Python tili alifbosi. Pythoda izohlar
![Mavzu: Python tili alifbosi. Pythoda izohlar.
Reja:
1. Python tili alifbosi va uning tarkibi
2. Pythoda izohlar.
3. Amaliy qism
4. Xulosa](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_1.png)
![Kirish
Python — turli sohalar uchun yuqori darajadagi umumiy maqsadli dasturlash tili .
Uning
dizayn falsafasi muhim chekinishdan foydalangan holda kodning o qilishigaʻ
urg u
beradi. Uning til konstruksiyalari va obyektga yo naltirilgan yondashuvi ʻ ʻ
dasturchilarga
kichik va yirik loyihalar uchun aniq, mantiqiy kod yozishda yordam
berishga
qaratilgan. Shuningdek Python sun iy intellekt hamda ma lumotlar ʼ ʼ
muhandisiligi
sohalarining tili hisoblanadi.
Python
deyarli barcha platformalarda ishlay oladi, xususan Windows , Linux , Mac
OS
X , Palm OS , Mac OS va boshqalar shular jumlasidandir.
Python Microsoft.NET platformasi
uchun yozilgan realizatsiyasi ham mavjud
bo lib,
uning nomi ʻ — IronPython dasturlash muhitidir.
Guido
van Rossum 1980-yillarning oxirida ABC dasturlash tilining davomchisi
sifatida
Python ustida ishlay boshladi va birinchi marta 1991-yilda Python 0.9.0
versiyasini
ommaga e lon qildi. ʼ
Python
dasturlash tiliga bo lgan talab yildan yilga oshib bormoqda. ʻ
CodingDojo portalining
tadqiqotlariga ko ra, 2020—2021-yillarda aynan Python ʻ
tilida
dasturlovchi mutaxassislarga eng ko p talab bo lgan. ʻ ʻ
Pythonning o'ziga xosligi
Oddiy,
o'rganishga oson, sodda sintaksisga ega, dasturlashni boshlash uchun qulay,
erkin
va ochiq kodlik dasturiy ta'minot.
O'z
dasturingizni yozish davomida quyi darajadagi detallarni, misol uchun xotirani
boshqarishni
xisobga olishingizga xojat qolmaydi.
Ko'plab
platformalarda hech qanday o'zgartirishlarsiz ishlay oladi.
Interpretatsiya( Интерпретируемый )
qilinadigan til.
Kengayishga
( Расширяемый ) moyil til. Agar siz dasturingizni biror joyini tezroq
ishlashini
xoxlasangiz shu qismni C yoki C++ dasturlash tillarida yozib keyin shu
qismni
python kodingiz orqali ishga tushirsangiz(chaqirsangiz) bo'ladi.](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_2.png)
![Juda xam ko'p hilma-hil kutubxonalarga ega.
1.
Har qanday tilni o'rganish alifboni o'rganishdan boshlanadi, harflar so'zlarni,
so'zlar
jumlalarni hosil qiladi. Xuddi shu narsa dasturlash tilini o'rganishda sodir
bo'ladi.
Avvalo, tilning so'zlarini qanday belgilar bilan yozish mumkinligini
tushunishimiz
kerak, ulardan ma'lum konstruktsiyalar tuzilishi mumkin. Shunday
qilib,
Python tilining alifbosi quyidagilarni o'z ichiga oladi:
1.
Lotin harflari a dan z gacha va A dan Z gacha.
Python-da
alifboning katta va kichik harflari o'rtasida farqlar mavjud, masalan, chislo,
CHISLO,
Chislo turli xil o'zgaruvchan nomlardir.
2. 0 dan 9 gacha raqamlar.
3. +, -, *, / kabi maxsus belgilar.
4. Zaxira (xizmat) so‘zlari: for, if, class, def kabilar.
Tilning
g'ayrioddiy xususiyati - kod bloklarining bo'sh bo'shliqlari. Asosiy
tilning
sintaksisi minimalistikdir, shuning uchun amalda kamdan-kam hollarda
hujjatlarga
murojaat qilish kerak bo'ladi . Har qanday Python dasturi ma'lum tartibda
va
ma'lum qoidalarga muvofiq yozilgan ruxsat etilgan belgilar ketma-ketligidan iborat.
quyidagilar
kiradi:
Izohlar;
harflar;
tinish
belgilari;
identifikatorlar;
kalit
so'zlar.
