logo

Tabiat va inson Dars ishlanma

Yuklangan vaqt:

17.03.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

77.3134765625 KB
     
Metod  hikoya, matn, munozara, aqliy hujum va savollar
 Dars shakli Jamoa, guruhli, yakka
Kerakli  jihozlar 1. -8 Tarbiya darsligi
2. Darsga doir savolnomlar va rasmlar
3. Texnik vositalar: 
                           videoproektor yoki electron doska
12024-2025 o’quv yili8-sinflar uchun
Mavzu: Tabiat va inson
Darsning texnologik xaritasi                   SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT
UNIVERSITETI
               TARIX FAKULTETI 405-GURUH TALABASI
Fayzullayev Shahzodaning
DARS ISHLANMASI
Mavzuga doir metodlar: 
Sinkveyn metodi
Qo’llaniladigan metodning mazmuni: Mavzu bo’yicha kerakli ma’lumotlarni
anglash,umumlashtirish,hajmi jihatdan katta mavzularni qisqa va aniq shaklda
yetkazishni o’rganish.
                           O’QUV JARAYONINI AMALGA OSHIRISH 
TEXNOLOGIYASI:                               kompyuter
4. Plakatlar, sur’atlar
5.  Doska, bo’r, daftar, A3 qog’oz, flomaster, ruchka, qalam.
Nazorat O’quvchilarning darsda qatnashishi kuzatilib, hisobga olib 
boriladi.
Baholash O’quvchilar  bahosi dars oxirida e’lon qilinadi.
2                                           DARSNING JARAYONI VA TEXNOLOGIYASI    
3Ishning nomi    Bajariladigan    ishlar mazmuni            Metod       Vaqt
1. bosqich
Tashkiliy qism 1. Salomlashish
2. Davomatni aniqlash 
3. Sinf xonasi tozaligi  nazorati
4. Axborot tinglash
5. Guruhlarga bo’lish 
6. Nutqni rivojlantirish  1.  Suhbat;
2.  Dars va mavzuga
motivatsiya berish ;
3.O’quvchilarning 
fikrlash va nutq 
qobiliyatlarini 
faollashtirish uchun
yengil mashqlar. 5 daqiqa
2. bosqich
O’tilgan mavzuni
so’rash  va
mustahkamlash  O’quvchilar tomonidan 
bajarilgan topshiriqlarni tahlil 
qilish, fikr-mulohazalar bildirish 
va bilimlarni mustahkamlash 1.  O’tilgan mavzu 
bo’yicha  savollar
2. Rasmalr bilan 
ishalsh  10
daqiqa
3. bosqich
Yangi mavzu
tushuntirish 1.    Yangi mavzu  bayoni yoki 
tushunchalarni batafsil 
tanishtirish va tushuntirish.
2.  Yangi   mavzu   ustida    ishlash Taqdimot 
 Kichik    ma’ruza 
    Hadislar 1 5
daqiqa
4. bosqich
Yangi bilimlarni
mustahkamlash Talabalarga yangi materialni 
tushunishlarini tekshirishga 
qaratilgan mashqlar. Kichik guruhlarda 
ishlash ;
yakka 
Metodlar :
1. Aqliy hujum  
2.Ma’lumot, 
3.Savollar, 10
daqiqa
5. bosqich.
 Darsning
qisqacha
mazmuni Darsning asosiy fikrlari va 
erishilgan natijalari haqida 
qisqacha ma’lumot. Xulosa qilish 2 daqiqa
6. bosqich.
Baholash,  darsni
yakunlash  O’quvchilarning darsdagi  tartib 
odobi va darsdagi  javobiga 
asoslanib baholash. Baholash 2 daqiqa
7. bosqich;
Uy vazifasini 
e’lon qilish va 
tushuntirish   Navbatdagi uy vazifasini bajarish
bo‘yicha ko‘rsatmalar va uning 
keyingi o‘rganish uchun 
ahamiyati. Tushuntirish 1 daqiqa                                                                            Kutiladigan natijalar:
 O’qituvchi Mavzu mazmuni  barcha o’quvchilarga aniq qilib tushuntirib 
berildi , O’quvchilar dars mazmunini bilib olishdi, O’qituvchi 
barcha o’quvchilarni qisqa vaqtda baholadi.
   O’quvchi   Tushkunlik va Besaranjomlikni boshqarish to’g’risida 
ma’lumotga ega bo’ladi.
Kelgusi rejalar:
 O’qituvchi Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni o’zlashtirish , o’z ustida 
ishlash, pedagogik mahoratni oshirish.
   O’quvchi Mustaqil fikrlashni o’rganadi, o’rganilgan materiallar asosida o’z 
ustida ishlaydi, ularni o’rganadi.
DARSNING BORISHI:
Darsning  qoidasi:
1. Tartib 
2. Ahillik
3. Jamoaviylik
4. Biluvchanlik.
Dars   shiori :    " O ' zgarishsiz   taraqqiyot   mumkin   emas ,  fikrini   o ' zgartira  
olmaganlar   esa   hech   narsani   o ' zgartira   olmaydi ". -  Jorj   Bernard   Shou
Darsdan kutiladigan natija:
     
