logo

Bulutli Texnologiyalar

Yuklangan vaqt:

15.11.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1338.09765625 KB
Bulutli Texnologiyalar       “ Bulutli Texnologiyalar” 
tushunchasi
Bulutli  texnologiyalar     -  bu  Internet-foydalanuvchiga  Internet-xizmat  sifatida  kompyuter 
resurslari  taqdim  etiladigan  ma'lumotlarni  qayta  ishlash  texnologiyalari.  "Bulut"  so'zi  bu  erda 
barcha  texnik  tafsilotlarni  yashiradigan  murakkab  infratuzilmani  ifodalovchi  metafora  sifatida 
mavjud.Bulutli  hisoblash  (bulutli  hisoblash),  shuningdek,  "bulutli  hisoblash"  atamasi  ham 
qo'llaniladi)  ma'lumotlarni  qayta  ishlash  texnologiyasidir,  unda  foydalanuvchiga  Internet 
xizmati  sifatida  kompyuter  resurslari  va  imkoniyatlari  taqdim  etiladi.  Foydalanuvchi  o'z 
ma'lumotlariga  kirish  huquqiga  ega,  ammo  uni  boshqarolmaydi  va  infratuzilma,  operatsion 
tizim va o'zi ishlayotgan dasturiy ta'minot haqida qayg'urmasligi kerak.  2
"Bulut" atamasi kompyuter tarmog'i diagrammasidagi 
Internet  tasviriga  asoslangan  metafora  sifatida  yoki 
barcha  texnik  tafsilotlar  yashiringan  murakkab 
infratuzilma  tasviri  sifatida  ishlatiladi.  2008  yilda 
nashr  qilingan  IEEE  hujjatiga  ko'ra,  "Bulutli 
hisoblash  bu  paradigma  bo'lib,  unda  ma'lumot 
Internet  serverlarida  doimiy  ravishda  saqlanadi  va 
mijoz  tomonidan  vaqtincha  saqlanadi,  masalan, 
shaxsiy  kompyuterlarda,  o'yin  pristavkalari , 
noutbuklar, smartfonlarda va hokazo.        Bulutli Ma’lumotlar 
konseptsiyasi
Bulutli  ma'lumotlarni  kontseptsiya  sifatida 
qayta ishlash quyidagilarni o'z ichiga oladi: 

1) xizmat sifatida infratuzilma ; 

2) xizmat sifatida platforma;

3) dastur sifatida xizmat sifatida;

4) ma'lumotlar xizmat sifatida;

5) xizmat sifatida ish joyi. 3          Bulutli ma’lumotlarni saqlash
  Jismoniy  jihatdan,  bunday  serverlar  bir-
biridan  uzoqroq,  turli  qit'alar  joylashgan 
joyga  qadar  joylashgan  bo'lishi  mumkin. 
"Bulut"  nima  ekanligini  tushunish  uchun 
ushbu  sonning  tarixidan  boshlash  kerak. 
Siz  tushunishingiz  kerak:  bu  texnologiya 
haqiqatan  ham  yangi  g'oyalar  toifasiga 
kiradimi  yoki  bu  g'oya  unchalik  yangi 
emasmi.  4
Onlayn  saqlash  modeli,  unda  ma'lumotlar  tarmoqda  tarqatilgan  ko'plab  serverlarda 
saqlanadi  va  mijozlar,  asosan  uchinchi  tomon  tomonidan  foydalanish  uchun  taqdim 
etiladi.  O'zining  maxsus  serverlarida  ma'lumotlarni  saqlash  uchun  ushbu  maqsadlar 
uchun  maxsus  sotib  olingan  yoki  ijaraga  olingan  modeldan  farqli  o'laroq,  serverlar 
soni yoki har qanday ichki tuzilishi umuman mijozga ko'rinmaydi. Ma'lumotlar mijoz 
nuqtai nazaridan bitta yirik virtual serverni ifoda etadigan bulut deb nomlangan holda 
saqlanadi va qayta ishlanadi          Bulutli Texnologiyalar o’zi 
nima?
Aniqlashdan  boshlaylik,  chunki  bulutli  texnologiyalar  foydalanuvchiga  qurilmaga  dasturlarni 
o'rnatmasdan  ma'lumotlarga  kirish  imkoniyatini  anglatadi,  chunki  barcha  qo'llab-quvvatlovchilar 
serverlar  tomonidan  ta'minlanadi.  Bunday  xizmatlar  bepul  va  pullik  bo'lishi  mumkinligini  bilish  juda 
muhim  va  barchasi  so'rovlarga  bog'liq.  Bulutli  texnologiyalardan  foydalanish  nimani  anglatishini 
tushunish uchun ularning oddiy sharoitlardan farqini tushunishingiz kerak
Masalan,  elektron  pochta  mijozi  kompyuterga  o'rnatilganda  va 
barcha  ma'lumotlar  qattiq  diskda  saqlanganda  elektron  pochtani 
oling.  Bunday  holda,  foydalanuvchi  fayllar  bilan  nima  qilishni 
hal qiladi. 
Agar  biz  brauzer  orqali  foydalanadigan  pochta  haqida 
gapiradigan  bo'lsak,  unda  bu  allaqachon  texnologiya.  Bu  erda 
aniqki, agar serverda muammolar bo'lsa, u holda pochtaga kirish 
yo'qoladi.  5          Bulutli Texnologiyalar…

