logo

VISUAL STUDIO DASTURLASH MUHITIDA “ ELEKTRON KITOBLAR” LOYIHASINI YARATISH.

Yuklangan vaqt:

11.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2350.37890625 KB
VISUAL STUDIO DASTURLASH MUHITIDA “ ELEKTRON KITOBLAR” 
LOYIHASINI YARATISH.
Mundrija
KIRISH .............................................................................................................................................................................. 1
I. Nazariy qism ................................................................................................................................................................. 3
1.1.Visual C + + haqida .................................................................................................................................................... 3
1.2.Microsoft Visual C++ da konsol ilova dasturlar yaratish ........................................................................................... 6
II. Asosiy qism .................................................................................................................................................................. 8
2.1 Microsoft Visual Studioda IDE va WFA yaratish. ....................................................................................................... 8
Internet saytlari: ............................................................................................................................................................ 22
KIRISH
Bugungi   kunda   axborot-kommunikatsiya   sohasini   rivojlantirish-ning   asosi
hisoblangan dasturiy mahsulotlarni ishlab chiqarish milliy iqtisodiyot 
rivojlanishining   muhim   sharti   sifatida   alohida   ahamiyat   kasb   etmoqda.
Hayotimizning   har   jabhasida   faol   qo‘llanilayotgan   axborot   almashinuv
texnologiyalaridan   samarali   foydalanish   ulardagi   dasturiy   ta’minotlarning   o‘ziga
xosligi,   ommabopligi   va   innovatsion   yangiligiga   bog‘liq.   “Axborotlashtirish
to‘g‘risida”gi,   “Telekommuni-katsiyalar   to‘g‘risida”gi,   “EHM   dasturlari   va
ma’lumotlar   bazasini   himoya   qilish   to‘g‘risida”gi   qonunlar   soha   rivojida   muhim
ahamiyat   kasb   etmoqda.   Bugun   yurtimizda   axborot-kommunikatsiya
texnologiyalari kirib bormagan sohaning o‘zi yo‘q. Bu esa, o‘z navbatida, softver
sanoatining   izchil   rivojlanishiga   keng   yo‘l   ochmoqda.   Xususan,   hozirgi   kunda
mamlakatimizda   dasturiy   mahsulotlarni   yaratish,   ishlab   chiqarish   va   joriy   qilish
bilan shug‘ullanuvchi 260 dan ziyod tadbirkorlik sub’ektlari faoliyat yuritmoqda. 
Mamlakatimizda dasturiy ta’minot sanoatini shakllantirish va rivojlantirish 
uchun   zarur   shart-sharoitlar,   sohaga   daxldor   mustahkam   qonunchilik   bazasini
yaratishga   e’tibor   qaratilmoqda.   Hozirgacha   10   dan   ziyod   qonun,   Prezident   va
Vazirlar Mahka-masining qator farmon hamda qarorlari qabul qilindi.  Dasturchilarni qo‘llab-quvvatlash borasida muntazam chora-tadbirlar amalga
oshirilayotir.Prezidentimiz   tomonidan   joriy   yilning   20   sentyabrida   imzolangan
“Mamlakatimizning   dasturiy   ta’minot   vositalari   ishlab   chiquvchilarini
rag‘batlantirishni   yanada   kuchaytirish   chora-tadbirlari   to‘g‘risida”gi   qarori   bu
yo‘ldagi navbatdagi muhim qadam bo‘ldi. 
Hozirda davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari dasturiy mahsulotlarning
faol   iste’molchisi   hisoblanadi.   Keyingi   vaqtda   mamlakatimizda   vazirlik   va
idoralar,   xo‘jalik   birlashmalari,   yirik   korxonalarning   xarajat   smetasi   va   biznes
rejalarida   ishlab   chiqarish   jarayonlarini   avtomatlashtirish,   axborot   tizimlari   va
resurslarini yaratish, dasturiy mahsulotlar hamda interfaol davlat xizmatlarini joriy
etishga   qaratilgan   xarajatlarni   nazarda   tutish   yuzasidan   tegishli   ishlar   olib
borilmoqda.   Joriy  yildan   e’tiboran   davlat   hokimiyati   va  boshqaruvi   organlarining
idoralararo   integratsiyalashgan   axborot   tizimlarini   joriy   etish,   idoralararo
ma’lumotlar   uzatish   tarmoqlarini   yaratish,   “Elektron   hukumat”   tizimini   hamda
internet   tarmog‘ining   milliy   segmentini   shakllantirish   bo‘yicha   loyihalarni
ro‘yobga   chiqarish   uchun   davlat   buyurtmasini   shakllantirish   va   moliyalashtirish
borasidagi   ishlar   boshlab   yuborilgan.   Mazkur   hujjat   dasturiy   ta’minot   sanoatini
rivojlantirish,   davlat   organlarida   ixtisoslashtirilgan   dasturiy   mahsulotlardan
foydalanishni tartibga soluvchi me’yoriy-huquqiy bazani yanada takomillashtirish,
“Elektron hukumat” loyihasini amalga oshirishda mahalliy kompaniyalarning faol
ishtirokini rag‘batlantiradi. 
