Buxoro xonligi

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

10091.979492188 KB

Ko'chirib olish

… … … … .. Buxoro xonligi
( 1500-1601 1601-1752)

..Reja:

1.Buxoro xonligining tashkil topishi.
2.Shayboniylar sulolasi hukmronligi.
3.Ashtarxoniylar sulolasi hukmronligi.

Ko chkunchixon ʻ 1510- 1530-yil larda hukmronlik qildi.
Ko chkunchixondan so ng taxtga o g li Abu Said (1530-
ʻ ʻ ʻ ʻ
1533) o tirdi.
Undan keyin esa hukmdorlik ʻ
Shayboniyxonning ukasi Mahmud Sultonning o g li
ʻ ʻ
Ubaydullaxon (1533-1540) qo`liga o`tdi.

.Ubaydullaxon 1533-yilda
xonlik poytaxtini Samar -
qanddan Buxoroga ko chirʻ -
tirdi.
Shu tariqa, Shayboniylar
davlati Buxoro xonligi deb
atala boshladi.
Ubaydullaxon Buxoroga
otameros mulk deb qarar
edi. Chunki Shayboniyxon
hayotligi - dayoq Buxoro
hokimligini ukasi Mahmud
Sultonga bergan edi. Shu
tariqa, shayboniylarning
Movaro - u n nahrda tashkil
etgan davlatiari endilikda
Buxoro xonligi deb
ataladigan bo ldi.
ʻ

.
Ubaydullaxonning tariximizdagi xizmatlari katta. Avvalo, u Ismoil
Safaviy qo shinining hujumlarini bartaraf etib, Movarounnahmi ʻ
ularning harbiy-siyosiy tazyiqlaridan saqlab qoldi. Ubaydullaxon
safaviylarga qarshi kurashda o'zining ma’naviy ilhomchisi Mir Arab
taxallusi bilan mashhur bo'lgan din peshvosi Abdulla Sabroniy
tomonidan qo llab-quvvatlandi. U Ubaydullaxonning do sti ham edi.
ʻ ʻ

Ubaydullaxon safaviylar
ustidan erishgan g alabasi ʻ
tufayli Vatan mustaqilligini,
xalq erkini va din-u
diyonatini, or-nomusini
saqlab qoldi. Ubaydullaxon
bu g'alabani Mir Arabga
bag'ishladi va 1533 -1536-
yillarda Buxoroda uning
nomi bilan mashhur
madrasa qurdirdi. Mir Arab
madrasasi hali-hamon ilm-
ma’rifat o chog i bo'lib
ʻ ʻ
qolayotir .
Tarixchi Hofiz Tanish al-Buxoriy bekorga: „ Uning
davlati va xalofati zamonida Movarounnahr, ayniqsa,
Buxoro viloyati gullab yashnadi“.
deb yozmagan edi.

.Navro z Ahmadxon vafot ʻ
etgach, mamlakatdagi
siyosiy tarqoqlik xavfi
yanada kuchaydi.
Mamlakatdagi
parokandalikka chek
qo yish uchun markaziy
ʻ
hokimiyatni yana tiklash
va kuchaytirish zarur edi.
Bu zaruriyatni urushlarsiz
amalga oshirib bo4lmas
edi. Ana shunday
sharoitda kurash
maydoniga Miyonqol
hokimi Iskandar
Sultonning o g li
ʻ ʻ
Abdullaxon II (1534-1598)
chiqdi .

Muhammad Islom va uning avlodlari o zlarining kelib chiqishini ota ʻ
tomonidan Muhammad payg ambar avlodlariga, ona tomonidan esa
ʻ
Chingizxon va Jo jiga bog lar edilar. XVI asrning ikkinchi yarmida
ʻ ʻ
Muhammad Islom, keyinchalik uning o g li Abubakr Sa’d Buxoroda
ʻ ʻ
shayxulislom lavozimida faoliyat yuritdilar. U shayboniylar sulolasining
yorqin vakillaridan bin, nomi
4-mavzuda qayd etilgan
Jonibek Sultonning nabirasi
edi. Iskandarxon xonadoniga
Buxoro yaqinidagi Jo ybor
ʻ
qishlog'ida istiqomat qiluvchi,
g oyatda katta nufuzga ega
ʻ
bo lgan shayx Muhammad
ʻ
Islomning ixlosi baland
bo lganligi
ʻ Abdullaxon II ga
bu kurashda juda katta madad
bo'ldi.

Ashtarxoniylar , Joniylar – 1601–1757-yillarda o zbek davlatchiligini ʻ
boshqargan sulola. 1601-yil ashtarxoniylardan Boqi Muhammad Buxoro
hokimiyatini qo lga olgach, shayboniylar sulolasi hukmronligi tugatilgan.
ʻ
Ashtarxoniylar Jo jixon naslidan bo lib, XIV asrning 80-yillaridan boshlab
ʻ ʻ
Astraxon (Ashtarxon, Hoji Tarxon) va uning atrofidagi yerlar, xalqlar ustidan
xukmronlik qilgan. Buxoroga ko chib kelgan.
ʻ

Buxoro xoni Iskandarxon (1563–83) qizi Zuhroxonimni uning o g li Jonibek ʻ ʻ
sultonga bergan.
Jonibek sulton Zuhroxonimdan uch o g il (Din Muhammad, Boqi ʻ ʻ
Muhammad, Vali Muhammad) ko rgan. Din Muhammad
ʻ Abdullaxon II (1583–98)
zamonida Niso va Abivard hokimi bo ldi. Abdulmo minxon o ldirilgandan keyin
ʻ ʻ ʻ
(1599) amir va ruhoniylar Jonibek sultonni xon taxtiga ko tarmoqchi bo ldilar.
ʻ ʻ
Lekin, Jonibek bundan voz kechdi. Shunda ular uning katta o g li Din Muhammad
ʻ ʻ
nomiga xutba o qitdilar.
ʻ

… … … … .. Buxoro xonligi ( 1500-1601 1601-1752)

..Reja: 1.Buxoro xonligining tashkil topishi. 2.Shayboniylar sulolasi hukmronligi. 3.Ashtarxoniylar sulolasi hukmronligi.

Ko chkunchixon ʻ 1510- 1530-yil larda hukmronlik qildi. Ko chkunchixondan so ng taxtga o g li Abu Said (1530- ʻ ʻ ʻ ʻ 1533) o tirdi. Undan keyin esa hukmdorlik ʻ Shayboniyxonning ukasi Mahmud Sultonning o g li ʻ ʻ Ubaydullaxon (1533-1540) qo`liga o`tdi.

.Ubaydullaxon 1533-yilda xonlik poytaxtini Samar - qanddan Buxoroga ko chirʻ - tirdi. Shu tariqa, Shayboniylar davlati Buxoro xonligi deb atala boshladi. Ubaydullaxon Buxoroga otameros mulk deb qarar edi. Chunki Shayboniyxon hayotligi - dayoq Buxoro hokimligini ukasi Mahmud Sultonga bergan edi. Shu tariqa, shayboniylarning Movaro - u n nahrda tashkil etgan davlatiari endilikda Buxoro xonligi deb ataladigan bo ldi. ʻ

O'xshashlar

Qoʻqon xonligi

QOʻQON XONLIGI MEʼMORCHILIGI

Oltin O’rda xonligi

Qo’qon xonligi tarixining o’rgalishi

Buxoro viloyati