Bu  "bulut"  va  siz  bilishingiz  va 
e'tiborga  olishingiz  kerak  bo'lgan  bir 
qator kamchiliklarga ega: 

Internet  mavjud  bo'lmaganda  kirish 
imkoni  bo'lmaydi  va  agar  u  bo'lmasa, 
unda faqat kompyuterga yuklab olingan 
hujjatlar  bilan  ishlash  mumkin  bo'ladi. 
Ta'kidlash  joizki,  Internet  tez  va  sifatli 
bo'lishi kerak.  6         Bulutli hisoblash platformalari ( Cloud Computing ) – yangi axborot texnologiya konsepsiyasi bo‘lib, u 
eng kam espluatatsionharajatlar talab qiladi yoki u orqali provayderga murojaatlar tezkor taqdim etiladi 
va  kerak  bo’lgan  hisoblash  resurslari  talablarga  binoan  hamma  joyda  va  qulay  tarmoq  ulanishi  bilan 
ta’minlanishni  ko‘zda  tutadi.  Ma’lumot  uzatish  tarmoqlari,  serverlar,  ma’lumot  saqlash  qurilmalari, 
servis  dasturlari  –  birgalikda  ham,  alohida  ham  bulutli  texnologiyalarning  tarmoq  resurslariga  misol 
bo‘lishi  mumkin.  Boshqacha  qilib  aytganda,  bulutli  texnologiyalar  ( Cloud  technologies )  –  bu 
kompyuter  resurslarini  Internetdan  foydalanuvchiga  so‘rov  bo‘yicha  ( on  demand )  onlayn-servis 
sifatida  taqdim  eta  oladigan  ma’lumotlarni  qayta  ishlash  texnologiyalaridir.  Shuni  ham  aytish  zarurki, 
bulutlitexnologiyalar  vujudga  kelayotgan  raqamli  iqtisodiyot  poydevoriga  ulkan  hissa  qo‘shgan  va 
qo’shayapti .Bulutli hisoblashning mohiyati 
texnologiyalar 7
  Bu  hissa  faqatgina  texnologik  tarkibiy  qismlar  bilan 
chegaralanmaydi,  balki  iqtisodiy  va   g‘oyaviy  tarkibiy 
qismlarni  ham  o‘z  ichiga  qamrab  oladi.  Bulutli 
texnologiyalar  rivojlanishi,  masalan,  talab  bo’yicha  ishlab 
chiqarish  ( production  on-demand ),  xizmat  sifatidagi 
dasturiy ta’minot ( software as a service ) kabi kelajak biznes- 
modellarining  aksariyati  uchun  asosiy  g‘oyaga  va  ko‘plab 
iqtisodiy  o‘zaro  aloqalar  uchun  tamoyilga  aylanadigan 
tushunchalar paydo bo‘lishiga olib keldi.           Bulutli  texnologiyalar  ham   kelajak  korporativ  va  moliyaviy  boshqaruv  uchun  alohida 
ahamiyatga  molik  bo’lib,  virtual  iqtisodiyot  uchun  yangidan-yangi  va  kutilmagan  imkoniyatlar 
yaratmoqda.  Ma’lumotlarni  bulutli  uslubiyatda  saqlash  va  on-line  texnologiyalardan  foydalanish 
ma’lumotlar  havfsizligini  ta’minlash  hamda  operatsion  harajatlarni  keskin  qisqartirishga  shart-
sharoitlar  yaratmoqda.  Masalan,  hozirgi  kunda  Amazon  bulutida  10  mingta  serverni  ijaraga  olish 
soatiga  tahminan  90  dollarga  tushmoqda.  Bu  esa  ushbu  turdagi  xizmatlarning  narxini  yanada 