4Yangilik
Biluvchanlik
Aniqlik
Yaratuvchanlik                                           
                                      
                                  
Fanlararo bog’lanish:
Tarbiya,Tarix,Falsafa, Adabiyot,Ona tili.
                                              
       
DARSNING BORISHI:
          Tashkiliy qism:     
1.Salomlashish.
2. Navbatchini aniqlab, davomatni sinf jurnaliga qayd  etish
3. Sanani e’lon qilish      
4. Hafta yangiliklari
5. Ijodiy daqiqa (bunda o’quvchilarga uyga vazifa  sifatida berilgan 
qo’shimcha topshiriqlar tahlil  qilinadi)
6. O’quvchilarning fikrlash va nutq qobiliyatlarini faollashtirish uchun 
yengil mashqlar.
7. Yangi mavzuni tushintirish.
YANGI MAVZUNING BAYONI
Hozirgi vaqtda inson yashab, to xtovsiz munosabatda bo lib kelayotgan tabiiy muhit uzoq ʻ ʻ
geologik davrlar (4,5–4,7   milliard yil) mobaynida bir qancha omillarning birgalikda ta sirida, 	
ʼ
ya ni	
ʼ   Quyosh   nuri,   Yerning   gravitatsiya   kuchi, ko lami, aylanma harakatlari, tektonik 	ʻ
harakatlar, havo va suv qobiqlarining vujudga kelishi va o zgarishi, ekzogen jarayonlar 	
ʻ
ta siri, organik dunyoning paydo bo lishi va taraqqiyoti ta sirida tarkib topgan. Tabiiy 	
ʼ ʻ ʼ
muhitning holati o zaro ta sir etib turuvchi ko p omillarning murakkab majmuida tarkib 	
ʻ ʼ ʻ
topgan tabiiy muvozanatga bog liq. Chunki bir joyning iqlimi Quyosh nurining tushish 	
ʻ
burchagiga, ya ni geografik kenglik, yer yuzasining tuzilishi,	
ʼ   shamollar , okeanlarning uzoq 
yoki yaqinligi, oqimlari va boshqalarga; o simliklar qoplami esa iqlim, yer yuzidagi	
ʻ   tog  	ʻ
jinslari ,   relyef ,   tuproqlarga   bog liqInson tabiiy sharoit va boyliklardan ko p maqsadlarda 	
ʻ ʻ
foydalanadi. Bu esa ayni paytda, tabiatni tegishlicha muhofaza qilishni ham taqozo etadi. 
Bular:   xo jalik	
ʻ , sog liqni saqlash va	ʻ   gigiyena , nafosat (estetik),   turizm , ilmiy hamda 
tarbiyaviy maqsadga muvofiq foydalanish. Maqsadga muvofiq foydalanish deganda, tabiat 
boyliklaridan mamlakat yoki butun insoniyat manfaati yo lida foydalanish tushuniladi..	
ʻ  
5                                             YANGI MAVZUNI MUSTAHKAMLASH
Inson o zi yashashi va faoliyat ko rsatishi uchun tabiiy muhitdan tashqari yana sun iy ʻ ʻ ʼ
muhitni ham bunyod etadi. Masalan, shaharlar, turar joy binolari, bog lar, suv omborlari, 	
ʻ
yo llar va boshqa Ishlab chiqaruvchi kuchlarning rivojlanishi, fan va texnikaning taraqqiy 	
ʻ
etishi bilan, tabiiy boyliklarning ahamiyati, ulardan foydalaniladigan sohalar, ularni ishlatish 
shakllari ham o zgarib boradi. Qadimda bir necha xil kimyoviy elementlardan foydalanilgan 	
ʻ
bo lsa, hozirgi vaqtda mavjud barcha elementlardan foydalaniladi. Shu bilan birga ko pchilik	
ʻ ʻ
foydali qazilmalar tobora ko proq qazib chiqarilmoqda. Insonning tabiatga ta siri 	
ʻ ʼ
kuchayishidan, antropogen landshaftlar ko paymoqda. Hayvonot va o simlik olamidan 	
ʻ ʻ
rejasiz foydalanish yoki inson faoliyati bilan bog liq boshqa sabablar tufayli 16-asrning 	
ʻ
oxirlaridan 20-asrning 70yillarigacha umurtqali hayvonlarning 250 turi va kichik turlari butkul
yo qolib ketdi	
ʻ
                  
