini   taraflar
kelishuviga kura bekoq qilish haqida qushimcha kelishuv tuzildi. Meddat
tugaydigan   kun   xodim   kasal.   Bu   holatda   nima   qilish   kerak?   Ko’pchilik
kadrlar   bulimi   xodimlari   xodimning   vaqtincha   mehnatga   qobilyatsizlik
davrida   mehnat   shartnomasini   bekor   qilib   bulmaydi   deb   notug’ri
tushunishadi.   Aslida   esa,   MK   163-   moddasiga   kura,   xodimning
vaqtincha   mehnatga   qobilyatsizlik   davrida   mehnat   shartnomasini   ish
beruvchining   tashbbusiga   kura   bekor   qilish   mumkun   emas,   korxona
butunlay tugatilgan hollar bundan mustasno.
Kelishuvning afzal tomonlari nimada?
Bu   usul   shartnomasini   bekor   qilishning   eng   maqbul   va   tinch
usullaridan   biri.   Chunki,   ushbu   asosga   binoan   mehnat   shartnomasining
barch turlari istalgan vaqtda bekor qilinishi mumkin.
Mehnat shartnomasini xodimning tashabbusi bilan bekor qillish ancha
murakkab   va   chalkash   jarayon   hamda   muddat   talab   etadi.   Masalan,
qonunda   belgilangan   yoki   xodim   va   ish   beruvchi   kelishuviga   kura
qisqartirilgan   ogohlantirish   muddati   davomida   xodim   mehnat
shartnomasi   tugatilganligi   haqida   buyruq   chiqarilgan   bulishidan   qatoy
nazar   arizasini   qaytarib   olishga   haqli.   Xodimning   o’rniga   boshqasini
taklif   etilganligi   unga   arizasini   qaytarib   olishni   rad   qilishga   asos bulmaydi,   chunki   ish   beruvchi   faqat   avvalgi   xodim   urtasidagi   mehnat
shartnomasini   bekor   qilganidan   keyingina,   bu   ishga   boshqa   xodimni
taklif qilishga haqli.
Kelishuvda esa muddatlar  faqatgina ish beruvchi  va xodimning uzaro
roziligi   bilan   belgilanadi.   Bu   muddat   bir   necha   kun   yoki   oy,   yil   ham
bulishi mumkin.
Shuningdek,   mehnat   shartnomasini   xodining   tashabbusi   bilan   bekor
qilish oqibatida nizo kelib chiqsa, ish beruvchi uz pozitsiyasini yetarlicha
himoya qila olmasligi mumkin. Agar xodim men arizani ish beruvchining
qistovi natijasida bermagan degan da’vo bilam chiqqan taqdirda, mehnat
shartnomasini  bekor  qilinishining asosliligini  isbotlab berish majburiyati
ish beruvchiga yuklatilishini esdan chiqarmaslik lozim.
Bundan   tashqari   mehnat   shartnomasini   kelishuvga   kura   bekor   qilish
xodim   uchun   ham   manfaatli.   Buni   quyidagicha   asoslaymiz.   Mehnat
shartnomasini   bekor   qilish   asoslari     mehnat   datarchasiga   yozilmaydi.
Lekin   ish   beruvchining   buyrig’ida   mehnat   shartnomasini   bekor   qilish
asoslari   yoziladi.   Amalyot   shuni   kursatmoqdaki,   garchi   bu   mehnat
qonunchiligida   zid   bulmasada,   ish   beruvchilar   avval   boshqa   joyda
ishlagan   xodimni   ishga   qabul   qilayotganda,   xodimdan   avvalgi   ishidan
qaysi   asoslarga   ko’ra   bushaganini   aniqlash   maqsadida,   mehnat
shartnomasining   bekor   qilinishini   haqidagi   buyruqning   nusxasini
suramoqdalar.   Maslan,   xodim   o’z   mehnat   vazifalarini   bir   marta   qipol
ravishda   buzganligi   uchun   mehnat   shartnomasi   ish   beruvchining
tashabbusi bilan bekoq qilindi (Mehnat kodeksining 161-moddasi 2-qism
5-bandi ). Bu esa uz navbatida xodimni yangi ish topishni qiyinlashtiradi.
Shuning uchun ham agar xodim ish berivchi bilan kelishib, taraflarining
kelishuviga   kura   mehnat   shartnomasini   bekor   qilsa,   ya’ni   ish   topishida
muamolar   ham   yuzaga   kelmaydi.   O’z   navdatida   ish   beruvchi   ham intizomiy   jazo   qullanilishi   bilan   bog’liq   ortiqcha   qog’ozbozlik   va
rasmiyatchilikdan halos buladi.
Amaldagi   Mehnat   qonunchiligiga   muvofiq   taraflarning   kelishuviga
ko ra   mehnat   shartnomasining   barcha   turlari   istalgan   vaqtda   bekorʻ
qilinishi   mumkin.   Taraflarning   kelishuviga   ko ra   mehnat   shartnomasini	
ʻ
bekor   qilish   ish   beruvchining   buyrug i   bilan   rasmiylashtiriladi.   Biroq,	
ʻ
amaliyotda   mazkur   turdagi   buyruqlarni   rasmiylashtirishda   qonunchilik
talablariga   rioya   qilinmasligi   natijasida   ko pgina   nizolar   kelib	
ʻ
chiqadi.Shu   sababli   buyruq   namunasi   tayyorlangan   bo lib,   tomonlar	
ʻ
shartnoma   namunasidagi   so rovnomalarni   aniq,   ravon   va   turlicha   talqin	
ʻ
qilinmaydigan   so zlardan   foydalangan   holda   to ldirishlari,   kelgusida	
ʻ ʻ
nizolar kelib chiqishining oldini oladi. Foydalanilgan adabiyotlar
1.O’zbekiston   Respublikasining   Mehnat   kodeksi.   T.:Adolat   2023.MK
155-174-moddalar
2.Mualliflar   jamoasi.   Mehnat   huquqi.   Darslik.   –T.   TDYU   nashriyoti,
2018. – 505 bet.
3.Gasanov   M.,   Sokolov   Y.   O’zbekistonning   mehnat   to’g’risidagi   qonun
hujjatlari savollar va javoblar. – T. Iqtisodiyot va huquq dunyosi, 1999. –
528 b.
4.Gasanov   M.,   Sokolov   Y.   O’zbekistonning   mehnat   to’g’risidagi   qonun
hujjatlari savollar va javoblar. – T. Iqtisodiyot va huquq dunyosi, 1999. –
528 b.
5.O‘zbekiston   Respublikasi   Oliy   sudi   Plenumining   2023-yil   20-
noyabrdagi   26-sonli   “Sudlar   tomonidan   mehnat   shartnomasini   bekor
qilishni   tartibga   soluvchi   qonunchilikni   qo‘llash   amaliyoti   to`g`risida”gi
qarori  https://lex.uz/docs/-6684613