2006 yildan buyon “Best Soft Uzbekistan” dasturiy mahsulotlar ko‘rgazmasi
tashkil   etib   kelinmoqda.   Milliy   dasturiy   mahsulotlar   ko‘rgazmasida   sohada
erishilgan muvaffaqiyatlar namoyish etilib, mahorat darslari, taqdimotlar va ta’lim
seminarlarida   respublikadagi   soft   industriyaning   dolzarb   loyihalari   va   istiqbollari
sohasining   yetakchi   mutaxassislari   ishtirokida   muhokama   qilinadi.   Ko‘rgazmada
xalqaro   va   mahalliy   kompaniya   —   dasturiy   mahsulotlarni   ishlab   chiqaruvchilar
hamda   integratorlar,   kontent-ishlab   chiqaruvchilar,   provayderlar,   ilmiy   va   ta’lim
muassasalari, vazirliklar, idoralar vakillari ham ishtirok etishadi. I. Nazariy qism
1.1.Visual C + + haqida
Visual studio Microsoft uchun mo’ljallangan dasturlash muhiti hisoblanadi.
U   console   (boshqaruv   paneli)   va   grafik   interfeysli   dasturlar,   shu   bilan   birga
Windows   tarkibidagi   dasturlar,   veb-saytlar,   veb   dasturlar,   va   veb   xizmatlarni
tarkibidagi hamda boshqa kodlar yordamida Microsoft Windows, Windows Phone,
Windows CE, .Net Framework, .Net Compact Framework va Microsoft Silverlight
kabi dasturlar muhitlarini daturashda ishlatialdi. Visual  Studio muhitidada dastrur
tuzish   uchun   bir   qancha   elementlar:   menyular   paneli,   standart   uskunalar   paneli,
ochiq   yoki   ekranning   o’ng,   chap,   yuqori,   yoki   pastki   qismida   avtomatik
yashiringan turli xildagi qo’shimcha uskunalar 
joylashgan. 
Visual   Studioda   Console   Interfeys   ilovada   ishlashni   hosil   qilish   uchun
quyidagi   amallarni   bajarish   lozim.   Dastlab   asosiy   oynadan   “New   Project”   qismi
orqali, 
“File” tugmasi orqali, “New” tugmasini tanlab, “Project” qismini tanlanadi,
yoki  “Ctrl+Shift+A” tugmalarini bosishimiz mumkin. 1-rasm new poject
Visual   C++   da   dasturlar   ilovalar   deb   nomlanadi.   Ilovalar   maxsus
konstruksiya   ko’rinishidagi   muhitda   –   foydalanuvchi   uchun   bir   qancha   fayllar
majmui   ko’rinishidagi   loyihada   yaratiladi.   C   tilidagi   dastur   bu   –   belgilangan
talablarga   javob   beruvchi,   maxsus   dasturlash   tuzilishiga   ega   funksiyalar
majmuidir.   Ilova   –   bu   ichida   ilova   algoritmini   amalga   oshiruvchi   operatorlar
joylashtirilgan   asosiy   funksiyadir.   Operatorlar   ichida   shundaylari   ham   borki,   ular
algoritmni   amalga   oshishida   talab   qilinadigan   boshqa   funksiyalarni   chaqirishga
xizmat qiladi. Ixtiyoriy dasturni ishga tushirish, dasturning qolgan barcha qismini
o’zida jamlagan asosiy funksiyani ishga tushirishdan boshlanadi. Funksiyaning bir
qismi   dasturchi   tomonidan,   qolgan   qismi   –   kutubxona   funksiyalari   –
foydalanuvchiga   dasturiy   muhit   tomonidan   taqdim   qilinadi   va   dasturni   ishlab
chiqish jarayonida foydalaniladi. 