Sharhlar
ishlab chiquvchiga kodni tushuntirish uchun mo‘ljallangan (Python ularni
o‘tkazib
yuboradi) va # belgisi bilan boshlanadi, satr oxirigacha davom etadi.
Identifikator
- ob'ektga murojaat qilish uchun berilgan umumiy nom. Har qanday
identifikatorda
ba'zi qoidalar va nomlash qoidalari mavjud: qoidalar:
harflar
(ASCII yoki Unicode), pastki chiziq _ yoki 0-9 raqamlaridan iborat bo'lishi
mumkin;raqam
birinchi navbatda bo'lishi mumkin emas;](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_3.png)
![katta-kichik harf sezgir: Foydalanuvchi nomi, foydalanuvchi nomi va
USERNAME
turli identifikatorlardir;
Python
tilidagi kalit so'zlarning birortasiga mos kelmasligi kerak;
shartnomalar:snake_case
dan foydalaning: customer_account;
oldindan
belgilangan nomlardan foydalanmang;
identifikator
boshida va oxirida __ va _ yoki __ 2 ta pastki chiziqdan
foydalanmang;
bu sintaksis alohida maqsadga ega.](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_4.png)
![2. Izohlar yordamida kodning vazifasini, mohiyatini tushunish. Izohlar kodni
sinovdan
o'tkazishda bajarilishining oldini olish uchun ishlatilishi mumkin.
Izoh yaratish
Sharhlar # bilan
boshlanadi va Python ularni e'tiborsiz qoldiradi:
Misol
#Bu izoh
print("Salom Dunyo!")
Izohlar
satr oxiriga joylashtirilishi mumkin va Python qatorning qolgan qismiga
e'tibor
bermaydi:
Misol
print("Salom dunyo!") #Bu izoh
Izohlar
kodni tushuntirish uchun matn bo'lishi shart emas, shuningdek Python-ning
kodni
bajarishiga yo'l qo'ymaslik uchun ishlatilishi mumkin:
Misol
#print("Salom dunyo!")
print("JQuery zo'r!")
Ko'p qatorli izohlar
Python-da
ko'p satrli sharhlar uchun sintaksis mavjud emas. Ko'p qatorli izoh
qo'shish
uchun har bir satr uchun # qo'shishingiz mumkin:
Misol
#Bu izoh!
#Izohlaringizni shu yerga yozing
#JQuery eng kuchlisi!
print("I lov youe, JQuery!")
Yoki,
mo'ljalga ko'ra emas, siz ko'p satrli izohdan foydalanishingiz mumkin.
Buning
uchun 3 ta qo'shtirnoqlardan foydalanasiz
Misol](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_5.png)
!["""
Mana shu yerga izoh
yozing!
"""
print("Men JQuery-ni sevaman!!!")
Satr o'zgaruvchiga tayinlanmagan ekan, Python kodni o'qiydi, lekin keyin uni
e'tiborsiz
qoldiradi va siz ko'p qatorli izoh yozasiz.
Amaliy
qism
1.
a = 2
b = 3
area = a*b
perimeter = 2 * (a+b)print(area)
print(perimeter) #printing peri
O/P :
10
2.
x = 14
y = 23
z = 6
f = 10
answer = (x — y) * z / f
print (“Result =”, answer)
O/P
: Result = -5.4 e = ((x - y) * z) / f
print("Result =", answer)
O/P
: Result = -5.4 e = (x - y) * (z / f);
print("Result =", answer)
O/P
: Result = -5.4
3.](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_6.png)
![a = 6
b = 2
c = a%b
print(c)
O/P : 0 # number is even a = 7
b = 2
c = a%b
print(c)
O/P
: 1 # number is odd
4.
x = 6
y = x**2
print(y)
O/P
: 36#(task 2) take square root of the result you get from
task(1) import math #math library
z = math.sqrt(y) #using sqrt()
print(z)
O/P
: 6
5.
