PIRAMIDA HAJMI dars ish










O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM VA INOVATSIYA VAZIRLIGI SAMARQAND DAVLAT ARXITEKTURA-QURILISH INSTITUTI AKADEMIK LITSEYI O’quv ishlari bo’yicha direktor o’rinbosari ______ F.Xoliqulov "___" ______ 2024 yil “ANIQ FANLAR” KAFEDRASI SAMDU AMALIYOTCHISI ALGEBRA FANIDAN 202 - GURUHDA O’TKAZILGAN MAVZU: PIRAMIDA HAJMI SAMARQAND-2024 Guruh 202 Sana 19.12.2024OCHIQ DARSOCHIQ DARS ISHLANMASIISHLANMASI
O’quv fani nomi: GEOMETRIYA Mavzu: PIRAMIDA HAJMI O‘quv soati: 80 - minut O‘quvchilar soni: 11 ta O‘quv mashg‘uloti shakli va turi Yangi bilimlarni egallash bo‘yicha amaliy o‘ quv mashg‘ulot i. M ashg‘ulot rejasi 1. O’tilgan mavzuni nazariy va amaliy mustahkamlash. 2. Piramida haqida qisqacha ttushunchala 3. Piramidaga bog’liq asosiy formulalarni tushuntirish O‘quv mashg‘ulotining maqsadi: Talabalarga piramida haqida tushunchalar berish,tasavvur paydo qilisho’lchamalari bo’yicha yuza (S) va hajmlarini topish(V); Ta’limiy maqsadi : Piramida bo’yicha bilim va ko’nikmalarni shaklashtirish; Tarbiyaviy maqsadi: O’quvchilar har qanday joyda oo’z fikrlarini erkin va rovon ayta olishi va boshqalar bilan kelishib (hamjihatli)da va masalani yechishda estetik did bilan chiroyli yozish ko’nikmalarini shakllantirish ; Rivojlantiruvchi maqsadi: O‘quvchilarning nutqi, mantiqiy fikrlashi, tasavvuri, irodasi, qobiliyati, ijodiy ishlashini rivojlantirishdan iborat. Pedagogik vazifalar: Piramida shakli bo’yicha yuzaga keluvchi hisob kitob ishlarini qulaylashtirish. Piramida shaklini tasavvur qilishni o’rgatish uch o’lchovli fazoda fazoviy shakllarni o’rganish Piramida shaklining o’lchamlari orqali turli piramidaga tegishli formulalarni keltirish. O‘quv faoliyatining natijalari: Fazoviy shakllarni o’rganishdi Uch o’lchovli fazoni yaxshi bilishadi Piramidani tushunishadi va formulalarni oson qo’llab to’g’ri natija chiqara oladi. Ta’lim shakli Umumiy guruh bilan jamoaviy ishlash( muhokama ,guruh kelishuvi ) bilan Ta’lim vositalari Darslik, doska, videoproyektor, slaydlar, tarqatma materiallar. Ta’lim berish sharoiti Guruhlarda ishlashga mo‘ljallangan auditoriya. Monitoring va baxolash O g’ zaki s o’rov: Tezkor- s o’ro v,yozma va test O‘quv mashg‘ulotining texnologik xaritasi
Ish bosqichlari Faoliyatning mazmuni O‘qituvchi O‘quvchi 1-bosqich. O’quv mashg’ulotiga kirish (10 min ) 1.1. Salomlashadi. Xonani darsga tayyorligini tekshiradi, davomatni aniqlaydi . 1.2. Adabiyotlar ro’yhatini ekranga chiqaradi. 1.3. Ma shg’ulotda baholash mezonlari bilan tanishtiradi. . Tinglaydilar. Joylariga o’tiradilar. Yozib oladilar. Tinglaydilar, aniqlashtiradilar O’qib oladilar. 2 – bosqich. Asosiy qism (60 min ) 2.1. O’tgan mavzu bo’yicha guruhlarga savollar beradi. . 2.2. Guruhga tarqatma materiallar orqali savollar va misollar beradi. 2.3. Guruh topshiriqlarni bajarishayotganda misollar tekshirib baholab boradi; . Tinglaydilar, konspekt qilib boradilar. 3- bosqich Yakunlovchi qism ( 1 0 min) 3.1 Guruhning berilgan topshiriqlarga bergan javoblarini tekshirishni tugatadi. 3.2. Darsda olingan bilimlarni baholash mezonlari bo’yicha baholanadi. Jadval to’ldiriladi. 3.3. Guruhning eng yaxshi ishtirok etgan talabalari e’lon qilinadi,qo’shimcha ravishda mukofot beradi (esdalik) Savollar beradilar Mavzu bo‘yicha mustaqil o‘rganish uchun topshiriqlarni yozib oladilar. Bajaradilar Yozadilar. Kafedra mudiri: ______________ B.Boboyev Fan o`qituvchisi: ______________ A.Mardanov
Mashg’ulot rejasi: 1. O’tilgan mavzuni nazariy va amaliy mustahkamlash. 2. Piramidaning yon sirti ,to’la sirti va hajmini topish. 3. Piramidaning turlari haqida ma’lumot. 4. Yangi tushunchalarni mustahkamlash. Adabiyotlar ro’yxati: 1. Jumaniyozov Q.S. Masalalarni turli usullar bilan yechish asosida O’quvchilarning matematik tasavvurinio rivojlantirish. Ma’ruzalar to’plami.-Toshkent: TDPU, 2000.- 111-115-b. 2. www. ziyonet.uz 3. mathnet.uz. 4. www. ziyonet.uz 5. mathnet.uz. 6. A _ N armanov_-analitik-geometriya.pdf 7. algebra-va-sonlar-nazariyasi-d_yunusova-a_yunusov.pdf 8. analitik-geometriya-qori-niyoziy.pdf
Mavzuning bayoni PIRAMIDA Piramida deb shunday ko’pyoqqa aytiladiki, u yassi ko’pburchak-piramida asosidan, asos tekisligida yotmagan nuqta-piramida uchidan va uni asosining nuqtalari bilan tutashtiruvchi hamma kesmalardan iborat(1-rasm). Piramidaning uchini asosining uchlari bilan tutashtiruvchi kesmalar piramidaning yon qirralari deyiladi. Piramidaning sirti asosidan va yon qirralaridan iborat. Har bir yon yoq uchburchak. Uning uchlaridan biri piramidaning uchi bo’ladi, qarshisidagi tomoni esa piramida asosining tomoni bo’ladi.Piramida uchidan asos tekisligiga tushirilgan perpendikulyar piramidaning balandligi deyiladi. Piramidaning asosi n burchakdan iborat bo’lsa, u n burchakli piramida deyiladi. Uchburchkli piramidatetraedr deb ham ataladi. 1-rasmda tasvirlangan piramidaning asosi A1A2...An ko’pburchak, piramidaning uchi S, yon qirralari SA1, SA2, ... SAn, yon yoqlari SA1A2, SA2A3, ... .Δ Δ Piramidani va uning yassi kesimlarini yasash.Parallel proeksiyalash qoidalariga muvofiq piramidaning tasviri quyidagi tarzda yasaladi. Avval asosi yasaladi. Bu biror yassi ko’pbur-chak bo’ladi. Keyin piramidaning uchi belgilanadi, u yon qirralar yor- damida asos uchlari bilan birlashtiriladi. 1-rasmda besh burchakli piramidaning tasviri ko’rsatilgan. Piramidaning uchi orqali o’tuvchi tekisliklar bilan