O‘ZBEKISTON AHOLISI

O‘ZBEKISTON AHOLISI

Yuklangan vaqt:

10.08.2023

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3132.5341796875 KB

Ko'chirib olish

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм
O‘ZBEKISTON AHOLISI

O‘zbekiston kelajakda buyuk davlat bo‘lishi uchun
qulay tabiiy sharoit ham, xilma-xil tabiiy boyliklar ham
yetarlidir.

Ammo bu boyliklar odamlarning aqliy va jismoniy
mehnati orqaligina kishilar ehtiyojiga, jamiyat
ravnaqiga xizmat qilishi mumkin.

Millionlar mehnatini oqilona tashkil etish uchun aholi
soni, tarkibi va mamlakat bo‘ylab joylashishi hisobga
olinishi lozim.

O‘zbekiston aholisi
O‘zbekiston aholi va inson omili (mehnat resurslari) ni
takror ishlab chiqaruvchi mamlakatlardan biri
hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasining aholisi
2019-yil 33,2 mln kishidan ortgan (7-rasm).

Birlashgan Millatlar Tashkilotining aholishunoslik
jamg‘armasi ma’lumotlariga ko‘ra (2018-y.) O‘zbekiston
aholi soni bo‘yicha jahonda 44-o‘rinda turadi.

Aholi o‘lganlar soniga nisbatan tug‘ilganlar
sonining ortiqligi hisobiga doimo ko‘payib boradi.
Bunday ko‘payish aholining tabiiy ko‘payishi deyiladi.

Aholi migratsiya hisobiga ham ko‘payadi. Buni
aholining mexanik ko‘payishi deyiladi (8 rasm).‑

Migratsiya
Migratsiya –
ko‘chish degan
ma’noni bildiradi.
Migratsiya ichki
migratsiya va tashqi
migratsiyaga
bo‘linadi.

Ichki migratsiya – aholining mamlakat ichkarisida,
uning rayonlari o‘rtasida yoki qishloq joylardan
shaharlarga ko‘chib yurishi.

Tashqi migratsiya – mamlakatdan ko‘chib ketish
( emigratsiya ) yoki mamlakatga ko‘chib kelish
( immigratsiya ).
Tashqi migratsiya
emigratsiya
immigratsiya

Tabiiy ko‘payish
М ust а qillik yill а rid а m а ml а k а timizd а а h о lining tug‘ilishi v а
o‘lim ko‘rs а tkichl а rid а h а m o‘zg а rishl а r kutildi. 1991-yild а
r е spublik а d а 723,4 ming n а f а r b о l а tug‘ilg а n bo‘ls а, k е yingi
yill а rd а tug‘ilish s о ni k а m а yib, 2001-yild а tug‘ilish 513 ming
n а f а rni t а shkil etdi.

K е yinch а lik а h о li s о nining о rtishi, uning turmush
f а r о v о nligi ko‘t а rilishi bil а n tug‘ilish s о ni h а m
ko‘p а ydi v а 2017-yilg а k е lib 716 mingd а n о rtiq
ch а q а l о q dunyog а k е ldi.

Ayni paytda O‘zbekiston aholisi yiliga yarim mln dan
ortiq kishiga ko‘payib bormoqda.

Yuq о rid а gil а rd а n х ul о s а qilish mumkinki,
must а qillikning d а stl а bki 10 yilligid а tug‘ilg а nl а r s о ni
k а m а yish t е nd е nsiyasig а eg а bo‘ls а, ikkinchi o‘n yillik
v а und а n k е yingi d а vrd а tug‘ilishl а r s о ni ko‘p а yg а n.

А h о li t а biiy ko‘p а yishining yuq о ri sur’ а tl а ri а h о li zichligi (1
kv.km hududg а to‘g‘ri k е l а dig а n а h о li s о ni)ning о rtishid а h а m
o‘z if о d а sini t о pm о qd а. Aholi zichligi

Bund а n I а sr а vv а l m а ml а k а timiz bo‘yich а а holining
zichligi h а r bir kv а dr а t kil о m е trg а 10–11 kishini t а shkil
etg а n bo‘ls а, endilikd а bu ko‘rs а tkich 70 kishid а n о shib
k е tdi.

А h о lining umr d а v о miyligi
А h о lining yash а sh sif а ti ko‘rs а tkichl а rid а n biri bu
tug‘ilishd а kutilg а n umr d а v о miyligi his о bl а n а di.
Ма ml а k а timizd а 2016- yil m а zkur ko‘rs а tkich 73,8 yoshni
t а shkil etg а n (9-r а sm).

