logo

Axborot tushunchasi va bilish haqida

Yuklangan vaqt:

16.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

2142 KB
Mav zu: A xborot  
t ushunchasi v a bilish 
haqida « I nformat siy a»   so‘zi t urli 
t illarda ishlat ilib, ma’nosi 
t urlicha t alqin
qilinsa ham, ularning 
asosida lot incha  inf ormat io 
so‘zi y ot adi. 
O‘zbek  t ilida informat siy a so‘zi  axborot   deb 
t ushuniladi.U « t ushunt irish» , 
« t av sifl ash» , « xabar olish»  
degan ma’nolarni 
anglat adi. IX –X  asrlarda Forobiy  
t axallusi bilan y ashab ijod 
et gan y urt doshimiz  A bu 
N asr Muhammad ibn 
Muhammad ibn Uzlug‘ 
Tarxon  bilish jaray oni ik k i 
bosqich –  aqliy  bilish  v a 
hissiy  bilish dan iborat  
bo‘lib, ular o‘zaro bog‘liq v a 
biri boshqasisiz
v ujudga k elmasligini 
alohida t a’k idlay di. Muhammad ibn Muhammad 
ibn Uzl ug‘ Tarx on
Aqli y  bilish 
Hissiy  bil ish Bilishning mazk ur bosqichlari axborot siz 
shak llanmay di v a demak , axborot  bilishning 
asosini t ashk il et uv chi element  hisoblanadi. Axborot  nazariy asi 
asoschilaridan biri 
amerik alik
Klod Shenon axborot ni 
narsa haqidagi 
bilimlarimizdagi
noaniqlik ni bart araf 
et ilishi  k abi e’t irof et adi.
Klod Shenon  Kibernetika fanining 
asoschisi  Norbert Viner
axborotni bizni va 
sezgilarimizni tashqi 
olamga 
moslashuvimizdagi 
mazmunni ifodalash ,  deb 
qaraydi.
N orbert  Viner I nformat ik aning fan sifat ida shak llanishi
Axborot larni izlash, t o‘plash, 
saqlash, qay t a ishlash v a 
undan foy dalanish 
masalalari bilan insonlar 
k ompy ut erlar dav rigacha 
ham shug‘ullanishgan v a bu 
ishlarni hozirgi k unda
« xujjat  y urit ish»   
dok ument alist ik a)  deb 
at ashmoqda. X X  asrning 50y illarida y angi fan – 
informat ik aga asos solindi.  Informat ik a 
at amasi fransuzcha
informat ique  ( inf ormat ion  – axborot  v a 
aut omat ique   – av t omat ik a )  so‘zi negizida hosil 
bo‘lgan. Uning mazmuni « axborot  bilan 
av t omat ik  ishlash»  deb t ushuniladi. Informat ik a k ompy ut er t exnik asini qo‘llashga 
asoslangan bo‘lib, inson faoliy at ining t urli 
sohalarida ax borot larni izlash, t o‘plash, 
saqlash, qay t a ishlash v a undan foy dalanish 
masalalari bilan shug‘ullanuv chi fandir. Inform at ik a k ompy ut er t exnik asi asosida 
axborot lar  ust ida bajariladigan am allar 
v a ularni qo‘llash usullarini  o‘rganadigan 
fandir. Informat ik aning birlamchi, asosiy
t ushunchalari axborot , axborot li m odel, 
algorit m v a k om py ut erlardir. Tex nik  v osit alar  – bu k ompy ut erning 
qurilm alari
bo‘lib, ingliz t ilida  Hardw are  so‘zi bilan 
at aladi, mazmuni esa « qat t iq mahsulot lar»  
k abi t ushuniladi.Informat ik a quy idagi ik k i qismning birligi 
sifat ida qaraladi:  t exnik   v a   dast uriy  
v osit alar .  Dast uriy  v osit alar  uchun juda qulay   Soft w are  
so‘zi (mazmunan  « y umshoq mahsulot lar » )  
t anlangan (aniqrog‘i hosil qilingan) bo‘lib, u 
dast uriy  t a’minot  bilan mos mashina 
mut anosibligini, shu bilan birga dast uriy  
t a’minot ning o‘zgarishi, moslashuv i v a 
riv ojlanishini t a’k idlay di. Dast uriy  t a’minot  – bu k om py ut erlarda 
foy dalaniladigan barcha dast urlarning 
majm ui ham da ularni ishlab chiqish v a 
qo‘llashning barcha sohasidir.

Mav zu: A xborot t ushunchasi v a bilish haqida

« I nformat siy a» so‘zi t urli t illarda ishlat ilib, ma’nosi t urlicha t alqin qilinsa ham, ularning asosida lot incha inf ormat io so‘zi y ot adi. O‘zbek t ilida informat siy a so‘zi axborot deb t ushuniladi.U « t ushunt irish» , « t av sifl ash» , « xabar olish» degan ma’nolarni anglat adi.

IX –X asrlarda Forobiy t axallusi bilan y ashab ijod et gan y urt doshimiz A bu N asr Muhammad ibn Muhammad ibn Uzlug‘ Tarxon bilish jaray oni ik k i bosqich – aqliy bilish v a hissiy bilish dan iborat bo‘lib, ular o‘zaro bog‘liq v a biri boshqasisiz v ujudga k elmasligini alohida t a’k idlay di. Muhammad ibn Muhammad ibn Uzl ug‘ Tarx on Aqli y bilish Hissiy bil ish

Bilishning mazk ur bosqichlari axborot siz shak llanmay di v a demak , axborot bilishning asosini t ashk il et uv chi element hisoblanadi.

Axborot nazariy asi asoschilaridan biri amerik alik Klod Shenon axborot ni narsa haqidagi bilimlarimizdagi noaniqlik ni bart araf et ilishi k abi e’t irof et adi. Klod Shenon