logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Umumiy
  4. O.Kont va pozitivistik sotsiologiyaning vujudga kelishi

O.Kont va pozitivistik sotsiologiyaning vujudga kelishi

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3153.1259765625 KB
Ko'chirib olish
O. K ont va pozitivistik sotsiologiyaning vujudga kelishi 1. O.Kontning hayoti va ijodi 2. O.Kontning fanlar klassifikatsiyasi 3. O.Kont pozitiv metodining mazmun- mohiyati 4. O.Kont sotsiologiyaning predmeti va vazifalari haqida 5. Sotsial dinamika va sotsial statika Reja : Ogyust Kont (1798-1857) • • Ogyust Kont (1798-1857), pozitiv-ilmiy metodni qamrab olgan sotsiologiyaga asos solgan va uni kishilik jamiyatini tadqiq etishga moslashtirgan olim, fransuz faylasufi. U jamiyat fanining nafaqat mavjud bo‘lishi mumkinligi, balki ijtimoiy taraqqiyot uchun juda muhimligi ni ta’kidlagan. O.Kontning hayoti va ijodi Ogyust Kont (1798-1857) Monpeleda davlat arbobi oilasida tavallud topgan. 1807-1814 yillarda litseyda o‘qiydi. O‘qishning so‘nggi yillarida yosh bo‘lishiga qaramay liberal va inqilobiy g‘oyalarga qiziqishi ortadi. Keyinchalik Parijda Oliy politexnika maktabiga birinchilar qatorida konkursdan o‘tadi (u erda tabiiy fanlardan ta’lim oladi). 1817-1824 yillar davomida Kont Sen-Simonning kotibi bo‘lib ishlaydi va uning ko‘plab g‘oyalarini o‘ziga qabul qiladi. Ammo, siyosiy masalalar bo‘yicha tubdan qarama-qarshi fikrlar ularning aloqalarini uzilishiga olib keladi. 1829-1842 yillarda o‘zining asosiy asari – 6 jildlik “Pozitiv falsafa kursi“ni yozadi. 1830 yilda nashr etilgan 1-jildida fanlar klassifikatsiyasi, pozitiv falsafa va sotsiologiyaning asosiy tamoyillarini ishlab chiqadi. O.Kontning hayoti va ijodi Oxirgi 3 ta jildida "sotsial fizik a “ ning (sotsiologi ya ) asoslarini ishlab chiqadi . 4-jildda sotsiologi k qonunlarni o‘rganish lozimligini qayd etsa, cheskix zakonov, 5- va 6-jildlarda ularning eng asosiysi (Ko n t ga ko‘ra ) – uch stadiya qonunini shakllantiradi. 1848 yil «Pozitivistik jamiyat» ga asos soladi. Mazkur jamiyatning asosiy vazifasi xalqni pozitivistik dunyoqarash asosida tarbiyalash edi. SHu bilan birgalikda Kont va uning partiyasi Parij revolyusion proletariati harakatiga qarshi chiqqan. Revolyusion vaziyatda kurashuvchi ikki tomondan hech biri uni qo‘llab - quvvatlamaydi va Kont yolg‘izlanib qoladi. Uning intellektual elitaga «tartib va progress partiyasi»ni to‘zish bo r asidagi murojaati ham e’tiborsiz qoladi. Kont 1857 yil yolg‘izlikda vafot etadi. O.Kontning a sarlari: «Pozitiv falsafa kursi» ( 183 0 –1842 ) «Pozitiv siyosat tizimi yoki insoniyat dinini o‘rnatuvchi t raktat» ( 1851 - 1854 ) «Mashh u r astronomiya bo‘yicha falsafiy traktat» (1844) «Pozitiv falsafa ruhi haqida mushohada» (1844) «Umuman pozitivizm haqida mushohada» (1848 - 1851) «Konservatorlarga chorlov» (1855) «Sub’ektiv sintez» (1856) o‘limidan so‘ng esa to‘rt tomli «Ogyust Kont vasiyati» nomli asarlari chop etilgan. O.Kont va uning pozitivizm nazariyasi Pozitivizm – O.Kont asos solgan, ijobiy bilimlarni alohida mavjud bo‘lgan maxsus fanlarning natijasi va ularning uzviy birlashmasi natijasi sifatida qarovchi yo‘nalish. O.Kont tomonidan sotsiologiya faniga kiritilgan tushunchlari : • Pozitiv usul – positive metod– O.Kontga ko‘ra, ilmiy kuzatishlar, eksperiment va taqqoslash usuli yordamida to‘plangan empirik ma’lumotlarni tahlil qilish. • Pozitivizm – O.Kont asos solgan, ijobiy bilimlarni alohida mavjud bo‘lgan maxsus fanlarning natijasi va ularning uzviy birlashmasi natijasi sifatida qarovchi yo‘nalish. • Sotsial birdamlik - kishilar hamjihatligini jamiyat taraqqiyotidagi o’rni tahlil etilgan. • Sotsial dinamika – social dinamics – O.Kontga ko‘ra, sotsiologiyaning ijtimoiy rivojlanish qonuniyatlarini o‘rganuvchi qismi. • Sotsial statika – social statics – O.Kontga ko‘ra, sotsiologiyaning ijtimoiy tizimlarning shart-sharoiti va funksional qonuniyatlarini o‘rganuvchi qismi. • Sotsial qonunlar – social law – sotsial hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi xususiyat va jamiyat taraqqiyotining umumiy yo‘nalishini belgilab beruvchi mavjud takrorlanib turuvchi va barqaror o‘zaro aloqadorliklar. • Sotsial progress – social progress– ijtimoiy taraqqiyot yo‘nalishi, bunda jamiyatning ijtimoiy hayotning oddiy va quyi shakllaridan nisbatan murakkab va yuqorilariga bosqichma-bosqich harakat qilishi ro‘y beradi, jamiyatning sotsial tuzilishi takomillashadi va inson hayotining shart-sharoitlari yaxshilanadi. Asarlari: «Pozitiv falsafa kursi» ( 183 0 –1842 ) «Pozitiv siyosat tizimi yoki insoniyat dinini o‘rnatuvchi t raktat» ( 1851 - 1854 ) «Mashh u r astronomiya bo‘yicha falsafiy traktat» (1844) «Pozitiv falsafa ruhi haqida mushohada» (1844) «Umuman pozitivizm haqida mushohada» (1848 - 1851) «Pozitivistik katexizis» (1851) «Konservatorlarga chorlov» (1855) «Sub’ektiv sintez» (1856) • o‘limidan so‘ng esa to‘rt tomli «Ogyust Kont vasiyati» nomli asarlari chop etilgan. Fanlar klassifikatsiyasi: • Uch bosqi ch qonuni : Teologik bosqich (1300 yilgacha) . Kont uni fetishizm, politeizm va monoteizmga ajratgan. Metafizik bosqich (1300-1800). Kont uni o‘tish bosqichi deb ham atagan. Pozitiv bosqich (1800-yillardan keyingi davr). Hayot jabhalarining barchasi uyg‘un va bir maromda rivojlanishi fan kashfiyotlarini butun insoniyat foydasi uchun ishlatish imkonini beradi. Pozitiv bosqichning yana bir xususiyati egoizm ustidan alturizmning g‘alabasi, moddiy madaniyatning jadal rivojlanishi, adolat va tinchlikdir. Taraqqiyot tur lari : m oddiy taraqqiyot (hayotning tashqi sharoitlarini yaxshilash); f izik taraqqiyot (inson tabiatining mukammallashuvi); i ntellektual taraqqiyot (intellekt rivoji, teologik va metafizik dunyoqarashdan pozitiv dunyoqarashga o‘tish); axloqiy taraqqiyot (guruhiy birlik va axloqiy munosabatlarning rivojlanishi). Sotsiologiya fani metodlari: Kuzatish Eksperiment Taqqoslash Tarixiy Fanning metafizika va teologiyadan ajra tish Kont pozitiv usulining asosiy g‘ oyasi hisoblanadi. Kont «pozitiv» (positive) so‘zini bir necha ma’noda sharhlagan: • 1) mavhumlikka qarama - qarshi real ; • 2) befoydalikka qarshi foyda; • 3) shubhaliga qarshi ishonchlilik; • 4) noaniqqa qarshi aniqlik; • 5) salbiyga qarshi ijobiy . Sotsiologiya fani bo‘limlari: sotsial statika – jamiyat tizimining mavjudligi va faoliyati qonuniyatlarini o‘rgan adi sotsial dinamika – sotsial tizimning rivojlanish va o‘zgarish qonuniyatlarini tadqiq etadi

