MAVZU : QADIMGI YUNONISTON SIVILIZATSIYASI.

RE JA: 1.QADIMGI YUNONISTON SHAHARLARI? 2. YUNONISTONNING RIVOJLANTIRISHIDA ILM FAN VA ADABIYOT? 3.YUNONISTONNING ARXITEKTURASI VA HUNARMANDCHILIGI? 4.YUNON –FORS URUSHLARI? 5. YUNONISTODA DINIY QARASHLAR?

Qadimgi Yunonistonning rivojlanish tarixi .  Qadimgi Yunoniston davri   uning mavjudligidan   kelib  chiqadi  miloddan  avvalgi  III  ming  yillikda.  va  davom  etdi  miloddan  avvalgi  I asrdan  oldin ...   yoqilgan  Bolqon  yarim  orolining  janubida  va  orollar  Kichik  Osiyoning  g'arbiy  qismida .  Miloddan   avvalgi  VII  asr  oxirida.  Yunon  madaniyati  iloji  boricha  gullab  -yashnadi.  Yunonlar  tasviriy  san'at,   monumental  qurilish,  matematika  va  tibbiyot  sirlarini  hal  qilish,  ijtimoiy  g'oyalarni  rivojlantirishda   katta  muvaffaqiyatlarga  erishdilar.  Ular  hukumat  tizimini  yaratdilar,  unda  barcha  fuqarolar  muhim   masalalarni  hal  qilishda  o'z  ovozlariga  ega  bo'lishdi. Lekin  Qadimgi Yunoniston  yagona  davlat  emas  edi.  Materik  va  orollar  qishloq  aholi  punktlari   bilan  o'ralgan  ko'plab  shahar-shtatlarga  bo'lingan.  Eng  qudratli  shahar-davlat  edi  Afina  ga   aylandi  Miloddan  avvalgi  V  asr ...  yunon  tsivilizatsiyasining  markazi.  Afinada  yaxshi  o'qitilgan   armiya  va  dunyodagi  eng  qudratli  qadimiy  flot  bor  edi.  Trier ,  har  ikki  tomonida  3  qatorli  eshkaklar   bo'lgan  kemalar,  yunon  jangovar  flotining  asosiy  qismini  tashkil  qilgan.

Miloddan avvalgi 3-ming yilliqda Yunoniston etnik tarkibi rangbarang(pelasglar, leleglar va boshqalar) boʻlgan; ularni protoyunon qabilalari — axeylar, ioniyaliklar siqib chiqarib oʻz tarkiblariga singdirib yuborganlar. Miloddan avvalgi taxminan 20— 17-asrlarda Krit orolida axeylarning ilk davlatlari (Knos, Fest, AgiaTriada, Mikena, Tirinf, Pilos va boshqalar) barpo etilgan. Miloddan avvalgi taxminan 1260 yil Mikena, Tirinf, va boshqalar davlatlar Troyani bosib olib, uni vayron etishgan (qarang  Troya urushi ). Doriy qabilalarining kirib kelishi (miloddan avvalgi taxminan 1200 yil) oqibatida davlatlar parchalanib, urugʻchilik munosabatlari jonlangan. Miloddan avvalgi 9-asrga kelib Shimoliy Yunoniston da — eoliylar, Oʻrta Yunoniston va Peloponnesda — doriylar, Attika va orollarda — ioniyaliklar istiqomat qilgan: 8—6- asrlarda yunonlar Oʻrta dengiz, Marmar va Qora dengiz sohillarini kolonizatsiya qilganlar. Bu davrda Yu.da polislar (shahar davlatlar) shakllangan. Dehqonlar va hunarmandlarning urugʻ zodagonlari bilan kurashi natijasiga qarab polisdagi davlat hokimiyati yo demokratik (Afinada) yoxud oligarxik (Sparta, Krit o.da) tarzda boʻlgan. Iqtisodiy jihatdan taraqqiy etgan polislarda (Korinf, Afina va boshqalar) qulchilik keng tarqalgan; Sparta, Argos va boshqalarda urugʻchilik tuzumi qoldiqlari saqlanib qolgan. Miloddan avvalgi 6-asrda polislar Sparta boshchiligida Peloponnes ittifoqiga va Fiva rahbarligi ostida Beotiya ittifoqiga birlashganlar. 5— 4-asrlar polislarning eng ravnaq topgan davri sanaladi. U yunonfors urushlarida (500—449) yunonlarning gʻalabasi natijasida Afinaning yuksalishi va Delos ittifoqining (Afina boshchiligida) barpo etilishi bilan bogʻliq boʻlgan