Mehnat shartnomasini taraflarning kelishuviga ko‘ra bekor qilish Reja: 1. Taraflrning kelishuviga kura mehnat shartnomasini bekor qilishning uziga xos jihatlari. 2. Qushimcha kelishuvni rasmiylashtirish. 3. Mehnat shartnomasini taraflarning kelishuvi bilan bekor qilish to g risida buyruqʻ ʻ

Mehnat kodeksi 157-moddasi mehnat shartnomasini taraflarning kelishuviga ko’ra bekor qilish tartibini belgilaydi. Nomuayan muddatda tuzilgan mehnat shartnomasi, shuningdek meddatli mehnat shartnomasi istalgan vaqtda taraflarning kelishuviga kura bekor qilinishi mumkun. Mehnat shartnommasi mazkur asos bo’yicha bekor qilinadigan sana xodim va ish beruvchi urtasidagi kelishuvga binoan belglanadi. Mehnat shartnomasini taraflarning kelishuviga ko’ra bekor qilish mehnat shartnomasiga doir qushimcha kelishuv bilan yozma shaklda rasmiylashtiradi, unda mehnat shartnomasi bekor qilinadigan sana , qushimcha kelishuv tuzilgan sana va taraflarning rekvezitlari kursatilishi shart. Taraflarning rekvezitlari MK 107-moddasida belgilab o’tilgan. MK 157-moddasi buyicha mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi kelishuvni bekor qilishda, shu asosga kura mehnat munosabatlarini tugatish sanasini o’zgartirishga xodim va ish beruvchining kelishuvi bo’yicha yo’l qo’yiladi ya’ni kelishuvni bekor qillishga yoki mehnat munosabatlarini tugatish sanasini uzgartirishga bir tomonlama yo’l quyiladi . Qushimcha kelishuvni rasmiylashtirish Taraflarning kelishuviga ko’ra mehnat shartnomasini bekor qilish qanday rasmiylashtiriladi va bu holda xodim arizza yozishi shartmi degan savollar yuzaga keladi. Ushbu holatda xodim ariza yozishi shart emas. Agar xodim ariza yozgan taqdirda ham, mehnat shartnomasini taraflar kelishuviga kura bekor qilinishini so’rasi maqsadga muvofiq. Aks holda, bunday harakatlar ish beruvchi bilan mehant munosabatlari xodimning tashabbusiga ko’ra, ya’ni MKning 160-moddasi bo’yicha bekor qilingan deb tan olinishi mumkin.

