logo

Magmatizm metamorfizm va zilzila

Yuklangan vaqt:

15.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

980.2265625 KB
Magmatizm         , 
metamorfizm va zilzila                 Reja:

Magmatizm nima

Metamorfizm haqida tushuncha

Zilzilalar

Xulosa                  

Magmatizm  — magmaning suyulishi, uning evolyusiyasi, 
harakati, boshqa qattiq jinslar bilan o zaro ta siri va ʻ ʼ
qotishini o z ichiga olgan jarayonlar majmui. Magmatizm 	
ʻ
Yerning chuqur qismidagi faol harakatlarning eng muhim 
ko rinishlaridan biri. Tektonik harakatlar harakterining 	
ʻ
o zgarishi bilan Magmatizm tipi ham o zgaradi, geologik 	
ʻ ʻ
tarixga va Yer po stining u yoki bu strukturasiga 	
ʻ
bog liqligiga qarab geosinklinal, platforma, okeanik va 	
ʻ
tektonikmagmatik faol ko rinishlarga bo linadi. Magmaning 	
ʻ ʻ
qanday chuqurlikda joylashganligi (qotish sharoitlari)ga 
qarab abissal, gipabissal, subvulkan, yuza joylashgan 
(vulkanizm) Magma tarkibiga qarab o ta asosli, asosli 	
ʻ
o rtacha, nordon va ishqorli turlari farq qilinadi	
ʻ .                                   
Yangi global tektonika" konsepsiyasiga muvofiq 
Magmatizm asosan, litosfera plitalarining o zaro ʻ
harakati zonasida, ularning ikki tomonga surilish 
(riftlar) joyida va issiklik oqimining yuqoriga 
ko tarilish zonasida intensiv rivojlanadi. Hozirgi 	
ʻ
geologik davrda Magmatizm Tinch okeanning 
vulkanik halqasida, okean o rtaliq tizmalarida, 	
ʻ
Afrika va O rta dengiz atrofi rift zonalarida 	
ʻ
rivojlangan. Magmatizm bilan turli-tuman foydali 
kazilma konlarining paydo bo lishi bog liq	
ʻ ʻ .                 Metamorfizm

Metamorfizm  (yun. metamorpho-omai — tubdan o zgarmoq, o zgarishga ʻ ʻ
uchramoq) — cho kindi va magmatik tog  jinslarining teksturasi, strukturasi va 	
ʻ ʻ
mineral tarkibining temperatura, bosim va chuqurlikdagi eritma 
(flyuid)larning kimyoviy faolligi ta sirida o zgarishi (qayta kristallanishi, mi-	
ʼ ʻ
neralogik va kimyoviy o zgarishi) jarayoni. Buning natijasida ular metamorfik 	
ʻ
tog  jinslariga aylanadi. Metamorfizmning endogen va kosmogen turlari 	
ʻ
mavjud. Endogen Metamorfizm regional va kontaktli Metamorfizmga bo linadi. 	
ʻ
Regional M. natijasida metamorfik slanetslar, kvarsitlar va marmar hosil 
bo ladi. metamorfizmning.ning bu turiga evolyusion rivojlanish davomida 	
ʻ
burmali mintaqalarning geosinklinal vulkanogen, vulkanogencho kindi 	
ʻ
yotqiziqlari kiradi. Erta (granitlanishgacha) bo lgan M. va keyingi M. farq 	
ʻ
qilinadi. Yer po sti chukur zonalari va uning tagidagi mantiya zichligining 	
ʻ
kamayishini M. bilan bog laydilar. Kontakt M. intruziya yoki ekstruziya 	
ʻ
magmalarining bevosita yaqinida sodir bo ladi. Yuqori temperaturali 	
ʻ
sharoitdagi M.da minerallar degrada-siyaga uchraydi. M.da har vaqt jinsning 
kimyoviy tarkibi jiddiy o zgaradi. Kosmogen M. yirik meteoritlar tushgan 	
ʻ
vaqtda to lqin zarbining jinsga ta siridan qisqa muddat temperatura va 	
ʻ ʼ
bosimning keskin ortishi natijasida sodir bo ladi.	
ʻ [1]                                  Zilzilalar