pasayishini  bashorat  qilishga  va  respublikamizda  ham  bunday  texnologiyalarda  keng  miqyosda 
imkon  beradi  hamda  keyinchalik  bu  texnologiyalardan  kichik  va  o’rta  biznes  ham  bemalol 
foydalana oladi.
  Jamiyatning  rivojlanishi  elektronbiznesning  rivojlanishi  va  boshqarilishi  uchun  yangidan-yangi 
imkoniyatlar  yaratib  bermoqda.  Masalan,  ma’lumotlarni  bulutli  usulda  saqlash  va  ularni 
boshqarish xizmatlari biznes uchun misli ko’rilmagan imkoniyatalar yaratib bermoqda. Endi firma 
va  tashkilotlar  ish  yuritish  uchun  ofis  maydonlari,  data-markazlar  talab  qilmaydilar,  information 
tizimlar yaratishga esa katta miqdordagi investitsiyalar jalb qilishning hojati qolmaydi. 8         Gibrid bulut  ( hybrid  cloud ) – bu infratuzilma yuqoridagi barcha  ko’rsatilgan  bulutli modellarini 
o‘z  tarkibiga  oladi  ( xususiy  bulut  va  ommaviy  bulut ).  Odatda,  gibrid  bulut  platformasi  undan 
foydalanadigan kompaniyada yaratiladi, ularni boshqarish bo‘yicha mas’uliyat esa korxona bilan 
ommaviy  bulutni  yetkazib  beruvchi  o‘rtasida  taqsimlanadi.  Gibrid  bulutning  bir  qismi  ommaviy 
bulutga,  bir  qismi  xususiy  bulutga  tegishli  bo‘lgan  xizmatlarni  taqdim  etadi.  Misol  sifatida 
xususiy  bulutli  texnologiya  to‘g‘risida  yanada  aniq  tasavvurga  ega  bo‘lishga  yordam  beradigan 
quyidagi asosiy mezonlarni ajratib ko‘rsatishimiz mumkin:
Bulut  –  bu  nafaqat  virtuallashtirish ,  negaki,  server  va  infratuzilishni  virtuallashtirish  uni 
informatsion  bulut  deb  hisoblashning  asosi  hisoblansada,  virtuallashtirish  va  virtuallashgan 
muhitni  boshqarishni  amalga  oshirish  natijasida  tizim  o‘z-o‘zidan  qandaydir  turdagi  bulut  bo‘lib 
qolmaydi.  Texnik  muhit  bulut  texnologiyasi  deb  hisoblanishi  uchun,  informatsion  tizim  virtual 
mashina,  operatsion  tizim  yoki  bog‘lovchi  dasturiy  ta’minot  konteyneri,  yuqori  bardoshli 
operatsion  tizim,  grid-hisoblash  dasturiy  ta’minoti,  saqlash  resurslarini  tahlil  qilib  boruvchi 
dasturiy  ta’minot,  ko‘lamlashtiruvchi  va  klasterlovchi  vositalardan  iborat  tashkil  etuvchilarga 
ham  ega  bo‘lishi  zarur.  Bulut  –  tejamkorlik  manbai  bo‘lishi  shart  emas.  Bulutga  pul 
mablag‘larini  tejovchi  vosita  sifatida  qarash  xam  xato  tushunchalardan  biri  hisoblanadi.  Bulutda 
ishlash tejamkor bo‘lishi mumkin, ammo bu juda xam majburiy bo’lgan atribut hisoblanmaydi. 9
Bulutlar…         E’tiboringiz uchun rahmat ! 10