                                    
UYGA VAZIFA.
- Yangi mavzuni o’qib kelish va kanspektlashtirish.
- Yangi mavzu yuzasidan qo’shimcha o’quv materiallarni tayyorlash.
- Mavzuga doir atama va tushunchalardan krossvord tuzish.
- Qo’shimcha badiy kitoblarni o’qib tayorlab kelish. 
 DARS YAKUNLARINI CHIQARISH :
Dars   davomida   Topshiriqlarga     qatnashgan   o'quvchilar   baholanadi   va
rag’batlantiriladi
UYGA VAZIFA.
- Yangi mavzuni o’qib kelish va kanspektlashtirish.
6 - Yangi mavzu yuzasidan qo’shimcha o’quv materiallarni tayyorlash.
- Mavzuga doir atama va tushunchalardan krossvord tuzish.
- Qo’shimcha badiy kitoblarni o’qib tayorlab kelish. 
7

Metod hikoya, matn, munozara, aqliy hujum va savollar Dars shakli Jamoa, guruhli, yakka Kerakli jihozlar 1. -8 Tarbiya darsligi 2. Darsga doir savolnomlar va rasmlar 3. Texnik vositalar: videoproektor yoki electron doska 12024-2025 o’quv yili8-sinflar uchun Mavzu: Tabiat va inson Darsning texnologik xaritasi SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI TARIX FAKULTETI 405-GURUH TALABASI Fayzullayev Shahzodaning DARS ISHLANMASI Mavzuga doir metodlar: Sinkveyn metodi Qo’llaniladigan metodning mazmuni: Mavzu bo’yicha kerakli ma’lumotlarni anglash,umumlashtirish,hajmi jihatdan katta mavzularni qisqa va aniq shaklda yetkazishni o’rganish. O’QUV JARAYONINI AMALGA OSHIRISH TEXNOLOGIYASI:

kompyuter 4. Plakatlar, sur’atlar 5. Doska, bo’r, daftar, A3 qog’oz, flomaster, ruchka, qalam. Nazorat O’quvchilarning darsda qatnashishi kuzatilib, hisobga olib boriladi. Baholash O’quvchilar bahosi dars oxirida e’lon qilinadi. 2 DARSNING JARAYONI VA TEXNOLOGIYASI

3Ishning nomi Bajariladigan ishlar mazmuni Metod Vaqt 1. bosqich Tashkiliy qism 1. Salomlashish 2. Davomatni aniqlash 3. Sinf xonasi tozaligi nazorati 4. Axborot tinglash 5. Guruhlarga bo’lish 6. Nutqni rivojlantirish 1. Suhbat; 2. Dars va mavzuga motivatsiya berish ; 3.O’quvchilarning fikrlash va nutq qobiliyatlarini faollashtirish uchun yengil mashqlar. 5 daqiqa 2. bosqich O’tilgan mavzuni so’rash va mustahkamlash O’quvchilar tomonidan bajarilgan topshiriqlarni tahlil qilish, fikr-mulohazalar bildirish va bilimlarni mustahkamlash 1. O’tilgan mavzu bo’yicha savollar 2. Rasmalr bilan ishalsh 10 daqiqa 3. bosqich Yangi mavzu tushuntirish 1. Yangi mavzu bayoni yoki tushunchalarni batafsil tanishtirish va tushuntirish. 2. Yangi mavzu ustida ishlash Taqdimot Kichik ma’ruza Hadislar 1 5 daqiqa 4. bosqich Yangi bilimlarni mustahkamlash Talabalarga yangi materialni tushunishlarini tekshirishga qaratilgan mashqlar. Kichik guruhlarda ishlash ; yakka Metodlar : 1. Aqliy hujum 2.Ma’lumot, 3.Savollar, 10 daqiqa 5. bosqich. Darsning qisqacha mazmuni Darsning asosiy fikrlari va erishilgan natijalari haqida qisqacha ma’lumot. Xulosa qilish 2 daqiqa 6. bosqich. Baholash, darsni yakunlash O’quvchilarning darsdagi tartib odobi va darsdagi javobiga asoslanib baholash. Baholash 2 daqiqa 7. bosqich; Uy vazifasini e’lon qilish va tushuntirish Navbatdagi uy vazifasini bajarish bo‘yicha ko‘rsatmalar va uning keyingi o‘rganish uchun ahamiyati. Tushuntirish 1 daqiqa