Yaratiluvchi ilovalarni 2 ta katta kategoriyaga ajratish mumkin. Ular ishchi
stol   ilovalari   va   Windows   8   ilovalaridir.   Ishchi   stol   ilovalari   bu   biz   bilgan   va
sevadigan ilovalardir. Ular menyu paneli, instrumentlar  paneli  va ko’pincha ilova
oynasining   pastki   qismida   joylashgan   holatlar   satriga   ega   bo’ladilar.   Biz   ushbu fanda ishchi stol  ilovalarini yaratishni maqsad qilib qo’ydik. Windows 8 ilovalari
ishchi stol ilovalaridan ancha farqli. Ularda foydalanuvchi interfeysi mavjud bo’lib
u ishchi stol ilovalaridan butunlay farq qiladi. Foydalanuvchining to’g’ridan to’g’ri
ma’lumotlar bilan bog’lanishi diqqat markazidadir.  1.2.Microsoft Visual C++ da konsol ilova dasturlar yaratish
C/C++   ni   o’rganishda   biz   maxsus   ilovalar   ko’rinishidan   foydalanamiz   –
shablonlarni   tayyorlash   muhitida   oldindan   tayyorlangan   konsol   ilovalar   asosida
shakllantiriladi. 
Konsol   ilovalar   –   bu   grafik   interfeyssiz   ilovalar   bo’lib,   ular   foydalanuvchi
bilan   maxsus   buyruqlar   satri   orqali   o’zaro   aloqada   bo’ladi   yoki   asosiy   menyu
muhitidagi   maxsus   buyruqlar   bilan   ishga   tushiriladi.   Bunday   ilovalar   File/New
Project   buyrug’i   bajarilishidan   so’ng   ochiluvchi   dialog   oynasiga   ega   bo’lgan
maxsus   shablonlar   yordamida   yaratiladi.   Konsol   ilovalar   shabloni   yaratiluvchi
ilovaga barcha zarur elementlarni qo’shadi, shundan so’ng dasturchi bu shablonga
o’zining   C/C++   tilidagi   operatorlarini   qo’shadi.   Keyin   ilova   avtonom   ishga
tushuvchi   fayl   sifatida   kompilyatsiyalanadi   va   bajarish   uchun   ishga   tushirilishi
mumkin.  Foydalanuvchi   bilan   muloqot   ilova   ishga   tushirilgandan   so’ng
ochiluvchi   maxsus   konsol   oynasi   orqali   amalga   oshiriladi   (shu   oynada   dastur
habarlari   tasvirlanadi,   u   orqali   hisoblash   uchun   ma’lumotlar   kiritiladi   va   uning
o’ziga hisoblangan natijalar chop qilinadi). Kompilyatsiya va proyektni bitta joyga
jamlash asosiy menyuning  Build  buyrug’i orqali amalga oshiriladi. Kompilyatsiya
va proyektni bir joyga yig’ishdan so’ng uni bajarish uchun ishga tushirish mumkin.
Bajarilish   uchun   ishga   tushurish   asosiy   menyuning   Debbug   buyrug’i   yordamida
amalga oshiriladi. 
Konsol ilovalar yaratish uchun quyidagi qadamlarni bajarish zarur: 
1. Visual C++ ni ishga tushirish. 
2. Asosiy menyuning  File/New/Project  buyrug’ini bajarish. 
1.2   –   rasmdagi   dialog   oynasi   hosil   bo’ladi.   Unda   quyidagilarni   ketma   –   ket
bajaring:   Strelka   ko’rsatayotgan   joyga   clr   debyozamiz.   Pastda   bizga   bir   qancha
proektlardan   birini   tanlash   imkoni   yaratiladi.   Пустой   проект   CLR(.NET
fremwork) qismini tanlaymiz va  Дале  tugmasini bosamiz. 1.2-rasm
Proektimizning nomini yozamiz. So’ngra  Создат  tugmasi bosiladi.
1.3-rasm II. Asosiy qism
2.1 Microsoft Visual Studioda IDE va WFA yaratish.
C++   dasturlash   muhitida   eng   keng   tarqalgan   IDE   bu   –   Visual   C++
hisoblanadi.   Bu   dastur   o‘z   ichiga   dastur   kodlarini   yozishda   juda   muhim   bo‘lgan .
NET  klasslari, ishchi muhit va albatta kompilyator integrallashtirilgan bo‘ladi.