Bulutli Texnologiyalar

“ Bulutli Texnologiyalar” tushunchasi Bulutli texnologiyalar - bu Internet-foydalanuvchiga Internet-xizmat sifatida kompyuter resurslari taqdim etiladigan ma'lumotlarni qayta ishlash texnologiyalari. "Bulut" so'zi bu erda barcha texnik tafsilotlarni yashiradigan murakkab infratuzilmani ifodalovchi metafora sifatida mavjud.Bulutli hisoblash (bulutli hisoblash), shuningdek, "bulutli hisoblash" atamasi ham qo'llaniladi) ma'lumotlarni qayta ishlash texnologiyasidir, unda foydalanuvchiga Internet xizmati sifatida kompyuter resurslari va imkoniyatlari taqdim etiladi. Foydalanuvchi o'z ma'lumotlariga kirish huquqiga ega, ammo uni boshqarolmaydi va infratuzilma, operatsion tizim va o'zi ishlayotgan dasturiy ta'minot haqida qayg'urmasligi kerak. 2 "Bulut" atamasi kompyuter tarmog'i diagrammasidagi Internet tasviriga asoslangan metafora sifatida yoki barcha texnik tafsilotlar yashiringan murakkab infratuzilma tasviri sifatida ishlatiladi. 2008 yilda nashr qilingan IEEE hujjatiga ko'ra, "Bulutli hisoblash bu paradigma bo'lib, unda ma'lumot Internet serverlarida doimiy ravishda saqlanadi va mijoz tomonidan vaqtincha saqlanadi, masalan, shaxsiy kompyuterlarda, o'yin pristavkalari , noutbuklar, smartfonlarda va hokazo.

Bulutli Ma’lumotlar konseptsiyasi Bulutli ma'lumotlarni kontseptsiya sifatida qayta ishlash quyidagilarni o'z ichiga oladi:  1) xizmat sifatida infratuzilma ;  2) xizmat sifatida platforma;  3) dastur sifatida xizmat sifatida;  4) ma'lumotlar xizmat sifatida;  5) xizmat sifatida ish joyi. 3

Bulutli ma’lumotlarni saqlash Jismoniy jihatdan, bunday serverlar bir- biridan uzoqroq, turli qit'alar joylashgan joyga qadar joylashgan bo'lishi mumkin. "Bulut" nima ekanligini tushunish uchun ushbu sonning tarixidan boshlash kerak. Siz tushunishingiz kerak: bu texnologiya haqiqatan ham yangi g'oyalar toifasiga kiradimi yoki bu g'oya unchalik yangi emasmi. 4 Onlayn saqlash modeli, unda ma'lumotlar tarmoqda tarqatilgan ko'plab serverlarda saqlanadi va mijozlar, asosan uchinchi tomon tomonidan foydalanish uchun taqdim etiladi. O'zining maxsus serverlarida ma'lumotlarni saqlash uchun ushbu maqsadlar uchun maxsus sotib olingan yoki ijaraga olingan modeldan farqli o'laroq, serverlar soni yoki har qanday ichki tuzilishi umuman mijozga ko'rinmaydi. Ma'lumotlar mijoz nuqtai nazaridan bitta yirik virtual serverni ifoda etadigan bulut deb nomlangan holda saqlanadi va qayta ishlanadi

Bulutli Texnologiyalar o’zi nima? Aniqlashdan boshlaylik, chunki bulutli texnologiyalar foydalanuvchiga qurilmaga dasturlarni o'rnatmasdan ma'lumotlarga kirish imkoniyatini anglatadi, chunki barcha qo'llab-quvvatlovchilar serverlar tomonidan ta'minlanadi. Bunday xizmatlar bepul va pullik bo'lishi mumkinligini bilish juda muhim va barchasi so'rovlarga bog'liq. Bulutli texnologiyalardan foydalanish nimani anglatishini tushunish uchun ularning oddiy sharoitlardan farqini tushunishingiz kerak Masalan, elektron pochta mijozi kompyuterga o'rnatilganda va barcha ma'lumotlar qattiq diskda saqlanganda elektron pochtani oling. Bunday holda, foydalanuvchi fayllar bilan nima qilishni hal qiladi. Agar biz brauzer orqali foydalanadigan pochta haqida gapiradigan bo'lsak, unda bu allaqachon texnologiya. Bu erda aniqki, agar serverda muammolar bo'lsa, u holda pochtaga kirish yo'qoladi. 5