Qizil dengiz haqida umumiy tushuncha
![Mavzu :Qizil
dengiz haqida
umumiy
tushuncha.
j](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_1.png)
![Buni hamma bilishni istaydi, chunki Qizil dengiz nomi
berilmagan, chunki suvlar haqiqiy qizil rangga ega. Ushbu
ism kelib chiqadi dengizda mavjud bo'lgan ba'zi
siyanobakterial suv o'tlarining mavjudligi. Ehtimol, ushbu
suv o'tlari va siyanobakteriyalar ushbu dengizda yuzaga
keladigan qizil oqim uchun javobgardir. Qizil dengiz fasllari
dengiz yuzasi yaqinida hosil bo'lgan mavsumiy chiqishlar
tufayli yuzaga keladi. Bu suv o'tlari suvni qizil rangga
bo'yaydiganlardir. Bu kabi qizil emas, lekin u qizg'ish. Ushbu
hodisani Karib dengizi suvlarida ham kuzatish mumkin.](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_2.png)
![](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_3.png)
![Hind okeanining materiklar oraligʻidagi dengizi. Afrika va Arabiston
yarim orol oraligʻida. Misr, Sudan, Eritreya, Isroil, Iordaniya, Saudiya
Arabistoni va Yaman davlatlari qirgʻoqlariga tutash. Bob ulMandab
boʻgʻozi orqali Hind okeani, Suvaysh kanali orqali Oʻrta dengiz bilan
tutashgan. Maydoni 460 ming km². Eng chuqur joyi 3039 m.
Dengizning qirgʻoq chizigʻi tekis, shakli tektonik uzilma chegarasiga
mos. Shimolida Suvaysh va Aqaba qoʻltiqlari, ular orasida Sinay yarim
orol bor. Eng yirik oroli — Dahlak. Dengiz tubi relyefi xilmaxil, katta
qismi soylik (chuq. 1000 m), uning oʻrta qismida tor va chuqur novlar
bor. Chuq. 200 m gacha boʻlgan joylarda marjon va materik oroli
koʻp. Dengiz tubining katta qismi kristalli zamindan iborat boʻlib,
ustini 1–4 km qalinlikdagi ohaktosh va evaporitlar qoplagan](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_4.png)
![Iqlimi mussonli, biroq dengiz Arabiston yarim orol va Shim.
Afrikadagi choʻllar oraligʻida joylashganligi uchun ancha quruq.
Tez-tez changli tuman va saroblar boʻlib turadi. Qizil dengiz suvi
iliq (32° gacha) va shoʻr (38—42%o) dengizlardan. Sababi Qizil
dengizda bugʻlanish nihoyatda kuchli boʻlib, chetdan daryo
quyilmaydi. Suv sathining koʻtarilishi har yarim sutkada
takrorlanadi (balandligi 0,6 m gacha). Chuqurlikdagi shoʻr suv
Bob ulMandab boʻgʻozi orqali Hind okeaniga oʻtib turadi.](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_5.png)
![Qizil dengizda oʻsimlik turi kam, biroq hayvonot
dunyosi xilmaxil. Dengizdan baliq ovlanadi, marvarid
olinadi. Muhim portlari: Suvaysh (Misr), PortSudan
(Sudan), Jidda (Saudiya Arabistoni), Hudayda
(Yaman) va boshqalar Dengizda suvoʻtlar toʻplanib,
unga qizgʻish rang berishi sababli shunday
nomlangan, degan taxmin bor.](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_6.png)
![](/data/documents/c52619b4-fac6-4904-b31d-816f079730ed/page_7.png)
Mavzu :Qizil dengiz haqida umumiy tushuncha. j
Buni hamma bilishni istaydi, chunki Qizil dengiz nomi berilmagan, chunki suvlar haqiqiy qizil rangga ega. Ushbu ism kelib chiqadi dengizda mavjud bo'lgan ba'zi siyanobakterial suv o'tlarining mavjudligi. Ehtimol, ushbu suv o'tlari va siyanobakteriyalar ushbu dengizda yuzaga keladigan qizil oqim uchun javobgardir. Qizil dengiz fasllari dengiz yuzasi yaqinida hosil bo'lgan mavsumiy chiqishlar tufayli yuzaga keladi. Bu suv o'tlari suvni qizil rangga bo'yaydiganlardir. Bu kabi qizil emas, lekin u qizg'ish. Ushbu hodisani Karib dengizi suvlarida ham kuzatish mumkin.
Hind okeanining materiklar oraligʻidagi dengizi. Afrika va Arabiston yarim orol oraligʻida. Misr, Sudan, Eritreya, Isroil, Iordaniya, Saudiya Arabistoni va Yaman davlatlari qirgʻoqlariga tutash. Bob ulMandab boʻgʻozi orqali Hind okeani, Suvaysh kanali orqali Oʻrta dengiz bilan tutashgan. Maydoni 460 ming km². Eng chuqur joyi 3039 m. Dengizning qirgʻoq chizigʻi tekis, shakli tektonik uzilma chegarasiga mos. Shimolida Suvaysh va Aqaba qoʻltiqlari, ular orasida Sinay yarim orol bor. Eng yirik oroli — Dahlak. Dengiz tubi relyefi xilmaxil, katta qismi soylik (chuq. 1000 m), uning oʻrta qismida tor va chuqur novlar bor. Chuq. 200 m gacha boʻlgan joylarda marjon va materik oroli koʻp. Dengiz tubining katta qismi kristalli zamindan iborat boʻlib, ustini 1–4 km qalinlikdagi ohaktosh va evaporitlar qoplagan
Iqlimi mussonli, biroq dengiz Arabiston yarim orol va Shim. Afrikadagi choʻllar oraligʻida joylashganligi uchun ancha quruq. Tez-tez changli tuman va saroblar boʻlib turadi. Qizil dengiz suvi iliq (32° gacha) va shoʻr (38—42%o) dengizlardan. Sababi Qizil dengizda bugʻlanish nihoyatda kuchli boʻlib, chetdan daryo quyilmaydi. Suv sathining koʻtarilishi har yarim sutkada takrorlanadi (balandligi 0,6 m gacha). Chuqurlikdagi shoʻr suv Bob ulMandab boʻgʻozi orqali Hind okeaniga oʻtib turadi.