IDE(integrallashgan   dasturlash   muhiti)   –   Har   bir   dasturlash   tilida   o‘z
ishchi   muhiti   bo‘ladi.   Bu   muhitda   kompilyator   bilan   birga   kod   yozishga
mo‘ljallangan joy bo‘ladi. Bu ishchi muhitda bir necha dastur kodlarini ham yozsa
bo‘ladi   va   bu   muhit   avtomat   xatolarni   ham   ko‘rsatib   beradi.   Bu   ishchi   muhitda
ma’lum   kutubxonalar   joylashgan   bo‘lib,  kod   yozishda   kodni   to‘g‘ri   tashkil   qilish
uchun ma’lum bir yordamlar ekranga chiqadi. Ishchi muhitga oddiy bloknot misol
bo‘ladi, lekin bu muhitning kompilyatori yo‘q, shuning uchun alohida kompilyator
o‘rnatiladi. Bunda 2 ta dastur o‘rnatib bir biriga moslashtirish kerak bo‘ladi. Bu 2
ishni   yengillashtirish   uchun,   juda   ko‘p   ishchi   muhit   dasturlari   yaratilgan   va   ular
kompilyatorlar bilan integrallashgan bo‘ladi.
WFA (Windows Forms Application) yaratish :
Windows Forms Application (WFA), Windows operatsion tizimida ishlash uchun
grafik   interfeysli   ilovalarni   yaratish   uchun   Microsoft   Visual   Studio-da
ishlatiladigan bir tekshiruv dasturlash kerakli turdir. Bu, Windows Forms tekshiruv
dasturi   orqali   yaratilgan   ilovadagi   komponentlarni   va   interfeys   elementlarini   o'z
ichiga oladi.
WFA yaratish uchun quyidagi qadamlar tugri keladi:
1.  Microsoft Visual Studio-ni oching va yangi proyekt yaratish.
2.  Proyekt turi sifatida "Windows Forms App (.NET Framework)" ni tanlang.
3.  Proyekt nomini va saqlash joyini tanlang.
Forma   yaratishimiz   uchun   Proektimiz   nomi   ustiga   sichqonchani   o’ng
tugmasini bosamiz,   добавить ->c оздат   елемент  qismi tanlanadi. 2.1-rasm
ИП  bandidan  Форма  windows Forms tanlanadi va   добавить  bosiladi.
2.2-rasm Cpp  fayliga quyidagi kodni yozamiz:
#include   <Windows.h>
using   namespace  Avtosalon;
int   WINAPI  WinMain( HINSTANCE ,  HINSTANCE ,  LPSTR ,  int ) {
Application ::EnableVisualStyles();
Application ::SetCompatibleTextRenderingDefault( false );
Application ::Run( gcnew   MyForm );
return  0;
}
2.3-rasm
MyForm.h faylida quyidagi form hosil bo’ladi. 2.4-rasm   Uskunalar paneli.
Uskunalar   panelida   hamma   zaruriy,   ya’ni   sizga   foydalanuvchi   interfeysini
tuzishda   kerak   bo’ladigan   buyruqlar   joylashgan.   Buni   siz   quyida   ko’rishingiz
mumkin.
2.5-rasm
2.6-rasm 2.2 Elektron kitoblar  dasturini loyihalash
Quyidagi rasmda men yaratgan matn muharrining yaratish bosqichlari bilan
tanishasiz.
Demak bu yerda C++ dasturlash tili yordamida Windows OS uchun yangi loyiha 
yaratilmoqda. Keyin dasturga forma qo’shib olamiz. Formani shu ko’rinishga keltirib olamiz. Keyin qiladigan muhim ishlardan 
biri .cpp faylga kutubxona va formani chaqirib olish bo’ladi.
#include   "MyForm.h"
#include   "MyForm1.h"
#include   <Windows.h>
using   namespace  avto;
int   WINAPI  WinMain( HINSTANCE ,  HINSTANCE ,  LPSTR ,  int ) {
     Application ::EnableVisualStyles();
     Application ::SetCompatibleTextRenderingDefault( false );
     Application ::Run( gcnew   MyForm );
     return  0;
}
Bu   kod   yozilmasa   loyihamiz   ishga   tushmaydi.   Shundan   keyin   loyihani   dizayn
qismini   yaratishni   boshlaymiz.     Label   va   radioButton   yordamida   quyidagi
ko’rinishni hosil qilamiz. Bu dasturimizning umumiy ko’rinishi hisoblanadi.