a = 30
area = 6 * a * a
volume = a * a * aprint(area)
O/P
: 5400
print(volume)
O/P
: 27000
6.
x = 6
x+=5 #increment 5 times
print(x) O/P
: 11](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_7.png)
![7. z = |x − y| * (x + y)
x = 4
y = 3
z = abs(x-y) * (x+y)
print(z) O/P : 7
Xulosa
Hozirgii
kunda Texnologiya kundan kunga rivojlanib bormoqda, va usha
texnologiyalarni
boshqarish, yaratishga va yaratuvchilarga ta’lab ham oshmoqda.
Bundan
kelib chiqib bemalol aytishimiz mumkinki dasturchilik kelajak kasbidir.
Agar
zamonaviy texnologiyalarga va yaratishga qiziqsangiz dasturlash aynan siz
uchun.
Iqtisodiy
jihatdan ham bu yaxshi manba hisoblanadi, chunki biz ko’ryapmizki 21-
asirda
endi qazilma boylikar yoki yengil sanoatdan ko’ra raqamli texnologiyalar
xizmati
narx bo’yicha ilgarilab ketti.
Biz
buni Yaponiya, Janubiy Koreya, Hindiston yoki ayrim sharqiy Yevropa
davlatlari
misolda ko’ryapmiz ham.
Foydalanilgan
adabiyotlar:
1. “Лёгкий
способ выучить Python” 2021. Zed Shou.
2. “Fluent
Python” 2015. Luciano Romalho.
3. 3.
https://www.w3schools.com](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_8.png)
![](/data/documents/4c90daf5-c8b2-4b53-88c1-ef2e539a8fe0/page_9.png)
Mavzu: Python tili alifbosi. Pythoda izohlar. Reja: 1. Python tili alifbosi va uning tarkibi 2. Pythoda izohlar. 3. Amaliy qism 4. Xulosa
Kirish Python — turli sohalar uchun yuqori darajadagi umumiy maqsadli dasturlash tili . Uning dizayn falsafasi muhim chekinishdan foydalangan holda kodning o qilishigaʻ urg u beradi. Uning til konstruksiyalari va obyektga yo naltirilgan yondashuvi ʻ ʻ dasturchilarga kichik va yirik loyihalar uchun aniq, mantiqiy kod yozishda yordam berishga qaratilgan. Shuningdek Python sun iy intellekt hamda ma lumotlar ʼ ʼ muhandisiligi sohalarining tili hisoblanadi. Python deyarli barcha platformalarda ishlay oladi, xususan Windows , Linux , Mac OS X , Palm OS , Mac OS va boshqalar shular jumlasidandir. Python Microsoft.NET platformasi uchun yozilgan realizatsiyasi ham mavjud bo lib, uning nomi ʻ — IronPython dasturlash muhitidir. Guido van Rossum 1980-yillarning oxirida ABC dasturlash tilining davomchisi sifatida Python ustida ishlay boshladi va birinchi marta 1991-yilda Python 0.9.0 versiyasini ommaga e lon qildi. ʼ Python dasturlash tiliga bo lgan talab yildan yilga oshib bormoqda. ʻ CodingDojo portalining tadqiqotlariga ko ra, 2020—2021-yillarda aynan Python ʻ tilida dasturlovchi mutaxassislarga eng ko p talab bo lgan. ʻ ʻ Pythonning o'ziga xosligi Oddiy, o'rganishga oson, sodda sintaksisga ega, dasturlashni boshlash uchun qulay, erkin va ochiq kodlik dasturiy ta'minot. O'z dasturingizni yozish davomida quyi darajadagi detallarni, misol uchun xotirani boshqarishni xisobga olishingizga xojat qolmaydi. Ko'plab platformalarda hech qanday o'zgartirishlarsiz ishlay oladi. Interpretatsiya( Интерпретируемый ) qilinadigan til. Kengayishga ( Расширяемый ) moyil til. Agar siz dasturingizni biror joyini tezroq ishlashini xoxlasangiz shu qismni C yoki C++ dasturlash tillarida yozib keyin shu qismni python kodingiz orqali ishga tushirsangiz(chaqirsangiz) bo'ladi.