Quyida taraflarning kelishuviga kura mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi qushimcha kelishuvning namunaviy shaklini e’tiboringizga havola etamiz. 20.02.2022 yildagi ______ -sonli mehnat shartnomasini bekor qilish haqida QO’SHIMCHA KELISHUV 2023 yil « 25 » may ______ - son Toshkent shahri . “Ishonch” ma’suliyati cheklangan jamiyati, ustav asosida faoliyat yurituvchi direktor __________________________________ (F.I.Sh) timsolida, bundan buyon Ish beruvchi deb nomlanadi,, bir tomondan, _______________ lavozimini egallovchi fuqaro 1 ____________________ (F.I.Sh), bundan buyon Xodim deb nomlanadi (birgalikda Taraflar deb nomlanadi) quyidagilar tug’risida mehnat shartnomasini bekor qilish haqida ushbu qushimcha kelishuvni tuzdilar. Taraflar mehnat kodeksining 157- moddasiga muvofiq (taraflarning kelishuviga kura) Xodim bilan Ish beruvchi o’rtasida tuzilgan 20.02.2018 yildagi ______ -son mehnat shartnomasini 2023 yil 25 mayda 2 bekor qilishga kelishdilar. Mehnat shartnomasi bekor qilingan kun -2023yil 25 may xodimning oxirgi ish kuni hisoblanadi. Ish beruvchi mehnat shartnomasi bekor qilingan kuni xodimga uning mehnat daftarchasini yoxud elektron mehnat daftarchasidan ko’chirmani, shuningdek mehnat shartnomasini bekor qilish to’g’risidagi buyruqning ko’chirma nusxasini berishi shart, shartnoma bekor qilingan kunda u bilan to’liq hisob-kitob qilish va ______ kalendar kunlari hisobidan 1 чет эл фуқароси, фуқаролиги бўлмаган шахс ҳам бўлиши мумкин 2 Меҳнат шартномасини тарафларнинг келишувига кўра бекор қилишда маълум бир чекланган муддат белгиланмаган. Яъни тарафлар меҳнат шартномасини 2, 3 ой ҳаттоки 1 йилдан кейин бекор қилишга ҳам келишиб олишлари мумкин.

foydalanilmagan ta’tillar uchun pulli kompensatsiya to’lash majburiyatini oladi. Taraflarning bir-biriga nisbattan d’vosi yo’q. Ushbu qo’shimcha kelishuv bir xil yuridik kuchga ega bulgan ikki nusxada, har bir taraf uchun bittadan tuzilgan. Taraflarning rekvezitlari : Хоdim: Ish beruvchi : ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ ________________________________________ (sana, imzo) (sana, imzo, muhr) Taraflarning rekvezitlari MKning 107- moddasiga muvofiq to’ldiriladi. Izoh (Ish beruvchida muhr mavjud bulgan taqdirda mansabdor shaxsning mehnat shartnomasining barcha nusxalaridagi imzosi muhr bilan tasdiqlanishi kerak). MK 171-moddasiga ko’ra, ish beruvchii mehnat shratnomasi bekor qilingan kuni xodimga uning mehnat daftarchasini yoxud elektrom mehnat daftarchasidan ko’chirmani, shuningdek mehnat shartnomasini bekor qilish tog’risidagi buyruqning kuchirma nusxasini berishi shart. Ish beruvchi xodimning yozma arizasiga kura unga ish bilan bog’liq hujjatlarning tegishli ravishda tasdiqlangan ko’chirmani nusxalarini ham berishi shart.

Quyida esa taraflarning keishuviga kura mehnat shartnomasini bekor qilish tog’risidagi buyruqdan namunani e’tiboringizga havola etamiz. MK 170- moddasiga kura, ish beruvchining buyrug’ida mehnat shartnomasini bekor qilish asoslari ushbu Kodeksning yoxud tegishli qonuning moddasiga (bandiga) havola qilingan holda ushbu Kodeks yoki mehnat haqidagi boshqa huquqiy hujjatlar moddalarining (bandlarning) ta’riflariga anniq muvofiq tarzda ko’rsatilishi kerak. BUYRUQ Mehnat shartnomasini bekor qilish tug’risida 2023 yil « 25 » may ______ - son Toshkent shahri . 1. Xodim (f.I.Sh) - bilan tuzilgan mehnat shartnomasi 2023 yil 25 maydan boshlab O’zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksining 157- moddasiga asosan, taraflarning kelishuviga kura bekor qilinsi. 2. Korxona bugalteriasi Xodim (F.I.Sh) bilan qonun hujjatlariga muvofiq ______ kunlik foydalanilmagan mehnat ta’tili va joriy oy davomidagi mehnat faoliyati uchun tegishli hisob kitob ishlarni amalga oshirsin. Asos: O’zR MK ning 157-moddasi, taraflar o’rtasidagi mehnat shartnomasini bekor qilish haqida tuzilgan 2023 yil 25 maydagi _____- sonli qo’shimcha kelishuv Tashkilot rahbari _____________ (imzo, muhr) _______________ (F.I.Sh) MK 172- moddasiga ko’ra, ish beruvchi tomonidan xodimga tegishli bo’lgan barcha summalarni to’lash xodim bilan mehnat shartnomasini bekor qilingan kunda amalga oshiriladi.