Endi   esa   pictureBox   qo’shib   oldik.   groupBox   qo’shib   uning   ichiga   labellar
qo’shildi. Ular kitob haqida ma’lumotlarni ko’rish uchun. Bu qo’shgan elementlar
dastur   boshida   Visible()   xossasi   false   holatda   bo’ladi.   Toki   foydalanuvchi
radioBox lardan birini tanlagandan so’ng bu elementlar ekranga chiqariladi. Ya’ni
quyidagicha :  
Agar bir element tanlansa quyidagicha ko’rinishga ega bo’ladi:
Ko’rib turganimizdek pictureBox va labellar active holatga keldi  va ma’lumotlari
chiqarildi.   Dastur   boshida   Ariza   Rasmiylashtirish   tugmasi   Enabled   xossasi   false holatda bo’ladi. Biron bir mashina tanlangandan so’ng tugma aktivlashadi. Keyin
ikkinchi formaga o’tiladi ya’ni ariza rasmiylashtirishga.
this ->button1->BackColor = System::Drawing:: Color ::LightGreen;
this ->button1->Enabled =  false ;
this ->button1->Font = ( gcnew  System::Drawing:: Font ( L"Microsoft Sans Serif" , 
10.2F, System::Drawing:: FontStyle :: Regular , 
System::Drawing:: GraphicsUnit :: Point ,  static_cast <System:: Byte >(204)));
this ->button1->Location = System::Drawing:: Point (326, 534);
this ->button1->Name =  L"button1" ;
this ->button1->Size = System::Drawing:: Size (211, 60);
this ->button1->TabIndex = 10;
this ->button1->Text =  L"Ariza Rasmiylashtirish" ;
this ->button1->UseVisualStyleBackColor =  false ;
this ->button1->Click +=  gcnew  System:: EventHandler ( this , 
& MyForm ::button1_Click);
Bu kod shu tugma kodi.
BackColor  -> Bu tugmaning fon rangi hisoblanadi.
Enabled  -> bu tugmaning aktivlik holati. Hozir deaktiv holatda turibti.
Font  -> Matn formati hisoblanadi va uning kattaligi
Location  -> Ekranda tugmaning tepa va yondan joylashuvini belgilaydi.
Name  -> tugma nomi
Size  -> tugmaning o’lchami
Text  -> Tugmaning ko’rinadigan matni va hokazo tarzda yoziladi.
Quyidagi kod esa dasturni bir formadan ikkinchi formaga o’tkazish kodi:
private : System:: Void  button1_Click(System:: Object ^  sender , System:: EventArgs ^  e ) {
MyForm1 ^ openForm =  gcnew   MyForm1 ;
openForm->Show();
this ->Visible =  false ;
} this ->Visible   =   false ;     //     Bu   yerda   ikkichi   forma   ochilganda   birinchi   forma
ko’rinmasligi.
Quyida esa ikkinchi forma ko’rinishi tasvirlangan:
private : System:: Void  radioButton2_CheckedChanged(System:: Object ^  sender , 
System:: EventArgs ^  e ) {
if  ( this ->radioButton2->Checked) {
groupBox1->Visible =  true ;
label3->Text =  "156 ot kuchi" ;
label5->Text =  "55L" ;
label6->Text =  "3.8m" ;
label8->Text =  "1.6m" ;
label10->Text =  "1.7m" ;
button1->Enabled =  true ;
pictureBox1->Visible =  true ;
pictureBox1->ImageLocation = ( "C:/Users/User/Pictures/jeep.jpg" );
label12->Visible =  true ;
label12->Text =  "28.000 $" ;
}} Demak   bu   yerda   radioButton2   click(bosilgan)   holati   uchun   kod   yozilgan.   U
quyidagicha   vazifa   bajaradi.   ( this ->radioButton2->Checked)   radioButton2
Checked(ya’ni   tanlangan)   bo’lsa   deb   shart   berilmoqda.   groupBox   ko’rinsin   va
Labellarga   Text   qiymati   berilmoqda.  Bu   har   bir   avtomobil   uchun   har   xil   bo’ladi.
Keyin   pictureBox   ham   active   holatga   keltirildi   va   rasm   uchun     manzil   ko’rsatib
o’tildi. Qolgan radioButton larga ham shunday yozib chiqildi.
Chiqish   nomli   tugmaga   esa   this->Close()   kodi   orqali   dasturdan   chiqish   kodi
yozildi.
Endi esa dasturni ikkinchi qismi haqida gaplashamiz. Ya’ni ikkinchi forma haqida.
