Qizil kitob Baliqlar
![Oʻzbekiston ,,QIZ IL
KITOBIGA,,kirit ilgan baliqlar
zoogeografi yasi bilan t anishish](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_1.png)
![•
Respublikamiz hayvonot dunyosining taxminiy
soni 16000 ga yaqin turni tashkil etadi.
Jumladan, sut emizuvchilar - 97, yirtqichlar - 37,
tuyoqlilar - 24, qushlar - 424, reptiliyalar - 59,
ilonlar - 18 (shundan, zaxarlilar - 5), baliqlar -
83, umurtqasizlar - 12670 turni tashkil etadi.
SHundan, O'zbekiston Qizil kitobiga kirgan
turlar 184 turni tashkil etadi.](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_2.png)
![2009-yilda chop etilgan
"Qizil Kitob"ga baliqlarning
18 turi kiritilgan.](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_3.png)
![1. Orol bahrisi (bakra)
2. Sirdaryo kurakburuni (filbuyin)
3. Amudaryo kichik kurakburuni (toshbakra)
4. Amudaryo katta kurakburuni
5. Korakuz (oq sazan)
6. Toshkent yuzasuzari
7. Churtansifat oqqayrok (kalbaliq, churtanmarka)
8. Orol mo’ylabdori (sugyon, suzanbaliq)
9. Turkiston mo’ylabdori (shimbaliq)
10. Parrak (nashtarkanot)](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_4.png)
![•
Sirdary o
k urak buruni yoki fi lboʻy in ( Pseudoscaphirhynchus
fedtschenkoi ) bakrasimonlar (Acipenseriformes)
turkumi bakralar (Acipenseridae) oilasiga mansub
Sirdaryo havzasi endemigi boʻlgan baliq [1]
. Ilgari
Sirdaryoning quyi oqimidan to yuqori oqimigacha,
baʼzan Qoradaryoda ham uchragan [1] [2]
. Sirdaro
kurakburuni daryoning chuqurligi 1,5-2 metr
keladigan, tubi qumli, loyli boʻlgan qismlarida, loyqa
suvlarda yashaydi. 1960-yillardan beri qayd etilmagan,
hozir qirilib ketgan boʻlishi mumkin [3] [4](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_5.png)
![](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_6.png)
![•
Turkiston kukbo’yini (kukturta)
•
Orol tikanagi
•
Turkiston lakkachasi
•
Orol sulaymonbalig’i
•
Amudaryo gulbalig’i
•
Orol sanchari (tikanbaliq, itbaliq)
•
Chotqol shaytonbalig’i (toshbukasi)
•
Turkiston shaytonbalig’i (toshbukasi).](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_7.png)
![Orol sulaymonbalig'i (Salmo trutta aralensis
Berg, 1908) soni har doim kam bo'lgan. 30-
yillarda Orol dengizida yiliga 10 dona atrofida
ovlangan. Oxirgi marta 1937-yili tutilgan. Hozirga
kelib yer yuzida qirilib ketgan. Orol bahrisi va
Orol mo’ylabdori oxirgi 20 yil davomida Toshkent
va Farg'ona hududida umuman uchratilinmagan.
Quyidagi Orol dengizida yashagan turlar hozirda
bu yerda umuman yo'q bo'lib ketgan:](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_8.png)
![](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_9.png)
![•
Amudaryo katta kurakburuni
•
Amudaryo katta soxta kurakburuni yoki qilquyruq (inglizcha nomi —
Amu Darya sturgeon yoki false shovelnose sturgeon) bakralar
oilasiga (osyotrlar oilasi) mansub baliq turi bo‘lib, Amudaryoning
endemik relikt turi hisoblanadi . Ilmiy nomi — Pseudoscaphirhynchus
kaufmanni. O‘zbekiston va Turkmanistonda Amudaryoning o‘rta va
quyi oqimida uchraydi. Afg‘oniston va Tojikistonda ham uchrashi
taxmin qilinadi. Uzunligi ingichka dumi bilan birgalikda 85 sm
gacha, og‘irligi 2 kg gacha yetadi. Ular chuchuk suv balig‘i
hisoblanadi.](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_10.png)
![](/data/documents/687f2e47-27cf-416d-ba56-74bb27029473/page_11.png)
Oʻzbekiston ,,QIZ IL KITOBIGA,,kirit ilgan baliqlar zoogeografi yasi bilan t anishish
• Respublikamiz hayvonot dunyosining taxminiy soni 16000 ga yaqin turni tashkil etadi. Jumladan, sut emizuvchilar - 97, yirtqichlar - 37, tuyoqlilar - 24, qushlar - 424, reptiliyalar - 59, ilonlar - 18 (shundan, zaxarlilar - 5), baliqlar - 83, umurtqasizlar - 12670 turni tashkil etadi. SHundan, O'zbekiston Qizil kitobiga kirgan turlar 184 turni tashkil etadi.
2009-yilda chop etilgan "Qizil Kitob"ga baliqlarning 18 turi kiritilgan.
1. Orol bahrisi (bakra) 2. Sirdaryo kurakburuni (filbuyin) 3. Amudaryo kichik kurakburuni (toshbakra) 4. Amudaryo katta kurakburuni 5. Korakuz (oq sazan) 6. Toshkent yuzasuzari 7. Churtansifat oqqayrok (kalbaliq, churtanmarka) 8. Orol mo’ylabdori (sugyon, suzanbaliq) 9. Turkiston mo’ylabdori (shimbaliq) 10. Parrak (nashtarkanot)
• Sirdary o k urak buruni yoki fi lboʻy in ( Pseudoscaphirhynchus fedtschenkoi ) bakrasimonlar (Acipenseriformes) turkumi bakralar (Acipenseridae) oilasiga mansub Sirdaryo havzasi endemigi boʻlgan baliq [1] . Ilgari Sirdaryoning quyi oqimidan to yuqori oqimigacha, baʼzan Qoradaryoda ham uchragan [1] [2] . Sirdaro kurakburuni daryoning chuqurligi 1,5-2 metr keladigan, tubi qumli, loyli boʻlgan qismlarida, loyqa suvlarda yashaydi. 1960-yillardan beri qayd etilmagan, hozir qirilib ketgan boʻlishi mumkin [3] [4