Kutiladigan natijalar: O’qituvchi Mavzu mazmuni barcha o’quvchilarga aniq qilib tushuntirib berildi , O’quvchilar dars mazmunini bilib olishdi, O’qituvchi barcha o’quvchilarni qisqa vaqtda baholadi. O’quvchi Tushkunlik va Besaranjomlikni boshqarish to’g’risida ma’lumotga ega bo’ladi. Kelgusi rejalar: O’qituvchi Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni o’zlashtirish , o’z ustida ishlash, pedagogik mahoratni oshirish. O’quvchi Mustaqil fikrlashni o’rganadi, o’rganilgan materiallar asosida o’z ustida ishlaydi, ularni o’rganadi. DARSNING BORISHI: Darsning qoidasi: 1. Tartib 2. Ahillik 3. Jamoaviylik 4. Biluvchanlik. Dars shiori :   " O ' zgarishsiz taraqqiyot mumkin emas , fikrini o ' zgartira olmaganlar esa hech narsani o ' zgartira olmaydi ". - Jorj Bernard Shou Darsdan kutiladigan natija: 4Yangilik Biluvchanlik Aniqlik Yaratuvchanlik

Fanlararo bog’lanish: Tarbiya,Tarix,Falsafa, Adabiyot,Ona tili. DARSNING BORISHI: Tashkiliy qism: 1.Salomlashish. 2. Navbatchini aniqlab, davomatni sinf jurnaliga qayd etish 3. Sanani e’lon qilish 4. Hafta yangiliklari 5. Ijodiy daqiqa (bunda o’quvchilarga uyga vazifa sifatida berilgan qo’shimcha topshiriqlar tahlil qilinadi) 6. O’quvchilarning fikrlash va nutq qobiliyatlarini faollashtirish uchun yengil mashqlar. 7. Yangi mavzuni tushintirish. YANGI MAVZUNING BAYONI Hozirgi vaqtda inson yashab, to xtovsiz munosabatda bo lib kelayotgan tabiiy muhit uzoq ʻ ʻ geologik davrlar (4,5–4,7 milliard yil) mobaynida bir qancha omillarning birgalikda ta sirida, ʼ ya ni ʼ Quyosh nuri, Yerning gravitatsiya kuchi, ko lami, aylanma harakatlari, tektonik ʻ harakatlar, havo va suv qobiqlarining vujudga kelishi va o zgarishi, ekzogen jarayonlar ʻ ta siri, organik dunyoning paydo bo lishi va taraqqiyoti ta sirida tarkib topgan. Tabiiy ʼ ʻ ʼ muhitning holati o zaro ta sir etib turuvchi ko p omillarning murakkab majmuida tarkib ʻ ʼ ʻ topgan tabiiy muvozanatga bog liq. Chunki bir joyning iqlimi Quyosh nurining tushish ʻ burchagiga, ya ni geografik kenglik, yer yuzasining tuzilishi, ʼ shamollar , okeanlarning uzoq yoki yaqinligi, oqimlari va boshqalarga; o simliklar qoplami esa iqlim, yer yuzidagi ʻ tog ʻ jinslari , relyef , tuproqlarga bog liqInson tabiiy sharoit va boyliklardan ko p maqsadlarda ʻ ʻ foydalanadi. Bu esa ayni paytda, tabiatni tegishlicha muhofaza qilishni ham taqozo etadi. Bular: xo jalik ʻ , sog liqni saqlash va ʻ gigiyena , nafosat (estetik), turizm , ilmiy hamda tarbiyaviy maqsadga muvofiq foydalanish. Maqsadga muvofiq foydalanish deganda, tabiat boyliklaridan mamlakat yoki butun insoniyat manfaati yo lida foydalanish tushuniladi.. ʻ 5