Zilzila ,  yer qimirlash  — Yer po stida yoki mantiyaning yuqori qismida to satdan ʻ ʻ
siljish, sinish yoki o pirilish ro y berishi oqibatida vujudga keladigan va 	
ʻ ʻ
to lqinsimon tebranishlar tarzida uzoqlarga tarqaladigan yer osti silkinishlari 	
ʻ
va tebranishlari. Sabablariga ko ra, tektonik, vulqoniy va o pirilish zilzilalariga 	
ʻ ʻ
bo linadi. Yer po stining xar xil chuqurligida tabiiy kuchlar ta sirida sodir 	
ʻ ʻ ʼ
bo ladigan silkinishlar tektonik zilzilalar deyiladi. Ular yer qa ridagi harakat va 
ʻ ʼ
jarayonlarning mahsuli bo lib, bu jarayonlarning kinetik quvvat tarzida birdan 	
ʻ
(1 min.da) sarflanishi oqibatidir. Vulqoniy va o pirilish zilzilalari tabiatda juda 	
ʻ
kam sodir bo ladi; ular kuchi jixatidan tektonik zilzilalarning eng kuchsizi bilan 	
ʻ
tenglashad                 Yaponiyada yuz bergan daxshatli zilzila                  
2010 yilning 27 fevralida Chilida 8,8 balli zilzila sodir bo‘ladi. Natijada 525 kishi halok bo‘lgan, 25 ta 
odam domdaraksiz yo‘qolgan. Bu ofat Chili davlatiga 15-30 milliard AQSh dollari miqdorida zarar 
yetkazgan.

To‘rtinchi o‘rinni 1994 yilning 17 yanvarida AQShning Los-Andjeles shahrida bo‘lib o‘tgan 6,7 ball 
kuchlanishga ega bo‘lgan zilzila egallaydi. Bu ofat 57 kishining umriga zomin bo‘ldi. 8700 ta odam 
turli xil jarohatlar olishgan va 20 mlrd AQSh dollari miqdorida zarar keltirgan.

Uchinchi o‘rinni 2008 yilning 12 may kuni Xitoyda Chendu shahri yaqinidagi Sichuan provinsiyasida 
bo‘lib o‘tgan 8 ball kuchlanishdagi zilzila egalladi. 69195 ta odam halok bo‘lgan. Jarohat olganlar soni 
374643 nafarni tashkil etadi, 18000 odam domdaraksiz yo‘qolgan. 5 mln dan 12 mln gacha insonlar 
bosh panasiz qoladi.

Ikkinchi o‘rinda 1995 yil 17 yanvar kuni Yaponiyaning Kobe shahrida bo‘lib o‘tgan 6,9 balli zilzila 
egalladi. 6434 ta odam halok bo‘lgan ushbu zilzila oqibatida 150 mingdan ziyot inshootlar yer bilan 
bitta bo‘lgan va mamlakatga 100 mln AQSh dollari miqdorida zarar keltirgan.

Tarixdagi eng kuchli zilzila 2011 yilning 11 mayida Yaponiya sohillarida bo‘lib o‘tadi. 9 ball kuchlaniga 
ega bo‘lgan tabiiy ofat 6 daqiqa davom etib, buning natijasida 40 metrlik sunami hosil bo‘ladi. 15883 
ta odamning umriga zomin bo‘ladi. Yana 2676 ta odamning taqdiri hozirgi kungacha jumboqligicha 
qolmoqda. Fukusima atom elektrostansiyasiga qattiq zarar yetadi. Bu voqea Yaponiya davlatiga 186-
235 milliard AQSh dollari miqdorida zarar yetkazadi.                 Toshkent zilzilasi

Magmatizm , metamorfizm va zilzila

Reja:  Magmatizm nima  Metamorfizm haqida tushuncha  Zilzilalar  Xulosa

 Magmatizm  — magmaning suyulishi, uning evolyusiyasi, harakati, boshqa qattiq jinslar bilan o zaro ta siri va ʻ ʼ qotishini o z ichiga olgan jarayonlar majmui. Magmatizm ʻ Yerning chuqur qismidagi faol harakatlarning eng muhim ko rinishlaridan biri. Tektonik harakatlar harakterining ʻ o zgarishi bilan Magmatizm tipi ham o zgaradi, geologik ʻ ʻ tarixga va Yer po stining u yoki bu strukturasiga ʻ bog liqligiga qarab geosinklinal, platforma, okeanik va ʻ tektonikmagmatik faol ko rinishlarga bo linadi. Magmaning ʻ ʻ qanday chuqurlikda joylashganligi (qotish sharoitlari)ga qarab abissal, gipabissal, subvulkan, yuza joylashgan (vulkanizm) Magma tarkibiga qarab o ta asosli, asosli ʻ o rtacha, nordon va ishqorli turlari farq qilinadi ʻ .

 Yangi global tektonika" konsepsiyasiga muvofiq Magmatizm asosan, litosfera plitalarining o zaro ʻ harakati zonasida, ularning ikki tomonga surilish (riftlar) joyida va issiklik oqimining yuqoriga ko tarilish zonasida intensiv rivojlanadi. Hozirgi ʻ geologik davrda Magmatizm Tinch okeanning vulkanik halqasida, okean o rtaliq tizmalarida, ʻ Afrika va O rta dengiz atrofi rift zonalarida ʻ rivojlangan. Magmatizm bilan turli-tuman foydali kazilma konlarining paydo bo lishi bog liq ʻ ʻ .