Juda xam ko'p hilma-hil kutubxonalarga ega. 1. Har qanday tilni o'rganish alifboni o'rganishdan boshlanadi, harflar so'zlarni, so'zlar jumlalarni hosil qiladi. Xuddi shu narsa dasturlash tilini o'rganishda sodir bo'ladi. Avvalo, tilning so'zlarini qanday belgilar bilan yozish mumkinligini tushunishimiz kerak, ulardan ma'lum konstruktsiyalar tuzilishi mumkin. Shunday qilib, Python tilining alifbosi quyidagilarni o'z ichiga oladi: 1. Lotin harflari a dan z gacha va A dan Z gacha. Python-da alifboning katta va kichik harflari o'rtasida farqlar mavjud, masalan, chislo, CHISLO, Chislo turli xil o'zgaruvchan nomlardir. 2. 0 dan 9 gacha raqamlar. 3. +, -, *, / kabi maxsus belgilar. 4. Zaxira (xizmat) so‘zlari: for, if, class, def kabilar. Tilning g'ayrioddiy xususiyati - kod bloklarining bo'sh bo'shliqlari. Asosiy tilning sintaksisi minimalistikdir, shuning uchun amalda kamdan-kam hollarda hujjatlarga murojaat qilish kerak bo'ladi . Har qanday Python dasturi ma'lum tartibda va ma'lum qoidalarga muvofiq yozilgan ruxsat etilgan belgilar ketma-ketligidan iborat. quyidagilar kiradi: Izohlar; harflar; tinish belgilari; identifikatorlar; kalit so'zlar. Sharhlar ishlab chiquvchiga kodni tushuntirish uchun mo‘ljallangan (Python ularni o‘tkazib yuboradi) va # belgisi bilan boshlanadi, satr oxirigacha davom etadi. Identifikator - ob'ektga murojaat qilish uchun berilgan umumiy nom. Har qanday identifikatorda ba'zi qoidalar va nomlash qoidalari mavjud: qoidalar: harflar (ASCII yoki Unicode), pastki chiziq _ yoki 0-9 raqamlaridan iborat bo'lishi mumkin;raqam birinchi navbatda bo'lishi mumkin emas;
katta-kichik harf sezgir: Foydalanuvchi nomi, foydalanuvchi nomi va USERNAME turli identifikatorlardir; Python tilidagi kalit so'zlarning birortasiga mos kelmasligi kerak; shartnomalar:snake_case dan foydalaning: customer_account; oldindan belgilangan nomlardan foydalanmang; identifikator boshida va oxirida __ va _ yoki __ 2 ta pastki chiziqdan foydalanmang; bu sintaksis alohida maqsadga ega.
2. Izohlar yordamida kodning vazifasini, mohiyatini tushunish. Izohlar kodni sinovdan o'tkazishda bajarilishining oldini olish uchun ishlatilishi mumkin. Izoh yaratish Sharhlar # bilan boshlanadi va Python ularni e'tiborsiz qoldiradi: Misol #Bu izoh print("Salom Dunyo!") Izohlar satr oxiriga joylashtirilishi mumkin va Python qatorning qolgan qismiga e'tibor bermaydi: Misol print("Salom dunyo!") #Bu izoh Izohlar kodni tushuntirish uchun matn bo'lishi shart emas, shuningdek Python-ning kodni bajarishiga yo'l qo'ymaslik uchun ishlatilishi mumkin: Misol #print("Salom dunyo!") print("JQuery zo'r!") Ko'p qatorli izohlar Python-da ko'p satrli sharhlar uchun sintaksis mavjud emas. Ko'p qatorli izoh qo'shish uchun har bir satr uchun # qo'shishingiz mumkin: Misol #Bu izoh! #Izohlaringizni shu yerga yozing #JQuery eng kuchlisi! print("I lov youe, JQuery!") Yoki, mo'ljalga ko'ra emas, siz ko'p satrli izohdan foydalanishingiz mumkin. Buning uchun 3 ta qo'shtirnoqlardan foydalanasiz Misol