Ikkinchi   formada   mijozdan   uning   ismi   ,   familiyasi   ,   telefon   raqami   ,   manzili
so’raladi.  Shu ko’rinishda bo’ladi. Mijoz o’z malumotlarini kiritadi va foydalanish shartlarini
qabul   qilsa   ariza   yuboriladi.   Agar   mijoz   biron   bittasini   tashlab   ketsa   qiymat
kiritishi so’raladi. Masalan quyidagicha :
Ko’rinib   turganidek   biz   shartlarni   qabul   qilmaganimiz   uchun   bizga   ogohlantirish
berildi. Qabul qilish to’g’risida.
if  (!checkBox1->Checked) {
MessageBox ::Show( "Shartlarn qabul qiling" );
}
Checkbox tanlanmasa MessageBox orqali shu ogohlantirish beriladi.
if  (textBox1->Text  ==   ""  || textBox2->Text  ==   ""  || textBox4->Text  ==   "" ) {
MessageBox ::Show( "Qiymatlarni kirit" );
}
else   if  (!checkBox1->Checked) {
MessageBox ::Show( "Shartlarn qabul qiling" );
}
else  {
MessageBox ::Show( "Arizangiz yuborildi Hurmatli "   +  textBox1->Text  +   " "
+  textBox2->Text); this ->Visible =  false ;
}
// Son kiritilganini tekshirish
try  {
int  number = System:: Convert ::ToInt32(text_value);
MessageBox ::Show( "Qiymat son" );
}
catch  ( FormatException ^) {
MessageBox ::Show( "Qiymat son emas" );
}
Bu shu oynaning to’liq kodi. Birinchi shart  berishda TextBox lar  bo’sh qoldirilsa
ogohlantirish   chiqariladi.   Qachonki   barchasi   to’liq   bajarilsa   shunda   ariza
yuboriladi.
try catch blokida esa xatolik tekshirilyabti.
Agar barcha ma’lumotlar to’g’ri kiritsa quyidagicha natija chiqariladi. Xulosa
Microsoft Visual Studioda loyiha yaratishning bir necha foydali tomonlari mavjud:
1. Qulay   Grafik   interfeys :   Visual   Studio,   sodda   va   qulay   grafik   interfeysga
ega.   Dasturni   yaratish   va   boshqa   buyruqlarni   bajarish   uchun   oson
navigatsiya imkoniyatiga ega bo'lishi lozim.
2. Integratsiya :   Visual   Studio,   faqat   C++   dasturlarini   emas,   boshqa   tillarda
(masalan, C#, Python, JavaScript, TypeScript va boshqalar) ham loyihalarni
yaratish   va   boshqarish   imkoniyatiga   ega.   Bu,   bir   necha   tilni   bir   vaqtda
ishlatish va ulardan foydalanishni osonlashtiradi.
3. Debugging   va   Profayling   imkoniyati :   Visual   Studio,   debugging   va
profayling  jarayonlarini   osonlashtiradi.   Bu,   dasturlarni   to'g'ri   ishlatishda   va
xatolarni aniqlashda yordam bera oladi.
4. Mavjud   kod   qo’shish :   Visual   Studio,   har   qanday   dasturning   kodini
yozishda   yordam   beradigan   kengaytirilgan   kod   qo'shimchalari   (snippets)
bilan ta'minlanadi. Bu, kodni tez va aniq yozishda yordam bera oladi.
5. IntelliSense : Visual Studio, kodni yozishda hamda ularni boshqa metodlar,
o'zgaruvchilar   va   funksiyalarga   murojaat   qilishda   avtomatik   yordam
beruvchi "IntelliSense" imkoniyatiga ega.
6. Versiyalash   va   tarkibiy   boshqaruv :   Visual   Studio,   git   va   boshqa
versiyalash   vositalari   bilan   integratsiya   qilinadi.   Bu,   jamoalar   orasida
ishlashni osonlashtiradi va loyihaning tarkibi ustida boshqarish imkoniyatini
beradi.
Bu   foydali   tomonlar,   Visual   Studio-ni   dastur   ishlab   chiqish   va   uni   boshqarish
uchun tanlashni tavsiya etishda yordam bera oladi.
Ushbu   kurs   ishi   visual   studioning   form   aplication   muhitida   qilingan   bo’lib,
ko’pgina asboblardan foydalanilgan. Masalan textBox , Label , button , checkBox ,
radioButton   ,   pictureBox   va   groupBox   shular   jumlasidandir.   Ushbu   loyihada
elektron   kutubxonaning   sodda   ko’rinishi   shakllantirildi.   Ushbu   loyiha   orqali kutubxonadagi kitoblarni ko’rish, asosiy xarakteri va narxlari bilan tanishib , kitob
buyurtirish mumkin.