Т ug‘ilishd а kutilg а n umr d а v о miyligi ko‘rs а tkichi
so‘nggi yill а rd а o‘sish t е nd е nsiyasig а eg а bo‘lib,
juml а d а n, 1991-yild а ushbu ko‘rs а tkich 66,4 yoshni
t а shkil etg а n bo‘ls а, 2000- yild а 70,8 yoshni, 2010-yild а
73,0 yoshni t а shkil etdi.

Ма ml а k а timizd а must а qillikning d а stl а bki yill а rid а n b а rch а
s о h а l а r k а bi tibbiyot s о h а sid а h а m jiddiy isl о h о tl а r о lib b о rish
ishl а ri b о shl а ndi. Tibbiyot s о h а sid а gi isl о h о tl а r

Т ibbiyot s о h а sid а d а vl а timiz t о m о nid а n ko‘pl а b q о nun,
f а rm о n, q а r о r v а d а sturl а r ishl а b chiqilib, h а yotg а t а tbiq
etil а b о shl а ndi.

Ма zkur ch о r а- t а dbirl а r n а tij а sid а r е spublik а d а o‘lim d а r а j а si,
juml а d а n, b о l а l а r v а о n а l а r o‘limi ko‘rs а tkichl а ri p а s а ydi v а bu
o‘z n а vb а tid а r е spublik а а h о lisi o‘rt а sid а umr d а v о miyligi
ko‘rs а tkichini o‘sishig а t а’ sirini ko‘rs а tdi.

•
1. D а rslik il о v а sid а gi 1-j а dv а ld а n f о yd а l а nib, а h о li
q а ysi vil о yatd а zich v а q а ysinisid а siyr а k
j о yl а shg а nligini а niql а ng h а md а s а b а bini
tushuntiring.
•
2. Ins о n о mili nim а? Uning iqtis о diyot riv о jl а nishi v а
j о yl а nishig а t а’ siri nim а l а rd а ko‘rin а di?
•
3. Iqtis о diyotning ins о n о milig а bo‘lg а n ehtiyoji
q а nd а y to‘ldiril а di?

Foydalanilgan adabiyotlar:
•
P. Musayev, J. Musayev – Geogragfiya (O‘zbekiston
ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi) – umumiy o‘rta ta’lim
maktablarining 8-sinfi uchun darslik – “Sharq”
nashriyoti – Toshkent – 2014,2019 /
www.eduportal.uz

© Internet manbalari:
•
www.wikipedia.org
•
www.kun.uz
•
www.baxtiyor.uz
•
www.gazeta.uz
•
www.uz.sputniknews.ru
•
www.eduportal.uz
•
www.xs.uz
•
www.qalampir.uz
•
www.uzreport.news
•
www.m.kun.uz
•
www.m.zamin.uz

© Internet manbalari:
•
www.review.uz
•
www.darakchi.uz
•
www.unicef.org
•
www.oz.sputniknews-uz.com
•
www.uba.uz
•
www.zamin.uz
•
www.foto-history.livejournal.com
•
www.mytashkent.uz
•
www.xabaruz.com
•
www.uzlidep.uz
•
www.zarnews.uz

© Qambarov Alimbek
Xatolari bo‘lishi mumkin, tekshirib ko‘ring.
Qambarov Sirojiddin tomonidan to‘plandi va
tartiblandi.
Telegram manzil:
География методика
@ geography_method

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм O‘ZBEKISTON AHOLISI

O‘zbekiston kelajakda buyuk davlat bo‘lishi uchun qulay tabiiy sharoit ham, xilma-xil tabiiy boyliklar ham yetarlidir.

Ammo bu boyliklar odamlarning aqliy va jismoniy mehnati orqaligina kishilar ehtiyojiga, jamiyat ravnaqiga xizmat qilishi mumkin.

Millionlar mehnatini oqilona tashkil etish uchun aholi soni, tarkibi va mamlakat bo‘ylab joylashishi hisobga olinishi lozim.

O‘zbekiston aholisi O‘zbekiston aholi va inson omili (mehnat resurslari) ni takror ishlab chiqaruvchi mamlakatlardan biri hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasining aholisi 2019-yil 33,2 mln kishidan ortgan (7-rasm).

O'xshashlar

O’zbekiston aholisi

Janubiy Amerika aholisi

Yer yuzi aholisi, irqlar

Yangi Zelandiya aholisi xo’jaligi

SHIMOLIY AMERIKA TUB AHOLISI