ERKIN RAQOBATNING IQTISODIY MAZMUNI
![ERKIN
RAQOBATNING
IQTISODIY MAZMUNI](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_1.png)
![REJA:
1. Raqobat tushunchasi
2. Raqobatning iqtisodiy asosi
3. Raqobatning turlari va shakllari
4. Raqobatning vazifalari
5. Erkin raqobatning belgilari](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_2.png)
![RAQOBAT TUSHUNCHASI
Raqobat - bu bozor mexanizmining muhim va
ajralmas jihati bo’lib, yuqori natija va
mavqega ega bo’lish uchun bozor
ishtirokchilari o’rtasidagi iqtisodiy kurashdir.
Raqobat yana – yuqori foyda olish hamda
naflilikning eng yuqori darajaga yetkazish
maqsadida bozor subyektlari iqtisodiy
manfaatlarining to’qnashuvi deb ham e’tirof
etiladi
.](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_3.png)
![](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_4.png)
![RAQOBATNING TURLARI VA SHAKLLARI
Raqobat
o’z
mavqeyiga
ko’ra
quyidagi
shakllarga
bo’linadi :
Erkin raqobat
Sof monopoliya
Monopolistik raqobat
Oligapoliya](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_5.png)
![
Sof monopoliya – bu tarmoqda yagona ishlab
chiqaruvchi mavjud bo’lib, u yakkahukumronlik
mavqeyiga ega bo’lgan bozor holatidir.
Monopolistik raqobat – bu bir vaqtning o’zida ham
raqobat, ham monopoliya xususiyatlariga ega
bo’lgan raqobatdir.
Oligapolya – tarmoqda u qadar ko’p bo’lmagan
korxonalarning mavjud bo’lishi va hukmronlik
qilishi sharoitidagi raqobatdir.](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_6.png)
![ERKIN RAQOBAT
Erkin raqobat – bu bir turdagi mahsulot ishlab
chiqaruvchi tarmoqda juda ko’p sonli koxonalar
mavjudligi sharoitidagi raqobatdir. Erkin raqobatning
xususiy belgilari: - alohida korxona yoki tadbirkor
tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotni tarmoq
umumiy ishlab chiqarish hajmidagi ulushining katta
emasligi; - ishlab chiqaruvchining o’z mahsulot narxi
ustidan nazorat o’rnata olmasligi: - tarmoqqa kirish
va undan chiqishning erkinligi](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_7.png)
![
Raqobatning asosiy to’rtta vazifasi mavjud bo’lib
ular quyidagilardan iborat:
Tartibga solish
Resurslarni joylashtirish
Innovatsiyani rag’batlantirish
Taqsimlash
Nazorat qilish](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_8.png)
![
Raqobatning tartibga solish vazifasi - ishlab
chiqarishni talab (istemolga)ga
muvofiqlashtirish maqsadida taklifga ta’sir
o’tkazishdan iborat.
Raqobatning resurslarni joylashtirish vazifasi
ishlab chiqarish omillarini eng ko’p samara
beradigan korxona, hudud va mintaqalarga
oqilona joylashtirish imkonini beradi.](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_9.png)
![
Raqobatning moslashtirish vazifasi – korxona
(firma)larning ichki va tashqi muhit sharoitlariga
ratsional tarzda moslashishiga yonaltirilgan bo’lib,
ularning shunchaki o’zini – o’zi saqlab, iqtisodiy
jihatdan yashab qolishidan xo’jalik faoliyati
sohalarining kengayishiga o’tishini bildiradi.
Innovatsion vazifasi fan texnika taraqqiyoti
yutuqlariga asoslanuvchi hamda bozor iqtisodiyoti
subyektlarining rivojlanishini taqozo etuvchi turli
ko’rinishdagi yangiliklarning joriy etilishini anglatadi](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_10.png)
![
Raqobatning taqsimlash vazifasi ishlab chiqarilgan
ne’matlar yalpi hajmi (YaIM)ning is’temolchilar
o’rtasida taqsimlanishiga bevosita va bilvosita ta’sir
o’tkazadi.
Nazorat qilish vazifasi bozordagi ba’zi
ishtirokchilarning boshqa bir ishtirokchilar ustidan
monopolistik hukmronlik o’rnatishiga yo’l
qo’ymaslikka yo’naltiriladi.](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_11.png)
![E’tiboringiz uchun rahmat1 Вставка рисунка](/data/documents/83c636bd-8755-46f8-87a2-6b4bd7e8ce46/page_12.png)
ERKIN RAQOBATNING IQTISODIY MAZMUNI
REJA: 1. Raqobat tushunchasi 2. Raqobatning iqtisodiy asosi 3. Raqobatning turlari va shakllari 4. Raqobatning vazifalari 5. Erkin raqobatning belgilari
RAQOBAT TUSHUNCHASI Raqobat - bu bozor mexanizmining muhim va ajralmas jihati bo’lib, yuqori natija va mavqega ega bo’lish uchun bozor ishtirokchilari o’rtasidagi iqtisodiy kurashdir. Raqobat yana – yuqori foyda olish hamda naflilikning eng yuqori darajaga yetkazish maqsadida bozor subyektlari iqtisodiy manfaatlarining to’qnashuvi deb ham e’tirof etiladi .
RAQOBATNING TURLARI VA SHAKLLARI Raqobat o’z mavqeyiga ko’ra quyidagi shakllarga bo’linadi : Erkin raqobat Sof monopoliya Monopolistik raqobat Oligapoliya