Foydalanilgan   adabiyotlar
1. К .Паппас, У. Мюррей “Программирование на С и С++”, Киев,2000. 
2.   Атымтаева   Л.Б.   “Объектге   бағытталған   программалау   негиздери”.   А:
«Қазақ университети», 2005 
3. Бьярн Страуструп. “Язык программирования С++”. Киев: Диасофт, 
1993-1,2 часть. 
4. Павловская Т.А. “С/С++ программирование на языке высокого 
уровня”. Санкт-Петербург, 2002г. 
Internet   saytlari :
http :// lessons . itportal . uz / c / c - kompilyatorlari - va - muhiti / 
http :// lessons . itportal . uz / c / c - haqida - va - uning - tarixi / 
http :// software . uz / ru / software / view ? id =1907

VISUAL STUDIO DASTURLASH MUHITIDA “ ELEKTRON KITOBLAR” LOYIHASINI YARATISH. Mundrija KIRISH .............................................................................................................................................................................. 1 I. Nazariy qism ................................................................................................................................................................. 3 1.1.Visual C + + haqida .................................................................................................................................................... 3 1.2.Microsoft Visual C++ da konsol ilova dasturlar yaratish ........................................................................................... 6 II. Asosiy qism .................................................................................................................................................................. 8 2.1 Microsoft Visual Studioda IDE va WFA yaratish. ....................................................................................................... 8 Internet saytlari: ............................................................................................................................................................ 22 KIRISH Bugungi kunda axborot-kommunikatsiya sohasini rivojlantirish-ning asosi hisoblangan dasturiy mahsulotlarni ishlab chiqarish milliy iqtisodiyot rivojlanishining muhim sharti sifatida alohida ahamiyat kasb etmoqda. Hayotimizning har jabhasida faol qo‘llanilayotgan axborot almashinuv texnologiyalaridan samarali foydalanish ulardagi dasturiy ta’minotlarning o‘ziga xosligi, ommabopligi va innovatsion yangiligiga bog‘liq. “Axborotlashtirish to‘g‘risida”gi, “Telekommuni-katsiyalar to‘g‘risida”gi, “EHM dasturlari va ma’lumotlar bazasini himoya qilish to‘g‘risida”gi qonunlar soha rivojida muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bugun yurtimizda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari kirib bormagan sohaning o‘zi yo‘q. Bu esa, o‘z navbatida, softver sanoatining izchil rivojlanishiga keng yo‘l ochmoqda. Xususan, hozirgi kunda mamlakatimizda dasturiy mahsulotlarni yaratish, ishlab chiqarish va joriy qilish bilan shug‘ullanuvchi 260 dan ziyod tadbirkorlik sub’ektlari faoliyat yuritmoqda. Mamlakatimizda dasturiy ta’minot sanoatini shakllantirish va rivojlantirish uchun zarur shart-sharoitlar, sohaga daxldor mustahkam qonunchilik bazasini yaratishga e’tibor qaratilmoqda. Hozirgacha 10 dan ziyod qonun, Prezident va Vazirlar Mahka-masining qator farmon hamda qarorlari qabul qilindi.

Dasturchilarni qo‘llab-quvvatlash borasida muntazam chora-tadbirlar amalga oshirilayotir.Prezidentimiz tomonidan joriy yilning 20 sentyabrida imzolangan “Mamlakatimizning dasturiy ta’minot vositalari ishlab chiquvchilarini rag‘batlantirishni yanada kuchaytirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori bu yo‘ldagi navbatdagi muhim qadam bo‘ldi. Hozirda davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari dasturiy mahsulotlarning faol iste’molchisi hisoblanadi. Keyingi vaqtda mamlakatimizda vazirlik va idoralar, xo‘jalik birlashmalari, yirik korxonalarning xarajat smetasi va biznes rejalarida ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish, axborot tizimlari va resurslarini yaratish, dasturiy mahsulotlar hamda interfaol davlat xizmatlarini joriy etishga qaratilgan xarajatlarni nazarda tutish yuzasidan tegishli ishlar olib borilmoqda. Joriy yildan e’tiboran davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining idoralararo integratsiyalashgan axborot tizimlarini joriy etish, idoralararo ma’lumotlar uzatish tarmoqlarini yaratish, “Elektron hukumat” tizimini hamda internet tarmog‘ining milliy segmentini shakllantirish bo‘yicha loyihalarni ro‘yobga chiqarish uchun davlat buyurtmasini shakllantirish va moliyalashtirish borasidagi ishlar boshlab yuborilgan. Mazkur hujjat dasturiy ta’minot sanoatini rivojlantirish, davlat organlarida ixtisoslashtirilgan dasturiy mahsulotlardan foydalanishni tartibga soluvchi me’yoriy-huquqiy bazani yanada takomillashtirish, “Elektron hukumat” loyihasini amalga oshirishda mahalliy kompaniyalarning faol ishtirokini rag‘batlantiradi. 2006 yildan buyon “Best Soft Uzbekistan” dasturiy mahsulotlar ko‘rgazmasi tashkil etib kelinmoqda. Milliy dasturiy mahsulotlar ko‘rgazmasida sohada erishilgan muvaffaqiyatlar namoyish etilib, mahorat darslari, taqdimotlar va ta’lim seminarlarida respublikadagi soft industriyaning dolzarb loyihalari va istiqbollari sohasining yetakchi mutaxassislari ishtirokida muhokama qilinadi. Ko‘rgazmada xalqaro va mahalliy kompaniya — dasturiy mahsulotlarni ishlab chiqaruvchilar hamda integratorlar, kontent-ishlab chiqaruvchilar, provayderlar, ilmiy va ta’lim muassasalari, vazirliklar, idoralar vakillari ham ishtirok etishadi.