O. K ont va pozitivistik sotsiologiyaning vujudga kelishi

1. O.Kontning hayoti va ijodi 2. O.Kontning fanlar klassifikatsiyasi 3. O.Kont pozitiv metodining mazmun- mohiyati 4. O.Kont sotsiologiyaning predmeti va vazifalari haqida 5. Sotsial dinamika va sotsial statika Reja :

Ogyust Kont (1798-1857) • • Ogyust Kont (1798-1857), pozitiv-ilmiy metodni qamrab olgan sotsiologiyaga asos solgan va uni kishilik jamiyatini tadqiq etishga moslashtirgan olim, fransuz faylasufi. U jamiyat fanining nafaqat mavjud bo‘lishi mumkinligi, balki ijtimoiy taraqqiyot uchun juda muhimligi ni ta’kidlagan.

O.Kontning hayoti va ijodi Ogyust Kont (1798-1857) Monpeleda davlat arbobi oilasida tavallud topgan. 1807-1814 yillarda litseyda o‘qiydi. O‘qishning so‘nggi yillarida yosh bo‘lishiga qaramay liberal va inqilobiy g‘oyalarga qiziqishi ortadi. Keyinchalik Parijda Oliy politexnika maktabiga birinchilar qatorida konkursdan o‘tadi (u erda tabiiy fanlardan ta’lim oladi). 1817-1824 yillar davomida Kont Sen-Simonning kotibi bo‘lib ishlaydi va uning ko‘plab g‘oyalarini o‘ziga qabul qiladi. Ammo, siyosiy masalalar bo‘yicha tubdan qarama-qarshi fikrlar ularning aloqalarini uzilishiga olib keladi. 1829-1842 yillarda o‘zining asosiy asari – 6 jildlik “Pozitiv falsafa kursi“ni yozadi. 1830 yilda nashr etilgan 1-jildida fanlar klassifikatsiyasi, pozitiv falsafa va sotsiologiyaning asosiy tamoyillarini ishlab chiqadi.

O.Kontning hayoti va ijodi Oxirgi 3 ta jildida "sotsial fizik a “ ning (sotsiologi ya ) asoslarini ishlab chiqadi . 4-jildda sotsiologi k qonunlarni o‘rganish lozimligini qayd etsa, cheskix zakonov, 5- va 6-jildlarda ularning eng asosiysi (Ko n t ga ko‘ra ) – uch stadiya qonunini shakllantiradi. 1848 yil «Pozitivistik jamiyat» ga asos soladi. Mazkur jamiyatning asosiy vazifasi xalqni pozitivistik dunyoqarash asosida tarbiyalash edi. SHu bilan birgalikda Kont va uning partiyasi Parij revolyusion proletariati harakatiga qarshi chiqqan. Revolyusion vaziyatda kurashuvchi ikki tomondan hech biri uni qo‘llab - quvvatlamaydi va Kont yolg‘izlanib qoladi. Uning intellektual elitaga «tartib va progress partiyasi»ni to‘zish bo r asidagi murojaati ham e’tiborsiz qoladi. Kont 1857 yil yolg‘izlikda vafot etadi.

O'xshashlar

Xristianlik vujudga kelishi
Gominidlarning vujudga kelishi
Psixik jarayonlarning vujudga kelishi
Franklar davlati va feodalizmining vujudga kelishi
Ilk savdo yo`llarining vujudga kelishi