I. Nazariy qism 1.1.Visual C + + haqida Visual studio Microsoft uchun mo’ljallangan dasturlash muhiti hisoblanadi. U console (boshqaruv paneli) va grafik interfeysli dasturlar, shu bilan birga Windows tarkibidagi dasturlar, veb-saytlar, veb dasturlar, va veb xizmatlarni tarkibidagi hamda boshqa kodlar yordamida Microsoft Windows, Windows Phone, Windows CE, .Net Framework, .Net Compact Framework va Microsoft Silverlight kabi dasturlar muhitlarini daturashda ishlatialdi. Visual Studio muhitidada dastrur tuzish uchun bir qancha elementlar: menyular paneli, standart uskunalar paneli, ochiq yoki ekranning o’ng, chap, yuqori, yoki pastki qismida avtomatik yashiringan turli xildagi qo’shimcha uskunalar joylashgan. Visual Studioda Console Interfeys ilovada ishlashni hosil qilish uchun quyidagi amallarni bajarish lozim. Dastlab asosiy oynadan “New Project” qismi orqali, “File” tugmasi orqali, “New” tugmasini tanlab, “Project” qismini tanlanadi, yoki “Ctrl+Shift+A” tugmalarini bosishimiz mumkin.

1-rasm new poject Visual C++ da dasturlar ilovalar deb nomlanadi. Ilovalar maxsus konstruksiya ko’rinishidagi muhitda – foydalanuvchi uchun bir qancha fayllar majmui ko’rinishidagi loyihada yaratiladi. C tilidagi dastur bu – belgilangan talablarga javob beruvchi, maxsus dasturlash tuzilishiga ega funksiyalar majmuidir. Ilova – bu ichida ilova algoritmini amalga oshiruvchi operatorlar joylashtirilgan asosiy funksiyadir. Operatorlar ichida shundaylari ham borki, ular algoritmni amalga oshishida talab qilinadigan boshqa funksiyalarni chaqirishga xizmat qiladi. Ixtiyoriy dasturni ishga tushirish, dasturning qolgan barcha qismini o’zida jamlagan asosiy funksiyani ishga tushirishdan boshlanadi. Funksiyaning bir qismi dasturchi tomonidan, qolgan qismi – kutubxona funksiyalari – foydalanuvchiga dasturiy muhit tomonidan taqdim qilinadi va dasturni ishlab chiqish jarayonida foydalaniladi. Yaratiluvchi ilovalarni 2 ta katta kategoriyaga ajratish mumkin. Ular ishchi stol ilovalari va Windows 8 ilovalaridir. Ishchi stol ilovalari bu biz bilgan va sevadigan ilovalardir. Ular menyu paneli, instrumentlar paneli va ko’pincha ilova oynasining pastki qismida joylashgan holatlar satriga ega bo’ladilar. Biz ushbu

fanda ishchi stol ilovalarini yaratishni maqsad qilib qo’ydik. Windows 8 ilovalari ishchi stol ilovalaridan ancha farqli. Ularda foydalanuvchi interfeysi mavjud bo’lib u ishchi stol ilovalaridan butunlay farq qiladi. Foydalanuvchining to’g’ridan to’g’ri ma’lumotlar bilan bog’lanishi diqqat markazidadir.